2000
|
|
Baina ez pentsa, antzerki arlokoak ez gara ahaztuenak, dantzakoak gu baino okerrago daude-eta. Kultura izanda gure nortasunaren adierazle, nekez konprenitzen da plangintza orokorrik
|
ez
egotea arte eszenikoentzat, horrela nola bultzatuko da besteengandik hain ezberdin egiten gaituen euskal nortasun hori. Baina ez dut esan nahi konpainia bakan batzuek aurrekontu guztia xurgatu luketeenik; hori ere ez litzateke batere aproposa, konpainia txiki asko saretik kanpo geratuko liratekeelako.
|
|
Erregimen Zaharreko pasadizo ezagunetara gabe (esaterako, Kalahorrako Sinodalak ditut gogoan), 1885eko Sinodo Arauek tradizio zaharrari eutsi zioten, eta bidehorretatik zetorren. Eusko Pizkundeko planteamolde berriak ere tarteko zirela. Gotzaindegiaren beraren eta, ondorioz, apaiz diozesitarren hizkuntz politika eliztarzahar eta berritua. Hor, berez,
|
ez
zegoen artean geroagoko politika, separatistarik?, gatazka berezirik gabeko eliz tradizio heldua baizik.
|
|
" Halarik ere, gutun bat skriba diezaioket Villagrandeko dukeari, zergatik ez?, zeren haren eskua, bai, luzea baita, eta zeren dukea zorretan baitago etxegoiendarren leinuarekin"; eta, handik aitzina, hire amak kontatu zidaan nola prometatu zion dukeak zuen aitari ezen markes titulua emanen ziola eta Urbiaingo herria markeserri izendatuko zuela, hire aitak kanoi eta fusilen tratua bete ondoren, baina ezin izan zuela bere hitza bete, zeren, dukea azken urratsa emaiteko puntuan zenean, ahakartu baitzen aldi batez, bertze kontu batzuengatik, erregeren balidoarekin, zeinak ukatu baitzizkion, hartaraz gero, zor zizkion fabore, garazia eta abantail guztiak, aitaren markes titulua tartean. ...zihoakidaan, baina nik ere hartua nian neure erabakia orduko, zeren, hasteko, itsasoa utzi nuenetik bortz hilabete baineramatzan lehorrean, gogait gaixto eginik, halako suertez, non itsasorat berriro itzultzeko asmotan bainengoen, eta zeren aitzakia ezin hobea izan baitzitekeen hura enetzat ere, Mundu Berria ezagutzeko eta obra on baten egiteko... eta zeren erakutsi nahi bainion neure buruari ezen
|
ez
nengoela artean ahiturik, adinean sartua egon arren; eta, hala, arrazoin haiek guztiak buruan nituela, erran nioan hire amari: " Andere Graziana, berorren semea ene semea ere izan zen, borzpasei urtez, Itsasoko Aman izan nuen bitartean, eta nihaur joanen naiz haren bila..."
|
|
Ohartuko zinen bezala, jaun André, etenik gabe kontatu dizut ipuina, nahiz eta hamaika eten lituzkeen, zeren eta halakoak izan baitziren osabak eta Pedrok noiznahi den egiten zituzten irri karkarak! Ni, berriz, hatsarrean, harriturik bezala egon nintzen,
|
ez
nengoelako artean ipuin lizunen aditzerat ohitua, halako moldez, non uste baitut ezen, Villagrandeko dukeak kontatu zigun karramarroaren ipuin hartaz apart, ez nuela antzeko bertzerik entzun. Eta ahalketurik nengoen gauza haiek entzuten, Pedroren behakoa atxik ezinik... harik eta kopa bat arno eta bi kopa ere edan nituen arte, zeren eta Pedrok gizontzat hartu baininduen eta osabak ez zuen ezetzik erran.
|
|
Nire salaketa zure aurrean egina dago, irakurle, eta ez dago nire aldetik orain gehiago egiterik. Programan bertan bai egin nuen, ordea, nire salaketa partikularra, horrek guztiak kontzientziaren hondo iraul  tzailea inarrosi baitzidan une zehatz batean; ez zen, pentsatuko duzun bezala, irakurle, salaketa zuzen erasokor bat izan, jokaera sotil bat baizik, gehiago ironiaren edo sarkasmoaren bidetik zihoana; kontrako jardunak heriotz automatikoa zekarren, eta ni
|
ez
nengoen artean hilotzen erresuman atseden har  tzeko prest. Datozen orrialdeotan izango duzu aukerarik, lagun, nire jokaeraren nondik norakoez jabetzeko.
