|
2000
|
|
|
Irri karkaraka akabatu
|
genuen
biok.
|
|
|
Irri egin
|
genuen
biok. Kristinak ez.
|
|
|
Inoiz pentsatuko ez nuena jende frankoren errana zen aspaldi horretan: gero eta antz handiagoa omen
|
genuen
bi anaiek elkarrekin.
|
|
2004
|
|
|
Lehenengo garbiketa lanetan eta sukaldean laguntzen nuen. Suha ere bertan geratu zen eta ekipoa osatu
|
genuen
biok. Oso ondo konpontzen ginen.
|
|
2005
|
|
|
Biharamunean joateko gelditu ginen, baina biharamuna lotan eman
|
genuen
biok, eta ez ginen Mendarora txokolatetan joan, ez orduan eta ez inoiz.
|
|
|
Burura zetozkidanak oroitzapen xumeak ziren, baina oso gozoak: institutuan lehenbizikoz ikusi nuenean, esate baterako, Rosasi fotokopia batzuk eskatzen; herriko jaietan Hondartxo auzoan, noriatik gertu, irribarre luze bat eskaini zidanean; institutuan, presoen sakabanaketagatik gose greba egin genuenean, hark nirearen ondoan ipini zuen eta, gau hartan bertan, baraua apurtuz, patata frijitu pakete bat jan
|
genuen
bion artean. Sekulako tripako mina izan nuen gero!
|
|
2006
|
|
|
Noizbait geure kuskutik irten eta topo egin
|
genuen
bi arima oinazetuek. Igande arratsalde batean Aloñaren lantokiko lagunak etorri zitzaizkigun etxera bisitan, emakumezko lankideak zehatzago esanda, Aloña eta umea ikustera eta halakoetan esaten diren ñañokeriak esatera.
|
|
|
Bazkalondoan, ibilaldia egiten
|
genuen
biek elkarrekin. Oinez zenbaitetan, zaldiz gehienetan, ni aitatxiren bizkarrari itsatsirik.
|
|
|
Durangoko azken etxeak utzi eta Urkiolako mendatean gora egin
|
genuen
bi gurditan; batean Batis eta Zipriano, Bernat eta biok bestean; zaldi gorrian Carvallo.
|
|
2007
|
|
|
Problema zen Gasteiz oso txikia zela, eta giro hura are itxiagoa, beraz, laster zaila egiten hasi zitzaion Asierri konkista berriak lortzea. Garai horretan Bilbon ikasten
|
genuen
biok ingeniaritza (klasean mutil ugari zeudelako aukeratu zuen karrera hori Asierrek; nik, berriz, oraindik ez dut argi zergatik aukeratu nuen), eta ahal genuen guztietan gaupasa egiten genuen hirian, bertoko tabernak ezagutuz. Hirugarren urtetik aurrera, Asier ikasle pisu batean bizitzen jarri zen, eta horrek erraztu egin zituen bere ekintzak.
|
|
|
Eta laugarrenean zerbait gertatu zen, Joxeanen astinduak geldiarazi zituena. Metalezko soinu bat entzun
|
genuen
biok, metalezko zerbait errodatzen. Bere eskuak oraindik nire sorbaldetan iltzatuta, lurrera begiratu genuen biok eta burdinazko kanika bat ikusi genuen, korridoretik aurrera eginez.
|
|
|
Metalezko soinu bat entzun genuen biok, metalezko zerbait errodatzen. Bere eskuak oraindik nire sorbaldetan iltzatuta, lurrera begiratu
|
genuen
biok eta burdinazko kanika bat ikusi genuen, korridoretik aurrera eginez. Gure hanken aurrean gelditu zen.
|
|
2008
|
|
|
–Ai, jauna, hots egin
|
genuen
biok?, zer egin behar dugu. Non ote du zauria?
|
|
|
Hitzez hitz bete
|
genuen
biok haren esana, eta orduan ikusi nuen itsuak zerbait pasatzen zuela makilari eusten zion eskuaren ahurretik kapitainaren eskupera. Kapitainak itxi egin zuen eskua segituan.
|
|
|
Segur aski oihu egin
|
genuen
biok geure begiek topo egitean; baina nirea izu garrasi zorrotza izan zen, eta berea, aldiz, ekitera doan zezenaren amorrazio orroa. Aldi berean, berak bere burua aurrerantz bota eta nik alde batera egin nuen jauzi, brankarantz.
