|
2000
|
|
|
Desafio bat onartzean hortaraxerako egoten zara bakarrik. Eta apustuetan
|
ez
dago Nafarroara joan beharrik kontrarioak aurkitzeko, hemen jendea badago lehian aritzeko, eta ni prest nago; besteari abantaila emanda ere, nik hamar enbor ekarri eta zuk bost, apustua egingo nizuke, ziur egon! Duela ez asko, dena uztekotan egon nintzen baina orain animatu eta dena irabazi nahi dut.
|
|
2001
|
|
|
Eta honela dio: " Es muy conforme la reflexión de inconvenientes que en su dÃa podrÃa traer la impresión en vascuence de la vida de San Ignacio y el acuerdo tomado por ese Supremo Tribunal [ni oso oker
|
ez
banago Nafarroako Kontseilua zen] para suspender la licencia de imprimir de que V.S. me avisa en carta... en ausencia del Virrey [errege ordekoa han izan balitz, bere esku zegokeen gauza]. A esto se agrega el reparo polÃtico de no convenir hacer impresiones en otra lengua que en la castellana, inteligible a toda la nación, y asà por regla general se denegarà ¡ n por ese Consejo [eta Kontseilu hau Nafarroako erreinuko Kontseilua da; Arandak besterik gabe galarazten dio Nafarroako Kontseiluari] sin especial noticia mia, archivà ¡ ndose la obra original de la vida de San Ignacio en vascuence con el expediente de su impresión... haciendo entender a los impresores de ese reino para que no aleguen ignorancia castigando severamente cualquier contradicción".
|
|
2007
|
|
|
Nafarroak dituen 272 udalerrietatik 100.000 biztanletik gorako tipologian dagoen bakarra neurtu da (Iruñea). 50.000 – 100.000 biztanle bitarteko tipologiako herririk
|
ez
dago Nafarroan eta 25.000 50.000 biztanle bitartekoan dagoen bakarra ere neurtu da (Tutera). 10.000 25.000 biztanle tarteko tipologian Nafarroan dauden 6 udalerriak neurtu dira (Barañain, Burlata, Lizarra, Zizur Nagusia, Tafalla eta Atarrabia), bai eta 5.000 – 10.000 biztanle tarteko tipologian dauden 10 udalerrietatik 3 ere (Berriozar, Baztan eta Altsasu).
|
|
|
Prezio horiek gehiegizkoak dira gaur egun merkatzen eta merkatzen ari direlako. Taxia alde batera utzita, Madril, Bartzelona eta Malagako aireportuetan izan ezik (metroa edo trena dute), autobusa da aukera bakarra, eta Noainen (Iruñean) ere
|
ez
dago Nafarroako hiriburuarekin lotzen duen autobusik. Eta erabiltzaileak autoa erabiltzen badu aireportura iristeko, aparkalekuaren erabileraren kostuari aurre egin dio.
|
|
2008
|
|
|
Badira haien eguneroko lanean, eta, bidenabar, ematen duten zerbitzuan, euskara txertatu nahi duten toki administrazioak Nafarroan, eta horretarako plan bat egin. Alabaina,
|
ez
dago Nafarroako legediari egokitutako eredurik plan horiek egin ahal izateko. Bestalde, plana zehatza izanen bada, ezinbesteko da toki entitateen antolamendua eta funtzionamendua ezagutzea.
|
|
2009
|
|
|
Ez litzateke liburuaren argitalpena ulertuko urte haietan Espainiako eta Frantziako erresumen mende
|
ez
zegoen Nafarroako Erresuma izan ez balitz. Ingurumari berean, handik urte batzuetara (1571) Biblia euskaratuta argitaratu zen, Juana Albretekoa Nafarroako Erreginak, Joanes Leizarraga fraideari egindako mandatuz, Nafarroan protestantismoa hedatzeko.
|
|
|
Maria Kutz Nafarroako Gobernuko Osasun kontseilariaren arabera,, lege proposamenak ez du inongo fundamenturik?. Izan ere, Kutzen iritziz,, lege horren eskumena
|
ez
dagokio Nafarroako Gobernuari, Espainiakoari baizik?. Iritzi berekoa da Javier Markotegi UPNko parlamentaria ere.
