|
2008
|
|
|
Los 40 Principales ek produktu material eta
|
ez
material ugari eskaintzen ditu. Sarritan, irrati kateek akordioak izaten dituzte beste enpresa batzuekin salmentak kudeatzeko. Vueling, Tic Tac Tiket, etab.?.
|
|
2011
|
|
|
«zerbait» hura, Marka edo Brand delakoa ez da inoiz objektu jakin batera mugatzen, ez da marka duen gauza hau edo hura. Markak, izateko gauzak behar badituzte ere, birtualak dira,
|
ez
materialak. Berez, «forma ikoniko» erregistratuak baino ez dira.
|
|
2014
|
|
|
Gutxiengo ijitoen kulturaren sozihistoriaren bitartez inbentariatu ditugun aurreko elementuek argitzen dutenez, jakina da ijitoak ondare
|
ez
material aberatsaz balia daitezkeela KOEMa gordetzeko 2003ko itunean jasotzen diren alorrei atxikitzeko. Turismoaren esparruko profesionalei ijitoen inguruan egindako galdeketaren emaitzei buruzko informazioa dakar jarraian datorren taulak.
|
|
|
Tokiko komunitateetan murgiltze egonaldiak egitea ahalbidetzen du, komunitateetako bizimodua partekatzeko, komunitateen ohiturak, musika, gastronomia eta abar ezagutzeko. Ijitoen komunitateak kultura ondare
|
ez
material handiaren eroale dira. Turismoaren alorreko etorkizuneko profesionala izango zaren aldetik, uste duzu taula honetan proposatzen ditugun turismo eskaintzek bisitariak erakar ditzaketela?
|
|
|
Aurrekoak ikusita, uste dugu turismoaren garapenerako politika bektore bat izan daitekeela integrazio ekonomiko eta sozialerako, eta halaber, praktika tradizionalak praktikatzeko aukera galdu duten komunitateak birgaitzeko modua. Ondare
|
ez
materiala gordetzea eta balioestea turismoaren industriaren lehentasunetako bat da gaur egun. Frantzia hegoaldeko testuinguruari begiratuz gero, jarduteko moduari buruzko ikerketak abian dira, jakinik eremu horrek baduela berezitasun bat: Kataluniaren mugakide izatea.
|
|
|
Turismoaren garapenerako politika bideratzeko beharrezkoa da ikertzaileen, turismo eragileen eta mugaz bi aldeetarako tokiko agintarien arteko elkarrizketa. Zer baliabide, zer tresna eta zer prozedura jar daitezke martxan ondasun
|
ez
materiala ikusgai izan dadin. Nola garatu populazio hauen inguruko interes turistikoa, populazioa bera desnaturalizatu gabe eta irabazi ekonomikoak izan ditzaten?
|
|
|
Ez dezagun ahantzi ijitoek potentzial artistikoa dutela, eta, gehiago edo gutxiago, historian zehar testuinguruaren arabera adierazi ahal izan dutela. Gaur gaurkoz, ondare
|
ez
materiala ez da bera Kataluniako iparraldean edo hegoaldean, kasurako. Bidaia jendearen balioztatze turistikoan, gure ustez, ezin daitezke alde batean laga mugaz haraindiko sareak.
|
|
|
Historian zehar garatutako kultura ondare
|
ez
material (KOEM) aberatsaren eramaile dira munduan ijitoak, eta ondare hori bat dator, gutxiengo komunitateak babesteko esparruaren baitan, UNESCOk ezarritako irizpideekin. Turismoaren profesionalei egindako lehendabiziko inkestan egiaztatu dugu ijitoak deskodetzeko haiei buruzko estereotipoak baliatzen direla (marjinalak dira, arriskutsuak, letratu gabeak, etab.). Nolanahi den ere, estereotipo positiboak ere badaude (musikariak dira, artistak, artisauak, etab.). Ijitoen lorpen positibo horietatik abiatuta, beste inkesta bat egin dugu etorkizuneko turismo profesionalen artean, tokiko turismoaren bideragarritasunari buruzko iritziak jasotzeko.
|
|
|
GAKO HITZAK: Gutxiengo ijitoak · Kultura ondare
|
ez
materiala · Etnoturismoa · Estereotipoak · Gizarte mailakatzea.
|
|
|
UNESCO erakundeak zabaldu egin du kultura ondarearen (KO) tradiziozko definizioa: errealitate fisikoa izatetik kultura ondare
|
ez
material (KOEM) izatera igaro da. Komunitateen gizarte praktikez, errepresentazioez, jakintzez eta jardunbideez ari da.
|
|
|
Sedentarizazioak eta industrializazioak eraginda, jarduera nomada tradizional horietako asko desagertu egin dira edo desagertzeko bidean daude; galera ekonomiko nabarmena dira, baina batez ere, identitate galera nabarmena. UNESCOk ijitoen kultura ondare
|
ez
materiala aintzatezteak dagokigun populazioaren ondare onespena lekarke. Hala ere, aurreko ikerketetan erakutsi dugunez, ondare ez materiala izendatzeko UNESCOren deialdietan, hautagaitza gabezia dago ijitoen aldetik.
