|
2000
|
|
|
" Botila hustu ondorengo ajeak" zuen izenburutzat. Bertan, duela pare bat urte Ibon Sarasola Iñaki Segurola eta Antton Luku Itxaro Borda bikoteen artean
|
gertaturiko
eztabaida garratza ekartzen zigun gogora, eta baita eztabaida honen ondorioz bai Lukuk eta bai Sarasolak, elkarren arteko auzia konpondu arte, argitaratzeari egindako txandapasa ere.
|
|
|
Jon Kortazarrek ere jasoa du Joseba Sarrionandiaren poetikan
|
gertaturiko
bilakaera honen berri. " Konpromezua eta kanpoko literatura" izeneko atalean (Laberintoaren oroimena, Baroja, Donostia, 1989 (97 or.) eta" Joven poesia vasca.
|
|
|
Analepsiei dagokienez, gehienak analepsi mistoak eta barne analepsiak dira. Halaber, askotan une berean
|
gertaturiko
ekintza bat birritan kontatzen digu, baina, ikuspegi ezberdin batez (beste pertsonaia ezberdin baten ikuspegiaren arabera). Ondorioz, irakurleak antolatu behar ditu denborari dagokionez nahasturik doazen pasarte hauek.
|
|
|
Istorio honetan orduko hainbat gauzari egiten zaie erreferentzia: Goenkale, ETA, GAL,... Gainera, istorioaren jolasa osatzeko 1995eko urtarrilaren 23an
|
gertaturiko
atentatu bat darabil: Gregorio Ordoñezen hilketa.
|
|
|
Hartara, gutxi gorabehera 1895etik 1903rako denbora tartean koka genitzake gertakizunak. Bertan, jauntxo baten menpe dagoen herrixka batean, jauntxo eta nekazarien artean
|
gertaturiko
gatazkak testuratzen dira:
|
|
|
istorioa saltoka kontatzen zaigu, eta denboran zehar eginiko jauzi horiek elkarrekin jostea irakurlearen lana izango da. Hartara, garai ezberdinetan
|
gertaturiko
bi plano tartekaturik doazenez, analepsiak ugariak dira: kanpo zein barne analepsiak.
|
|
|
Eleberri hau hogeita bat kapitulu labur eta eranskin batek osatzen dute. Bertan, Jimenezek Atoiuntzia (1990) deituriko bere lehen narrazio liburuan aurkezturiko itsas mundutik urrundu, eta Bilbo hirian
|
gertaturiko
lapurketa baten nondik norakoak kontatzen dizkigu.
|
|
|
Bestalde, narratzailea narratario estradiegetiko zehazgabe bati zuzentzen zaio, kontatu behar duena benetan
|
gertaturiko
istorio bat dela adierazteko.
|
|
|
Esan dugunez, Nathan W. Ackerman ek Familia Terapiaren Institutua sortuzuen 1960an, eta 1971n
|
gertaturiko
bere heriotzaren ondoren bere izena emanzitzaion institutuari. Mendebaldeko kostaldean Familia Terapia Bateson eta beretaldearekin eta MRIrekin identifikatu zen bezala, Estatu Batuetako EkialdekoKostaldean, Ackerman eta bere institutua Familia Terapiaren sinonimo izan zirenluzaroan (Hoffman, 1981).
|
|
|
Europan XX. mendean zehar
|
gertaturiko
gerrak, taldeen artekoak, izan dira, nahiz eta orain batzuek Europa barneko, gerra zibil?
|
|
|
XVI. mendean
|
gertaturiko
Nafarroako konkistari buruz asko hitz egin baita, konkista hori zer historia girotan egin zen jakitea egoki iruditu zait. Urte haietanespainiarrek Ameriketako indioei. El Requerimiento?
|
|
|
Modua bilatu behar dugu,, atzo?
|
gertaturiko
albiste hori orainaldian ipintzeko. Gaurkotu egin behar dugu.
|
|
2001
|
|
|
Zaila da haur bati besoetan ongi eustea, 5 km/ h abiaduran
|
gertaturiko
kolpe txikienetan ere.
|
|
|
Horrela, aparkaturiko ibilgailu batek albokoarem suak harrapatzean izan zituen kalteen erantzukizunaz aurkeztutako auzi baten aurrean, honakoa ebatzi zuen Epaitegi Gorenak, 2000ko urriaren 10eko epaian,:
|
gertaturiko
ezerk ez du zerikusirik ibilgailuen zirkulazioarekin, ez da zirkulazioaren ondorioz gertaturiko istripua eta, beraz, lekuz kanpo dago horren legeria espezifikora jotzea kalteak egoztearen arazoa konpontzeko.
|
|
|
Horrela, aparkaturiko ibilgailu batek albokoarem suak harrapatzean izan zituen kalteen erantzukizunaz aurkeztutako auzi baten aurrean, honakoa ebatzi zuen Epaitegi Gorenak, 2000ko urriaren 10eko epaian,: gertaturiko ezerk ez du zerikusirik ibilgailuen zirkulazioarekin, ez da zirkulazioaren ondorioz
|
gertaturiko
istripua eta, beraz, lekuz kanpo dago horren legeria espezifikora jotzea kalteak egoztearen arazoa konpontzeko.