|
|
|
agerian utzi dituela dio Bujandak. Azaldu duenez, Erreniega mendiko antenak ixteko eskumena
|
ez
dagokio Nafarroako Gobernuari, Espainiako Industria Ministerioari baizik. Hala, Euskalerria irratiak duen egoera, babesgabea?
|
|
|
Nafarroako Gobernuak aitortu du gasak isurtzen energiaren sektoreak duela errurik handienetakoa: 1990era arte Nafarroan kontsumitutako argindar energia Nafarroatik kanpo ekoizten zen, eta isuriak
|
ez
zegozkion Nafarroari. 2004tik, bi zentral termikoak martxan jarri ostean, Nafarroak berak esportatzen du argindar energia.
|
|
2011
|
|
|
Ahal den guztia leheneratu behar da, eta horretan administrazioek gehiago esku hartzea nahi nuke. Eugiko eta Orbaizetako olen beste eredurik
|
ez
dago Nafarroan, eta Iberiako Penintsulan nahiz Europan, borboien industria arkitekturaren lekuko bakarrak dira. Bi harribitxiok leheneratu behar dituzte administrazioek.
|
|
2013
|
|
|
–Nire ganbera
|
ez
dago Nafarroako erreginarena bezain epel, baina nire ohean ere bada birendako lekua.
|
|
2014
|
|
|
Morenok joan den astean Zaragozan (Aragoi, Espainia) eta Santanderren (Kantabria, Espainia) gripea dela-eta hil ziren bi lagunen heriotzari egin dio erreferentzia, orduan
|
ez
baitzegoen Nafarroan hildako hiru lagunen berririk. Bi lagun horien heriotzaren nondik norakoen informazio handirik ez dago.
|
|
|
Navarro euskaraz mintzo zena zen. Gauzak asko aldatu dira, Nafarroa ez da euskara bakarrik, baina
|
ez
dago Nafarroa ulertzerik, ez atzo ez gaur, euskararik gabe. Nik ez nuke nahi biharko nafar askok euskara gauza arrotz edo desatsegintzat jotzerik.
|
|
|
Ni
|
ez
nago Nafarroan, Donostian naiz irakasle. Beraz, Nafarroan gertatzen denari sarritan begiratu arren ez naiz bertatik ikusten duenak bezala erantzuteko gauza.
|
|
|
Euskal Herriaren ikur izan nahi duenean Espainiako Zuzenbide Estatuak legez kanpo uzten du, Euskal Herriak ez baitauka lekurik demokrazia honetan. Ikusi besterik
|
ez
dago Nafarroako Gobernuak 2003an ezarri zuen debekua, herritarren borondatearen aurka eta zigor latzen zemaiez udaletxeetako balkoietatik kentzeko. Edo Iruñeko sanferminetan hura ehizatzeko prestatu ohi dituzten operatibo polizial ikaragarriak.
|
|
2015
|
|
|
Horregatik, agian, Nafarroaren gaia tratatzen den guztietan gogora etortzen zait berehala pentsalari italiarra. Izan ere, ezaguna denez, Nafarroaren konkistaren gako asko (denak ez, baina bai asko)
|
ez
daude Nafarroan edo Gaztelan, Italian baizik. Adibide erraz bat jarriko dugu:
|
|
|
Alvaro Miranda Ekonomia kontseilari ohiak, bere aldetik, 2013ko apirilaren 16an zehaztasun gehiago eman zituen. Honek esan zuenez, zerbitzu juridikoetara jo zuten eta horiek azaldu zieten
|
ez
zegoela Nafarroako legedia zertan bete CANen kasuan. Nafarroako Auzitegi Nagusiaren epai bat eta Nafarroako Kontseiluaren ebazpen bat hartzen zituzten oinarri ondorio horretara iristeko.
|
|
|
Tamaina txikiagoa izaki, prest egongo al zen Iruñeko kutxa anaia handiaren exijentzia hari men egiteko? Iruñeko Kutxaren kasuan ere, UPNk bere izaera berezia aldarrikatzen zuen, baina
|
ez
zegoen Nafarroako Kutxarena bezain argi. Linbo juridiko batean zegoen.
|
|
2017
|
|
|
–Nik hala uste dut. Horrek azalduko luke familiaren bilduma ofizialarekin batera
|
ez
egotea Nafarroako museoan.
