|
2002
|
|
|
Araudi berri horren helburua da kontsumitzaileen osasuna eta informazioa babestea, eta koloratzaileak eta gozagarriak ez diren gehigarriak erabili dituzten elikagaien zirkulazio libreari oztopoak saihestea. Errege Dekretuak Elikagaiak Antolatzeko Ministerio arteko Batzordearen onespena du, eta gehigarritzat hartu behar denaren kategoriak eta kategoria horri
|
ez
dagozkion substantziak ezartzen ditu. Hala, ezarritakoaren arabera, ez dira gehigarritzat hartzen pektinak dituzten produktuak eta sagar mami lehortuaren edo zitriko larruen eratorriak, txiklearentzako oinarrizko goma, almidoi txigortua, aminoazidoak edo kaseina dituztenak, besteak beste.
|
|
2006
|
|
|
Eski. Era berean, tabakismoa hiru aldiz garrantzitsuagoa da biztanleria alkoholikoan ez alkoholikoan baino, eta, beraz, agian
|
ez
gaude substantzia desberdinen bi abusuren aurrean, baizik eta «oinarri komuneko kolabuso» baten aurrean, ikertzaileen arabera. Bestalde, P arratoiek joera handiagoa izan zuten berriro ere mendekotasun egoeran egoteko.
|
|
|
Bestalde, substantzia “oso kezkagarri” asko baimenduko dira merkatuan, baldin eta ekoizleek substantzia horiekiko esposizioa “behar bezala kontrolatu” daitekeela adierazten badute. Baina “kontrol egokiaren” ikuspegiak ez du babesa bermatzen, herritarra
|
ez
baitago substantzia bakar baten mende, baizik eta ezagutzen ez den efektu konbinatua izan dezakeen koktel baten mende. Azkenik, adierazi dute REACH araudiak aukera ematen diela industriei dauden substantzien alternatiba seguruago bat alde batera uzteko, eta ez dutela ordezkapen plana aurkeztu beharrik.
|
|
2007
|
|
|
Hodi horien laginak bidali dira Madrilgo erreferentziako laborategira, dietilenglikolarekin kutsatuta dauden aztertzeko. Oraingoz
|
ez
dago substantzia toxiko horren aztarnarik. Azken konfiskazioa atzo egin zen, Fuenlabradako (Madril) industrialde batean.
|
|
|
Txirrindularitza eta futbola, arrisku handiagoa Bat bateko heriotzaren estatistika beltzaren gailurrean futbola eta txirrindularitza daude. Litekeena da kasu gehienak kirolik praktikatuenetako batzuk direlako izatea, baina kontuan izan behar da, batez ere, txirrindularitzak esfortzu maila handia eskatzen duela eta baimenduta
|
ez
dauden substantziak (dopina) asko erabiltzen direla. Kirol horretako alarma 1965ean piztu zen, Tom Simpson britainiarra bat batean hil zenean Frantziako Tourrean, Mont Ventoux a igotzen ari zela.
|
|
2009
|
|
|
Elikagaiak nahasketa sistema konplexuak dira, hala nola mantenugaiak, beharrezkoak baitira osasun egokia izateko, bai eta toxikoak izan daitezkeen beste substantzia kimiko batzuk ere. Arriskua
|
ez
dago substantzia horien presentzia hutsean, baizik eta faktore askoren arabera aldatzen da, hala nola dosien edo bakoitzaren ezaugarrien arabera. Metalak dira substantzia horietako batzuk, eta elikagaietara iristeko moduak hainbat bide jarrai ditzake, bai zuzeneko ingurumen kutsaduragatik, bai nekazaritza jardueren bidez. Britainia Handiko Elikagaien Segurtasun Agentziak (FSA, ingelesezko sigletan) elikagaietako produktu kimikoen toxikotasunari buruz egindako azterketa batek frogatzen du 2000 urtean bezalakoak edo txikiagoak izan direla artsenikoa, kadmioa, selenioa, zinka edo beruna bezalako elementuen maila, antzeko ezaugarriak zituen azken azterketa egin zenean.
|
|
2010
|
|
|
Gizarte Segurantzaren Sistemak (2006) sei multzotan biltzen ditu: agente kimikoek, fisikoek eta biologikoek, beste ataletan
|
ez
dauden substantziak eta agenteak arnasteak eta agente kartzinogenikoek eragindakoak. Zerrenda horretan patologia ugari badaude ere (30.000 inguru), beste patologia batzuk zalantzan daude, hala nola hotzaren eraginpean egoteak eragindakoak, zuntz mineralen, artifizialen edo sintetikoen aspirazioagatiko bronkio biriketako gaixotasunak (biriketako minbizia) eta amianto hautsa arnasteak eragindako laringeko tumoreak.