|
|
|
Emearen obulaldian arraren tentetze abiadura handiagotu egiten da eta isurketa denbora laburtu. Gerta daiteke, ordea, momentu batean emeari obarioak kenduta edo arrari usaintze ahalmena galarazita,
|
gertaturiko
aldaketa horiek berriz ere normaltasun batera itzultzea. Emeak estrogenoen bidezko tratamendu hormonala jasanez gero, arraren portaera normala berrezar dezake.
|
|
|
1997 urteetan itxaso barearen ekialdean
|
gertaturiko
" El Niño" fenomeno klimatiko oso bortitza, eta horren atzetik etorritako" La Niña" ere, 6 hilabete aurretik aurresan zituen" European Centre for Medium Range WeatherFo recasts" institutuak. Izan ere, egungo eredu klimatiko arrakastatsuek aurresan dezakete kanpoko eraginpeko epe luzeko batez besteko klimaren erantzuna, adibidez, berotegi efektuko gas kontzentrazioen aldaketek sor ditzaketenak.
|
|
2002
|
|
|
Joxe Mari Iriondok Auspoa argitaletxerako osatu duen liburu honen mamia, Joxe Lizasoren bizitzan zehar
|
gertaturiko
bizipoz eta ezbeharren kronika bat da. Joxe Lizasoren ehunka bertso biltzeaz gainera, bere etxean behin ere bertsorik kantatzen ez omen duen bertsolari honen gaztetako kontuak, nola kalean aurkitu zituen propaganda paper batzuengatik Donostiako Ondarretako gartzelan denboralditxo bat giltzaperatua pasa behar izan zuen, eta abar jasorik daude bertan.
|
|
|
Otto Pette baronetaren atean ezezagun baten agerpen harrigarriaz hasten da eleberria. Bien artean hasten den elkarrizketan, etorri berriak erakusten du baduela solaskidearen iragan ilunaren berri eta, pixkanaka, haren bizitzan
|
gertaturiko
zenbait gertakizun kontatzen zaizkigu. Ikasten dugu, besteak beste, Otto Pette erregearen aholkulari izan zela, etengabe borrokan jardun zuela bere etsai Aba Yakue fraidearekin, izurritearen errua bere gain hartu zuela eta bere iloba eta maitale Grazibel hiltzen ikusi zuela.
|
|
|
1839an dataturiko eskuizkribua daraman kutxa baten aurkikuntza ustegabeko bati esker, obraren ustezko editoreak Don Karlosen armadan sartu den Pedro Mari Arrieta nekazari baztandarraren gorabeherak eta abenturak irakurtzen ditu. Gudu zelaian bertan
|
gertaturiko
gaizki ulertu bat dela eta, Pedro Mari Arrieta soldadu karlista Isabel II.aren armadako Torres teniente bihurtzen da. Ordutik aurrera, zenbait zorigaitz eta maitemin direla medio, ustezko tenientearen bizitzak lehen ez zeukan emozio eta arrisku puntua hartzen du.
|
|
|
Horretarako, asperdura hori iradokitzeko, genero beltza eta absurdoa uztartu zituen liburu honetako ipuinetan. Pinta, Niña eta Santamaria itsasontzietan
|
gertaturiko
hilketa makabro bat kontatuz, Robinson Crusoeren" egia" narratuz... liburuko ipuinek harritu eta aztoratu egiten gaituzte. Futbolari baten azken agindu asaldagarriak betetzen dituen iloba, Capoteren liburu famatuaren ildotik telefonoak ehizatzen dituen pertsonaia zoroa, errusiar erruletan diharduten lagun nolotilzaleak, su itzalgailu bildumaria... horiek dira Telefono kaiolatua liburuko izaki bitxiak.
|
|
|
Esan genezake XIX. mendearen hondarrean sendotuz joan zela euskal eleberriaren sorrera ekarri zuen egoera sozio-kulturala. Garai hartan
|
gertaturiko
industrializazioarekin batera, eskolatze tasa igo zen eta zenbait literatur aldizkariren sorrerari esker irakurle kopurua ere areagotu egin zen. Kalkuluen arabera, 1876 eta 1936 artean 140 inguru aldizkako argitalpen sortu ziren (almanakak, astekariak, urtekariak...), garai hartako kultur bizitasunaren adierazgarri.
|
|
|
Erregimen frankistaren politika ekonomikoaren orientabidea muturretik aldarazi ez zuten neurrien multzo horrek, hala ere, eragile ekonomikoen jarduera bideratu zuen, industriaren hazkundearen ahalmenei probetxua ateratzeko bidean; hainzuzen, neurri horiek inguruko herrietan urte
|
horietan
gertaturiko tiraldi ekonomikoak eragin zituzten, eta aski izan ziren garapena oztopatzen zuten traba batzukdeuseztatzeko.
|
|
|
Laurogeita hamarreko hamarkadan burdinaren esportazioan
|
gertaturiko
krisiak, beste arrazoi batzuen artean, une hartako aldaketa teknikoek garrantzi bereziaizan zuten horretan, aldaketa sakonak ekarriko zituen euskal industriaren norabidean.
