|
2002
|
|
|
San Frantziskotik Los Angeleserako tartea laster batean egin daiteke autobidea erabiliz gero. Guk, ordea, kostaldeko bide bihurria hautatu genuen, hondartzatxo edo bazter ikusgarriren bat topatzen
|
genuen
bakoitzean bertan geldituz. Gure lehenengo geldialdia Big Sur eskualdeko hondartza txiki, isolatu eta bakarti batean egin genuen.
|
|
2007
|
|
|
Zenbat denbora harekin oroitu gabe. Oraindik gogoratzen naiz nola biltzen zituen andereño Rosak gure malkoak edalontzietan eta nola
|
genuen
bakoitzak edalontzi bana gure izenarekin. Nik goraino bete nuen.
|
|
|
Edukiaz susmorik gabe, aiten aitetarik erdietsi jakitate berezi baten jabe ginela erran dizut jadanik ezta? Euskararentzat aro ilunak zetozela eta laurok erabaki
|
genuen
bakoitzak enigmaren zati bat eramatea. Giltzaren lokalizatzeko laurak batera gintuzten harrapatu, koplak bederazka misteriotsu direla aitortuko duzu Amaia!
|
|
2008
|
|
|
Orri batean zazpi lagunen marrazkiak jarri zizkigun, eta, guk, bakoitza zer herritakoa zen asmatu behar genuen. Janzkerari erreparatuta asmatu behar
|
genuen
bakoitza nongoa zen. Besteak beste, indiar bat, ingeles bat, frantziar bat, argentinar bat edo euskaldun bat ikusi genituen, baina, gure harridurarako, zazpi irudietatik sei euskaldunak ziren.
|
|
2009
|
|
|
Grabazio prozesua ere nahiko luzea izan da. Ahal izan dugun heinean grabatzen aritu gara, asteburuetan, oporretan eta tarte bat hartzen
|
genuen
bakoitzean elkartuz. Hori du txarra hiri berean ez!
|
|
|
Hilketa deitzen diot nik horri. Pertsona bat identifikatzen
|
genuen
bakoitzeko tiro egiten genion. Orain neure buruari honako hau galdetzen diot:
|
|
2010
|
|
|
Bere onetik at zirudien, norbaitek arriskuan jarri izan balitu bezala bere ospe edota familia modurik ankerrenean, zinez gauza ulergaitza guretzat. Ezin izan genion aurre egin eta zerbait esaten
|
genuen
bakoitzean are sutsuago mintzatzen zitzaigun.
|
|
2011
|
|
|
–Behi baten izena, erantzun zidan Begoñak?. Hasieran Loka deitzen genion, ez zelako geldirik egoten, eta beti burua batera eta bestera zebilelako, tresabira lotzen zuen kate hura lepotik kendu nahirik, baina ura edateko askatzen
|
genuen
bakoitzean eroa bezala portatzen zenez Lokatik Lalokara aldatu genion izena.
|
|
2012
|
|
|
Ez zen batere erraza hainbeste jende koordinatzea, eta kontuan hartu behar zen dena toma bakarrean grabatu nahi zutela. Berriz ere errepasatu
|
genuen
bakoitzak non egon behar zuen. Zer egin behar zuen.
|
|
2013
|
|
|
Prozesu hori sortzerako orduan alderdien artean sortutako konfiantza azpimarratu zuen, horrek aurrera begira balioko duelako. «Areto horretan ikusi
|
genuen
bakoitzak zer sentitu genuen, eta ikusi genuen bakearen bidean kideak ginela». Santanok, berriz, azpimarratu zuen ETAk hiltzeari utzi izanak egoera berri bat sortu duela eta egoera hori «aprobetxatu» behar dela.
|
|
|
Ibilbideak osatzerakoan, beraz, ez dugu ekarpenik egin; baina hiru idazle horiek noiz zein erregimentutan ziren aurkitu ondoan, erregimentuen ibilbide karnetekin erkatzeak balio izan digu idazle horiek non ibili ziren jakiteko, eta zenbait artikulu idatzi zituztenean zehazki non zeuden argitzeko. Ez zaigu nahiko interesgarria iruditu artikulu bat aipatzen
|
genuen
bakoitzean zehaztea nondik idatzia zen; zehaztu dugunean izan da informazio horren jakitea azterketarako interesgarria zela iruditu zaigunean. Eranskinetan eskuragarri utziko dugu erregimentu horien kronologia bat, xehetasun horietan sartu nahi duenarentzat.