|
|
2012
|
|
|
Legeria berriak elikagaietan erabili ahal izango diren substantzien zerrenda zabala ezartzen du, eta, Europa mailako onespen prozesua amaitzen denean neurri hori orain onartu da arloko ministro kontseiluan, fabrikatzaileei sei hilabeteko epea emango die arau berrietara egokitzeko. Zerrendan
|
ez
dauden substantzia guztiak debekatuko dira aldi iragankor horren ondoren. Zerrenda laster argitaratuko da Interneten, EBren arabera “kontsumitzaileei, elikagaien fabrikatzaileei eta kontrolerako agintari nazionalei gardentasuna eta substantzien identifikazioa errazteko”.
|
|
2017
|
|
|
Substantzia berri hauek sortzeko, jatorrizko substantziaren egitura kimikoan aldaketa txikiak eragiten zituzten, anfetamina berriekin adibidez. Horrela, legez kanpo
|
ez
dauden substantzia berriak sortu ziren. Gainera, substantzia berri hauek eragin ezberdinak ere izan ditzakete; izan ere, kasu batzuetan potentzia handiagoa duten substantzia berriak lortu dira eta beste batzuetan eragin gehigarriak dauzkaten substantziak, anfetamina haluzinatzaileak adibidez.
|
|
|
Substantzia horien zenbatekoa eta merkaturatzea mugaezina denez, talde horrek gizarteari eragin ahal dizkion balizko kalteak zenbatezinak dira. Izan ere, legez kanpo
|
ez
dauden substantziak izanik, kontsumitzaileek droga hauek eskuratzeko duten ahalmena oso handia da, batez ere Internet sareak eskaintzen dituen erraztasunak kontuan izanda. Horri, substantzia bakoitzaren inguruan dugun ezjakintasuna gehitzen badiogu, balizko arazoaren nondik norakoaz jabetu ahal izango dugu.
|
|
|
Halaber, zaila da kontrolatzea poluitzaile horiek jatorrikoak direla eta, beraz, oso zaila dela horien erabateko debekua. Arriskua
|
ez
dago substantzia horien presentzia soilean, baizik eta faktore ugariren arabera aldatzen da: dosiak, horietako bakoitzaren ezaugarriak, iraupena, esposizio modua edo beste substantzia kimiko batzuekiko interakzioa.
|
|
|
Plastikozko botilak ez dira berriz erabili behar plastikozko BPA erabiliz gero. Alternatiba bat«BPA libre» gisa markatuta dagoen edo berriz erabiltzeko polietilenoa (2 zenbakiarekin markatua), polipropilenoa (5 zenbakia), altzairu herdoilgaitza edo aluminio estalizko botilarik ez duen ontzia erabiltzea, eta edateko urari
|
ez
dagozkion substantziak ez lixibiatzea. 1 zenbakiak esan nahi du, Harvardeko Unibertsitatearen arabera (AEB), polietilenozko tereftalatoz eginak daudela.
|
|
2021
|
|
|
Kolesterola du Gezurra. Kolesterola landareetan
|
ez
dagoen substantzia da, baina bere osaeran ez egoteak ez du esan nahi palma olioa gai ez denik odoleko kolesterol txarraren maila handitzeko. Kolesterol dietetikoak, elikagaien bidez kontsumitzen denak, ez du odoleko kolesterola igotzen, kolesterola gehiegi hartzen ez badugu (egunean 300 mg jatea gomendatzen da).
|
|
2022
|
|
|
Azaldu du zenbaitetan emakume batzuek uste dutela ziztatu egin dituztela, baina pertzepzio pertsonal bat izaten dela, eta osasun langileen esku hartzearen ostean ikusten dutela ez dela halakorik izan. Beste batzuetan ziztadak izan direla azaldu du Erkorekak, baina, analisiak egiten direnean, ikusten da gorputzean
|
ez
dagoela substantzia kimikorik. «Fenomeno arraroa da, eta oraindik ez dugu azalpenik:
|
|
|
iruzurraren aurkako neurriak eskaini behar ditu bilgarriak: ontzi horretan
|
ez
dagokion substantziarik ez sartzea, haurrei botika edo produktu toxikoak bertatik hartzen galaraztea, etab.
|