|
|
|
XX. mendeko hogeiko hamarkadan, trafikoa sei halako egin zen, eta harenosaketak Nafarroako ekonomian
|
gertaturiko
aldaketak eta probintziez kanpokomerkatu bateko haren integrazioa erakusten ditu. Esportazioaren zatirik handienaOlaztin eginiko zementuak egiten zuen; azpimarratzekoa da, halaber, elikagaiensalmenta, garia, irina, ardoa, azukrea eta erremolatxa?.
|
|
|
Gizarteak nekazaritza produkzioan espezializaturik egon dira beren izateak iraunduen denbora gehienean. Oinarrizko beharrizanei erantzuteak eta behar zirenelikagaien bilatzeak mendeetan egindako ahalegin gehienak eraman zituzten, hariketa nekazaritzaren arloko produktibitatean
|
gertaturiko
hazkundeak bidea emanzuen arte. Horrela, gero eta denbora gehiago liberatu zen bestelako produkzio jardueretan aritzeko.
|
|
|
4.2.1 Istripuz
|
gertaturiko
zauriak
|
|
|
Bortxazko ekintza baten ondorioz
|
gertaturiko
zauriak identifika daitezke, halaber, Arabako La Hoya hirixkan. Burdin Aroko hiri hau zakuratua izan zen.Erasoaldiaren ostean su eman zioten.
|
|
2003
|
|
|
1950 eta 1981 bitartean
|
gertaturiko
hazkunde demografikoak berekin ekarri zuen Euskal Herriko etxebizitzen parkea haztea. Garai hartan, populazioaren hazkundea 1.238.112 lagunekoa izan zen; hau da, ia bikoiztu egin zen 1950eko kopurua.
|
|
|
Obretako beste pertsonaia asko, protagonistaren inguruko edo adiskide direnak, benetako bizitzatik atera eta" egokituak" dira. GabAt elaberriko senar emazteei oporretan doazela
|
gertaturiko
pasadizu zelebrea, emazteak aitortu digunez, Tuterako beraren ezagun edo lagun harrosko bati gertatua omen da, elaberrirako atondurik. EuskM honetako adiskide komunismozaleari jazotako istorio tristea," Irakurleari" zuzenduriko idatzian iragarten duenez, Madrilen bizi zen bere adiskide euskaldun bati gertatu omen zitzaion.
|
|
|
Ainhize mutu eta mugiezinik geratu zen. Egia esan, barruak hori entzutea eskatzen zion, baina zelan onartu hitz haiek,
|
gertaturiko
guztia gertatu eta gero?
|
|
|
Adibidez, 2002 urtean, Espainiako Pazientearen Defentsarako Elkarteak (ADEPA) eta Osasun Arduragabekeriek Kalteturikoen Elkarteak (AVINESA), medikuntza alorrean
|
gertaturiko
axolagabekeriak, gutxieneko arreta ez jasotzea, itxarote zerrenda edo anbulantzi zerbitzuaren okerreko funtzionamendua eta antzekoak medio, 11.300 salaketa eta erreklamazio jaso zituzten.
|
|
|
Indemnizazio hori jasotzean gerta daiteke arazoa: osasun alorreko eskumenak tokian tokiko autonomi erkidegoaren eskuetan utzi direnez, prozesu horren aurretik
|
gertaturiko
arduragabekerien arduraduna zein den ez baitago behar bezain argi.
|
|
|
Azkenean, bideo analogikoaren sistemekin
|
gertaturiko
enfrentamendurik berriro jazo ez zedin, proiektuak DVD sistemara bateratu ziren.
|
|
|
Urtero urtero, itsas pasealekuetan
|
gertaturiko
poltsa ebasteak eta bainulariek hondartzan utziriko gauzen lapurretak salatzen dituzte.
|
|
|
Urtero urtero iristen zaizkigu ikastegietan
|
gertaturiko
istripu eta ezbeharren albiste larriak.
|
|
|
Suntsitutako espeziehoriekguztiakIparAmerikanmilioibaturtezbizi izandakoaitzindarienondorengoakziren, etaezzutengizakiaezagutzen. ...ehandiak, hauda, sarraskiareneragindeuseztatzaileazelanedohalangaindituzutenak, AmeriketaraClovisherriaren arbasoekinbateraailegatutakoakdira: bisontea, karibua, altzea, oreinaeta horrelakoak.Badirudi, ba, ehiztariaaldezaurretikezagutzearenabantaila ukanzutelagizakiarekinbaterairitsitakougaztunek.Ikusidugunez, sarraskiarenhipotesibarruanglaziazioarenamaierakzeharkakoerantzukizuna izanzuen, soilik,
|
gertaturiko
suntsipenetan: ehiztarieiizotzbakokorridorea irekizien.