|
|
2014
|
|
|
Balizko hautagaiez asko aritu ondoren, niri proposatu zidaten, sei hilabeterako. Hautaketa egiteko kontuan hartzen
|
genuen
bakoitzaren egoera, familia… eta, ezkondua eta hiru seme alaba banituen ere, norbaitek izan behar zuela pentsatu eta baietz esan nuen. Hegoaldean ibili nintzen atzera aurrera, taldeak eratu eta antolatzen, oso garai bizia izan zen; segurtasun neurri gisa, adibidez, sekula ez nituen egiten bi gau jarraian leku berean.
|
|
|
Ez diat uste ez Maxixatzeneko elkarrizketak eta ezta Andremaixetako txupinazoko omenaldi ekitaldiak ere hitz jario horri tarterik ematen zionik. Behartua eta erabat oportunista.Jakingo dik erantzuten Maxixatzeneko elkarrizketan parte hartu
|
genuen
bakoitzak eta hik deituriko “ezker abertzaleak”, baino ez nike bukatu nahi ondokoa aipatu aurretik: Tailaren kontakizunari dagokionean, urtea aipatzean, egitekotan erratu egingo dek eta ez nahastu.Iraingarria zirudik, inori, bere burua noiz hasi zen garatzen antimilitarista bezela esatea. Bedeinkapenak ematen hastearena ere bai.1980 eta 1985 urteen artean, eta bai geroago ere, hik deituriko “ezker abertzaleak” harturiko posizioak, hik deituriko “oinordekoen” gaur eguneko jarduna ez dik baliogabetzen; eginiko beren ibilbideaz gain, intsumisioaren estrategian eman zen konfluentzia lekuko.Ez diat nik inoren ibilbidea kondenatuko eta beren bidea ukatzea eskatuko, aurrera ez egiteko aitzakia moduan; bidea eginda dagoenean.
|
|
2015
|
|
|
Bukatzera etorri ginen. Azken egunetan, zein erritmotan aritzeko asmoa genuen galdetu ziguten antolatzaileek, eta horren arabera kalkulatua zuten zenbat denboran egingo
|
genuen
bakoitzak. Nik egia esan nien, baina iuste dut denek ez zutela hala egin.
|
|
|
Rikkak beirazko iruditxoak zituen. Jetras tenientearen lan bat amaitzen
|
genuen
bakoitzean bat erosten zuen. Dozenaka zituen gure gelatxoan.
|
|
|
Teologia eta gainerako apaizkeriak alde batera utzi ostean filosofia ikasi zuen Jonek, baina topo egiten
|
genuen
bakoitzean linguistika eta filologiazko kontuei buruz galdetzen zidan; aurki ohartu nintzenez, teknikoek protohizkuntza deitzen duten zer horretara bideraturik zegoen haren interesa, hots, hizkuntzaren aldi zahar eta lehena, datu ziur eta zehatzik ez daukaguna. Ahal bezala erantzuten nien bere galderei, eta Mitxelenaren irakurketara bideratu nuela oroitzen dut, gai horietaz jakin zitekeen gehiena hark ikertu eta aztertua zuelako.
|
|
|
Gure amaren lehengusu bat apaiza zen, gero atera egin zen baina; bueno, ba, osaba hau, ez zen osaba berez, baina osaba Luis deitzeko esaten zigun amak?, osaba Luis, beraz, misiolari joan omen zen Ekuador aldera, aspaldi, ni artean mutiko koxkorra nintzela. Bihurrikeriaren bat egiten
|
genuen
bakoitzean amak bere errietaldian osaba ekartzen zigun gogora: Zer pentsatuko luke osaba Luisek, han urrutian, goseak dauden txinitoei laguntzen?
|
|
|
Garaipenaren bila irtetea erabaki eta berehala garaipena ematen zigun gola lortu, berriro ere Urru k egindako gola. Naiz eta txapelketa poltsikoan izan, hain eroso geunden atezain jokalariarekin jokatzen azken 30 segundora arte mantendu ginela zelaian, izan ere, baloia
|
genuen
bakoitzeko zelaiaren erdialdera erraz iristeko gai ginen, aukerak sortzen genituen eta baloi gutxi galtzen genituen, aurkariei aukera gutxi emanez. Minutu pare baten faltan Bilbok bere aukerarik nabarmenena izan zuen penalti bikoitz batekin baina gure atezainak gelditu egin zuen bilbotarren jaurtiketa. Azken segundu arte saiatu ziren bilbotarrak, hauek ere markagailuan azpitik zeudenetik atezain jokalaria erabiliz, baina zorionez gol gehiagorik ez zen egon eta txapelketako garaile bihurtu ginen.
