|
2007
|
|
|
Hegoaldeko beste hiriburuekin homologa dezakegun beste berezitasuna da sexuen arabera erabileran dagoen aldearena: euskaraz emakumezkoek gizonezkoek baino
|
gehiago
hitz egitearena, alegia. Hizkuntza erabilera ezberdin horiek behin eta berriz agertzen direla ikusita, horien azpian dagoen funtsa sendoaren susmoa berresten da.
|
|
2008
|
|
|
Gai horretan sakontzeko asmoz, Euskal Herrian etorkizunean zein hizkuntza hitz egitea nahiko luketen galdetu genien. Emaitzak irakurrita, zarauztarren %39, 6k euskaraz soilik hitz egitea nahiko lukete; %22, 2k euskaraz gaztelaniaz baino
|
gehiago
hitz egitea, eta %35ek bietan berdin hitz egitea. Oso gutxik erantzun zuten, %2, 1ek besterik ez, gaztelaniaz soilik edo gaztelaniaz euskaraz baino gehiago hitz egitea nahiago luketela.
|
|
|
Emaitzak irakurrita, zarauztarren %39, 6k euskaraz soilik hitz egitea nahiko lukete; %22, 2k euskaraz gaztelaniaz baino gehiago hitz egitea, eta %35ek bietan berdin hitz egitea. Oso gutxik erantzun zuten, %2, 1ek besterik ez, gaztelaniaz soilik edo gaztelaniaz euskaraz baino
|
gehiago
hitz egitea nahiago luketela.
|
|
|
Lehenik, kurbak gorantz egin du azken 10 urteetan, beraz ezagutza maila jakin baterako
|
gehiago
hitz egiten da lehen baino, kurba 45º kora hurbildu da. Gainera dispertsio txikiagoa gertatzen da 2006an aurreko urteetan baino.
|
|
2010
|
|
|
16 tarteko gazteen %24k gaztelania adina edo gehiago erabiltzen dute euskara, 1991n %12 baino ez ziren bitartean. bikoiztu egin da gazte horien artean erabilera. zenbat eta gazteago orduan eta gehiago erabiltzen da euskara: hogeita bost urtetik beherakoen artean, etengabe doa beherantz gaztelaniaren erabilera eta gorantz euskara gaztelania baino
|
gehiago
hitz egiteko joera. oro har, adin talde guztiak kontuan hartuta, 1991tik 2006ra bitartean, zazpi puntuz hazi da euskararen erabilera osoa (erabilera osoa da euskara" gaztelania beste"," gaztelania baino gehiago" edo" gaztelania baino gutxiago" erabiltzen dutenen batura). hori bai, alde handiak daude hiru lurraldeen artean. aipaturiko gehikuntza horretan, ordea, antze... batetik, batez ere eremu formaletan gertatu da erabileraren gehikuntza, nagusiki osasun zerbitzuetan, udal zerbitzuetan, lan munduan eta banketxeetan. lagunekiko eta seme alabekiko harremanetan ere gehikuntza gertatu da, baina askoz apalagoa. etxeko erabilera mantendu baino ez da egin azken hamabost urteotan:
|
|
2011
|
|
|
Jordi Solé i Camardons – Irudimen eta heziketa soziolinguistikoa. Herrialde Katalanetan heziketa soziolinguistikoa dibulgatzea eta lantzea hizkuntza bat baino
|
gehiago
hitz egiten dituzten etorkinen gorakadak eragindako aldaketa aukera bat izan daiteke hezkuntzako hizkuntza politika berriz pentsatzeko eta hobetzeko. Beraz, aldaketa irudimen soziolinguistikoarekin (eta indarrarekin) egiten bada, AukerA bat izan daiteke. ziur nago etorkizunean askoz ere gehiago sakondu litzatekeela ikasleen hizkuntza motxilaren aprobetxamenduan. horretarako, eeMBren proposamenak eta, bereziki, Hizkuntzen Portfolio Europarra eta hizkuntza biografia bezalako jarduerak aprobetxatu behako dira. ez dira gutxietsi behar hizkuntzak ikasteko euroComrom eta antzeko proposamenak, hizkuntza senean eta iraunkortasun soziolinguistikoan oinarritutako sistema baita. hEziKETA SoziolinguiSTiKo BAT BEhAr DA y zergatik behar da heziketa soziolinguistiko bat?