|
|
|
Esandugunez, AmeriketaketaAustraliakzeinberealdetikmasa suntsipenikaragarriak jasodituzte gizakiabertarairisteazbatera, etabestehorrenbesteesandaitekemakinabat lurralderengainean.Adibidez, ZeelandaBerriraKristoosteko 1000.urtean iritsizirengizakiak: 1600.erako suntsituzituztenbertakohegaldibakohegazti espezieerraldoiak, moaospetsuak.Besteadibidebaterako, MadagaskarrenKristoosteko1000.urtealderasuntsitutazeudenlemurerraldoiak, elefantehegaztiaetabestezenbaitzuk; gizakiakbostehunurtelehenagoiritsizirenbertara.Halandaze, sarraskiarenhipotesiak, klimarenhipotesiekezbezala, nahikoaondoazaltzenduPleistozenokoLurosoanzehar
|
gertaturiko
masa suntsipenenasinkronia.
|
|
|
Euskal historia kontuak ere agertu ohi zituen. Adibidez, argitaratu gabeko Bigerren libüria n, garaiko euskal gizartearen berriak, eta zuberotar historiaren ikuskera herrikoia ematen zuen54 Behinolako erlijio gerrak ere azaltzen zituen, bereziki Zuberoan XVI. mendean Erreforma eta Kontraerreformaren inguruan
|
gertaturiko
borrokak kontatuz, ikuspegi herritar eta katolikotik beti ere.55 Nolanahi ere, Zuberoako historiara mugatu barik, Egiategik Oihenart, Larramendi, Bela eta Sanadonen historia lanak ezagutzen zituen. Dirudienez Belaren agindupean soldadu ere izana zen.
|
|
|
Amalgama multimilitante horrek sarea aukeratu du koordinatzeko, horizontalki eta bileren bidez; baina talde espirituari eutsiz, nortasun propioa gordez, kanpaina luze baten antolaketa baino harago edo taldeen koordinazio erakundeaizatea baino gehiago, elkarrizketatutako mugimenduko kideen esanetan Golkokogerran edo Kosovokoan
|
gertaturiko
esperientzia txarrak errepika ez daitezen.
|
|
|
Mota honetako gaien inguruan eztabaidan aritzean, lagunei behin bainogehiagotan aipatu diet niri
|
gertaturiko
anekdota bat, hasieran ia haserrerako bideaizateko puntura iritsi zena, baina bat batean gauzak ulertzen hasteko bidea ireki zidana. Eta hitzaurre honetara badakart, UEUn eta psikologo batekin gertatu zitzaidalako da.
|
|
|
Tokian tokikoak gero eta gehiago dira Interneten ere. Ziberespazioan, berriro ere, mundu fisikoan
|
gertaturiko
fenomenoak errepikatzen dira". Atea ireki da, eta arrastoa hor dago, segitu gura duenarentzat.
|
|
2004
|
|
|
Adiera horretan, auzoko herrietan
|
gertaturiko
akatsak ez errepikatzeko garaiz dabil Espainia oraino.
|
|
|
2 Pertsona juridikoaren legezko ordezkariak, ondare masa nahiz ondare bananduaren administratzaileak, edota legearen arabera epaiketan nortasunik gabeko erakundearen ordezkari denak ahalordea egiletsi duenean, pertsona juridiko, ondare masa nahiz ondare banandu edota nortasunik gabeko erakunde horien ordezkaritzan nahiz administrazioan
|
gertaturiko
aldaketek ez dute prokuradorearen ahalordea azkenduko, eta horien ondorioz ez da beharrezkoa izango berriz agertzea.
|
|
|
Itsas bidaian, aireko bidaian, kanpainan edo aurreko artikuluak bere lehenengo lerrokadan aipatzen dituen salbuespeneko inguruabarretan; lazaretoan, kartzelan, kuartelean, ospitalean edo antzeko establezimendu publikoan, leku bakartuan edo Erregistroko bulegotik urrun dauden biztanle gune jakin batzuetan
|
gertaturiko
jaiotza, ezkontza edo heriotzaren inskripzioa egin ahal izango dute, igarotako denboduan aipatutako agintari edo funtzionara edozein izanda ere, erregelamenrioek, horretarako akta eginez, kasuan kasuko idazkunaren betekizunekin.
|
|
|
F. Fukuyamak historiaren bukaerarekin batera ongizate egoerarenamaiera azaltzen duenean, neoliberalismoaren suspertzea dauka buruan. Analista politikoari (bai teorikoari bai filosofoari), garai horretako aldaketekin batera, erronka berriaplanteatzen zaio, inguruan
|
gertaturiko
errealitatea azaldu nahi baldin badu bederen. Lehenerabiltzen ziren kategoria politikoek (askatasuna, berdintasuna, boterea, giza eskubideak, justizia, etab.) gaur egungo arazoak aztertzeko ez dute balio jada, eta, berriro ere, besteosagai batzuekin batera izan behar dira pentsatuak.
|
|
|
Bidaiaren gainerakoan Oskarren (edo, orain Hansek ironiaz erraten zion bezala, Parsifalen) maletaren miaketan
|
gertaturiko
ika mikak muturturik eduki zituen bi agenteak. Hansek, baina, treneko korridorean erre zituen bere zigarretak handik aurrera.
|
|
2005
|
|
|
Ondokoa, ez ametsezko errealitatean, zinezkoan, garatzen omen da. Oraingoa, beraz, betierekoan
|
gertaturiko
«eten» ttipi eta laburra baizik ez dateke.
