|
2000
|
|
|
Eta hartaz Kepler handia ohartu zuan. Zeren eta hark jakin baitzuen, Tycho Brahe zeritzan astronomo daniarraren datuetan oinarriturik,
|
ezin
esplika zitekeela Marsen orbita Kopernikoren teoriaz. Eta hala frogatu zian, studio batzuen ondorez, ezen planeten orbitak eliptikoak zirela eta ez zirkularrak.
|
|
2002
|
|
|
Baina atsegin ditut hegaztien eta abioien hegaldiak. Eta haiekin egin izan dut amets, behin baino gehiagotan, lotan nengoela... baita esna ere, bestela
|
ezin
esplika baitaiteke nola egon izan naizen aeromodelismoari hain lotua eta atxikia.
|
|
2004
|
|
|
Sarritan entzuna naiz maitemina gaixo egoteko beste modu bat dela, eta egi egia da, niri dagokidanez bai behintzat, bestela
|
ezin
esplika baitaiteke zer gertatu zitzaidan... absurdoa esplikatzea zail eta neke baita, zinez.
|
|
|
eskuin hegaletik jasotako zentro bat izan zen, berak ezker boleaz errematatu zuena, baloia sareetara bidaliz... Eta oroitu du zirrara oso batek hartu zuela orduan, orain, futbola utzi berri duelarik, ezin definitu eta
|
ezin
esplikatu duen zirrara... Eta jendearen txaloak, eta bandera txuri urdinen uhinak, eta batzuen eta besteen musuzapiak, itsas haizeak estadioan ereindako kaio zuriak bailiran...
|
|
2007
|
|
|
Zaldunak atea jo zuen
|
ezin
esplikatuzko beldur batek tinkatzen ziola zintzurra. Nehork ez zuenez erantzuten, sartu zen eta mintzoa zentzuen lekura hurbildu zen.
|
|
2008
|
|
|
Beñardo era hartan ikusita, edonork esango zuen bere burua urkatzera zihoala, baina, zubi gainean egon zenean ez bezala, ez zituen ezpainak ez eskuak ez gorputza dar dar; aldiz, ziur zirudien egin behar zuenaz. Beñardok, ondorioz, ideia distiratsu bat behar zuen buruan, zubi gainean aurkitu ez zuèn indarra eta kemena ematen zizkiona, eta
|
ezin
esplika zezakeena mendeku goseak baizik, errai erraietako gorroto batek, odolaren ukoak gorroto itsua du lege, mendekuaren ideia piztu balio bezala; prestaketa guztiak egiten ari zen bitartean, gainera, marmarka hasi zen, ulertzen ez zitzaion arren, argi eta garbi zegoen zein zen bere diatribaren jopuntua, hiru aldiz errepikatu baitzuen:
|
|
|
–Ez dut ikusi ere egin nahi nire apellidua gordetzeko gai izango ez dena?!?. Reginak kontu haiek guztiak behar zituen buruan, perlazko lepoko bat amets,
|
ezin
esplika baitaiteke bestela nola baliatzen zituen txolarte guztiak begia bionboen arteko zirrikituetan paratzeko, baita begirada Nazarioren eta haren taldearen norabidean bideratzeko ere. Nazariori eta haren inguruari begira, Reginak pozik zirudien batzuetan, negozioen gudu zelaian inoiz jeneral izango zenaren balizko diruaren hotsek erakargarriago egiten ote zuten haren gorputza??, baina betilun ere agertzen zen beste batzuetan; are gehiago:
|
|
|
Beñardo era hartan ikusita, edonork esango zuen bere burua urkatzera zihoala, baina, zubi gainean egon zenean ez bezala, ez zituen ezpainak ez eskuak ez gorputza dar dar; aldiz, ziur zirudien egin behar zuenaz. Beñardok, ondorioz, ideia distiratsu bat behar zuen buruan, zubi gainean aurkitu ez zuèn indarra eta kemena ematen zizkiona, eta
|
ezin
