|
2000
|
|
|
Gaur egun bezala, guti gorabehera, zeren gauzak ez baitira franko aldatu horretan ordutik hona. Baina Pedro argia eta berezia zuan eta
|
ez
zegoan bertzeei beha, bere buruari baizik. Eta aitari bere asmoen berri emaiten zioan, pintorea izan nahi zuela eta pintorea izan nahi zuela, eta aitak beti berdin ihardesten zioan, letratua izan behar zuela eta letratua izan behar zuela, letratuarena pintorearena baino ofizio duinagoa zelako, ikusi bertzerik ez zegoan pintorearen ofizioak jendearen baitan zuen estimu eskasa.
|
|
|
Umetarik hala irakatsi zidaten Ezpeldoiko jaun Christian Etxehandik eta haren emazte Graziana Larresorok, zeinak baitziren ene gurasoak eta zure aitona amonak, erraiten zidatelarik ezen, etxe printzipal bateko anderea izan nahi banuen, funtsezkoak izanen zitzaizkidala manera onak eta buru hoztasuna, eta hobe izanen nuela neure sentimenduen gordetzea eta itzalean mantentzea ezen ez haien agertzea. Ordea, batzuetan hain dira larriak bizitzan gertatzen zaizkigun gauzak, non
|
ez
baitago bertze erremediorik tokitik ateratzea baino, eta tokiz toki ibiltzea eta sentimenduei leku emaitea, egiari zor diogun begiruneagatik.
|
|
|
Baina gauzak diren bezalakoak dira, eta aita halakoa zen, edo hala ikusten nuen nik, eta
|
ez
dago bertzerik. Ederki oroitzen naiz, konparazione, nola, Pirinioetako Bakea sinatu zen denbora hartan, ezin alegerago etxeratu zitzaigun, erraiten zigularik ezen lagun egin zuela Villagrandeko dukea, Espainiako Han dia, done Jakueren gurutzea eta ez dakit bertze zenbat kondekorazione zituen gizona:
|
|
|
Eta esmeraldak duen berezko edertasun hori, zalantzarik ez, numeroei lotua dago, eta haien ondorea da —esmeraldaren berezko numeroena—, zeinek pisuaren, konposizionearen eta kristalaren estrukturaren berri emaiten diguten. Eta hala da, eta
|
ez
dago bertzerik, zeren eta numero horiek aldatuko balira, galduko luke esmeraldak forma, galduko luke distira, eta bihur tuko litzateke edo harri arrunt bat; poetak eskaini kantuaren letra aldatuko bagenio, berriz, edo izena bera ere, berdin eginen luke dir dir... Jaun Marcel:
|
|
|
Eskailerak jaustearekin ez zen ematu goikoen eztabaida, aitzitik baizik. Alabaina nire zentzumenak
|
ez
zeuden bertzeren mokokaldiak aditzeko plantan. Aski lan zuten ene presentziaren berri eman zezakeen bizi aztarna apalena ere deusgutitzen, garbikariaren eraginez nire buruaz jabetzen ari zen nahasmenduaren erdian.
|
|
|
Irratilariak bide bera erabili zuen, hurbiltzeko eskatu beharrez, baina ezezkoa egin nion buruaz. Lagun berriak egitea ez da nire dohainetarik eta
|
ez
nengoen bertze hitz erauntsi bat jasateko tipoan. Aterako bidean, bikotearen ondotik iragan nintzen.
|
|
2001
|
|
|
Kattu beltxak ere goiti begiratzen zuen, ezin konprenitu. Zubiko Bentan
|
ez
zegoen bertze bezerorik, eta aulki luzean jarrita zegoen erloju konpontzaileak pinta erdi bat ardo galdetu zion etxeko neskato gazteari, aspaldiko partez. Noizbait ere agertu zen etxekoandrea.
|
|
2004
|
|
|
|
ez
dago bertze lurrik guretzat.
|
|
2005
|
|
|
Baina hori egin du, oroz gainetik
|
ez
zegoelako bertze antolamendu publikorik horren bultzatzeko, eta argi da egitura gabezia handi baten ondorioa zela.
