|
2001
|
|
|
eta egitez egin zuten, ez hitzez, eta inork eragin gabe. Hori gorabehera,
|
ezin
ahantz dezake inork guztiok, hango haiek, haien bizkarretik berea nagusi atera nahi luketenek, etxekoek eta arrotzek, ederki dakiguna:
|
|
|
ETBrena izan zen, zalantzarik gabe, esanguratsuena. Baina
|
ezin
ahantz dezakegu urte hartan Euskadiko Autonomia Erkidegoan (eta Nafarroan zer esanik ez) hedabideen kontsumoaren %85 bideratu zela hain zuzen ere Ermuko espirituaren bertsio manipulatuaren eskutik ziharduten hedabideetan, terrorismoaren aurkako garaipen poliziala eta nazionalisten eskabideak moderatu beharra aldarrikatzen ari ziren hedabideetan alegia. ETBren aldaketa (eta beste hedabide txikiago batzuena) ez da, beraz, arrazoi aski iritzi giro horren agerpena argitzeko.
|
|
2002
|
|
|
Koskenniemiren eredua ikustean aipatu dugu bi mailatako erregelek formalismoan duten lekua, bai eta linguistika konputazionalari ekarri dioten aurrerakuntza ere. Baina ondoren izan dituzten kritikak
|
ezin
ahantz ditzakegu. Guk bi mailatako erregela hobetuak aurkeztuko ditugu ondoren, lehenengo bertsiokoak baino askoz ere irakurgarriagoak direlako.
|
|
2003
|
|
|
Kontuan hartzekoak dira, jakina, azpiegituren eraikuntzak berakdakartzan erasoak lurraldearen okupazioaren aldetik zein energia kontsumoarenaldetik. Ildo horretan
|
ezin
ahantz dezakegu ezen, garraio azpiegiturek sortutakoingurumen eraginaren intentsitatea, bertatik zirkulatuko duten ibilgailuen abiadurarekin erlazionatutako diseinu ezaugarrien araberakoa ere badela. Eta horrela, AHTren eta ahalmen handiko autobideen kasuan, abiadurak trazaketa baldintzatzendu, lurzoruari egokitzeko malgutasuna kenduz, eta zaratak eta energia kontsumoagehiarazteaz gain, inguruko lurraldearekiko irisgarritasuna murrizten du.
|
|
2008
|
|
|
Beraz, XXI. mendeko euskal produkzioa eskuratzen hasi beharra dago; baina ez eskuratzen bakarrik, baizik eta aukeratzen, kodetzen, etiketatzen eta modu erosoan eskaintzen. Gainera,
|
ezin
ahantz dezakegu Euskaltzaindiak egunen batean hiztegi arau-emaileari heldu diola, eta hori pentsaezina da atzean erreferentzia corpus modernorik gabe, OEH eta EEBSrekin osatuko dena.
|
|
|
Lexikoaz ari garela,
|
ezin
ahantz genezake, orain ehun urte termino zena egun hiztegi arruntekoa izan daitekeela edo orain hamar urte espezialisten artekoa zena egun hiztegi giltzarriko hitz bilakatua izan genezakeela, bereziki, hedabideen eraginez:
|
|
|
Euskara hainbat esparrutan eta zenbait gaiez jarduteko (oso) gutxi erabilia izan da azken urte hauetara arte. Halaber,
|
ezin
ahantz genezake euskaraz dihardugunean, lehenago beste hizkuntza batean edo batzuetan jasotakoa itzultzen edo egokitzen ari garela, zuzenean ez bada zeharka.
|
|
2009
|
|
|
Artzaintzak ere, norbere artegi, ardi txabola eta eskorta izateak, zeresan handia izan du Jatabeko ekonomian; batez ere, mendi bizkarretako etxeetan (Goieta, Unibasoak, Añekak...). Eta langintza horren barruan
|
ezin
ahantz genitzake lehen Gipuzkoatik etortzen ziren artzain edo pastoreak, neguko sasoirik gogorrena hemen egiteko asmoz.