|
|
|
Hizkuntza bat baino
|
gehiago
hitz egiten dituzten etorkinen gorakadak eragindako aldaketa aukera bat izan daiteke hezkuntzako hizkuntzapolitika berriz pentsatzeko eta hobetzeko.
|
|
|
1.1 Hizkuntza aniztasuna giza mailan eleaniztasuna edo hizkuntza aniztasuna esaten da munduan nahiz gure artean hizkuntza bi edo gehiago elkarren ondoan ukipenean bizi direla adierazteko. egoera komuna izan da betidanik hainbat lekutan, (Indian edo Amazoniako hainbat herritan, Yapu eskualdean esate baterako), eta egoera komertzial nahiz politiko ugarietan ere bai mendeetan zehar. Siguán zenak sarri aipatzen zuen Bartzelonako portuan erdi Aroan hogei hizkuntza baino
|
gehiago
hitz egiten zirela, eta itxuraz elkar ulertzeko arazo handiegirik ez zuten. XIX mendeko nazio/ estaduen eraikitzearen ondorioz nazio bat hizkuntza bat politika zabaldu eta inposatu da, bereziki europan, eta haren eragineko beste herrialde askotan ere bai, estatu Batuetan, esaterako. hainbestekoa izan da ideologia honen eragina eta arrakasta, non zentzuzkoena eta zabalduena den ustea, sentidu komunekoa esango zaio erdaraz, normala, elebakarra izatea dela.
|
|
2012
|
|
|
Azken urteotan baina, beste kontzeptu eta proposamen batzuk (kualitatiboagoak) garrantzia hartzen joan dira. Gaur egun motibazioaz askoz
|
gehiago
hitz egiten da, eta harrotasuna edo portaera asertiboa moduko kontzeptuk bolo bolo dabiltza gure artean.
|
|
2013
|
|
|
• Euskara plana duten enpresetan baino kalean
|
gehiago
hitz egiten da euskaraz. Aldea esanguratsua da bi erabilera eremuetan eta handitu egiten da ezagutzak gora egiten duen heinean.
|
|
|
Euskara plana duten enpresetan baino kalean
|
gehiago
hitz egiten da euskaraz. Aldea esanguratsua da bi erabilera eremuetan eta handitu egiten da ezagutzak gora egiten duen heinean.
|
|
|
Lapurdin, Senpere aukeratu da, kostaldetik eta mugatik gertu delako. Orduan, bere kokapenarengatik, suposatzen da Senperen euskara batuaz
|
gehiago
hitz egiten dela, edo gehiago entzuten dela. Nafarroa Beherean, Baigorri aukeratu da Nafarroa Behereko Hegoaldean delako, eta inguruko herrietako erdialdea delako.
|
|
2014
|
|
|
Laburpena: Euskal Herrian eta Europan oro har gero eta
|
gehiago
hitz egiten da toki garapenaz. Ez dago maila politiko zabaletan (autonomietan, erregioetan, Estatutetan) estrategia orokor bat garapen hau bultzatzeko, baina esperientziak pilatzen dira, eta gero eta beharrezkoagoa da nolabaiteko sistematizazio lan bat.
|
|
|
Inkesta erantzundako haurren %63ak Atxutxiamaikan egoten ez denean bezainbesteko euskararen erabilera egiten duela dio eta %37ak, Maialen Arnedo – Atxutxiamaika aisialdi taldeak haur, guraso eta hezitzaileen euskararen erabileran duen eragina aztertuz aldiz, euskaraz
|
gehiago
hitz egiten duela aitortu du. Emaitza positiboen aurrean gaudela esan genezake, beraz.
|
|
|
Inkesta erantzundako haurren %63ak Atxutxiamaikan egoten ez denean bezainbesteko euskararen erabilera egiten duela dio eta %37ak, aldiz, euskaraz
|
gehiago
hitz egiten duela aitortu du.
|
|
2015
|
|
|
Lehenik eta behin, euskaldunok
|
gehiago
hitz egin genuke, ez baikara ausartzen eta errazagoa denez erdaraz egiten dugulako" eta listo". ETArekin duen lotura hori apurtu behar da eta alderdi espainolistek jartzen dituzten oztopoak gainditu behar dira.