|
|
Bular menditsuak, ordea, ez ziren konformatu izate estetiko hutsarekin, eta, egun batetik bestera, tumor edo hantura gaiztoaren jokabidea hartu zuten; ezkerrekoak (aurretik begiratuta) mintzoa xurgatzen omen zion, eta eskuinekoak, (aurretik begiratuta) entzumena; deliberazio hartara iritsi omen ziren behintzat Estatuko espezialistarik adituenak, hainbat eta hainbat froga egin ondoren. Eta
|
ez
zegoen artean sendabiderik, eta hantura horiei biz  karroi izendatzea erabaki zuten, beste irtenbiderik ez eta, medikurik jakintsuenek. Paperak erakutsi zituen gero Maria Morenak nahi adina, paper zigilatuak, eta denek sinetsi genizkion orduan arbelean idatzitako azalpen doi umezurtzak.
|
|
Jitoan nenbilen, galduta, eta Egunkaria ko kontratua sinatu nuenean izar gidari bat atxiki nuela uste izan nuen, kontratu hartan bat egiten baitzuten hileroko soldatak eta militantziak, eguneroko lan arautuak eta euskararen eta aberriaren aldeko borrokak. Egunkaria ko erredakzio nagusia
|
ez
zegoen artean ere, urte batzuk geroago egongo zen bezala, Andoaingo Gudarien etorbidean, Lasarte Orian baizik, baina hara lan egitera joaten ginenok gudaritik zertxobait behintzat bagenuela sinetsirik nengoen hasierako garai hartan. Koldo Izagirre idazlea erredakzio nagusira etorri zen aurreneko zenbakia plazaratu zen egunean, guri zorionak ematera.
|
2001
|
|
Eskubide hori oztopatu nahi dutenak. Uneren batean erreferendum bat antola daiteke, gehiago egiteko indarrik
|
ez
dagoen artean modu sinbolikoan izan daiteke eta horretarako ahalmena dagoenean modu praktikoan. Pixkanaka joan behar da eta jendeak barneratu egin behar du nahi badugu egin dezakegula.
|
2002
|
|
Antzerki munduko jaialdietara joateko ohitura du «Artez»ek, baita antzerki azoka eta teknikoen azoketara, halako topaketek harremanak egiteko balio dutela iritzita. Haatik, Joseba Gorostizak dioskunez, aldizkaria
|
ez
dago arte eszenikoetako profesionalei soilik zuzenduta, ikusle arrunta du jomuga.
|
2003
|
|
Bat batean neskatilak oihua ito behar izan zuen, gizonaren ukitua bere altxorraren gainean igarriaz batera. Benetan,
|
ez
zegoen artean prest holakorik sentitzeko, eta zirrarak, hotzikara batek goitik behera ibili zuen. Bestea kontu handiz pausatu zen haren gainean, ordea, kuleroaren muga gainditu nahi barik.
|
2004
|
|
Esan nahi dudana da, gaur
|
ez
dagoela artera hurbildu ere egiterik neurri zahar hutsarekin. Derrigorrezkoa duela artezaleak diskurtsoaren ezagutza apur bat eta artearen bilakaera ezagutzea, artelana dastatzera iritsiko bada.
|
2006
|
|
Plataformako ordezkariak Eusko Jaurlaritzako Unibertsitate eta Ikerketa sailburu Ibone Amezagarekin bildu dira, Jaurlaritzak eskola sortu dezan. Egun
|
ez
dago arte eszeniko eskola ofizialik Euskal Herrian eta hutsunea betetze aldera, Hezkuntza eta Kultura sailen arteko lan taldea sortzea eta hark eskolaren bideragarritasun plana egitea proposatu dio plataformak Jaurlaritzari. Jaurlaritzak arte eszenikoak Euskal Herritik kanpo ikasten duten ikasleen datuak eskatu dizkio plataformari.
|
|
Amak labea seinalatu zuen eta esan zidan afaria
|
ez
zegoela artean prest.
