|
2003
|
|
|
Aukeratutako 28 agerpen berrien artean dago, adibidez, hatzekin harean egiten diren marrazkiak dituzten hizkuntza komunitateen arteko komunikazio sistema bat, edo Hego Amerikan milaka landare erabiltzen dituzten mediku ibiltariek eskaintzen dituzten zainketak. Erakundeko zuzendari nagusiak, Koichiro Matsurrak, uste du UNESCOren ekintza berri hori ondare
|
ez
materiala babesteko presari zor zaiola, eta Estatuek konpromisoa hartu behar dutela inskribatutako maisulana sustatzeko eta babesteko plan bat abiarazteko. Epaimahaia osatzen zuten 18 lagunek UNESCOko estatu kideek bidalitako eta GKE espezializatuek ebaluatutako 56 hautagaitza nazional eta multinazional aztertu zituzten azaroaren 3tik 6ra.
|
|
2005
|
|
|
Konpontzeak ez du kosturik izango bezeroarentzat: ez garraioa, ez eskulana,
|
ez
materialak. Saltzaileak ordezko pieza erabiliak, berreraikiak edo berregokituak erabil ditzake bi baldintzarekin:
|
|
2007
|
|
|
Azkenik, Patronatuak “onartu eta eskertu” egiten du Hezkuntza, Zientzia eta Kulturarako Nazio Batuen Erakundearen eginkizuna, bereziki, munduko kultura ondarea zaintzeko eta babesteko hitzarmenak bultzatuz. Kultura ondare
|
ez
materiala babesteko 2003ko konbentzioak “erreferentzia ukaezina dakar Dieta Mediterraneoa Fundazioarentzat, eta bultzada berria Mediterraneoko dietak ordezkatzen duen ondare ez materialaren aldeko ahalegin eta konpromisorako”.
|
|
|
Azkenik, Patronatuak “onartu eta eskertu” egiten du Hezkuntza, Zientzia eta Kulturarako Nazio Batuen Erakundearen eginkizuna, bereziki, munduko kultura ondarea zaintzeko eta babesteko hitzarmenak bultzatuz. Kultura ondare ez materiala babesteko 2003ko konbentzioak “erreferentzia ukaezina dakar Dieta Mediterraneoa Fundazioarentzat, eta bultzada berria Mediterraneoko dietak ordezkatzen duen ondare
|
ez
materialaren aldeko ahalegin eta konpromisorako”.
|
|
2009
|
|
|
Bitxigintzako eta modako sektoreek ere ez diote aurre egin “supra birziklatzearen” xarmari. Diseinatzaile batzuek agerian uzten dute sormenaren balio handia,
|
ez
materialarena: galtzerdietatik egindako lepokoak, boligrafoz egindako aldapak, lata eraztunak edo hiri elementuak dolar gutxitik ehunka ingurura jartzen dira salgai.
|
|
2010
|
|
|
Jolaserako tresnek ez dute izan behar metalezko materialez eginak,
|
ez
material toxikoz, eta elektrizitate eroale diren materialez ere.
|
|
|
Dieta mediterraneoa, gizateriaren kultura ondare
|
ez
materiala. Aintzatespen horren lehen adierazpen gastronomikoa da.
|
|
|
Legatua jasotzen duen herrialdearen, eskualdearen, hiriaren edo lekuaren erabateko sentsibilizazio eta babes konpromisoa da existitzen dena eta iraun behar duena. Zer da ondare
|
ez
materiala? 1999 urtean, UNESCOk Gizateriaren Ahozko eta Materiagabeko Ondarearen Maisulanen Programa jarri zuen martxan, eta 2003az geroztik, nazioarteko erakundearen Kultura Batzordeak, adostasunez, Kultura Ondare Ez materiala babestea erabaki zuen.
|
|
|
Kultura ondarea ez da mugatzen monumentuetara, arte multzoetara edo bildumetara, baizik eta gure arbasoengandik jaso eta belaunaldiz belaunaldi transmititutako tradizioak eta adierazpenak ere hartzen ditu. UNESCOk ondare
|
ez
material gisa hartzen ditu ahozko tradizioak, ikuskizunaren arteak, erabilera sozialak, errituak, jai ekitaldiak, naturari eta unibertsoari buruzko ezagutzak eta praktikak, eta artisautza tradizionalari lotutako jakintzak eta teknikak. Espainian, 42 Ondasun kultural eta naturalei beste 9 Ondasun ez material gehitu zaizkie:
|
|
|
UNESCOk ondare ez material gisa hartzen ditu ahozko tradizioak, ikuskizunaren arteak, erabilera sozialak, errituak, jai ekitaldiak, naturari eta unibertsoari buruzko ezagutzak eta praktikak, eta artisautza tradizionalari lotutako jakintzak eta teknikak. Espainian, 42 Ondasun kultural eta naturalei beste 9 Ondasun
|
ez
material gehitu zaizkie: Elxeren misterioa, Bergaren Patuma, Silbo Gomero, Ureztatzaileen Auzitegiak eta, 2010az geroztik, baita Flamenkoa, Sibila kantua, Castellsak, Mediterraneoko dieta eta falkoneria ere.
|
|
2011
|
|
|
Energy Star, elektronika berde baten bidez Baina produktuak elektronikoak, etiketa estandar hori ez da gaur egun aplikatzen, baina bai energia gastua kontrolatzeko beste ekimen batzuk gailu horiek. Fabrikatzaileak eredu gehiago garatzen hasi dira eraginkorrak eta, batez ere, “gadget ak” berdeak, hau da, fabrikatzean
|
ez
material eta elementu kutsatzaileak behar dituzte eta ingurumenerako arriskutsuak diren substantzia kimikorik gabe, desegin eta zabortegietan aska daitezkeenak. Estatu Batuetan, laurogeita hamarreko hamarkadaren erdialdetik, Ingurumena Babesteko Agentzia herrialde horretatik Energy Star programa sustatzen du, informatikaren erabiltzaileek ezagutzen dutena, bere logotipoa ordenagailuaren karkasan ohikoa delako.