|
|
2008
|
|
|
Ez, pentsatzen dut arraro xamarra egingo zaiola... Baina musika hori gustatuta eta gure hizkuntza euskara izanik
|
ez
dago bertze aukerarik.
|
|
2009
|
|
|
Subjektua, gizakia, erdian jartzen du eta errealitatea ulertzeko eta ezagutzeko berak eta berak bakarrik jartzen dituela baldintzak erakutsiko digu. Hots,
|
ez
dagoela bertze mundu perfektuago batetik ideiak kopiatzen dituen mundurik. Gu garela mundu mugikor eta anitz hori sailkatu eta batu eta osotu egiten dugunok.
|
|
|
Eta gainera, Ernazimendua aipatzen genuenean genionaren haritik, Kantengan natura bera gizakiarengan dauden legeak baino ez dira. Gizakiaren barnetik kanpora, mundura, errealitatera, igaro nahi badugu, nahitaez, legeen menpe geldituko gara, gelditu behar dugu,
|
ez
dago bertzerik. Eta, ondorioz, gizakiaren berezkotasun bezala askatasuna gelditzen zaigu, arrazoimenaren berezkotasun bezala hobe errateko.
|
|
2011
|
|
|
Leringo kondearen eta Gaztelako orduko erregeorde Fernandoren interesek bat egin zuten Nafarroa menpean hartzeko. Garai berriak dira, bai Frantzian bai Gaztelan lehen europar monarkia modernoak eraikitzen ari dira, feudalismoari
|
ez
zegokion bertze sistema politiko baterantz, errege botere absoluturantz, eta bi biak dabiltza hegemoniaren bila kontinentean, Mediterraneoan eta Italian. Lehia hartan, gerra oinak gehienbat Italian bazeuden ere, erretagoardiako mehatxu halako bat ikusten zuten biek Nafarroa ahulean, nork erakartzen zuen berera elkarren beldur, gure erreinutik etsaiaren balizko inbasioen aurrean.
|
|
|
–Nik ere sekulako pena hartu nian bere mementoan, baina errealitatera egokitu ala hil,
|
ez
zagok bertzerik. Eta Erriberako laborariek ura behar ditek.
|
|
|
elizara ez badoa, ateoa izanen duk, eta ateoa bada, bankuren bat atrakatuko zian:
|
ez
zagok bertze esplikaziorik, hamalau urtetan horrela aberastu bada?
|
|
|
Hura baitugu eskas, eta, itxura guztien arabera, ez baikaude haren atzematekotan. Ezen, laboraria marrakaz ari bada,
|
ez
daude bertzeak ere nahi bezala. Baina, zer ihardetsi diozu zure adiskideari?
|
|
2012
|
|
|
Nik uste dut saiatu behar dugula ahalik eta koherenteenak izaten eta, batez ere, sentitzen duguna esaten argi eta garbi. Pentsatzen badugu heriotzarekin dena amaitzen dela eta
|
ez
dagoela bertzerik hori erran, eta aldiz, sinesten badugu bertze zerbait dagoela hori ere lasai adierazi.
|
|
2013
|
|
|
nik baino hobeki dakizue hori. Mundua, baina, guztiz aldatzen ari duk, eta, egokitu ala hil?,
|
ez
zagok bertze aukerarik. Oraintxe kontatu dizuet nola ibili ziren kamikazeak Bigarren Mundu Gerran, beren abioietan hegan, helburu militarrerantz abiaturik, ausart bezain kuraios:
|
|
|
Saladino, Abdel Kader... nik baino hobeki dakizue hori. Mundua, baina, guztiz aldatzen ari duk, eta" egokitu ala hil",
|
ez
zagok bertze aukerarik. Oraintxe kontatu dizuet nola ibili ziren kamikazeak Bigarren Mundu Gerran, beren abioietan hegan, helburu militarrerantz abiaturik, ausart bezain kuraios:
|
|
2017
|
|
|
–Bada,
|
ez
dago bertze irtenbiderik, adierazi zuen Lurrak ardo basoa goratuz?, guk geuk egin diogu autopsia pakete madarikatuari. Bihar goizeko zortzietan?