|
|
|
Nire planaren berri eman nion kapitainari, eta hura aurrera eramateko modua zehaztu
|
genuen
bion artean.
|
|
2009
|
|
|
Zein izango ote zen gaia? Zertaz hitz egingo ote
|
genuen
bi ordu haietan. Sentsazioa neukan bi astetan nire bizitza osoan baino azkarrago ari zirela gertatzen gauzak.
|
|
|
Ihes egin zidan ezpain ertzetik. Hasi dun esaten
|
genuen
biok batera galtzetan behera arrasto iluna ikustean eta, batzuetan, bazetorren, bazetorren ere bai, txurreroa belaunekin mugimendu etenak egiten hasia zela ikusita. Dantza moduko bat zen, in crescendo zihoan sinfonia baten koreografia.
|
|
|
Barraren beste aldera begiratu
|
genuen
biok. Han zegoen Olaso, betiko bere lekuan, topolinoa eskuan.
|
|
|
Manta pare bat igo zizkidan bere etxetik, erdi ezkutuan ia, eta isilean aldegin zuen berriz. Bere amak ni ganbaran nengoela jakitea ez zela komeni adostu
|
genuen
biok bertara joan aurretik. Ezagutzen nuen Ugarteren ama.
|
|
2010
|
|
|
Gurea elefante eta tigreduna zen. Karpa leporaino beteta izan
|
genuen
bi emanaldietan. Arrakasta bete betekoa.
|
|
|
–Gogoratzen zelan besarkatzen genuen zure aitona Martzel? Ia lurrera botatzen
|
genuen
bion artean.
|
|
2011
|
|
|
Zorionez, aste hura haizetsua izan zen, eta aste hartan ikasi
|
genuen
biok kometak egiten, baita dantzatzen ere; zorionez, halaber, gure etxekoen errezeloen aitzinean, don Marianoren laguntza izan genuen: ongi oroitzen dut nola, gure etxera etorri zèn egun batean, aitona Arseniorekin ohiko ibilalditxoa egin ondoren, erran zigun:
|
|
|
Filmak ez du protagonista kanpotik erakusten, barrutik baino, eta ez zuen kasualitatez hautatu zuzendariak. . Yoyes ni izan nintekeen, belaunaldiagatik, kilometro gutxiko erradioan bizi ginelako (bera Ordiziakoa zen, ni altsasuarra), feminismoarekiko zaletasuna
|
genuen
biek, eta aldi berean, unibertsalizatu egin nezakeen pertsonaia, ETAn bezala eremu guztietan zirelako gutxi boterea zuten emakumeak?.
|
|
2012
|
|
|
Lagunak ginen. Institutura elkarrekin joan ginen, eta psikologia ikasi
|
genuen
biok. Karrera amaitu genuenean, berak master bat egin zuen Bitartekaritzaz, ni psikoanalisian murgiltzen nintzen bitartean, geroago psikologia klinikoan aritzeko asmoz.
|
|
|
Barre egin
|
genuen
biek.
|
|
|
Berriz ere besotik hartu ninduen, eta aurrera egin
|
genuen
biok.
|
|
|
Eta hori esan, eta berriro tiro egin nien gizatxar izutuei, eta gauza bera egin zuen Ostiralek. Gure armak, nik esaten nien bezala, ehiza balaz edo pistola bala txikiz hornituak zeudenez gero, ikusi
|
genuen
bi besterik ez zirela erori, baina zauritu asko zoro moduan oihu eta garrasi eginez lasterka hasi ziren, denak odoletan eta gehienak larri zaurituak; eta berehala beste hiru erori ziren, erabat hilik ez egon arren.
|
|
|
Hizketaldiaren erdian, batzuk esnatu zirela entzun genuen, eta geroxeago ikusi
|
genuen
bi zutik jarri zirela. Galdegin nion ea matxinadaren buru izandakoren bat zegoen horien artean.
|
|
2013
|
|
|
Egun hartan amak ez zuen hitz gehiagorik egin. Afaria prestatu zuen, isiltasunean jan
|
genuen
biok, eta ilundu bezain laster ohera joateko esan zidan. Negar zotin baxuak entzuten nituen logelatik, tristuraz betetako sukalde hartan.
|
|
|
–Ez al
|
genuen
biok elkarrekin zahartu eta pankartitisak jota hil behar, Koldo. Lekutan!
|
|
|
Bihotz ikara handirik gabeko agurra trukatu
|
genuen
bi emakumeek eta hirurok. Karrikara atera nintzen, David nire buztan.