|
|
|
Hori gutxi balitz ere, giza inpaktua ere larria da: 2004ko ekainetik irailera arte
|
gertaturiko
suteetan 6 pertsona hil eta 27 zaurituak gertatu ziren.
|
|
|
Elikagai batek alergeniko izan daitezkeen substantziak eduki eta fabrikatzaileak etiketan horren berri adierazi ez duenean (lantze prozesuan
|
gertaturiko
akats baten ondorioz edo jangai konposatu baten osagarrietako bat izatearren; dena den, azarotik aurrera osagaien zerrendan elementu guzti guztiak adierazi dira) sortzen da arazo latza.
|
|
|
Jaraunsleren bat hil eta gero banatzen denean jarauntsia eta hildakoaren jaraunsleei adjukidatzen zaizkienean horren ondasunak, orduan inskripzioa adjudikaziodunen izenean egin behar da, baina bertan agerrarazi behar dira
|
gertaturiko
eskualdaketak.
|
|
|
Erakundean
|
gertaturiko
gatazkak zuzendaritzari begiak irekitzen dizkio, etazenbait aldaketaren beharraz jabetzen da.
|
|
|
Lehenago definitu bezala, polo begetatiboa esaten zaio zigotoaren biteloa daraman muturrari; besteari polo animala deritzo. Lakainketan zehar
|
gertaturiko
zelula zatiketak berdinak edo desberdinak izan daitezke, segun eta sorturiko blastomeroen tamaina nolakoa den. Lakainketa desberdina denean, blastomero handiei makromero esaten zaie, eta normalean polo begetatiboan kokatzen dira; blastomero txikiei mikromero deritze, eta horien kokapen tipikoa polo animalaren ingurukoa da.
|
|
2006
|
|
|
Geroxeago, Juan Carlos erregeak emandako indultu murritz bezain etsigarriak akuilatu zituen «Presoak Kalera» helburu zuten mobilizazioak. Langileriari zegokionez, Gasteizen martxoaren 3an
|
gertaturiko
sarraskia eta horren kontra protestatzeko burutu ziren martxoak 8 eta 9ko greba orokorrek indar osoz azaldu zuten euskal langileriak zuen mobilizazio ahalmen ikaragarria.
|
|
|
Partido fuerista delakoa gorputz hartzen hasi zen lurralde bateko biztanleen borondate eta agintean oinarriturik. Horra XIX. mende erdian
|
gertaturiko
aldaketa sakona euskal politikagintzan eta ideologian, belaunaldi berrietan eraginkorra izan zena.
|
|
|
Bermean
|
gertaturiko
matxura ordaintzeari kontzesionarioak jaramonik ez
|
|
|
Hondamenik jazo bada, aireportuan zure konpainiak daukan bulegoan Ekipajean
|
gertaturiko
Irregulartasunen Partea (PIR) bete duzu; agiri hau aurkezturik, jasotze datatik hasita zazpi eguneko epea duzu konpainiari ordaina erreklamatzeko.
|
|
|
Salbuespen gisa, gasa areagotzea heste meharrean
|
gertaturiko
bakterio kolonizazioaren edo, bestela, Giardia lamblia mikroorganismoaren ondorio izan daiteke inoiz.
|
|
|
Laburbilduz, badirudi, aldaketekin, testuak baduela jatorrizko eta egiazko oinarri eta zatia. Oso garrantzitsua da, batetik, inguruko beste emanaldi batzuekin konpara daitekeelako populazioan eta gizartean XI. XII. mendeetan
|
gertaturiko
aldaketak (feudalismorantz) ulertzeko. Bestetik ere, garrantzia dauka, Durangoko merindadea izango zen lurraldearen izaera agertzen duelako lehen aldiz Bizkaia nuklearretik aparte dagoen lurralde dokumentatu gisa.
|
|
|
–Ene! –hots egin zuen Anek, toki hartan
|
gertaturiko
tragedia ulertzen hasita.
|
|
|
Martin datorrenean pixka bat txukuntzen dut etxea, eta daramadan bizitzaren zantzuak ezabatzen saiatzen naiz, umea ezertaz ohartzeko gazteegia dela ondo dakidan arren. Azken batean, egin nuena, adreilua botatzearena eta hori dena, gauza handia da, borondatearen indarraren erakusgarri bikaina, baina iraganean
|
gertaturiko
zerbait konfirmatu baino ez nuen egin. Edonola ere, egin izan ez banu, adreilu horrek ez zukeen inoiz puskatuko erakusleiho hura, eta, bide batez, beste aldean gauzatzen ari zen eszena nazkagarriak aurrera egingo zuen.
|
|
|
Euskal kritikariek (Olaziregi 2002, Kortazar 2000, Aldekoa 2004) Gabriel Garda Marquezen Cronica de una muerte anunciada nobelarekin parekatu izan dute. Bestetik, aipatu izan da ere, Cronica de una muerte anunciada nobelaren antzera, errealitatean
|
gertaturiko
kronika batean oinarritua dagoela nobela. Datu interesgarriak dira denak ere, pertsonaien izate errealista iradokitzeko.
