|
2006
|
|
|
Dudaguztiakdeusezteko testigutzabatbeharkolitzakebaina, horieskuratukoezdegunez, zukaurkitutakoanahikoadeJaderizkiot, BerdabiokomonetariaJosephdeEtchagaraizela baieztatzeko (konturatualzera Etchagaraiidaztekoeralparraldekoeradela, lparraldekoaote genduen gure Joseph? Bera
|
ez
baina zuk, 3.1 puntuanjasotzen duzun bezela, bere aita Juanek seme natural batizan zuen: DonJuan havido de Maria Echagarai en la Baja Navarra, berazhartuemanakbazituelahan) eta, gizonbakarrarentzatlanhaudixkoazanez, consortes, laguntzaileakalegia, izanzituela.. Dena dela, nahizetabestelaulaguntzaileen abizenakeregarbiazaldu, ezdutustebidehorretatikjotzeakmereziduenik; famili giroakez bainaofizioa... Ezpentsagero hainerreza denik moneta moldeak prestatzea hain txikiaketafinakizanik; ezetaeremetalaurtutzekolabeaketaarragoakeskuraedukitzeaeta hori guzia Elaman edukiko zuten.Beraz abizenak eta familiak aztertzeak ez du sentidu gehiegirik.
|
|
2007
|
|
|
X X. mendearen hasieran euskal ortogra, a, nkatzearen ekinean jarraitu zuten euskal intelektualek. 1901ean Hendaian eta 1902an Hondarribian bildu ziren helburu horrekin, Euskaltzaindia
|
ez
baina Eskualzaleen Biltzarra eratu zutelarik, 1902an, jadanik azaldu dugun bezala. Euskal Akademia sortzeko proiektua, ostera, ez zen zertu 1919ra arte.
|
|
2008
|
|
|
Erdibana eraikuntzetan ez da gramatikako araurik urratzen. Eta baldin eta arau urratze larria
|
ez
baina nolabaiteko desaraua iruditzen bazaigu, koherentzia sintaktikoaz dugun irizpidea beti ere idatzizko hizkuntzarena delako izan ohi da. Erdibana erabilerak, ahozko hizkuntzaren beraren funtzionaltasun autonomoaren irizpidetik epaitu behar ditugu.
|
|
|
Alabaina, handik hilabete pare batera edo, artean ezagun berri xamarra nuen Jean Kopentipi Haranbure2 jaunak bila genbiltzan adizkiarekiko berri zuzena eman zidan, nahiz berak duzüik> hori Argintz Karrikan
|
ez
baina, Behere Kartierean (frantsesez Quartier bas) kokatu zuen3 Hona, beraz, bien arteko solasaldia nolatan zertu zen:
|
|
|
Ideologia aldetik Réveil> euskararen kontrakoa
|
ez
baina frantsesaren eta euskaldunak frantsestearen aldekoa baldin bazen, zertako zen erdia edo parte handia euskaraz argitaratu. Duda gabe, Euskal Herriko laborari ia guziak, funtzionario xehe gehienak (guarda, bidegile, tabako saltzaile?) eta errien terrientsa ez gutxi (eta haiek ziren Errepublikaren lehen lerroko soldaduak kanpainetan), hautesle eta are, militante?
|
|
|
Joachim du Bellay k, adibidez, hauxe dio bere La> deffence> et> illustration> de> la> langue> françoyse> liburuan: . Mais> que> diray ie> d, aucuns, > vrayement> mieux> > d, estre> appellés> Traditeurs, > que> Traducteurs?? > `Eta zer erran dezaket itzultzaile
|
ez
baina traidore deituak izatea gehiago merezi duten zenbaitez?. VI. kap. hasieran, 1549 Esaera bera aipaturiko itzultze zailtasu naren eredu ederra da, italieraz ez bezala, esaera hori gaurko frantsesean jada hoskidetasun berberaz ezin emana baita, behialako traditeur> hura gaurko frantsesean traître> esaten da eta.