|
2008
|
|
Batez ere, izenaren edo markaren eraikitzea. Dena den, hori
|
ez
dago artean bakarrik. Iñaki Segurolak oso ondo esplikatzen du liburuak idazlearen izenik gabe argitaratuko bagenitu kritikak oso desberdinak izango liratekeela.
|
|
Duela hiru urte, Harold Pinterrek Literaturako Nobel saria irabazi zuenean,
|
ez
zegoen artean haren libururik euskaraz. Gerora, AEDk eta Elkar argitaletxeak lagundu dute hutsune hori betetzen, Jokin Zaitegi itzulpen bekaren bidez Literaturako Nobel saridunaren obra bat argitaratzen baita beti, euskaratuta.
|
2010
|
|
laster bai laster aurkitu eta amari eman zion; eta amak, begiak zeruraino zabalduta, esan zidan: . Zer da hau, Gabino??; eta ni aldez aurretik prestatutako historiarekin erantzutera nindoakion, bizi senak behin eta berriro esaten zidan partida hura
|
ez
zegoela artean galduta?, baina orduan Helena barrutik hautsi eta negar batean hasi zen: –Kulpa nirea da, barkatu?
|
|
erlojua aulkiaren gainean zegoen begi bistan —urrezkoa zen, eta dir dir berezia egiten zuen—, eta neskame batek —Lolitak— laster bai laster aurkitu eta amari eman zion; eta amak, begiak zeruraino zabalduta, esan zidan: " Zer da hau, Gabino?"; eta ni aldez aurretik prestatutako historiarekin erantzutera nindoakion —bizi senak behin eta berriro esaten zidan partida hura
|
ez
zegoela artean galduta—, baina orduan Helena barrutik hautsi eta negar batean hasi zen: " Kulpa nirea da, barkatu...
|
|
Merkatuan
|
ez
zegoen artean halako aparailurik. Astiro astiro hasi ziren azaltzen dendetan, bakar batzuk.
|
|
Behin batean, 1987aren azken aldera, nire bulegora, Irlandako kazetari bat etorri zen Vaticano Irratiak Joan Paulo Lehenaren heriotzaren berria nola eman zuen jakin asmoz. Berehala erantzun nion Joan Paulo Lehena 1978an hil zenean, ni
|
ez
nengoela artean irratian eta horretaz ez neukala gauza handirik esateko. Hori bai, orduan informatiboetako arduradun zena laguna nuen, eta haren izen abizenak eta helbidea eman nizkion.
|
|
Haserretzen zenean pulpitora informe txarrekin igotzen zen aldirobanku eta belaunaulkietatik ere ikusteko moduan puzten zitzaion lepoko zaina. Erotua zegoen, noski; halere,
|
ez
zegoen artean bere eromen osoan. Eroek hori ohi baitute arriskutsu:
|
2011
|
|
Moises Perez de Albeniz. Alor publikoan
|
ez
dago Arte Garaikidearentzako gune propiorik eta deskoordinazioa da nagusi.
|
|
Euskal Herrian hizkuntza eta kultura normalizaturik baleude, halako egoera bat salatzeko modukoa ez ezik, guztiz tamalgarria ere litzateke. ...biografia, zientzi fikzioa... batzuen gaineko iruzkinik (edo aiputxorik, sikiera) ere agertzen ez den bitartean, egile eta itzultzaile saiatu batzuk sancta santorum, olinpotxo eta parnasotxo guztietatik at dauden artean, hainbat argitalpen ikusezin direla, literatur kritika hutsezko aldizkari espezializatu barik edukitzeke, alegia, egile, itzultzaile eta argitaratzaile guztiak berdintasun egoeran
|
ez
dauden arteraino, kritika negatiboez berba egitea baikorregi izatea da. Mingarri ez esatearren.
|
|
Lekukoek diote hatz txikia dilindan gelditu zitzaiola. Beharrik, koktela
|
ez
zegoen artean piztuta. Bestela, bizirik erreko zen.
|
|
Belaunikatu nintzen eta lagunaren burua jaso nuen pixka bat. Gorkak zabal zabalik zituen begiak,
|
ez
zegoen artean hilda, baina ertzainak eta erizainak iritsi aurretik hil zen nire besoetan.