|
|
2016
|
|
|
Geroztik, bere semearen heriotza hori ikertzen eman zituen urteak, burua erabat galdu zuen arte, oso zaila baitzen errudunak aurkitzea, baina berak aurkitu egin zituen, eta asko gainera. gure auzora etorri zenean ni erakundeko buruzagi bat nintzela erabaki zuen eta kalean topo egiten
|
genuen
bakoitzean begira begira geratzen zitzaidan, erakundeko goitizenez deitzen ninduen eta sekulakoak esaten hasten zitzaidan. Hasiera batean, onez onean saiatu nintzen adierazten berak aipatzen zuen buruzagi hori aspaldi hil zela auto istripu batean eta nik ez nuela harekin zerikusirik, ez nuela ezagutu ere egin, egunkarietan hari buruz agertzen ziren berriengatik ez bada.
|
|
|
Niri neuri dagokidanez, Alberto eta Micòlekiko nire harremanetan zerbait mamizkoagoa egon zen betidanik. Elkar adituaren begiradek, Guarini inguruan topo egiten
|
genuen
bakoitzean neba arrebek egiten zizkidaten keinu konfidentzialek guri eta bakarrik guri zegokigun horri erantzuten zioten, ondo nekien nik hori.
|
|
2017
|
|
|
Haren arreba Josefa ere oso aditua omen zen belar kontuetan. “Guk minen bat
|
genuen
bakoitzean harengana bidaltzen gintuzten”, erantsi du Bixentek.
|
|
|
Berak kontatua da: . Eskultura hori jartzeko leku egoki bat aurkitzen
|
genuen
bakoitzean ohartzen ginen militarren gotorlekuren bat zela. Gotorlekuak zeruertza kontrolatu nahi du eta nik gorazarrea egin nahi nion zeruertzari.
|
|
|
Behin eta berriz kontatu behar izaten
|
genuen
bakoitzak liburuzaina ezagutu genuen eguna nolakoa izan zen, hastapeneko xehetasun horiek ondoko istorio osoa baldintzatu izan balute bezala, eta nik bi morroiak ezagutu nituen gaueko kontakizuna errepikatu behar izaten nuen. Hogeita hamar urte egin nituen egunean kuadrillako afari baten ondoren oheratu nintzen lehen aldiz biekin, eta kontakizun hori errepikatu arteko onik ez zuen izaten Marak.
|
|
2018
|
|
|
Baina zirika eta zirika, behin edo beste jotzen gintuen, amorruz, eta ile eta azal puskak eramaten zizkigun makila puntaz. Oinazez garrasi egiten
|
genuen
bakoitzeko poz orro bat egiten zuen eta gogorrago ekiten zigun.
|
|
|
Susto bat edo beste ere izan zuten bidean. " Herri batean esan ziguten gu iritsi baino bi egun lehenago Zilarraren bidea egiten ari zen erromes bat deshidratatuta hil zela hara iritsi aurretik. Horrelako gauzak entzutean asko beldurtzen zara, eta handik aurrera erromes bat ikusten
|
genuen
bakoitzean gelditu egiten ginen, zerbait behar zuen galdetzeko".
|
|
2019
|
|
|
Ondoren, berak ere nire begiak saihestuz zutitu eta, pantaila azpian eskua sartuz, zerbeza lata batzuk atera zituen. Txorakeriei buruz hitz eginez pare bat lata hustu
|
genuen
bakoitzak.
|
|
|
Arrate arduratzen zen goizeko hamarretarako jaikiak, gosalduak eta txukun egon gintezen eta hondartzara eramaten gintuen eguraldi ona bazen, eta txarra bazen Bilbora egiten genuen txango. Bilborako trena hartzen
|
genuen
bakoitzean nire ametsa izaten zen ez ginela gehiago itzuliko etxera, Arratek etxe bat aurkituko zigula eta hantxe biziko ginela senide guztiok Isabel eta Lartaun gabe, egunero jango genituela litxarreriak eta lagun asko edukiko genituela jolaserako. Arratsaldean, geltokirako bidean, nik beti galdetzen nion Arrateri" Nora goaz?", eta berak erantzuten zidan:
|
|
2021
|
|
|
Politikoki oso aktiboa izan zen garai hura. Hori dela eta, hamarkadaz hamarkada ikusi
|
genuen
bakoitzak nortasun berezi bat zuela; izan ere, azkenean, garai bakoitzeko gizarte baldintzek eta aurrerapen teknologikoek asko markatu zuten historia.
|
|
|
Medioa ezagunagoa egin ahala Elkartearen inguruko jendeak ere komentatu zuen webgune bat egin zela Elkartearen lana gizarteratzeko, eta, azkenik, 2000 urtean egin zen proiektua[...]. Herrialde guztiek bat egin
|
genuen
bakoitzak bere proiektuak gune berean txertatzeko, eta fase desberdinak zituen garapen bat ere proiektatu genuen. (A.