esplika zezakeena mendeku goseak baizik, errai erraietako gorroto batek –odolaren ukoak gorroto itsua du lege– mendekuaren ideia piztu balio bezala; prestaketa guztiak egiten ari zen bitartean, gainera, marmarka hasi zen –ulertzen ez zitzaion arren, argi eta garbi zegoen zein zen bere diatribaren jopuntua, hiru aldiz errepikatu baitzuen: " Hi alua bahaiz, ni aluago, Nazario!", tonu gutxiesgarrian, esaldia bukatzearekin batera begiak itxuragabeki zabaldu eta argi ezin argitsuago batez betetzen zitzaizkiola; esan nahi baita Beñardo Nazarioren balizko irudiarekin asaskatzen ari zela etengabeko erretolikan:
|
|
|
" Ez dut ikusi ere egin nahi nire apellidua gordetzeko gai izango ez dena...!". Reginak kontu haiek guztiak behar zituen buruan, perlazko lepoko bat amets,
|
ezin
esplika baitaiteke bestela nola baliatzen zituen txolarte guztiak begia bionboen arteko zirrikituetan paratzeko, baita begirada Nazarioren eta haren taldearen norabidean bideratzeko ere. Nazariori eta haren inguruari begira, Reginak pozik zirudien batzuetan –negozioen gudu zelaian inoiz jeneral izango zenaren balizko diruaren hotsek erakargarriago egiten ote zuten haren gorputza? –, baina betilun ere agertzen zen beste batzuetan; are gehiago:
|
|
2009
|
|
|
Ada eta Rebeca, Chaplin eta Domingo, laurak zeuden leku berean eserita, bankuan?, eta laurek zuten, beraz, ikuskizun bera ikusgai: bazirudien, gainera, beren kasuan, buruaren lekuak eta buru barruarenak bat egin zutela,
|
ezin
esplika baitzitekeen, bestela, nola laurak hasi ziren batera barrez, barrez eta barrez, lau haizeen gainetik eta lauren laukotasunaren gainetik.
|
|
|
garbi uzten baitzuen kontu bat: Afrikako altxamenduak oihartzun gutxieneko bat izan zuela hirian, baita uste baino oihartzun handiagoa ere, ausaz,
|
ezin
esplika baitzitekeen, bestela, nola miliziano zutabe bat iristear zen hirira errepublikanoen laguntzan, altxatuek gogor egin ezean; hiria altxatu ote zen, bada, errepublikaren aurka?; nekez, hiria, azken hauteskundeetan eta aurrekoetan, errepublikazale azaldu zenez gero, nahiz eta argudio hark ez zuen baztertzen ez ukatzen hiritar batzuk altxatu izanaren posibilitatea, Tasio Loidi eta bereak segu... monarkikoa zenez gero; beste aldetik, baina, abokatuaren ilobari entzundako esaldiak parte txarrekoa behar zuen Teofilo Mariarentzat, zeren errepublikanoek, behin miliziano zutabea iritsita, hiritarren edo erregimentu militarraren altxamendua itzal baitzezaketen eta suntsi, ondorio saihestezin guztiekin:
|
|
|
Fisika klasikoak esperimentuetan agertzen zen atomoen portaera
|
ezin
esplikatu zuenean, iritsi zen Diracen mekanika kuantikoaren teoria. Hilabete gutxi lehenago egin zuten gauza bera Max Bornek eta Pascual Jordanek, baina Diracen birformulazioa gailenduko zen bere orokortasunarengatik eta bere sinpletasun logikoarengatik.
|
|
|
Ada eta Rebeca, Chaplin eta Domingo, laurak zeuden leku berean eserita –bankuan–, eta laurek zuten, beraz, ikuskizun bera ikusgai: bazirudien, gainera, beren kasuan, buruaren lekuak eta buru barruarenak bat egin zutela,
|
ezin
esplika baitzitekeen, bestela, nola laurak hasi ziren batera barrez, barrez eta barrez, lau haizeen gainetik eta lauren laukotasunaren gainetik.
