|
2000
|
|
|
Bostagarrenian: Esatendaorditudala, oñengañianzuzen juanezin dan tertcijoraataalboalbocaeguitera, ardauacecartendavenian.Ta baitaicustenditu ban
|
gauzac
, echiaceta arbolaceurecautanbalebilzleez, beguitandutenjacozanianbere (Esku, 291).
|
|
|
–(...) goshereanic eta arratsera eguin bear dozuzan
|
gauzac
–(Escu Liburua, 5.
|
|
2003
|
|
|
Guztiz asco eta chit gogoangarriac dira, gure guraso ernai azcarrac itsasoz ta leorrez eguindaco azaña andiac, beren seme languille prestuac itsu ta gor arquitcen badira ere, norc arguitaratu ezdutelaco beren jaiotzaco itzcuntz Euscarazco garbian. [...] Guipuzcoaco necazari ondraduai leguez ta bidez zor ziozcaten gauza balio andico oec ondo adierazteco, nai ta naizcoa da, bada, bularrarequin batean mamatu izan zuten itzquera gozoan itzeguitea; bestela egon bearco dute beti barau gorrian[...] ¿ Nola aldateque, bada, Guipuzcoaco necatzalleac ondo aditutcea erdaraz esaten diran
|
gauzac
, baldin ezpadute itzcuntza bera icasi Greciatarrena baino gueiago? 68
|
|
|
edo guizonac alcarrequin: nescachac edo andreac andreaquin, sodomaco pecatari galduen guisa, eguin dituzten nazcagarrizco
|
gauzac
; eta are gueyago abereaquin orrela eguiñac eztira aztuco: erac lanic, quescaric, eta aranzaric asco bacoitzari biotzean, ondo confesatu artean, emango diote.
|
|
|
1803, Confesino Ona edo Ceimbat
|
gauzac
lagundu biar deutseen Confesinuari ondo eguña izateco, Fermin Larunbe, Gasteiz.
|
|
|
Bay nere belarrietara allegatu danez. Bada badira emen sugetoac, legua bidetan onelaco
|
gauzac
aztiai galdetzera jun diranac, eta oraindic gueiago errian ta erbestetan escandalua ematen dutela aztitzat erreputaturic dagoan atso bat ecarri dutenac, eta ederqui pagatzen diotela mendiric mendi cilarra ta urrea nun dagoen eracusteco erabali dutenac. Pensa diteque onelaco picardia bat Cristandadearen erdian.
|
|
|
Sermoi askotan guraso edo inudeen deskuidu eta axolagabekeriari egozten zaio umeen gaitza; Jainkoaren borondatea izango da, bestela, edo gurasoen bekatuen ordaina: biraoka aritu direlako, edo" matrimonioco
|
gauzac
" beharrezko diskrezioz egin ez dituztelako, esaterako. Ikus ditzagun argudio horiek lehen aipatzen hasi garen Zabalaren sermoiaren jarraian:
|
|
|
Beste batzuc euquiten dituez umeac orain  docoarren iru edo lau illabete eztauqueenac euren erdian oien barruan, eta euren arnasa eta berotasun larreguiagaz gueishotuten dituez ume bigunaren erraiac eta odola, eta guero esaten dabe umeac ezdeutsela loric eguiten ichiten, sorguinen batzuc darabillela, eta onelango eroqueriac. Beste batzuc gueishotuten dituez lecu santu onetatic ecin esan leitequezan gauzagaitic; bada matrimoñoco gauzaac beré dauque euren demporea; ceuec ceuen matrimonioco
|
gauzac
dira ascotan eta gueieguitan umeen gueishoen sustraia. Beste gauza asco egon cer esan onen ganean, baya ichi daiguzan loitu ez daiguzan ezpanoc (Zabala, B: 14).