|
|
|
Ikerketarako ikuspuntu berri bat eskainiko digute autore horiek egindako sailkapenek, eta modu horretan, azken urte hauetan kirolaren esparruko ikerketetan, lehen mailako azterketa gai bihurtu den kirola uztean eragiten duten arrazoiakaztertzeko lagungarri izango dira. Hala, aipatu diren arrazoi kontrolatu zein kontrolaezinez ari garenean,
|
ezin
ahantz ditzakegu, faktore estruktural eta sozialak, hauekbaitira, nire iritziz, fenomenoa egoki azaltzeko ezinbesteko faktoreak.
|
|
2010
|
|
|
Lau antzerki itzultzaile iaio hauek aipatu ondoren
|
ezin
ahantz genezake ereXX. mendeko hasieran Euskal Teatroa hainbat lagundu eta landu zuen donostiarbat: Abelino BARRIOLA (Donostia 1876 Pabe 1944), zeinek desterruan zelarikere ez zion idazteari uko egin, eta Charlotte Bernard-en Une histoire de parapluiesitzuli zuen eta moldatu Euditakoak39 bezala.
|
|
|
Azkenik,
|
ezin
ahantz dezakegu EBk bere esku duela egoera gatazkatsuak modu baketsuan birbideratzeko nazioarteko komunitateak baliatu izan duen bitartekorik boteretsuena: estaturik gabeko nazioen nortasuna nazioartean aitortzeko institutua progresiboki praktikan jartzea.
|
|
|
EGEak lotura handia dauka globalizazioarekin, eta bereziki enpresen nazioartekotze prozesuarekin zein deslokalizazio industrialarekin. Hala ere,
|
ezin
ahantz dezakegu EGEaren nozioa enpresa guztien antolaketan —izan multinazionalak edo ez— aplikatzen dela egun, nahiz eta esparru sozialetik aztertuz gero, eskubide sozialak aintzatetsita ez (edo ezegonkor) dauden herrialdeetan diharduten enpresa multinazionaletako langileen eskubide eta lan baldintzen gain proiektatzen den nagusiki. Ikuspegi horretatik, EGEaren lan dimentsioaren aspektu batzuk aztertzen saiatuko gara datozen orrialdeotan:
|
|
2012
|
|
|
Gainera,
|
ezin
ahantz dezakegu funtzio intzidentalak forma aldetik badituela perpaus subordinatuen markak; sintaxi mailako loturaren edo harremanaren adierazgarri.
|
|
|
Argitarabidean dira beste batzuk. Horrez gain,
|
ezin
ahantz dezakegu P. Altunaren Mitxelenaren Idazlan Hautatuak (1972), nahiz Mitxelena bera hil ondoren Egan ek atera zuen ale berezia: Koldo Mitxelena.
|
|
|
hitzik erabiltzen lan osoan zehar, baina makroegituraren ideia eta makroegituraz egiten dugun ulerkera suma daiteke sakon sakonean (ikus, goian, parentetikoen artean bereizi dituen sei kategoriak). Beraz, enuntziatu parentetikoen muga irizpideak zehaztean
|
ezin
ahantz dezakegun ezaugarria izango da honako hau: egitura mota honek makroegituran duela bere egitekoa.
|
|
|
Horrekin batera, hiriak jasaten duen transformazio prozesua kontuan hartu beharra dago, gizartean gertatzen den aldaketa orok baitauka bere eragina. Hiri hitza alde edota arlo ezberdinetatik aztertu eta begiratu daitekeela
|
ezin
ahantzi dezakegu.
|
|
2014
|
|
|
Kasu horretan klase sozial batenak diren hautemate, azalpen, balio eta usteak arau gisa ikusi eta unibertsal bilakatzen dira. Baina
|
ezin
ahantz dezakegu, eremu bati baino ez diotela on egiten errealitatean.