|
|
|
Hura entzutean, Teofilo Maria –zulotxoa aurkitu zuenetik sendotuta bere fedean– ez zen asaldatu, abokatuaren ilobak ahoskatutako esaldi hark –ganbaratik tarteka entzuten zirèn tiroez gain– garbi uzten baitzuen kontu bat: Afrikako altxamenduak oihartzun gutxieneko bat izan zuela hirian, baita uste baino oihartzun handiagoa ere, ausaz,
|
ezin
esplika baitzitekeen, bestela, nola miliziano zutabe bat iristear zen hirira errepublikanoen laguntzan, altxatuek gogor egin ezean; hiria altxatu ote zen, bada, errepublikaren aurka?; nekez, hiria, azken hauteskundeetan eta aurrekoetan, errepublikazale azaldu zenez gero, nahiz eta argudio hark ez zuen baztertzen ez ukatzen hiritar batzuk altxatu izanaren posibilitatea, Tasio Loidi eta bereak segu... haien artean, beraiek –aita eta biok, bai– garbituak izateko aukera zoritxarrekoa, errepresalia hutsez; eta, hala ere, beste hipotesiak ez zuen bide hobean uzten, zeren matxinatuak hiriaz jabetzeak ez baitzekarren, ondorio gisa, hiri osoa mendean edukitzea... aski baitzen etxe bakar bat mendean ez edukitzea –etxe bat, edo ganbara bat:
|
|
|
Eta horrek eman dio indarra: nerbio ekonomikoak hartu duen tamaina
|
ezin
esplikatu beste nerbio horrek, musika doinu horiek guztiek egindako lana azaldu barik. Osagai afektiboak efektiboak izan dira.
|
|
2010
|
|
|
Ezintasun hori, ordea, ideologiaren hanka herrena izan ordez, sustrairik indartsuena da. Objektu sublimea tautologikoa denez" Jainkoaren hitza, Jainkoaren hitza da" sujektu ideologizatuari aukera ematen dio mundua ikusteko modu batera non,
|
ezin
esplikatu hori den frogarik argiena erakusteko Jainkoa, Erregea edo Segurtasun Nazionala zein garrantzitsuak diren.
|
|
2011
|
|
|
Egungo mundu azkarrean faltan sumatzen den patxada eta lasaitasuna identifikatzen dugu haren lanetan, eta lanak gauzatzeko denbora luzea behar izan duen bezalaxe, haren lan askok begirada pausatua behar dute. Gutxi batzuetan maisulanek izan ohi duten eta hitzez
|
ezin
esplikatu daitekeen kutsu hori agertzen zaigu.Enpaste lodi eta lehorraz gauzatutako izaera metafisiko eta fantastikodun gazte garaiko pintura, bere senideen, aitaita amamak, gurasoak, Maria Moreno pintore eta emaztea, alabak, ilobak, erretratu, eta giza anatomiaren errepresentazio ezberdin, agian mostrako lan apalenak, arima gabekoak?
|
|
|
60ko hamarkadako euskal ekoizpen ezagunxeagoa
|
ezin
esplikatu eta ulertu 50ekoa ezagutu gabe: G. Arestiren 60ko hamarkadako obra, R.
|
|
|
Antxonengana jo nuen zainetakoa askatu nahirik. Agure bati kataplasma
|
ezin
esplikaturik ari zen, paperean idatzi zion dena.
|
|
2012
|
|
|
hots apal eta zehaztu gabe batzuk, ekaitzaren etenuneetan iristen zirenak, bitarte luzeetan, ez nekien nondik. Izumenezko sentipen ikaragarri batek guztiz menderatuta,
|
ezin
esplikatuzkoa baina ezin pairatuzkoa baitzen, oheko arropak kolpetik kendu (zeren konturatzen bainintzen ez nuela gau hartan lo gehiagorik egingo), eta gelan barna atzera eta aurrera presaka ibiliz saiatu nintzen murgildua nintzen egoera errukarri hartatik ateratzen.
|
|
2013
|
|
|
Bai eta hobeto ere. Haraindikotasun halako bat lortzen da bizian hilarena eginez,
|
ezin
esplika litekeen bake baten poza. Hilarena egitean heriotza ez da hain izugarria, ezen era horretara berpiztearen zoriona baitaukazu beti eskura, argi betera itzultzeko aukera goxoa.