|
|
|
Etorkizunari begira, hainbat erronka dituzte begi bistan, hala nola, euskaldunek euren artean
|
gehiago
hitz egitea eta lotsa alde batean uztea; obligazioa edo zigorra erabiltzea euskara sustatzeko; euskara ez jakiteak ez dakien pertsonarengan pena sortu behar duela; euskaltasun kontzientzia izatearen garrantzia; politika ahaztu eta jendartean hizkuntza aldarrikatzea; euskaldunak erraz identifikatu ahal izatea, beraiekin euskaraz egin ahal izateko; umeak eta gazteak jomuga izatea eta edadetuak hizk...
|
|
|
2 Euskal Herrian 100 hizkuntza baino
|
gehiago
hitz egiten dira https://www.youtube.com/watch, v= r t gk789Tc
|
|
2017
|
|
|
erabilera sustatzeko neurriaren bila" artikulua idatzi dute. bertan, euskal soziolinguisitikaren esparruan ohikoak diren teknika metodologiko hainbaten azterketa kritikoa egin dute, batez ere, hiztun kategorietan eta hiztunen aitorpenetan oinarritzen direnei eginikoak. izan ere, planteatu nahi du azterketa modu horiek errealitate soziolinguistikoa bera sortzen dutela, edo gutxienez, sortzen laguntzen duten elementuak izan daitezkeela. bere iritzian, ikerketa metodologikoetan aldaketa formala gertatu litzateke, besteak beste, praktika linguistikoak lehenesteko kategoria identitarioen gainetik. atal honetako bigarren artikulua Jaime Altuna Ram� rezek idatzi du gazteen euskararen erabilera generoaren aldagaiaren arabera aztertzeko. ikerketa etnografikoa lezoko eta pasai donibaneko 12 eta 16 urte bitarteko nerabeekin egin du, eta ondorioztatu du, batetik, euskararen erabileran genero desberdintasuna badagoela, euskara gehiago erabiltzeko nesken joera berretsiz. eta, bestetik, baieztatu du, hizkuntza erabiltzeko moduak ere ez direla berdinak. bere ikuspegitik, generoa eraikitzeko sozialiazio sexistak, berak, indartzen du sexuen arteko hizkuntzen erabileraren banaketarako joera hori. bat 104 zenbaki honi amaiera emateko oso bestelako gaia duen artikulua aurkezten dugu: Larraitz Uriak, Iñaki Alegriak eta Ander Corralek idatziriko" kode alternantzia aztertzeko hizkuntza teknologien ekarpena". kode alternantzia (code switching) elkarrizketa berean hiztunek hizkuntza bat baino gehiago erabiltzeari deitzen zaio. eta, esan behar da fenomeno oso ohikoa dela hizkuntza bat baino
|
gehiago
hitz egiten diren komunitate linguistikoetan. arazoa da, nolanahi ere, ukipen egoeran dauden hizkuntzen sendotasuna ez dela berdina izaten, eta, beraz, alternantzia horretan, ordezkatze prozesuaren zantzuak detektatu ohi direla sarritan. baina, izatez, aukera modura ere ikus daiteke fenomenoa, esate baterako, alternantzia hori ahuldutako hizkuntzan hitz egiten hasteko modu bat denean. beraz, inte...
|
|
|
Hurbiltze etnografikoa nerabeen hizkuntza praktiketara kontua" delako. lezon eta pasaian egindako ikerketan nerabeak helduen munduaren emaitza eta ispilu direla ondorioztatu nuen: ...zteei buruz hitz egin baino, haur, nerabe eta gazteekin hitz egin eta egon behar dugula uste dut. haien ahotsak entzun behar ditugu, asko esateko dutelako eta gako diren gauza asko adierazten digutelako. beharbada, euskarari buruz gutxiago hitz egin behar dugu, eta gizartean ditugun praktika, diskurtso eta arau sozial eta kulturalei buruz (eta kasu honetan genero ardatza bereziki kontutan hartuta)
|
gehiago
hitz egin behar dugu eta zalantzan jarri behar ditugu. horiek baitira boterezko hizkuntza harremanak mantentzen dituztenak.•
|
|
2018
|
|
|
Gune soziolinguistiko honetan sexuari erreparatuz gero, ondorioa da adin talde guztietan emakumezkoek gizonezkoek baino zertxobait
|
gehiago
hitz egiten dutela euskaraz. Alde handiena haurretan eta gazteetan antzeman dugu.
|
|
|
Gazteen multzoan nabarmentzekoa da emakumezkoen eta gizonezkoen artean dagoen aldea: neskek dezente
|
gehiago
hitz egiten dute euskaraz.