|
|
|
56 Mikel Morrisek bere euskal ingeles hiztegian erdarazko, cigala? Norwegian> itzultzen du, hots,, norvegiar otarraina?, krustazeo hori, itxuragatik, ganbekin
|
ez
baina ota rrainekin elkartuz, hau da, gure otarrainxkekin, frantsesez bezala. Erdal langostino a, aldiz, hots, gure zigala, aipatu hiztegiaren arabera, ingelesez prawn> deitzen da.
|
|
|
(OEH IX, 456: badirudi, horren arabera, pospo siziorako ipurtalde>
|
ez
baina ipurdi> alde> dela forma erabilia?
|
|
|
gaztainadia, esate baterako,, gaztaina multzoa?
|
ez
baina, gaztainondo> edo gaztainatze> multzoa, dela esan genuke, azken ondo> edo tze> horrek dakarren azterkizun osagarriarekin.
|
|
|
Bestela esanik, di> atzizkiaren bestelako ñabardura semantikoa antzeman liteke honelako kasuetan: pagoak>
|
ez
baina, pagoak dau den lekua, pago multzoa dagoen lekua, pago multzoak determinatzen duen lekua, dugu oraingoan gogoan.
|
|
|
txorreko eta toponimia zaharreko euskal hitz) askoren esplikazioan oso au rrera egin. Leku adierakotzat hartzen diren alde> bukaerako hitz askotan leku
|
ez
baina alderdi, zati edo parte adiera du, berez, alde> horrek. Hori edo, are nabarmenago, posposiziozko ñabardura erantsia.
|
|
2009
|
|
|
1979ko une batean honela esplizitatu zuen lehiakortasunaren ulerkera orduko euskaltzainburuak: monopoliorik
|
ez
baina zeregin propio propioa bai.
|
|
2010
|
|
|
Aldiz beste zenbaitetan, Siadeco Euskaltzaindiak (1979: 52) aipatzen duen kasuan adibidez, burla
|
ez
baina beldur fisikoa izana omen da autogorroto horren motibo nagusia.
|
|
|
102 EEN legeari aurpegiratu izan zaion tatxa, ezarpen datari dagokionez epe-mugarik gabea izatekoa, dekretu eta agindu bidez modulatu zen beraz, aski hasieratik. Kaltea
|
ez
baina mesedea ekarri du horrek: dekretu eta agindu bidez bideratu da hezkuntza alorreko hainbat epe kontu, EEN legea alde horretatik indargabetzeko edo zaharkitzeko arriskutik babestuz.
|
|
|
–azkenputz?
|
ez
baina bidegile izan ziren irakasle eskolak eginbehar horretan; b) Hainbat irakasle eskolak urrats handiak egin ditu gainera, ordutik hona, bide horretan barrena. Horri eskerrak, EAEko eskola munduak behar zuen baino irakasle euskaldun elebidun gehiago sortu izan dute oro har, laurogeiko hamarkadaren bigarren erdialdetik aurrera eta orain puntura arte, bertako bost (egungo egunean lau) irakasle eskolek275.
|
|
2012
|
|
|
Eta jada esan dugunez, idatziaz eta ahozkoaz
|
ez
baina, kultura idatziaz, eta, ahozko kulturaz?
|
|
2014
|
|
|
Aranatarren etxea 1857 urtean eraiki zuen sabinoren aitak, santiago Arana ontzigile ezagunak, ibañez de Bilbao kalearen orduko 10ean, Albia plazaren albo batean, eta etxe hartan jaio zen 1865ean sabino Arana, familia karlista ezagunean; gerora, baina, sabin Etxea bezala ezagutuko zena, abertzaletasun jelki dearen sinbolo bilakatu zen, eta 1898ko urte seinalatuan, mani festazio espainolista bateko partaideek harrikatu egin zuten ara natarren etxea; beranduago, Aresti auzoan bizi zelarik, buruzagi frankistek sabin Etxea suntsitzea erabaki zuten: etxea birrindu eta arrasto guztiak gabarra batean sartu eta Kantauri itsasoan desagerrarazteko plana egin zuen Genaro riestrak, Bizkaiko gobernadore zibil falangistak; haren hurrengoak, Jose Macian Perez gobernadoreak agindu zuen 1960ko abenduan etxearen suntsipena, eta itsasora
|
ez
baina Larraskituko zabortegira jaurti
|
|
|
Eboluzio hori gurera ekarriz, euskal idazleen ibilbidean ere, beti era artezean
|
ez
baina maiz sigi sagako meandro bihurgunetsuen antzera, hizkuntzaren bilakatze bidea etengabea izan da, harik eta, jakina denez, Euskaltzaindiak jada bere fundazioko helburue tan jarria zeukan egiteko hori serioski hartu arte. Eraldatze horre tan, azken buruan, euskarak ere munduko beste kultur hizkuntza guztien irtenbidea hartu zuen, batasunarena, eta horren premia sentitzean, bai mintzatzeko eta bai idazteko, arau zehatz batzuk jarri beharra izan zuen.