|
|
Mende horietan
|
ez
zegoen artean orain dela gutxi arte ezagutu ditugun aduanarik. Hamarrekoa ordaintzen zen itsasoz zetozen produktuengatik baita Gipuzkoatik, Arabatik eta Bizkaitik beste erreinuetarat zihoazenengatik ere.
|
2012
|
|
Modak daude, marketinga dago eta saldu beharra; eta artistek ezin dute airean hegan egin, lurra (lokatza) ukitu, zapaldu behar dute hemen bizi direnez gero. Ez dago arte iraunkorrik gaur egun, eta askorentzat
|
ez
dago arterik ere, ezin delako esan zer den artea. Eta ezin da esan zer den artea aspalditik artista batzuek erabaki zutelako dena, edozein gauza, izan daitekeela (eta dela) arte.
|
2013
|
|
–Gaur
|
ez
nago arte klaseetarako, signora Saudelli. Afaltzera gonbidatuko zaitut.
|
2014
|
|
Arriskurik
|
ez
zegoen artean alde horretatik.
|
|
Jartzen zen solasean eta zerbaitek sortzen zuen gaia eta bertsoa, erantzuna, bizpalau gehiago... horrek pizten zuen istorio baten kontatzeko enbeia. Arratsaldea pasatzen zen, bertsoak baziren barnean baina hizkuntza zen zentroa, kinka txarrak aipatuak ziren eta horretan
|
ez
egoteko artea zen, gaiaren uztea ofizioa da ere. Hizkuntzaren laborategi.
|
2015
|
|
Esana utzi zuen Delacroix jaunak:
|
ez
dago arterik poesiarik gabe.
|
|
Zineari dagokionez, gero eta gehiago, argumentu aldetik pobreak eta narratiboki narrasak diren istorioak egitera (idatzi baino gehiago diseinatzera) mugatzen dira estudio handiak. Pere Gimferrerren arabera (bere Cine y literatura liburua gidari ezinbestekoa izan dut orrialde hauek idaztean, Jordi Ballóren Imágenes del silencio saio ederrarekin batera)
|
ez
dago arte diziplina bakar bat ere sortzailearen gurariak zineman bezain mugatuak daudena, arkitekturaren salbuespenarekin, beharbada.
|
|
Baina jolas hark bazituen agian bere azaleko umorea baino geruza sakonagoak, eta geruza horietan suma liteke kultura ttikiaren eta Kultura Handiaren arteko mailaketa bat, edo ispilu joko bat. Ispilu horretan ttikia berez den baino ttikiago agertzen da, bere basa jakintza
|
ez
bailegoen arte unibertsalean txertatzerik. Bada hor inguru hurbilaren eta mundu zabalaren pertzepzioen arteko talka bat, lehia ezkutuko bat?
|
|
Estatua gainditua egon ala ez egon, demokrazia gainditua
|
ez
dagoen artean herrien askatasun eskubidea ez dago gainditua. Autodeterminazioa ez da kontzeptu nazionalista, eskubide demokratikoa baizik (404).
|
2016
|
|
Euskalduna. Esan beharrik
|
ez
dago arte plastiko eta ikus arteen esparruan euskaraz ikasi, pentsatu, idatzi eta praktika garatzeko espaziorik ez dela bermatzen, ez unibertsitatean, ez horretan diharduten erakundeetan. Adibidez, bekak lortzeko edo proiektuak aurkezteko txosten eta memoriak erdaraz idatzi behar izaten dira, eta askotan ingelesez.
|
2017
|
|
Aurrean zeudenengana inguratu zen, euritakopean zeuzkaten haiengana, aldian behin zapalka hanketako lokatza kentzeko, eta palei ere kolpeak ematera behartuta erantsi zitzaiena libratzeko, huts hotsa atereaz haren gainera erortzen zenean, eta atzerantz jo nuenean, zalgurdiaren bestaldera, hilobi baten atzean ikusi nuen, botilatik beste tragoxka bat hartzen. Sekula ez zuela bukatuko pentsatu nuen zeren nik ere traje berria baineukan soinean, baina gurpil gainean
|
ez
zegoen artean lokatz handirik, Amak bakarrik ikusi zuen eta esaten du Ez dakit noiz izango duzun berriz beste bat eta osaba Mauryk esaten du «Tira, tira. Ez zaitez batere kezkatu.