|
|
|
Madaricaciño edo ernegua da Jangoicoaren contra gauza char bat esatea: eztala zuzena; eztaucala gobernu ona, eztituala
|
gauzac
ondo eguiten; ta beste onelaco injuria lotsabagua azartuac. Biraoa da esate gachezco bat criatura baten contra, celan dan:
|
|
|
...cian eta ez beste demporatan Auntzai eta beste Ganaubai igueri eraguitia; Beguiz eguitia Ume edo Ganauren bateri, eta sospecha dirian Personiari escubac garbitu eraguin eta aren Ura edan eraguitia Ume edo Ganau gaisoari; Icatzac Umiai colcuan sartzeia; Batec gaitz luce bat eta izen bagacua daucanian, bere Oia eta Almuadia erresgistratitia Gaitzquinaren billa, eta au beguitandu eta figuraitan iaten
|
gauzac
apartau eta Vidacurtzetan erretia; Laumarividicuac eta Zortzimaravidicuac doblauric edo oquerturic botatia Animen Zepotilluetara, edo San Antonioren aurrian ifintia; Orobat Defuntuben gañian eta Odei aserretaco demporetan Conjuruen eta Conjuradorien gañian zabaldu oi diran milla siniste guezurrezco, eta beste edozein gauzatan corritan daube Atso ipuiñ asco Christandadian sufridu ezin leizquian... Instante oro entzun oi da:
|
|
|
Beste batzuec gaña maian erortzen bada, ganibeta, edo cuchiloa aoz gora guelditzen bada edo oguia bear dan moduan, edo azpico azalaz gora ipintzen bada, gaitzen bat datorrela echera. Asteartea, ta ostirala zoridongaco egunac dirala, egun oietan eguiten dan
|
gauzac
, ecin ondo irten lezaqueala. Elizaco campaiac zoli ots eguiten badu, erri artan laster norbait ilco dala.
|
|
|
(...) Eguia da, bein baño gueiagotan aguertu dirala animaren batzuec socorru edo oracio esque; baña ez dira aguertuco edocein berrichuri. Santu ta Santa onelaco aguermenac izan dituztenac dira ixillac, errietan zabalten ez dituztenac alaco
|
gauzac
; ta aguermen oec dauzquee señale obeago batzuec. Ala bada, gueien gueienac dira, edo beguitacio utsac, edo guezurrez asmatuac, edo deabruac emanac animaco calteac ateratzeco (J.A.
|
|
2004
|
|
|
Bilbon, Bonnen eta Parisenikasi ondoren, Larramendiren eta, batik bat, Mogelen kultura naturalista miretsitakoarenalde ibili beharrean bide berriak ireki zituen euska] izaerari buruzko hausnarketetan. Mogelek lehenengo liburua gipuzkeraz idatzita zuen, hau da, Confesio eta Comunioco Sacramentuen gañean Eracasleac (Iruñea, 1800), bigarrena bizkaieraz, hots, Confesio Ona edoCeimbat
|
gauzac
lagundu bihar deutseen Confesinuari ondo egiña iz.ateko (Gasteiz, 1803), eta hirugarrena, hau da, hitzaurrea gaztelaniaz eta eleberria euskaraz: El DoctorPeru Abarca, catedrdtico de la lengua bascongada en la Universidad de Basarte o Didlogo entre un rustico solitario bascongado y un barbero callejero llamado Maisu Juan (Durango, 1881).
|
|
2010
|
|
|
Ez ote guera noiz bait centzatuco? Ea, eguin dezagun aleguiña, emendic aurrera Sacramentu enec (sic) escatzen dituan
|
gauzac
leyalqui eguiteco, vici gaitecen Cristauari dagocan eran, eta onela iritsiko degu betico vicitza doatsua. Amen.
|
|
|
1 Beguira, dotrina icasteco, eta eracusten dituan
|
gauzac
ongui aditzeco, sayatu ote ceran...
|
|
|
[III 36] Onelako asco izango dira gaurco egunean erri andietan; badira alabaña chorasca asco, gure auzoco gudarietatic fedearen contrako
|
gauzac
icasi dituenac. (B 10)
|
|
|
Inpertsonala: esan> diran> (A 509); esan> den> eran (A 525); Esan> (A 401; A 481); Orduan esan ciran
|
gauzac
(A 427); Esana>: anz, > (B 281).
|
|
|
[...] Cristau aciai arguitasun au ematea, eta Ceruraco bidean arretarequin ibiltzeco esnatzea da Eliz Ama Santac animen arzayai escatzen dien gauza bat (a); eta ona cergatic sall oni equitera noan. Ez naiz dotrinaco
|
gauzac
uquitzearequin contentatuco, baicic aditzera emango ditut gañera Jauna amatzeco, eta servitzeco ditugun bide, edo motivo andietatic cembait. Enzun ezazue bada viotz manso, ta umill batequin... Enzun nazue contuz.