|
|
|
UNESCOk ijitoen kultura ondare ez materiala aintzatezteak dagokigun populazioaren ondare onespena lekarke. Hala ere, aurreko ikerketetan erakutsi dugunez, ondare
|
ez
materiala izendatzeko UNESCOren deialdietan, hautagaitza gabezia dago ijitoen aldetik. Aurrekoaren arrazoia hauxe da:
|
|
|
Lan honek ondoko hiru noziook ditu oinarri: kultura ondare
|
ez
materiala, turismo etnokulturala eta gizarte mailakatzea. Prozeduran zehazten ditu ikerketarako tresnak eta laginak.
|
|
|
A. Kultura ondare
|
ez
materiala: UNESCOren aitorpen irizpideak
|
|
|
Gisa horretako ondarea babesteko asmoz, UNESCOk nazioarteko aitorpena sortu zuen 1999an, eta, modu horretan, kultura ondarearen tradiziozko definizioa (errealitate fisikoak: aurkintza geografikoak, arkeologikoak, natura parkeak eta natura aurkintzak) de facto hedatu eta kultura ondare
|
ez
material izatera igaro zen. Funtsa ondokoa da:
|
|
|
«Kultura ondare ez material» gisa ulertzen dira komunitateek, taldeek eta, kasuan kasu, norbanakoek euren kultura ondarearen parte gisa aintzatetsitako praktikak, errepresentazioak, adierazpideak, jakintzak eta jardunbideak, haiei lotzen zaizkien tresnez, objektuez, gailuez eta kultura espazioez gain. Belaunaldiz belaunaldi transmititutako kultura ondare
|
ez
materiala etengabe birsortzen dute komunitateek eta taldeek, ingurunearen arabera, naturarekiko interakzioaren arabera eta historiaren arabera; bestalde, identitateeta jarraitutasun sentimendua eskurarazten die eta, era berean, kultura aniztasunaren eta gizakien sormenaren errespetua sustarazten da (ibid.: 109).
|
|
|
Haatik, zein dira irizpide uneskiarrak aplikatzeko modalitate konkretuak? 2001, 2003 eta 2005 urteetan ondare
|
ez
material gisa sailkatutako 90 «obra nagusiek» argitzen dutenez (ikus UNESCOren webgunea), argi eta garbi ematen du, hainbat arlotan kokatutako adierazpideak era batekoak edo bestekoak izan, UNESCOrentzat garrantzitsuena adierazpideen funtzio soziala gordetzea dela.
|
|
|
Beraz, gizarte nortasuna azaltzen duten hainbat arte formaren eta signifikazioren bidez adierazten da artisaugintza tradizionala. Turismo autoktonoa, hurrengo atalean sakonduko duguna, ondare
|
ez
materiala balioesteko bideetako bat da.
|
|
|
Turismo mota horrek lotura zuzena du KOEMa definitzean UNESCOk agertzen duen asmoarekin. Arestian ikusi dugunez, kultura ondare
|
ez
materialaren sorrera identitate minoritarioak babesteko asmoari dagokio. Begien bistakoa da, hortaz, etnoturismoak bat egiten duela asmo uneskiarrekin.
|
|
|
II. Ijitoen ondare
|
ez
materiala eta turismoaren esparruko profesionalen estereotipoak
|
|
|
Baietz uste dut. Batetik, gure aurrekoen izaera, ohitura edo jakintzak gogora ekartzea ondare
|
ez
materiala aberasteko bidea delako beti; eta bestetik, harritzekoa delako zein azkar gal daitekeen hizkuntza bat sekula hitz egin izanaren kontzientzia, are duela hagitz urte gutxi arte erabili izan den lekuetan ere; eta on delako agerian jartzea Nafarroako eremu zabal askoan euskara ez dela aspaldiko gauza urrun hutsa, hori berma dezaketen lekukoak ditugun bitartean batik bat.
|
|
2017
|
|
|
Komunikazioaren eremua ez da zehazten erraza, jakintza esparru eta diziplina bezala gizarte harreman eta giza jarduera gehienak har baititzake bere baitan. Batzuk aipatzearren, hizkuntza, ondasun material eta
|
ez
materialen salerosketa eta elkartrukea, hezkuntza, sormena, ekoizpenaren antolaketa, gizarte arauen negoziazio eta hertsadura edota masa komunikabideak aipa daitezke. Gainera, geroz eta zailagoa bihurtzen ari da gure gizarteetan komunikazioa non hasten den eta non amaitzen den ebaztea, informazioz eta komunikabidez geroz eta saturatuago baititugu gure bizileku eta gure bizi denborak.
|
|
|
33 Beraz, lege honi izaera prozesala leporatzen diogu eta
|
ez
materiala.
|
|
2019
|
|
|
Liburu hau norentzat izan daitekeen pentsatzerakoan, zerrenda amaiezina egiten zait: pentsamendu estrategikoa, kultura, ekonomia, soziologia eta marketina atsegin dutenentzat (horien guztien eta gehiagoren konbinazioa baita branding a); naziogintzaren nondik norakoaz kezkatzen direnentzat; mundu globalizatuaren komunikazio dinamika berrietan interesatuta daudenentzat; sormena, nortasuna eta ondare
|
ez
materialak gogoko dituztenentzat...
|
|
2020
|
|
|
Hauek proposatzen ditu berak: gizakiaren eta naturaren arteko harreman sistemikoak bere testuinguru fisiko biologikoan eta espazioeta historia dimentsioan; harreman horietatik sortutako sistema sozionaturalak; kultura
|
ez
materiala (antolaketa, informazioa, jarrerak eta balioak, mitoak); kultura materiala (teknologia eta adierazpen artistikoak) eta paisaia memoria kolektibo bezala.
|