|
|
|
17 Hiztegi horren lantzearen inguruan
|
gertaturiko
hainbat anekdota idatziz jasotzekoak lirateke. Martzelino Aizpurua, soldadutzan zegoela, tabernara joaten zenekoa, Natur Zientzien Hiztegiko zerrendak lantzera, bere nagusien eta inguruko soldadukideen harridurarako...
|
|
2007
|
|
|
XIX. mendean zein XX.aren hasieran, Nafarroako eskuin politiko, mediatiko, erlijiosoak esaten zuen Foru Erkidegoan ez zela apenas hilketarik izaten, eta are gutxiago pasio krimenik. Tesiaren argudio nagusia zen pasioak ezin zituela itsutu nafarrak bezalako herritar fededun jator eta garbiak.Hain justu tesi hori hankaz gora jartzeko xedearekin, iragan hamarkadan Victor Moreno idazle iruindarrak Ramon Lapeskera ezizenarekin bi liburu karrikaratu zituen aipatu aroan Nafarroan
|
gertaturiko
krimenak bilduz, betiere arreta berezia eskainiz pasio krimenei, hau da, bihotz edo hankarte kontuekin loturikoei. Prentsatik zein artxibo ofizialetatik egiazko hamaika kasu bildu zituen, gero bere lumaren literatur trinkoarekin kontatzeko.
|
|
|
Espainiako kostaldean etxeak eraikitzea baino areago, aspaldi honetan eragin izan den kalterik larrienetako bat higiezinen eztandaren ondorioz
|
gertaturiko
urbanismoaren hazkuntza kaotikoa izan da.
|
|
|
Berriki, emaitza diagnostiko nabarmenak lortu dira neurozientzian eta psikologian. Gehien aztertu den ataletako bat testuak irakurtzeko prozesuetan
|
gertaturiko
begi mugimenduena da. Irakurtzean egindako begi mugimenduak aztertzeak zenbait akats eta patologia detektatzen laguntzen du; dislexia da ezagunenetariko bat.
|
|
|
Gizaki bakoitzak patroi bati jarraitzen dio bere ingurua miatzean. Pertzepzio librean
|
gertaturiko
begi mugimenduak aztertzeak ondorio baliogarriak ditu, ingurumena geureganatzeko erabiltzen ditugun mekanismoak ulertzeko.
|
|
|
Sorpresa batzuk ekarri ditu. Esaterako, 22 kromosomotan identifikaturiko gene batlegamietan eta gizakietan ia berdina da, nahiz eta legamiak eta gizakiak ebolutibokinahiko urrun egon; honek gene honen garrantzi biologikoa agerian jartzen du, etagene honetan
|
gertaturiko
aldaketarik txikienak ondorio larriak izan ditzakeelasuposarazten digu13.
|
|
|
Haatik, genetikoki eraldatutako organismoen (GEO) erregulazioan egin den ziurgabetasunaren errekonozimendu sakon hau ezda egun batetik bestera egin; aldiz, hasiera bateko azterketa zientifikoek garrantzitsutzat hartu ez zituzten ziurgabetasunen kontsiderazioaren aldeko exijentzia publiko gero eta handiago batek eragin du onarpen hau. Zentzu horretan, teknologiatransgenikoaren segurtasunaren inguruan
|
gertaturiko
konflikto sozialak eraginnabarmena eduki du GEOen marko erregulatzailearen interpretazio eta aplikazioan (Todt, 2002: 197).
|
|
2008
|
|
|
Azken urteak han eman zituen, emazte eta semearekin, posta banatzen. Bizilagunak zain egoten ziren, eskutitzak banatu ondoren egunean zehar
|
gertaturiko
bitxikeriak bertsotan nola jasotzen zituen entzuteko.
|
|
|
Esperantza gutxi, beraz. Beste batzuek, aldiz, diote oraindik ez dela gauzatu ideal ilustratua eta, esanen genuke, bidean
|
gertaturiko
akatsak edo izan direla XX. mendeko barrabaskeriak: deportazioak, kontzentrazio zelaiak, nazismoa, stalinismoa eta abarrak.
|
|
|
Ziberespazioan, berriro ere, mundu fisikoan
|
gertaturiko
fenomenoak errepikatzen dira. Hurbiltasunak biderkatu egiten du albiste baten garrantzia.
|
|
|
saila, Eternakoa; fonetikoki aipatzekoa albokariaren palatalizazio, Zabala > Zaballa, > > kasuetan bezala, hizkuntza erromanikoen ukituan
|
gertaturiko
fenomenoa izaki hori). > Pitxarria> (Pitxania?, > soroa, erreg. 346).
|
|
|
Victor Txabarri enpresari dinastiko aberatsak (EAJren aurka kokatuko zena) bere hiru anaiekin batera zeukan yateari Laurac Bat izena ipini zion120 Izan ere, euskararekiko onespen sinbolikoa Bilboaldeko burgesiaren sektore zabalen artean aurki zitekeen. Onespen hau Berrezarkuntza garaitik
|
gertaturiko
«baskismoaren orokortze» testuinguruan ulertu beharra dago. Foru abolizio osteko euskal festek, poesia foruzaleek, eta kultur pizkundearen gainerako agerpenek, euskal giro orokor bat eragin zuten.