|
|
|
–Ez al
|
genuen
biok elkarrekin zahartu eta pankartitisak jota hil behar, Koldo. Lekutan!
|
|
2014
|
|
|
Gustatuko litzaidake Monikarekin hitz egiteko aukera izatea. Aurreko egunean ia lortu
|
genuen
bi helduk bezala hitz egitea. Telefonoa piztera noa.
|
|
|
Ingurura begiratu
|
genuen
biok. Pixka bat bazterturik geunden, autobusetik hamar metrora edo.
|
|
|
Kafetegian urdaiazpiko eta gazta sandwich bana jan genuen Rafak eta biok, garagardo batekin nik, coca cola batekin berak. Isilik jan
|
genuen
biok, baina ez nuke esango zer esana bukatu zizaigunik edo tentsioaren itzala gure artean zabaldu zenik; kanpotik begiratzen zuen norbaitek pentsa zezakeen betiko bikote bat ginela, mokadu bat lasai hartzen hitz eta pitz aritu gabe, baina agian zuzenago legoke menia batean geundela pentsatuz gero, edo match baten atsedenaldian, indarrak hartzen eta nor bere gogoetetan murgilduta.
|
|
|
Gure mahaian goxo geundenez, solasa luzatzearren bina kafe hartu genituen; koparik nahi al genuen galdetu zigutelarik ezetz esan
|
genuen
biok, baina bigarren kafearekin uxual xorta bat eskatu nuen niretzat. Hala ere, altxatzeko garaia ere bazen, eta Rafari ustekabetxo bat emateko ere bai.
|
|
2015
|
|
|
Izan ere, kaletik zetorren katu hura oso gaixo zegoen. Albaitariarengana eramaten
|
genuen
bi egunetik behin, eta, egun batean, honela esan zigun:
|
|
|
Airea herdoildu egin zen bat batean, argia harago itzali, eta piztia guztiak kantuan bezala ipini ziren, asaldaturik, eskolarik gabe, polifonia basati batean, eta gure loreak han nonbait zeudela pentsatze hutsak laborria bikoiztu zigun, gailur guztiak gainditzeraino. Lehen bulkada, aitor dut, handik ihes egitea izan
|
genuen
biok, ikara ere gizonona baita, eta librea, baina eutsi egin genion hala ere, ez nekike esaten nola, eutsi, begietan lau apopilo, lau izar, lau itxaropen, eta gogoan dut baloi batekin ere ibili ginela jokoan, saskibaloian, gurutzearen puntan saski halako bat ipinirik, nahiko barregarria egia esan behar bada. Ni ez nintzen ordu arte sekula kirol hartan ibili, bai ehizan edo tauromakian, baina segituan jarri nintzen, eta hiruko saskiratzeak ere bazirela esan zidan Otok, seiko marratik asmatuz gero eta abar, eta lehiaketa egin genuen, bai ba, ea nork gehiago sartu; aise irabazi niola adierazi behar nuke orain, lotsagarri uzteraino, nik hura jakina, eta ez zuen ondo hartu nire domina, nire erramu koroa, ereinotz gozagarria, eta esan zidan ez hartzeko lo erramu koroan, alegia hurrena berak irabaziko zidala, erdaratik hartutako aforismoa geurera ekarriz, baina guztiz baldar ikusten den bezala, trakets edo gangar, oka egiteko moduan ere bai.
|
|
|
Bizitza bat ere asmatu
|
genuen
biok. Cartagenan, zure amaren herrian.
|
|
|
Barre egin
|
genuen
biok hamaika aldiz entzundako txistearekin. Ondo atera zitzaidan kopla eta puzten hasia nintzen.
|
|
|
Barre egin
|
genuen
biok, eta gure algararen hotsak kolpetik uxatu zituen nire kezka guztiak. Zozo taldea galsoroetan.
|
|
|
Kontxi zegoen gero, ekologista moduko neska arraro bat. Oso tratu eskasa
|
genuen
bion artean: ordenagailua tresna diaboliko eta zapaltzailea iruditzen zitzaion, eta leihotik botako zidala mehatxu egiten zidan.