|
|
edo, zuretzat, txiki? esaten zigula; emakume argala zen Jontxuren ama, ilehoria gure begietan (tintatzea
|
ez
zegoen artean hain hedatua) eta auzo osoan neskamea zeukan bakarra;, txiki, izendapen hark bazuen hortaz goxotasun berezi bat haren ahotan,. Jontxu?
|
|
– Garai hartan
|
ez
zegoen artean ere txirrindulari talderik nire jaioterrian. Nahiko bizi ibiltzen nintzen, eta aldapa bat erritmo bizian igotzen ari nintzela auto bat nire atzetik sumatzen banuen beti pentsatzen nuen txirrindulari talde bateko zuzendaria edo teknikariren bat izan zitekeela, ni ikusi eta harrituta, pentsatuz fitxatu egin ninduela...
|
2018
|
|
Ez,
|
ez
nengoen artean hilik! Ez dut heriotzaz zertan kezkaturik!
|
2019
|
|
Angela Merkelen gobernuak 2012an orekatu zituen lehen aldiz bere kontuak, eta 2014tik hona superabitarekin itxi ditu. Ez da ziurra aurten berriz hori gertatzea, Berlingo gobernua gerrikoa askatzeko prest baitago, Alemania ahalik eta lasterren atera dadin atzeralditik.Teknikoki, Alemania
|
ez
dago artean atzeraldian, horretarako bi hiruhileko segidan behera egin behar baitu barne produktu gordinak. Hala gertatu zen urteko bigarren hiruhilekoan (%0, 1), eta hirugarrenean gauzak ildo horretatik doazela ohartarazi zuen astelehenean Bundesbankek.
|
|
Sasoi bertsuko obra izan arren, Melvilleri urrutiago geratzen zitzaion Gogolen Longaina (1842) narrazioko Akaki Akakievich funtzionarioaren pertsonaia. Bartleby baino hamar urte lehenago sortua, Melvilleren narrazioa argitaratu zenean Longaina
|
ez
zegoen artean ingelesez. Idazleak nekez izan zezakeen ipuin errusiarraren berri, baina Gogolen pertsonaia Bartlebyren pasta eta kasta berekoa da.
|
|
Ez zitzaiola damutuko. Liburua
|
ez
zegoen artean euskaraz, eta egon izan balitz ere, ez zitzaion burutik pasatu ere egingo euskaraz irakurtzeko aukera. Orduan, ez.
|
2020
|
|
Xanti Zabala" Lexo" zenak esan zidan oso bertso onak zirela, baina seguru asko Lizardi Sariko epaimahaia
|
ez
zegoela artean prestatuta horretarako. Aresti Trantsizioari aurrea hartuta zegoen, beraz, hura idatzi zuenean.
|
2021
|
|
Ehungintza oraindik ere artearen munduarekiko disidentetzat jotzen da, eta are gehiago diseinuarekin nahasi eta, gainera, emaitzak merkaturatzen direnean —artelanen merkaturik ez balego bezala— Hori dela eta, modu honetako sorkuntza lan eta prozesuak ikustea ez da batere erraza oraindik, ez museo, ez eta galerietan ere, tamalez. Tarteka gauzatzen diren horrelako iniziatibek, ordea, arrotz ditugun munduetara leiho bat irekitzeko balio dute; eta azaleratzen dute
|
ez
daudela artearen esparrutik ikusarazi diguten bezain urrun. Are gehiago, badela garaia eta badirela jada nahiko motibo eta arrazoi praktika profesional hauek ere haren barruan ulertzen hasteko.
|
|
«Literatura guztia da utopikoa. Zeruan ez dut sinisten, baina zerurik balego, han
|
ez
legoke arterik, gatazkarik ez dagoen lekuan ez dagoelako arterik».
|
|
Orain, hortaz,
|
ez
dago artea ideologiari itsatsita?
|
2022
|
|
Irène Némirovskyk Suite frantsesa izango zena idazteari ekin zionean, proiektua
|
ez
zegoen artean guztiz argi haren buruan. Bere lanean aurrera zihoan heinean aurkitu zuen bidea, hau da, bere eleberria maisulan bihurtuko zuen" formula".