|
|
|
Plurilinguismoak pertsonengan jartzen du arreta: hizkuntza bat baino
|
gehiago
hitz egiten duten gizakien ahalmena.
|
|
|
Plurilinguismoa, bestalde, pertsonengan jartzen da: hizkuntza bat baino
|
gehiago
hitz egiten duten gizakien ahalmena.
|
|
|
Beste hizkuntzekin gertatzen den moduan, euskararen ikaskuntzaren gainean ere aurreiritzi aunitz topatu daitezke. Askotan, esate baterako, neskek hizketan lehenago ikasten dutela eta
|
gehiago
hitz egiten dutela entzungo dugu. Hau horrela al da gurean?
|
|
|
• 2016ko kale neurketak13 adierazten duenez, euskararen kale erabilerak bost puntu egin du gora Zumaian azken bost urteotan. Kalean entzundako hamar elkarrizketatik ia sei(% 57,8) izan dira euskaraz; emakumeek gizonezkoek baino gehiago erabiltzen dute, eta Poligonoan
|
gehiago
hitz egiten da herrigunean baino. Duela bost urte ikusitako joerari eutsiz, 14 eta 25 urte arteko gazteak dira euskara gehien erabiltzen dutenak(% 79,7), eta goranzko joera nabarmenarekin aurreko inkestekin alderatuta (2006an% 64,9 zen).
|
|
2019
|
|
|
Gizonezkoek hitanoa askoz gehiago erabiltzen dute emakumezkoek baino; eta aldi berean, helduek dezentez
|
gehiago
hitz egiten dute hika belaunaldi gazteek baino.
|
|
|
desoreka dago, batetik, generoen artean eta, bestetik, belaunaldien artean. Alegia, gizonezkoek hitanoa askoz gehiago erabiltzen dute emakumezkoek baino; eta aldi berean, helduek dezentez
|
gehiago
hitz egiten dute hika belaunaldi gazteek baino. ezberdintasunak daude, halaber, jasotzen duten hitano kopuruan ere, izan ere, emakumeei zuzentzean hika gutxiago egiten da gizonei zuzentzean baino etxean, lagunartean eta ikastetxean.
|
|
2021
|
|
|
" Jatorri atzerritarreko biztanleen hizkuntzak, hizkuntza bizipenak eta jarrerak Gipuzkoan" artikulua idatzi du Belen Uranga Soziolinguistika Klusterrako teknikariak eta Xabier Aierdi soziologoak, oinarrian, izenburu bereko ikerketa kualitatiboaren emaitza nagusiak erakutsiz. Izan ere, Gipuzkoako hizkuntzen mapa proiektuak jatorri atzerritarreko biztanleriaren artean hipotesi mailan 120 hizkuntza baino
|
gehiago
hitz egin daitezkeela aurreikusi zuen, herrialdean erroldatutako biztanle atzerritarren jatorria aztertuta. Ikerketa kualitatibo honek hiztun horiengana hurbiltzeko ahalegina egin du, ezagutzeko zein diren hitz egiten dituzten hizkuntzak, eta euren hizkuntzekiko eta euskara eta gaztelaniarekiko dituzten iritziak, jarrerak eta praktikak.
|
|
|
Errealitatea, ordea, oso konplexua da. Gipuzkoan 120 hizkuntza baino
|
gehiago
hitz egiten edo ezagutzen direlako hipotesia dugu. Ikerketa honetan horietako batzuen errealitatearen berri emateko moduan izan gara.
|
|
|
Gipuzkoan 120 hizkuntza baino
|
gehiago
hitz egiten direlako hipotesia dugu. Hiztun horiek guztiak gainerako guztiek bezala euskara hizkuntza minorizatuaren biziberritzeprozesuaren parte dira.
|
|
|
Herri txikietan hirietan baino euskara
|
gehiago
hitz egiten da. Gurasoek euskaraz hitz egitearen garrantzia erakusten diete seme alabei.
|
|
|
Gipuzkoako hizkuntzen mapa proiektuak jatorri atzerritarreko biztanleriaren hizkuntza aniztasun handia jarri zuen agerian 2018an eginiko lehen txostenean. Hizkuntzei buruz informazioa jasotzeko protokolo zehatzik ez dagoenez, proiektu horrek hipotesi mailan 120 hizkuntza baino
|
gehiago
hitz egin daitezkeela Gipuzkoan aurreikusi zuen, herrialdean erroldatutako biztanle atzerritarren jatorria aztertuta. Jatorri atzerritarreko biztanleen hizkuntzak, bizipenak eta jarrerak Gipuzkoan proiektuak horiengana hurbiltzeko ikerketa kualitatiboa egin du, ezagutzeko zein diren hizkuntza horiek, baita hiztunek euren hizkuntzekiko eta Gipuzkoan ofizialak diren euskara eta gaztelaniarekiko dituzten iritziak, jarrerak eta praktikak ere.