|
|
|
Errebelazio zakurra. Itxaron egiten
|
genuen
bien bitartean; ergo, espekulatu, igurikapenak elikatu, ustezko argazkia birtualki irudikatu (birtualtasunaren eta birtualkeriaren artean dagoen aldea ilustratzeko erabil bedi adibide hau), eta azkenik, behin betiko emaitza ikustean, argazkia errebelatzean, poztu edo zapuztu. Gaur egun ez da halakorik ia:
|
|
|
Sukaldea elkarrekin jaso ondoren, kafe antosinkada bana hartu genuen eta ondoren, sekula ez bezala, Benedictine kopa beretik edan
|
genuen
biok gozoki. Rita bera izan zen etorriko zenari sarrera jarri zion lehenengoa.
|
|
|
86 Horri buruz, ohartxo hau igorri digu gerora Jean Louis Davantek berak: . Aldizkaria mugimenduaren agerkaria zen, ber izenarekin, eta lehenbiziko mementoan uste izan
|
genuen
biak jotzen zituela ber debekuak. Laster ohartu ginen ez zegoela horrelako loturarik Frantziako legean:
|
|
2016
|
|
|
Hotz egiten zuen. Hortzak karraskan genituela, gure aurrera begiratzen
|
genuen
biok. Ordura arte urtaroa geldirik eduki zuen sorgintasuna apurtuta zegoen betiko.
|
|
|
Telefonoa hartu nuen motxilatik, nahiz eta galarazita izan gelan piztea. Arrapaladan irakurri
|
genuen
biok albistea; orain kontatu ditudanak baino xehetasun gutxiago zetozen, noski, baina datu garrantzitsuenak han zeuden.
|
|
|
Gero aurpegia nigana asko hurbildu eta, oso serio,, nor deitu duk Burmuin?? esan zian, barre egin
|
genuen
biok.
|
|
|
Azkarra naiz ni, beti izan naiz?; ahizpa, berriz, ikasle saiatua eta metodikoa. Hala, bada, inoren laguntzarik gabe, eskolan irakasten ziguten guztia ulertzen
|
genuen
biok, eta aise egiten genituen etxeko lanak.
|
|
2017
|
|
|
Niretzat ahizpa Micaela berriz ere nire ondoan izatea bezalakoa izan zen harekin bizi izandako garai hura. Elkarrekin ospatu
|
genuen
biok Fronte Sandinistaren garaipena.
|
|
|
«Horixe egin genuen. Farola garbitu nuen eta kanposantu atzean dagoen gain hartantxe pasa
|
genuen
biok gaua. Eta garaiagoren bat ezagutu bagenu, haraxe igoko ginen».
|
|
|
Dena finantzatzen dute horrela. Erabaki
|
genuen
biak eskolaz aldatzea, nagusiak izan zituen arazoengatik. Kontraesanak antzeman genituen egiten zutenaren eta esaten zutenaren artean.
|
|
|
Oraindik ere beste pixka batean jarraitu
|
genuen
biok hizketan, geure gauzez, eta gero lo geratu nintzen. Baina ordurako buruan taxututa neukan egin beharreko plana.
|
|
|
Agian afariarena bioi iruditu zitzaigulako gehitxo, azkenean erabaki genuen etxea ikusi, mokadutxo bat jan. Salamancako txorizoa?, ardo bat hartu, eta afaltzera gu bion elkarretaratzearen testigu eta figuranteak zeuden jatetxe goxo batera joango ginela. Hala izan zen, eta harrezkero ireki
|
genuen
biok bakarrik nonbait egotearen langa, baita zure etxean zein nirean bazkari, afari, zein meriendak egitekoa ere.
|
|
2018
|
|
|
Begiratzea gustatzen zitzaidan, ilusioa transmititzen baitzuen. Apaiza zen, eta sotanaz ezagutu
|
genuen
bi urtetan. Prakadun zangoak lehenengoz ikusi genizkionean, misterio sekular bat ebatzi zen.
|
|
|
Etxean nengoen amarekin eta ez neukan Iruñera joateko modurik. Ama jaiki zenean ohean nengoen jada eta lagunen heriotzaren albistea telebistan ikusi
|
genuen
biok eguerdiko albistegian. Negar egin nuen gogoz eta ez plantak egitearren, benetan egin nuen negar.
|
|
|
Berak mendekatzeko astirik ez nuela izan uste izan du beti. Plan bat
|
genuen
bion artean zuek izorratzeko, baina Unairi Madrilen maletarekin egindakoa baino ez daki. Zoriondu egin ninduen maleta edukiontzira botatzeagatik.
|
|
|
–Portugalera egin
|
genuen
biok bidaia bat, baldintza batekin: ez genuela hitzik ere egingo erdaraz.