|
|
|
—Ohitzeko ibiltzea da onena,
|
ez
dago bertze mirarik erran zion Begoña Virgiliok, bere salmenta galtzeko arriskurik hartu nahi ez.
|
|
2019
|
|
|
Eta hitzaren alorra begiratzen baldin badugu: emakume, emazte, emetasun, emeki. ondorioztatu dugu, garai hartan eta gaur, euskaran
|
ez
dagoela bertze aukerarik bere funtzioa betetzeko.
|
|
2021
|
|
|
«Nafarroako bertso eskolen mugimendua sortu zen» garai hartan eman zituen «lehenbiziko pausoak» Fernandezek: «eskolarteko txapelketetan, idatzizkoetan, Baztan Bidasoaldeko bertso-paper lehiaketan… Garai hartan bertso eskolatik txapelketetara bideratzen zuten, beharbada
|
ez
zegoelako bertze agertokirik». Eta bere irudiko, «orduan zeure burua ezagutzera emateko bideak txapelketak ziren».
|
|
2022
|
|
|
EB Europako Batasuna da foro horren sustatzailea, eta, zehazki, Emmanuel Macron Frantziako presidenteak bultzatu du. EBko 27 estatuak eta batasunean
|
ez
dauden bertze hamazazpi elkartuko ditu —Errusia eta Bielorrusia ez Europako bertze guziak gonbidatu dituzte, baita Israel ere— Mahai gainean, hiru gai nagusi: Ukrainako gerra, energia eta egoera ekonomikoa.
|
|
|
Doneztebeko institutuko lehenbiziko administraria izan nintzen, nire aitzinetik
|
ez
zegoen bertzerik eta hasieran dena hankaz goiti zegoen. Maria Jesus Perurena zuzendariak utzi zuenean, zuzendari berria etortzekoa zen ikastetxera, baina honek administraririk ez bazen ez zela etorriko erran zuen.
|
|
|
Lana bera ez zen gogorra. Behien gibeletik ibili beharra zegoen,
|
ez
zegoen bertzerik. Behiek badakite noiz itzuli behar duten bordara, eta behin barrenera sartutakoan, atea itxi, eta herrira jaisten ginen".
|
|
|
Ez ginen kexatzen. Gure bizimodua hura zen,
|
ez
zegoen bertze aukerarik, eta ezagutu ere, ez genuen bertzerik ezagutzen". Arropak eta ez ziren batere egokiak, gainera, sasoi hartan.
|
|
|
Oroitzapen onak ditu Rosariok bere lan esperientziaz," hagitz onak. Egia da, orain ikusten ditut hamalau urteko nire bilobak eta harritzen naiz nola joaten ginen hain ume ginela, baina
|
ez
zegoen bertze aukerarik. Neskatxa batzuk ginen, haurrak.
|
|
2023
|
|
|
Beha dugu Bob Marley baina haren begiak ez zaizkigu Jah z edo Jainkoaz mintzo ezta maitasun unibertsalaz edo jaiki eta borrokatu beharraz ere begirada horrek ez ditu bere baitan Etiopiako lur gorriak edo Jamaikako muino leunak biltzen ez du bizitzen laguntzen gaituen gezurrik onartzen eta hastio dio zernahi hitz potolori batez ere esperantza hitzari begirada horretan dena dago ordura arte ikusi nahi izan ez duena beti izutu duena kamera aitzinean paratu denerako ziur da: eskuak bete dizkion gauzetatik ez da fitsik geratzen loria sosak emazte ederrak... oro joan oro aienatu esku hutsik dago eta kaskamotz adats luzerik gabeko Sanson bezain indarge zernahi egiteko ezgai lan neke alferrikako zaio kamera bati behatzea ere bereak egin du eta badaki badaki argazki triste hau hondarrekoa izanen dela
|
ez
dagoela bertzerik gainerako guztia ere galdu duela biloa galtzearekin batera
|