|
|
|
Elkarrizketatzailea: Eta orokorrean klubean, Gasteizen baino euskara
|
gehiago
hitz egiten dela esango zenukete. Arratsalde normal baten, gaur adibidez?
|
|
|
Euskaraz
|
gehiago
hitz egitera hainbat gauzak bultzatu ditu parte hartzaileak, besteak beste egindako dinamikek edo hartutako erantzukizunak.
|
|
|
Galdetegietan kontatu digutenaren arabera, euskaraz
|
gehiago
hitz egitera hainbat gauzak bultzatu ditu parte hartzaileak, besteak beste egindako dinamikek edo hartutako erantzukizunak. Hala ere, aipagarriena euskaraz bizi den eta euskara ezberdinak dituen jendearekin izan duten eragina dela esango nuke, 20 grafikoan ikus daitekeen bezala:
|
|
2022
|
|
|
Erabilerari dagokionez, hasteko, parte hartzaileek Lizarrako euren egunerokoan, hau da, gurasoekin, anai arrebekin nahiz koadrilakoekin, ez dute euskaraz hitz egiten edo oso gutxi egiten dute (1), nahiz eta batzuk erabiltzen saiatzen diren. Hau da,
|
gehiago
hitz egin nahi dutela adierazi digute (2).
|
|
|
Emakumezkoek gizonezkoek baino
|
gehiago
hitz egiten dute euskaraz adin talde guztietan, adinekoetan izan ezik. Aldea handiagoa da haurretan eta gazteetan.
|
|
|
Emakumezkoen arteko solasaldietan
|
gehiago
hitz egiten da euskaraz gizonezkoen arteko solasaldietan baino; hori horrela da lau adin taldetan salbuespen bakarra adinekoen multzoa izanik.
|
|
|
Elkarrizketak sexuaren arabera bereiziz ikusten da emakumezkoen arteko solasaldietan
|
gehiago
hitz egiten dutela euskaraz gizonezkoen arteko solasaldietan baino; hori horrela da lau adin taldetan salbuespen bakarra adinekoen multzoa izanik (Altuna et al., 2022b: 61):
|
|
|
• Herrietan euskara
|
gehiago
hitz egiten da.
|
|
2023
|
|
|
Migrazioaren fenomenoaren testuinguruan hizkuntzekiko harremana aztertzerakoan honako gaiak aintzat hartu behar dira: 1) harrera lurraldean hizkuntza bakarra edo gehiago dauden (hizkuntza errepertorioa); 2) hizkuntza bakarrekoa den kasuetan, aldaera bat baino gehiago erabiltzen diren; 3) etorkinek hizkuntza nagusia (edo aldaera nagusia) hitz egiten duten; eta 4) etorkinek hizkuntza bat baino
|
gehiago
hitz egiten dituzten (Moreno Fernández 2009, 141).
|
|
|
Grafikoek erakusten duten bezala, etxean zenbat eta
|
gehiago
hitz egin euskaraz orduan eta handiagoa da eskolako euskararen erabilera orokorra. Horrez gain, kontuan izateko ideiak honako hauek dira:
|
|
|
– Etxean zenbat eta
|
gehiago
hitz egin euskaraz orduan eta erabilera handiagoa da haurrek kalean euren artean egiten dutena: kaleko erabilera handienak etxean beti edo gehienetan euskaraz egiten den kasuetan gertatzen da,% 80etik gora bi kasuetan.
|
|
|
Zumaiako neurketan euskararen erabilera orokorraren datua% 50,8koa izan da, eta haurren erabilera orokorra% 70,3koa (Iñarra et al. 2022). Esan daiteke daurren kaleko eta eskola esparruko euskararen erabileraren datuak oso koherenteak direla, izan ere, eskola inguruan jasotako datua bost puntu altuagoa izateak berresten du eskola giroak haurrek euskaraz
|
gehiago
hitz egin dezaten duen eragina (ikus artikuluaren bigarren atala: Sozializazioaz).
|