|
|
|
[IV 25] baña jaquizue, nic esango ditudan
|
gauzac
izango dirala, ez zuen contra, baicic zuen alde, eta itsatsi ez daquizuen, gaizqui dirudian, azturen bat (A 576)
|
|
|
[IV 75] baña jaquizue, nic esango ditudan
|
gauzac
izango dirala, ez zuen contra, baicic zuen alde, eta itsatsi ez daquizuen, gaizqui dirudian, azturen bat (A 576)
|
|
|
[...] Cristau aciai arguitasun au ematea, eta Ceruraco bidean arretarequin ibiltzeco esnatzea da Eliz Ama Santac animen arzayai escatzen dien gauza bat (a); eta ona cergatic sall oni equitera noan. Ez naiz dotrinaco
|
gauzac
uquitzearequin contentatuco, baicic aditzera emango ditut gañera Jauna amatzeco, eta servitzeco ditugun bide, edo motivo andietatic cembait. Enzun ezazue bada viotz manso, ta umill batequin..
|
|
|
An> > sunt> Spiritus> Sancti? (n) Au dio San Pauloc, eta edoceñ becatari arrituric utzi bear luqueen
|
gauzac
gogora datoz emendic. (A 118)
|
|
|
[IV 159] Asmo au guciz ederqui aditzera ematen digu S. Pauloc, orain esatera noan eran. Gogora ecarri cituan Apostolu Santuac Jesus maitagarriac guri onguinaiez eguin cituan
|
gauzac
(...) Eta galdetzen dio bere biotzari: norc galerazoco digu Jesus maitagarria amatzea, eta servitzea?
|
|
2015
|
|
|
11.a Echeco
|
gauzac
eta bere ondasunac alperric ez galtzea.
|
|
|
–1803 Confesino ona, edo ceimbat
|
gauzac
lagundu biar deutseen confesinuari ondo eguiña izateco. Gasteiz.
|
|
|
dotrina eracatsi ta confesatuco dute? Nola beren familietaco artu emanac ta beste bear diran
|
gauzac
ondo aditu ta zucenduco dituzte?
|
|
|
zeregatic zure
|
gauzac
guciac eneac dira, zerengatik zure gauzak guztiak eneak dira?
|
|
2016
|
|
|
gaisto batenzat, ez dagoala gauza onic, ez zuzenic, eta garbiric munduan; gauza gustiai billa tcen diela belstasun, edo tacharen bat; aguintariai, gobernuari, gobernatzalleai, eta oyec eguiten ditusten legueai: gustia desfiguratcen duela, batzuetan gueituaz, beste batzuetan guchituaz, eta beti
|
gauzac
goicoaz bera, edo becoaz gora naspillatuaz: beren aoac, Jesu Cristoc berac Evangelio Santuan eracusten digun becela, gauzac diran eran, eta eguia garbia esateco baicic iriqui bear ez litusqueten dembora berean, malicia oso bat baicican ez dirala, Santiago Apostoloac eracusten digunez:
|
|
|
gustia desfiguratcen duela, batzuetan gueituaz, beste batzuetan guchituaz, eta beti gauzac goicoaz bera, edo becoaz gora naspillatuaz: beren aoac, Jesu Cristoc berac Evangelio Santuan eracusten digun becela,
|
gauzac
diran eran, eta eguia garbia esateco baicic iriqui bear ez litusqueten dembora berean, malicia oso bat baicican ez dirala, Santiago Apostoloac eracusten digunez: universitas iniquitatis; ichaso beti gira bira, eta i, oiz ere sosegu, eta paqueric ez duen bat:
|
|
|
inquietum mare: Eta orra, nere Parroquiar maiteac, zuen anima, eta corputzaren beraren oneraco gaur ematen dizutedan consejua, eta betico adieraci nai nuquean eguia; prudenteac, eta beguiratuac izatea zuen itcetan; ez libertade gueyegui ematea zuen mingañai;
|
gauzac
diran becela esatea, ésatecoac
|
|
|
eta guri berai era berac eguindaco legueai bear diegun errespetoa eta obediencia. Baño itz eguin bear badegu, itz eguin dezagun ondo adituta, ondo esamiñatuta; esan ditzagun
|
gauzac
diran becela ez guere gogoac buruan ipinten dizquigun becela: itz batean esan dezagun beti eguia eta dana:
|
|
|
Juan Antonio Mogel Urkizak ere zer edo zer berri bazioskun dantzari buruz. Sortzez eibartarra, markinarra izatez, Xemeingo erretorea zenak ondu Confesio ta comunioco sacramentuen gañean eracasteac edo cembat
|
gauzac
lagundu behar die confesio ta comunioari ondo eguiñac izaiteco idazkia 1800 urtean Iruñean agertu zen, Ezkerroren alarguntsaren moldiztegian hain zuzen, eta adibide ezin garbiago dugu bere pentsaera atzemateko. Peru Abarkaren sortzaileak egin lan hori askozaz ere handiagoa omen zen eskuizkribu baten zatia baino ez dateke:
|
|
|
An icusico dezu claridade aundi bat, cenean ez ditut paratcen hizqueta goaicarriac; labur arquituco dezu, baña gauza premizco edo precisoric falta etzayola; modu eraguillean; baña edoceiñ persona ez jaquiñec aditu dezaquean eran, eta jaquintsuai agradatuco zayen moduan. Onetaraco escusatuco det ecer servitcen ez duten, eta ondo barrentcen ez diran
|
gauzac
ipintcea; ceñac erleen gobernuaren gañean chit argui guchi ematen dute".