|
|
|
Negurin baina, neoeuskal estiloak pisu nabarmena izan zuen. Hau X X. mende hasieran
|
gertaturiko
euskal identitate sinboliko baten eskari handiarekin lotu beharra dago. Txaletei, nahiz baserri itxurakoak ez izan, euskal izenak jartzeak ere, zentzu identitario bera zuen:
|
|
|
Atal honi bukaera emateko, 1777 urtean
|
gertaturiko
beste botazio bat jasoko dugu. Kasu honetan, bideak konpontzeko Abandoko mojen komentuak mailegatutako 1.000 dukaten eta Zaragozako gotzainak mailegatutako 180.000 errealen gordetzailea(, depositario?) lehenbailehen izendatzeko agindu zuen korrejidoreak, aurreko bileran izendapena bertan behera gelditu zen-eta.
|
|
|
Laskurainen alargunak ez zuen laguntza handirik behar bere senarraren errugabetasuna frogatzeko. 20 itaunez osaturiko galdetegi bat egin zuen, beste gauza batzuen artean Laskurain nagusiaren merituak gogorarazteko (ingelesen aurkako gerratean parte hartzea, 1766ko matxinadaren zanpaketan jokaturiko paper garrantzitsua, horrek eragin zizkion etsaiak?), 1794ko abuztuan jokatu zuen papera argitzeko, eta bere hileta elizkizunetan
|
gertaturiko
bidegabekeriaren arduradunak identifikatzeko. Guztira 17 lekuko deitu zituen deklaratzera.
|
|
|
batetik, aitak bere buruaz beste egin zuen; bestetik, isolatzeko arrazoirik ez zegoen (atzeratua ote? eta horregatik ezkutatu zuten gurasoek?); horrez gain, ama erdi itsua zen; gainera, 200 urte lehenago Frantzian
|
gertaturiko
beste kasu ospetsu bati buruzko pelikularen estreinaldiak bat egin zuen Genniren kasua azaleratzearekin. Dokumental honetan, hizkuntzari buruzko eztabaida handia planteatzen da.
|
|
|
Beraien bazkideek kooperatibaren jardueran duten interesik ezak azterketa sakonago bat luke. Horrelako kooperatiben ezaugarri orokorra da hau, eta, zalantzarik gabe, lehen esan dugunez, oinarrizko ondasunen banaketaren merkatuan azken hamarkadotan
|
gertaturiko
aldaketen ondorioa da.
|
|
|
Ziur asko, jabetza eraketa bera jarri behar da zalantzetan. Amerikako kapital korporazioen bazkide geldoen sakoneko arazoa ez zen konpondu korporazio agintean hartutako neurrien bidez, baizik eta korporazio handien jabetza egituran
|
gertaturiko
goitik beherako aldaketen bidez, akzioen salerosketa handien eta diru ezarle instituzionalen sorreraren bitartez eta, azkenik, enpresako langileen esku utzitako boto multzoen bidez ere. Horrekin loturik, B. Manning ek (1958:
|
|
|
Kasu batzuetan, solaskideek balioa berotzen saia daitezke, Sareko inbertitzaileak balio jakin batean sar daitezen, kontratazio bolumena handitzeko. Badira foroak ere —espekulazio gutxiko balioei eta Ibex sendo finkatutako enpresei dagozkienak (Iberdrola, Banco Santander, Telefónica…) —, gutxieneko parte hartzea dutenak, eta internautek emandako informazioak foroaren xede den konpainian
|
gertaturiko
gertaera jakin bati buruz besterik ez du egiten. Tresna hori erabiltzen duten inbertitzaileek zuhurrak izan behar dute, eta ez dira iritzi funtsatugabeak izaten utzi behar.
|
|
|
Zure hirian 2001eko irailaren 11n
|
gertaturiko
erasoak, inoizko artelanik handiena, izan zirela esan zuen Karlheinz Stockhausen musikari alemaniarrak.
|
|
|
Munich Re konpainiak klima aldaketari egozten dizkio aurten
|
gertaturiko
hondamendi naturalak. Klima aldaketa hasi da, eta ziurrenik natur hondamendien maiztasuna areagotzen joango da, adierazi du Torsten Jeworrek, Munich Re aseguru etxeko arduradunetako batek.
|
|
|
The pub ibiltaria bildumarekin egin duzuen bidean
|
gertaturiko
anekdota edo pasadizo hunkigarri, harrigarri edo pozgarriren bat gogoan duzu?
|
|
|
" Hala esaten du: " Oi seme erritmo bakiar bat hasiko dut/ zorigaitzeko izpiritu baten ondorioz
|
gertaturiko
ezbehar hauen jakitun".
|
|
|
lehenengo maila batean, Aristotelesek Motor geldia ezartzen du. Motor geldia Ortzi osoan
|
gertaturiko
mugimendu eta aldaketa guztien azken printzipioa da, bai errealitate ustelgarrientzat bai ustelezinentzat. Beraz, printzipio ustelezin bat da, azken finean, gauza ustelgarrien eta ustelezinen printzipio komuna (cf.