|
|
|
Urriaren 11n, asteartean, hasiko da Mediterraneoko Dietaren Astea, Ingurumen eta Landa eta Itsas Ingurunearen Ministerioak (MARM) antolatua, elikadura eredu horren balio osasungarriak herritarren artean zabaltzeko eta Mediterraneoko Dieta gizateriaren kultura ondare
|
ez
material gisa sustatzeko, bizitza estiloa, kultura, historia, tradizioa, ekoizpena, gastronomia barne. Ekimen hori MARMren egoitzan egingo da urriaren 14ra arte, eta, besteak beste, honako hauek aurkeztuko dira:
|
|
2012
|
|
|
batzuetan, gutiziak helduen arreta handiagoa eskatzeko modu bat baino ez dira. Horregatik, kapritxoaren alternatiba onena, askotan, sari
|
ez
material bat da, haurrarekin denbora gehiago pasatzeko modua adierazten duena. Parkean patata pakete bat amarekin edo aitarekin ondo pasatzearen ordez, haur askorentzat irtenbide egokia izan daiteke.
|
|
|
Ez dira hemen sartzen norberaren kapitalaren erabileratik eratortzen direnak. Amortizazioak Jarduera ekonomikoarekin zerikusia duen ibilgetu materialaren edo
|
ez
materialaren narriaduraren edo balio galeraren zenbatekoa sartzen da, baldin eta funtzionamendu, erabilera, gozamen edo zaharkitzearen ondorioz gertatzen bada. Ondare elementuen balio narriaduratik sortutako galerak Ondoko hauen narriadura aipatzen da:
|
|
|
Garrantzitsua da zer duen baloratzen erakustea, hori asko edo gutxi. 4 Objektu materialen alternatibak daude Etxean egindako opariak edo
|
ez
materialak, mendira egindako txangoa, ibilaldi bat mendian edo joko arratsalde batean, ilusioa izan daiteke haurrentzat. Opari horiek, gainera, ikuspegi baliotsua erakusten dizute:
|
|
2013
|
|
|
4 Eguberrietan haurraren apetei agur esan: alternatibak daude Etxean egindako opariak edo
|
ez
materialak, mendira egindako txangoa, ibilaldi bat mendian edo joko arratsalde batean, ilusio handia izan daiteke haurrentzat. Opari horiek, gainera, ikuspegi baliotsua erakusten dizute:
|
|
2015
|
|
|
munduko lur eremuen %17 gutxienez eta kostaldeko eta itsasoko eremuen %10 gutxienez kontserbatzea, eremu babestuen mundu sare baten bidez. Castellek kalitatezko gune babestuak izatearen balioa gogorarazten du: «Biodibertsitatea kontserbatzeko ezinbestekoa izateaz gain, balio
|
ez
materialak dituzte, eta funtsezko aktiboak dira gizartearentzako oinarrizko zerbitzuak emateko, hala nola, ur garbia, elikagai osasungarriak, arrisku naturalak murriztea, etab.» Espainiako eremu babestuak: datu nagusiak Espainiak 1.905 naturgune babestu ditu:
|
|
2016
|
|
|
Arrainarekin kontaktuan dauden tresnak eta gainazalak kontserbazio eta garbitasun egoera onean edukitzea. Material porotsu eta gai
|
ez
materialez egindako kaxak eta edukiontziak erabiltzea, urtze ura drainatuz. Izurriteak kontrolatzeko eta garbitzeko eta desinfektatzeko protokoloak egon behar dira instalazio guztietan (itsasontziak, lonjak, kamerak, etab.). Beste produktu batzuekin (elikagaiak, etab.) kutsadura gurutzatuak saihestea.
|
|
2018
|
|
|
6 Erabiltzeko… eta berrerabiltzeko Erabili eta botatzeko produktuak ekidin ditzakegu, hala nola mahai zapiak, mahai zapiak, edalontziak edo Gabonetako apaingarriak dituzten platerak, behin bakarrik erabiliko direnak. 7 Opariak zolarekin, eta
|
ez
materialak Oparitu ere egin dezakegu bigarren eskuko produktuak Izan ere, gero eta denda gehiagok dituzte objektu bereziak, praktikoak eta politak. Webgunea Luzagarria ideia asko eta horiek aurkitzeko direktorio zabala eskaintzen ditu.
|
|
|
Webgunea Luzagarria ideia asko eta horiek aurkitzeko direktorio zabala eskaintzen ditu. Hala ere, Pérezek dio aukerarik onena opari
|
ez
materialak egitea dela: antzerkirako sarrerak, masajeak, umezain orduak, gurasoek aisialdia izan dezaten edo GKEren bati ekarpen solidarioa egin diezaioten. Horrela, bilgarrietan, objektu berri batek ordeztutako produktu zaharretan hondakinak ekiditen ditugu eta, gainera, baliabide naturalen erauzketa murrizten dugu.
|
|
2019
|
|
|
Kontsumitutako perretxiko hondarrak (edo soberakinak zaborretan) biltzea eta osasun zentrora eramatea gomendatzen da, identifikatzeko. Honda ez daitezen, hondakinak paperean gorde behar dira,
|
ez
material plastikoan. Perretxiko berberak kontsumitu dituzten senide edo lagunekin harremanetan jartzea, egoeraren berri emateko eta haien osasun egoera ezagutzeko.
|