|
|
|
Etxean nengoen amarekin eta ez neukan Iruñera joateko modurik. Ama jaiki zenean ohean nengoen jada eta lagunen heriotzaren albistea telebistan ikusi
|
genuen
biok eguerdiko albistegian. Negar egin nuen gogoz eta ez plantak egitearren, benetan egin nuen negar.
|
|
|
Berak mendekatzeko astirik ez nuela izan uste izan du beti. Plan bat
|
genuen
bion artean zuek izorratzeko, baina Unairi Madrilen maletarekin egindakoa baino ez daki. Zoriondu egin ninduen maleta edukiontzira botatzeagatik.
|
|
2019
|
|
|
–Jateko goxoa, ezta??. Ezin da esplikatu nolako higuina sentitu
|
genuen
biok, eta nazka nazka eginda geratu ginen. Hogeita bat urte bete arte, pentsatzen nuen haurrak zilborretik munduratzen zirela.
|
|
|
Ez zen platano tatina, baina tira. Aurrez aurre bazkaldu
|
genuen
biok, oilaskoa aluminiozko ontzitik eskuekin hartuz. Beldur guztiek ihes egin zuten tarta ikustean.
|
|
2020
|
|
|
Zerbait bururatzen zitzaigunean eta normalean baino zertxobait ozenago hitz eginez gero, ingurura begiratzen
|
genuen
biok isilean, ikaraz bezala, kilometro batean ez zela inor bizi jakin arren. Baserri inguruan aspaldi soro emankor izandako lur eremu utziak baino ez zeuden, belar garaiek kolonizatuak.
|
|
|
Nondik ekingo ote genion? Izango ote ginen batak besteari aurpegira begiratzeko gai, ala pareta are lodiagoa ezarriko
|
genuen
bien artean. Baina nola baretuko ote nituen nik harenganako grina txarrak, inolako estrategiarik, planik edo irizpiderik ez baneukan, etor zitekeena bere horretan hartzea besterik...?
|
|
|
Hitz aspertuak, hamaiketakoak, laneko kontuak. Baina elkarri begiratzea saihesten
|
genuen
biok, beldurrez edo. Halako sentsazio berezi gazi gozo bat hedatzen zitzaidan barrenean, hartaz oroitzen nintzenean.
|
|
2021
|
|
|
Barre egin
|
genuen
biok, eta topa berriro. Eskolan bueltak ematen nizkion beti gure arbasoen erabaki horri:
|
|
|
Une zirraragarriak izan ziren, adrenalina borborka, gure arteko sexu erakarpena sublimatzeko itun mutua sinatuta. Antzeko zerbait nahi
|
genuen
biok, baina hasieratik sentitu nuen, bai plangintzaren xehetasunetan bai aurkikuntzetan, urrats pare bat nindoala aurretik. Dena dela, ezin izan naiz inoiz guztiz fidatu, jolas horretan nabarmena baita inork ez dituela bere karta guztiak erakusten.
|
|
2022
|
|
|
–Maiak Bertokin lana aurkitu zuela esan zuenean, ez
|
genuen
bi aldiz pentsatu. Edonora joateko prest nengoen Markos babesteko.
|
|
2023
|
|
|
Irri egin
|
genuen
biek.
|
|
|
Botila azkenetan zela hasi ginen aurreko egunetako gertakariak aletzen; elukubratzen hasirik, ondorioztatu
|
genuen
bi laboratorio lehian zeudela, farmazeutikena eta Soseguneko ametsena, eta, bistan zenez, dirutza zegoela jokoan: enpresei farmakopearen bezero asko izatea komeni zitzaien, adiktoak, alegia; zenbat eta somnifero edo pilulazale gehiago izan, orduan eta etekin handiagoa jasoko zuten; eta, seguruenik, psikofarmakoen eragina ahultzen zenean, dosi handiagoen premia sortzea eta menpekotasuna indartzea bilatzen zuten; bien bitartean, lehiakide apala izan arren, Sosegunekoak gero eta aurkari lehiakorragoak ziren.
|
|
|
Errezeloak justifikatuta zeuden, baina aurkitu zuten bidea benetako asmoak zein ziren argitzeko: " Obeid Luxaa ekintzaile historikoaren bidez jakin
|
genuen
biek asmo bera genuela; independentzia. Ikasleei zein helburu zituzten galdetu zien, eta erantzuna argia izan zen:
|