|
|
2009
|
|
|
Belaunaldi berriek hala eskatuko dute, manifestazioak egingo dituzte foruen estatuan hori eskatuz. Gamazadaz geroztik
|
gertaturiko
handiena izango da.
|
|
|
Jendez hustu ahala, badirudi zinemagileentzako erakargarri bihurtu direla: Itsasoko elizakoak baitira Helena Tabernaren Berri Ona/ La Buena Nueva filmeko hainbat eszena, eta Ezkiokoak, berriz, Gutierrez Aragonen Visionarios filmeko batzuk; azken honek, hain zuzen, 1931n Anduagako zelaietan
|
gertaturiko
ikuskariei buruzkoak kontatzen ditu historia eta fikzioaren artean. Herri-guneetara iristen zarenean, bai Itsason eta bai Ezkion, hor dituzu Herri Ostatuak, mokadu goxo eta trago ederrak egiteko moduan.
|
|
|
Esango deuat, ba, lagun hasi jatan Txanton. Esango deuat, ba, garbi garbi
|
gertaturiko
guztia. Gero ikusiko dok guardia zibil arraio horreeik errazoirik izan juen ala ez, egin jeusteana egiteko.
|
|
|
...ute, behin sozietatez kontu bateratuetan sartu den sozietatearen ondare garbian, aldaketa hote horren eta partaidetza duen sozietatearen edo taldeko edozein sozietateren arteko transakzio emaitzei dagokien proportzioa kenduta, emaitzok ez direnean gauzatu hirugarrenen aurrean; gehikuntza edo urripen hori kasuan kasukoa izango da, metodo hori lehenengo aldiz noiz aplikatu eta data horretaz geroztik
|
gertaturiko
amortizazio nahiz balio urripenen arabera.
|
|
|
Bigarren Iñaki Gurrutxaga geratu zen eta hirugarren Mantxi, irabazlearengandik puntu erdira eta puntu batera, hurrenez hurren. Añorgako Antton Aiestaran aretoan jokatu ohi da Orixe Sariaren azken saria, eta areto hartan bertan, 1973ko Karmen egunean,
|
gertaturiko
pasadizo eder bat kontatuko dugu atzera begirako atalean.Izturitzeko harpean ibili da halaber Hitzetik Hortzera, Uxue Alberdi eta Andoni Egaña gidari hartuta. Saioaren hasieran sentimenduak azaleratu zituzten, iragana eta oraina uztartuz, baina bertsolariak bere berea duen jarrera zirikatzailea agerian utzi zuten azkenerako.
|
|
|
Garbitzaileak auzo aberats batean
|
gertaturiko
erailketa bateko tokia garbitzeko enkargua jasoko du. Poliziak ez du erailketaren berri eta beraz, Tomek erailketarik arrasto guztiak ezabatu ditu.
|
|
|
Andrzej Wanda zuzendariak Bigarren Mundu Gerran Katyneko basoetan
|
gertaturiko
erailketak ekarri nahi izan ditu gogora. Kontsulta ezazu zinema aretoetako programazioa.
|
|
|
Aipaturiko zuzendariak Ohorezko Oscar saria jaso zuen bere zinema ibilbideagatik. Wajdak bere ibilbide profesionalean hainbat eta hainbat film egin ditu eta oraingoan, Katyn basoan
|
gertaturiko
erailketak ekarri nahi izan ditu gogora. Gertutik eragin zioten erailketek, bertan hil baitzuten bere aita.
|
|
|
–Eta litekeena da Salustiano Berraderi
|
gertaturiko
istripuak ere lotura izatea, erran zuen Oskarrek?. Grabazioan fusilatu batzuei buruz hitz egiten da, eta pentsatu dugu agian zuk jakinen zenuela nor ziren, non fusilatu zituzten edo zergatik.
|
|
|
Has gaitezen masa komunikazioari buruzko oinarrizko argibideak ematen. Kontzeptu horren dimentsio osoaz jabetu gura izanez gero, nahitaezkoa da XIX. mendera atzera egin eta garaiko gizartean
|
gertaturiko
aldaketak ulertzea. Masak ez ziren berez, bat batean sortu.
|
|
|
Getxon
|
gertaturiko
erasoa aldarrikatu dute
|
|
|
Iluntzerako aske utzi zuten. Herrizaingo Sailaren arabera, herenegun
|
gertaturiko
atentatuak gizonezkoaren etxebizitzan hainbat kalte eragin zituen. Albisu Lazkaoko alkatea herriko tabernara joan zen kalteak ikustera eta gertatutakoa gaitzetsi zuen.
|
|
|
2009ko otsailaren 16a. Pilar Murrek iazko Ertibil sarietan
|
gertaturiko
zentsura salatzen duen agiria sinatu zuen, eta Kultura diputatuari bidali zion, aurtengo Ertibil sarietako irabazleen zerrendarekin batera.
|
|
|
Alfred Hitchcockek esana da: aktore batek hitzez esaten duena zinematografian
|
gertaturiko
galera da. Hots, elkarrizketek irudiari, istorioari eta, oro har, zinematografiari kalte egiten dietela sinetsita dago Helmer.
|