|
|
|
Orraco diversio lotsa santuba galduerazten ttuzten orietaz. Orraco yostetaz ceñetan du doncellitac icasten obiago izanen lizaquiyena iracasten ezpalu; icasten baitu, aunitztan, honra, estimaciyua eta castidadia galzeco gaya diren
|
gauzac
".
|
|
2017
|
|
|
Ogueita amabostgarrena. Cerbait obra eguiteco izango balitzaque necesidadea alchatceco paseoac edo caleac eguiñen dute beren costutic nagusiac eta gañera obligatuac egongo dira jarcea
|
gauzac
lenago zauden moduan berroguey ta zortci orduren barrenean obra pucatu ondorean.
|
|
2019
|
|
|
124 B X edizioek dakarten Arquividea delakoan: Goizetic arratserañoco
|
gauzac
.
|
|
|
168 B X edizioek dakarten Arquividea delakoan honela: Hasteco, illeco eta urteco [B]/ ta urtetaco [X]
|
gauzac
.
|
|
|
Ez diezagozula beguiratu nere gogorrari269, beguira [19] zaguzu270 dolorez nere culpac gatic erdiratua dagoen aren Bihotzari271 Ez niri beguiratu bacarric, beguira zadazu nere culpac bere gañ artu dituen zure Semearequin batean. Honen272 escuetan utci ditut nere
|
gauzac
: Honen273 Bihotcean274
|
|
|
Atseguin, ta contentu Ceruan Jaungoicoac606; eta Jaungoicoac607 nai duena eguiten dutenac lurrean, izan dezatela [47] baque osoa. Aren escutic artu ditudan ondasun, ta
|
gauzac
gatic, nai diotzat608 eman conta hal609 baño laudacio610, ta esquer gueiago. Dena bere escutic daducan Aitaren Seme bacar Jesus maitea; becatuen azpitic ateratceagatic gu, Jaungoicoaren611 Bildots eguiñic Aldarera zatocen gure Salvatzallea, urricari zaquizquigu, ta atera gaitzatzu lembaitlen honembat612 loi gaisto, ta carga andiaren613 azpitic, ta614 eraman zure edertasuna Ceruan ecustera.
|
|
|
Goizetic arratserañoco
|
gauzac
|
|
|
Hasteco, illeco, ta urtetaco1077
|
gauzac
|
|
|
1 Ongui vicitzeco modu labur errazac Goizoroco otoitza Goicetic arratseraño eguin behar diran, cembat gauza Gañeraco demboran eguin behar diranac Confesatu baño len eguin behar diran
|
gauzac
Confesorearen oñetaraco baño len, esan behar den otoitza Confesatu ta ondoan esan behar dena Comulgatu baño len eguin behar dena Comulgatceracoan esan behar den otoitza Comulgatu, ta ondoaneguin behar dena Meza asi baño len esanbehar dena Meza asitceracoan Apaiza aldarera igaten denean Kyriac asten diranean Gloria in excelsis esan bitartean Otoitzetaco demboran Hostia santu goratcean Caliza g...
|
|
2020
|
|
|
" Baquizu emacumea auzoco andreagaz batu ezquero besteen bicitzai eraguin bearco deutsazuela, eta cleituco
|
gauzac
, ishilic dagozanac bere anche urten bearco daveela. Bada ichi agazco berbaiteari.
|