|
|
2018
|
|
|
Hatsa elkarteko arima eta Hatsaren Poesiaren bildumaren zuzendari eta argitaratzaile den Auxtin Zamora Senpereko poeta eta berriki ohorezko euskaltzain izendatu dutena Iruñeko ekitaldian egon zen, Iruñeko eta Nafarroako poeta euskaldunen mezenas eta bultzatzaile den neurrian. Korrok desagertu zenetik aldizkari literariorik
|
ez
dago Nafarroan, eta Lapurdin argitaratzen duen urtekari poetikoan olerkariok babesa aurkitzen dugu gure lanak argitaratzeko: Fertxu Izkierdo, Hasier Larretxea, Josetxo Azkona, Mikel Taberna, Josu Jimenez Maia, ni neroni, ohikoak gara bertan.
|
|
|
Frankismoak egoera hori prestatu zuen, indar handiak jarri zituelako euskal izaera oro ezabatzeko Nafarroa Garaitik. Urte haietan, Diario de Navarra eta El Pensamiento Navarro egunkariak baizik
|
ez
zeuden Nafarroa Garaian. Haiek sutsuki defendatzen zuten gainerako euskal probintzietatik aparte eta Espainiari loturik egon behar zuen Nafarroa Garaiaren aldeko postura.323
|
|
2019
|
|
|
egongo da, delituren bat balego hura salatzeko: . Hori
|
ez
dagokio Nafarroako Gobernuari, Espainiako Gobernuaren ordezkaritzari baizik, eta, deliturik balego, fiskalak esku hartuko luke, baina ez lehenago?. Geroa Bairi babesaElkarrizketa horretan, Txibitek hizpide izan du Nafarroako Parlamentuak aukeratu behar duen senatariari buruzko eztabaida ere. Izan ere, Geroa Baik eta Ezkerrak nork bere hautagaia aurkeztuko dute, apirilaren 28ko hauteskundeei begira bi indar horiek, EH Bilduk eta Ahal Dugu k, eginiko hitzarmenaren interpretazioan desadostasunak agertuta.
|
|
2020
|
|
|
Bere kideko ikusi du kasik, askoz ere hurbilago bere posizioetatik EAJren posizioetatik baino: " PSEko ordezkariak ez du Euskadiren nazio definizioa partekatzen; proposatzen du batere erreferentziarik
|
ez
egotea Nafarroari atariko tituluan, eta zehazki lurraldeari dagokion artikuluan aldezten du" País Vasco" Autonomi Erkidego bat dela, eta ez du Kontzertu Politikoaren Batzorde Mistorik onartzen eta errefusatzen du estatuarekiko gatazkak Arbitraje Batzorde batean ebaztea. Ez du onartzen Eusko Legebiltzarrak erreferendumera deitzeko ahalmena izatea, eta batez ere, erabakitzeko eskubideari buruzko xedapena kentzeko eskatzen du".
|
|
|
Eta aginduak agindu dira. Berez
|
ez
daude Nafarroan trafikoa gobernatzeko. Hala balitz, behin eskumenak galduta (legeak aurreikusi bezala), beste destino edo beste betebehar bat emanen zitzaien, are beste foruzaingoan sartzeko aukera ere.
|
|
|
Bere kideko ikusi du kasik, askoz ere hurbilago bere posizioetatik EAJren posizioetatik baino: «PSEko ordezkariak ez du Euskadiren nazio definizioa partekatzen; proposatzen du batere erreferentziarik
|
ez
egotea Nafarroari atariko tituluan, eta zehazki lurraldeari dagokion artikuluan aldezten du País Vasco Autonomi Erkidego bat dela, eta ez du Kontzertu Politikoaren Batzorde Mistorik onartzen eta errefusatzen du estatuarekiko gatazkak Arbitraje Batzorde batean ebaztea. Ez du onartzen Eusko Legebiltzarrak erreferendumera deitzeko ahalmena izatea, eta batez ere, erabakitzeko eskubideari buruzko xedapena kentzeko eskatzen du».
|
|
|
Gerra aurreko nabarrismoa euskaltzalea zen. Ikusi besterik
|
ez
dago Nafarroako hainbat herritan, euskarari dagokionez, zeinen alde eskasa zuen euskaldun euskaldunak ziren nabarristen eguneroko bizimoduak eta haien aldamenean bizi ziren abertzaleenak –gaur egun ere ageriko errealitatea da hori Nafarroako zenbait herritan– Garai hartako euskal abertzaletasunak bezala, nabarrismoak ere landa munduaren gaineko ikuspegi esentzialista eta idealizatua zue... Horren erakusgarri, Euskaltzaindia eta Eusko Ikaskuntza erakundeak:
|
|
2021
|
|
|
Baina exoeskelotorik
|
ez
dago Nafarroan, ezta?