|
|
2014
|
|
|
asmatzera botatzen dituena ere, euren nortasun ofizialki ukatuari nolabait espresioa emateko (literario hutsa bada ere). Bestalde, genealogia mitikoak eta (Tubal, Aitor),
|
ezin
esplika litezke iraunik gabeko modernitate berri berri aldaberaren esijentzia bezala. Arbaso heroiko eta tradizio mitikoak asmatzea, Aro Garaikideak baino lehen, Judeak nahiz Atenasek ezagutu dute, Erdi Aroak nahiz Ilustrazioak, nazioek, tribuek, dinastiek, hiriek, leinu familiarrek (Kantek, Nietzschek?).
|
|
|
–razionalistek esango dizute mirakuilurik ez dela sekula gertatu, eta ezin gerta ditekela, gai, era. Ebanjelioko mirariak, psikologiako ahalmenen lana izango lirake, eta ortara
|
ezin
esplika ditezken guztiak gezurtzat bearko dira jo. Oien kondairatasuna ukatzen dute, beraz?.
|
|
|
Adituek diotenez, txakurrek zuri beltzean ikusten dute mundua, eta erran liteke, beraz, usaimenetik ikusten dutela mundua ikusmenetik baino gehiago. Fox terrier hura, baina, berezia zen, eta koloreak bereizten zituen, edo kolore bakoitzari usain berezia hartzen zion, bertzenaz
|
ezin
esplika baitaiteke haren joera.
|
|
2016
|
|
|
Haren ondoan eseri nintzen; eta Mariak utzi zidan negar malkoak neure zapiarekin xuka niezazkion begietatik atera ahala. Gero nire malkoez blai blai eginik geratu zen zapia, eta gero haren malkoez, eta gero nireez, eta orduan berriz ere xukatu nizkion, eta xukatzen nizkionarekin batera, hain adierazi ezineko sentsazioak sentitu nituen ene baitan, ezen ziur bainaiz
|
ezin
esplika daitezkeela materiaren eta higiduraren arteko inolako konbinazioren arabera.
|
|
|
izenburu adierazgarriko artikuluaren bitartez. Infiltrazioa ote zegoen ETAn?, konspirazioa?, bestela
|
ezin
esplika baitzitezkeen atentatu kaltegarri haiek.
|
|
2019
|
|
|
Nire istorio txiki handia
|
ezin
esplika daiteke Baskoniarik gabe. Ezta irratirik gabe ere.
|
|
|
18 Letra tipo baten gabeziak edota beste baten oparotasunak baino
|
ezin
esplika lezakeen hautua ez bada, behintzat.
|
|
2020
|
|
|
Bata, ez dakigu nondik sortu den, ongi ez dakigu nola, izpiritua. Izpirituak garamatza Jainkoarengana, poesiara; izpirituak garamatza ongi
|
ezin
esplika daitezkeen gauza askotara. Eta gero dugu materia, eta gu azken finean materia horren eboluzio baten ondorenak gara.
|
|
2022
|
|
|
...oanalisi hark inora ez ninderamanez, ezin nuenez hitz egin, gizonaren isiltasunak zeharo lotzen ninduelako eta esan behar nuena esateko beldurrez bizi nintzelako, erabakia hartu eta idazten hasi nintzen denboran eta denboran barruan isilik gorde nuena ateratzeko; halakoren batean, adierazi nahi nuen seduzitzeko neukan premia haren atzean zer ezkutatzen zen, ez nuen premia hura gainditzen asmatzen,
|
ezin
esplikatu prostituzioaren gehiegikeriara bota ninduen zera hura, bestek zu izatea espero dutena izateko premia, eta idazten dudanean ere inoren gogoko izateko nahia nagusitzen baldin bada, da baitezpadakoa zaidalako hitzetara ekartzea nire baitan ezkutaturik dagoena eta nahikoa delako inork hitz batzuk irakurtzea haiek hitz desegoki bihurtzeko, eta idatzi ahala, etenarazi nahi nukeenak indar hand...
|
|
|
Nola segur izaten ahal xira hau sagarra dela? (Zainetan jartzen da
|
ezin
esplikatuz.) Ogia zerendako ogia da?
|