|
|
|
Gainera, telebistan asko ikasten da. Pentsa, Bi eta bat ekoak ordu erdiko atalak izaten ziren, eta astebete hartzen
|
genuen
bakoitza grabatzeko. Muturreraino zaintzen zen.
|
|
|
Soldata osorik eraman behar nuen etxera, baina eskupekoak niretzat gordetzen nituen, gurasoei esan gabe. Baginen mandatari batzuk auzoan, adin berekoak, eta Gaztelapiko mendian zulo bat egin
|
genuen
bakoitzaren eskupekoak gordetzeko. Gogoan dut behin mandatu bat egin behar nuela, etxe batera olioa eraman behar nuela, baina emakume hark ez zidan inoiz eskupekorik ematen.
|
|
|
“Errusiarrak Hungariara zetozenean eta haien kontra egiten genuenean, herrialde osoa hondatzen zuten. Gerra egiten
|
genuen
bakoitzean hondamendia izaten zen. Behin, gure agintariek pentsatu zuten hobe zela sartzen uztea, hildakorik gabe, etxerik erre gabe.
|
|
|
4 Nik garai berean ikusia Beizama aldeko bide bakartian. Hiru ginen, haiek bi, eta, uste dut, denek amore eman
|
genuen
bakoitza bere aldetik onik ateratzeko.
|
|
2022
|
|
|
Bainuontzikoaren ondoren, Noraren begiradak zeharkatu egiten gintuen, ez zuen begirada guregan finkatzen. Eta bazkaria edo afaria zerbitzatzen
|
genuen
bakoitzean edo fruta pieza bat zuritzen genuenean, lurrera botatzen zituen labanak, bere gorputzaren ondo  ondora beti. Behin edo behin buruarekin ohe-buruari kolpeka aurkitu genuen.
|
|
|
Eta horren guztiaren erdian, haren bihotzak ponpatzeari uzteko zantzuak eman zituen beste hiru aldiz gutxienez. Denok airean ginduzkan, eta Anton mezak programatu eta programatu Esteban bazihoakigula uste
|
genuen
bakoitzean. Egun batean, Marcelak, Juanitarengana hurbildu, eta esan zion:
|
|
2023
|
|
|
Oroimen izugarria daukadala eman dezake, baina inola ere ez. Hurrengo hilabete eta urtetan beste hamaika, ehunka, pelikula ikusiko genituen herriko zinean eta, noski, nuke esan noiz ikusi
|
genuen
bakoitza edo zein ikusi genuen lehenago eta zein beranduago. Lehenbizikoa, ordea, erraza da gogoratzen.
|
|
|
Horrela ezagutu nuen Eli. Horregatik, Eliz hitz egiten
|
genuen
bakoitzean orro hura eta kamamila gustua etortzen zitzaizkidan gogora.
|
|
|
Langabeziagatik zegokigun diru saria ez ezik, Egunkaria ren itxieragatik kale gorrian gelditu ginelako ere kobratu
|
genuen
bakoitzari zegokigun, lan egindako denboraren arabera, Soldatak Bermatzeko Funtsaren bidez (Fogasa). Lehenengo langabezia saria jaso aurretik, otsail bukaeran, langile bakoitzak 1.100 euro jaso genituen, Egunkaria SA taldeko enpresetako batek, Ardatz ek, lehendik eskatua zeukan kreditu bat baliatuz.
|
|
|
Ordurako semea sasira joana zen guri ezer esan gabe. ...urpegia, ondoan nuenean baino gertuago, eta zuk, psikologo jauna, nire haluzinazioak zirela esango baduzu ere, zin dagizut bazter guztietan ikusten nuela semea, orain auzoan jolas egiten zuen parkean, orain ikasi zuen ikastetxean, orain lagunekin elkartzen zen ostatuan, mugaldeko bideetan, Endarlatsako ibian..., ez zegoen bere aurpegi lausoa agertzen ez zitzaidan txokorik, eta ezustean topo egiten
|
genuen
bakoitzean galdetzen nion ea zer moduz zegoen eta ea zergatik hartu zuen ihes egiteko erabakia, baina, semeak ez zidan deus erantzuten, neure buruari egiten bainizkion galderak, eta azkenerako barne muinak urtu eta ez nuen atarramentu onik ateratzen eta, ostatuko barran uzkurtuta, nire buruari botatzen nion erru guztia. Zeren ba al daki ba bizitza osoa bere buruari zuzen eutsi ezinik ibili denak zer arraio dabilen lagun hurkoaren buruan buelta eta buelta, nahiz seme, alaba edo emaztearena izan?
|