|
|
Arriskurik ez dagoen lekuan
|
ez
dago arterik, idazkun  tzarik, berrikuntzarik. Idazteak porrota du arrisku, baina ez porrota miazkatzeko masokismoz, oso kontrara baizik:
|
|
Beti gertatzen denez, kanpainak, irudi egileen eta iritzi manipulatzaileen ohiko tresna guztiekin bideratu zelarik, askoz ere arreta handiagoa erakarri zuen eztabaidak baino; hala, bigarrena irentsita eta itota geratu zen aurrenekoaren zarata artifizialaren azpian. Bereziki argi geratu zen hori bien nahasketa bitxi bat, esaldi sorta berdin berdinarekin ia" kopiagailu batetik atereak" balira bezala (Mary McCarthy) liburuaren kontra (eta, sarriagotan, egilearen kontra) idatzitako testuak, Estatu Batuetatik Ingalaterrara eta gero Europara eraman zutenean, han liburua
|
ez
baitzegoen artean eskuragarri. Eta zalaparta sekula idatzi ez zen liburu baten" irudian" oinarritzen zelako gertatu ahal izan zen hura, eta, aipatu ez ezik, bururatu ere egin ez zitzaizkidan gaiak ukitzen zirelako.
|
2023
|
|
Soinu Basatiak. Badakigu eta, egiturarik gabe
|
ez
dagoela arterik. Kolektibo horren ingurumarian sortu da, beraz, Sei Sega, pulamentu handiko taldeetatik igarotako kideekin:
|
|
Roos familiako iloba zen Guillaume Valkes en lagun egin zen Vincent; baina, harremanetan herabea eta traketsa zen eta bereizgarri horrek ez zion Vincenti lagundu osabaren enpresan; Vincenten portaera ez zen eredugarria eta horrek empresaren izen ona zikinduko zuen bedurrez, Vincent Londoneko sukurtsalera bidaltzea erabaki zuten Goupil and Cie ko ugazabek. Londongo lantokian ez zuen bezeroekin lotura zuzenik izango, han
|
ez
baitzegoen arte galeriarik; handizkako salmenta bakarrik egiten zen han. Theo ere, geroxeago, Vincentek Londonera alde egin eta gero, Roos familiaren etxean jarri zen bizitzen (Van Gogh Bonger, 1913).
|
|
Eragiten du, eta ezin dugu ez ikusiarena egin. Gainera, ulertu behar dugu jende guztia
|
ez
dagoela arte eszenikoei lotuta, daukan adina daukala ere. Behintzat, badira emanaldi batzuk leku itxietatik atera eta kalera irteteko.
|
|
Gizaki modernoa, unibertsala, gizaki lanpetua da, ez du denborarik, premiaren pean bizi da, ez du ulertzen izan daitekeela zerbait baliagarri ez dena; ez du ulertzen, orobat, baliagarria dena alferrikako zama izan daitekeela, zerbait itogarria. Alferrikakoaren balioaz eta baliagarri den horren alferrikakotasunaz jabetu ezean,
|
ez
dago artea ulertzerik. Eta herrialde batean artea ulertzen ez bada, esklaboen edo roboten herrialdea da hori, jende dohakabearen herrialdea, irri eta irribarre egiten ez duen jendearena, espiriturik gabeko herrialdea; umorerik gabeko herrialdea, irririk gabeko herrialdea, sumina eta gorrotoa nagusi diren herrialdea.
|
|
Gizaki modernoa, alferrikako gauzei erreparatzeko astirik ez izanki, arimarik gabeko makina bihurtzera kondenatua dago. Premiaren pean biziz, ez da gauza ulertzeko baliagarria dena" alferrikako zama, zama itogarri" bihur daitekeela, eta" alferrikakoaren balioaz eta baliagarria denaren alferrikakotasunaz jabetzen ez bada
|
ez
dagoela artea ulertzerik". Horrela, bada, artea ulertzen ez duen gizona esklabo edo robot bilakatzen da, sufritzen duen izaki, irri egiteko eta gozatzeko gai ez den izaki.
|
|
Lehenengoak pilota bigarrenari botatzen dio, eta honek ezikusiarena egiten du. Emaitzetan,
|
ez
dago arte eszenikoen lizentziarik, ez Euskal Autonomia Erkidegoan, ezta Nafarroan ere. Lizentziari gehien hurbildu zitzaion esperientzia izan zen Antzerti izeneko Eusko Jaurlaritzaren Antzerki Zerbitzua; 1982an jarri zen martxan, lau urteko ikasketa plan batekin.
|