|
|
2015
|
|
|
Nik ez, nik
|
ezin
ahantzi dezaket zer gertatu zitzaion amari Greba Handiaren hastapeneko egun nahasi haietan. Aitak eta ahizpak hura ahazteko ahaleginak eta bi egiten zituztela iruditu zait beti, eta hainbatetan memoriaren zokorik ilunenera erbesteratzea lortu zutela ematen zuen, baina aitak gu neurrigabe babesteko izaten zuen joera ia neurotikoak eta ahizpari erraietatik tarteka jaiotzen zitzaion amorru lodiak (hala deitzen zion berak) salatzen zidaten gogoan ondo errotuta zituztela amaren sustraiak.
|
|
|
Baina ezinezkoa da?. . Horrexegatik gaude hemen,
|
ezin
ahantz dezakegulako??. –Izan liteke, bai.
|
|
|
Izan ere, gizakiok baliabide agorrezinak ere badauzkagu eskura, eguzki argia, haizea, ozeanoak eta airea. Eta
|
ezin
ahantz dezakegu eguzki erradiazioa dela bizitza forma guztien oinarria! Bestetik, baliabide ez berriztagarriak birsortu ezin diren baliabideak dira, eta ez dira iraunkorrak mugatuak diren heinean.
|
|
2016
|
|
|
Bestalde, amaitze aldera,
|
ezin
ahantzi genitzake umeek euren amaren kontrako indarkeriaren ondorioak pairatzen dituztela zuzenean, bortxa egoeraren edo dinamikaren parte direlako. Euren etxeetan indarkeria egoerak bizi dituzten umeak horren zuzeneko jasotzaileak dira, nahiz eta legeak horrela ez jaso.
|
|
|
Eta aipatu gabe ez uztearren, erabakitze eskubidea duen subjektu horrek lurralde bateko biztanleei erreferentzia egiten badie ere,
|
ezin
ahantz dezakegu Europako demokrazia burgesei jarraiki, hemen ere, 18 urtetik gorakoez, edota progresistenen kasuan, 16 urtetik gorako herritarrez ari garela.
|
|
|
Puntu horretan, aldarrikapenak gu eta haiek delakoa definitzen du, eta talka horretan berdin dio eskubide, ezaugarri edota burutze argiaz aritu; haientzat berdin dio gu erabakitze eskubideaz, autodeterminazioaz edota independentziaz aritu, estatu espainolaren kasuan, besteak beste, euren Konstituzioaren oinarri sakon eta sakratuena, Espainiaren batasuna, zalantzan jartzeaz gain (erabakitze eskubide formala), erradikalki aldatzeaz ari baikara (erabakitze eskubide instrumentala). Horrexegatik, Euskal Herria izango da erabakitze eskubidea zer den definituko duena; baina, sarreran esan bezala,
|
ezin
ahantz dezakegu determinatu ez, baina baldintzatzen duen testuinguru kultural, ideologiko, politiko, ekonomiko zein soziala izango dela haren abiapuntua.
|
|
2018
|
|
|
Azkenik,
|
ezin
ahantzi dezakegu Nafarroa Arena Pabiloia, Iruñean burututako obra erraldoienetakoa, Komunitate osoarentzako ekipamendu izateko bokazioa eduki arren guztiz neurrigabea dena gurea bezalako populazio batean sortzen diren beharrizanei erantzuteko. Izan ere, eraikin honen ateak irekitzeak eragingo dituen kostu ikaragarri handiak direla eta, dagoeneko hainbat urte joan dira pabiloia inauguratzeko ekitaldia bertan behera geratu zenetik.
|
|
2021
|
|
|
Poema honetan nabarmena den erritmoarekin, eta irudien fintasunarekin batean,
|
ezin
ahantzi genezake, bestalde, aipamen kulturalen erabilera trebea, kasu honetan eliz kantuetako aintza edo gloriaren estiloaz salmoari keinu eginez. Ildo berean aipagarri da Bitsa eskuetan liburuko" Mamuaren eskea" (2010:
|