|
|
|
Navarra Sumak egindako kritiken aurrean (kontuak aurreikuspen ekonomikoetan oinarritzen dira, baina ez dira benetakoak), Saizek esan du" gobernuaren ezaugarri nagusia izan bada zuhurtasuna izan dela, une bakoitzean bizi dugun benetako egoera neurtzen saiatu garelako". Navarra Sumako parlamentari María Jesús Valdemorosek adierazi duenez," hauek ez dira Nafarroak behar dituen aurrekontuak". " Urte honetan argi dago ekonomiak ez duela urtea %6, 5eko hazkundean itxiko, eta hori arazo larria da datorren urteko aurrekontuarentzat; izan ere, 2022an %5eko hazkundera hurbiltzen bada ere, abiaburu oinarri txikiagotik gertatuko da, aurten hazkunde txikiagoa izango baita", ohartarazi du.Gainera, esan duenez, kontuek" ez dute epe ertain eta luzerako begiradarik,
|
ez
dago Nafarroarako azpiegitura estrategikoen aldeko apustu sendorik, abiadura handiko trenaren eta Nafarroako ubidearen alde, alegia, aurreko legealdian PSNtik laukora urtez urte egiten zuten kritikaren alde". " Eta gaur besaulkira iristen dira eta kontrakoa egiten dute", esan du, eta esan du aurrekontuen proiektua" pantomima bat" dela," bizirauteko proiektu bat", eta hori babesten duten talde guztien arteko akordioa bilatzen duela.
|
|
2022
|
|
|
Baina bi etxaldeek ez dute bat egiten, bakoitzak bere instituzio eta legeak atxikitzen ditu, bere diru dibisa ere bai. Biarno
|
ez
dago Nafarroan, ez eta Nafarroa Biarnon. Adibidez Joanes Leizarragak ongi bereizten ditu bere Testamentu Berriaren aitzin solasean, Joana Albrete erreginari egiten dion eskaintzan:
|
|
|
Ondotik ere ber jabea ukanen dute Nafarroako erresumak eta Bearnoko jaurrerriak, baina bi lurralde bereiziak dira: Bearno
|
ez
dago Nafarroako erresuman, ez eta Nafarroa Bearnoko jaurerrian.
|
|
|
Biarno
|
ez
zegoen Nafarroako erresuman, jaurreri subiranoa zen bere legedia, biltzar eta dibisa bereziekin. Bi herrialdeen arteko batasun bakarra jabe komunaren pertsona fisikoa zen.
|
|
|
Azpimarratzekoa da Baxenabarreko lurralde politikorik
|
ez
zegoela Nafarroako zati bilakatu arte, gorago ikusi dugun bezala, eta horretan ez zuen beste muduko nortasun berezirik. Eugene Goyheneche uztariztar historialariak dio ez dela behinere merindade bat izan.
|
|
|
1512an Nafarroa Garaia eta Donibane Garazi galdurik, Biarnora ihes egin zuten legezko subiranoek, haiek baitziren Katalina erregina jabea (lege saliko/ falikorik
|
ez
baitzegoen Nafarroan) eta honen senarra, Joan II Albrete/ Labrit, errege ezkontide/ kontsortea.
|
|
2023
|
|
|
Oinarri juridikoa, ja,
|
ez
zegoen Nafarroako legeetan. Estatuko abokatuak Espainiako 1981eko Ikurren Legea baliatu zuen; lege horrek aipatzen du Espainiako bandera, autonomia erkidegokoa eta udalekoa jar litezkeela eraikin publikoetan.
|
|
|
PRENTSAURREKOAK EZ ZUEN ZARATA HANDIEGIRIK PIZTU. Ohiko kazetariak baizik
|
ez
zeuden Nafarroako Jauretxeko komunikazio aretoan hizlariak mintzatzen hasi zirenean: hiru egunkari, prentsa agentziak, pare bat irrati eta tokiko telebista; azken hori, alta, agerraldia zuzenean emateko asmoz.
|