|
|
2020
|
|
|
Hau da, Basa Sagarre orainaz eta lehengoaz mintzatzen da. Oralitatearen munduan, idatzirik
|
ez
baina ingurumena da irakurgai eta oroimenarentzat, euskarri mnemoteknikoa. Mendia demagun, hildako herritar baten oroitarazle izan daiteke:
|
|
|
Errozate, (1.345 m), Okabe (1.456 m) eta Bagargi (1.327 m) mendiez inguraturik dago. Harana hertsia da, XX. mendera arte bidez
|
ez
baina xendrez komunikatua:
|
|
2021
|
|
|
Ez partikula lehen juntagaiaren azkenazkenean kokatzen da eta bigarrenari, berriz, baina juntagailuak ematen dio hasiera, aditza normalean ondotik datorrela. " Hori
|
ez
baina hura [aditza]" egitura sortzen da horrela, alaba ez baina ama jaiki da gisakoa —alaba ez, baizik ama jaiki da egituraren parekoa—, baina k baizik en balio bera duelarik.
|
|
|
Ez partikula lehen juntagaiaren azkenazkenean kokatzen da eta bigarrenari, berriz, baina juntagailuak ematen dio hasiera, aditza normalean ondotik datorrela. " Hori ez baina hura [aditza]" egitura sortzen da horrela, alaba
|
ez
baina ama jaiki da gisakoa —alaba ez, baizik ama jaiki da egituraren parekoa—, baina k baizik en balio bera duelarik.
|
|
|
Jakina, ez da nahastu behar egitura hori lehen aurkaritza motari dagokion" hori
|
ez
baina hura bai" egiturarekin. Goiko adibidean, esaterako, ama da galdegaia eta, hortaz, ezin da ama ren eta jaiki da aditzaren artean etenik egin —ama, jaiki da egin, alegia—, aditzari buruzko baietza izango bailitzateke orduan galdegaia eta aurkaritza ere lehen motakoa izango litzateke:
|
|
|
Goiko adibidean, esaterako, ama da galdegaia eta, hortaz, ezin da ama ren eta jaiki da aditzaren artean etenik egin —ama, jaiki da egin, alegia—, aditzari buruzko baietza izango bailitzateke orduan galdegaia eta aurkaritza ere lehen motakoa izango litzateke: Alaba
|
ez
baina ama jaiki da (baizik motako aurkaritza); Alaba ez, baina ama, jaiki da (baina motako aurkaritza). Horietako lehena da orain aztertzen ari garena.
|
|
|
Egitura honek ere baizik en pareko aurkaritza adierazten duela garbi ikusten da ondoko adibideetan: Haurra hila ez baña lo dago (Orixe, Kerexeta, Zugasti); Nik konta ditzakedan gertaerak ez dira gain gaineko axala baizik, muin gordea estali
|
ez
baina ukiarazten digun itxura sotila (Mitxelena).
|
|
|
Esaterako, jakin aditzak menderagailu biak hartzen baditu ere, ez daki asko predikatuak (e) la eskatzen duela dirudi: Ez daki asko apaiza
|
ez
baina organujole naizela! (Aristi); Ez daki asko nerekin etorria dala ta etxean daukagula zai (Labaien); Ez daki asko Nikanor-ek, polizi gizonok orretan emoten dituela euren bizitzako ordu asko (Erkiaga).
|