|
2000
|
|
|
K. L. gazteak asko estimatzen dio keinu txiki hori, baina esaten dio itxaron dezala bere txanda, bai, itxaron dezala, asko eska  tzea
|
ez
bada. Eta, ziztu bizian, folioak irakurtzeari ekiten dio etengabe.
|
|
|
Arrazoi asko leudeke itaun horri taxuzko erantzun bat emateko, baina nork berak aurki beza gustukuen lukeena, nik ez dut-eta sekretu hori argituko. Gehiago interesatzen zait zeruaren amildegia; izan ere, norentzat da zerua amildegi bat, paraxutista batentzat
|
ez
bada. Non dago lurtarrontzat zerua?
|
|
|
Nola sendatu maitatzeak utzi dituen zauriak ihes eginaz
|
ez
bada. Baina nola egin ihes izuari, amodioaren bidetik ez bada.
|
|
|
Nola sendatu maitatzeak utzi dituen zauriak ihes eginaz ez bada. Baina nola egin ihes izuari, amodioaren bidetik
|
ez
bada. Nola maitatu, ordea, zauriak sendatu gabe.
|
|
|
Ados nago: elkarbizitza landare bat da, egunero zaindu beharra dago, baldin eta plastikozkoa
|
ez
bada... Orduan alferrikakoak dira zainketa guztiak.
|
|
2001
|
|
|
J (atzera lanean jarriz): Eta zein arrazoi dela medio ari zarete, ba, jostorratz baten aurkikuntzan, atrebentzia
|
ez
bada. Arrazoi somatikoren batek bultzaturik?
|
|
|
E (setati; poltsa barrenak miatuz): Ni bai haserretuko naizela kartera hori azaltzen
|
ez
bada! Tira; ikus dezagun...
|
|
|
Oroit lainoetan barrena, esan kontatuen oihartzun, honelako zerbaiti igartzen diodala iruditzen zait maiz aski, susmo dudan egoera sekula mamitu
|
ez
bada ere erabat: zenbat ere aspaldiago orduan ere egiazkoago gerta zitekeen beharbada gure munduan.
|
|
|
Gairik goitarrena ez da ezer zineman ez beste edozein artetan irudi egokietan mamitzen
|
ez
bada: zenbat ere jasoagoa gaia, hainbat ere handiagoa izan ohi da erorikoa, mintzaerak laguntzen ez badio.
|
|
|
deust, dit ala deraut; eustan, zidan ala zerautan (zautan?), eta abar. Zitalkeriak ez gaitu inora eramango, galbidera
|
ez
bada; hobeko dugu buruaz eta zentzuaz baliatu.
|
|
|
nolako mesedea zatekeen hiz  kuntzarentzat alegia, protestantismoa gure artean erroztatu izan balitz; egungo galeserak, irlanderarekin parekatuz, aski irudi argia ematen du izan zitekeen baina izan ez zen harena. Damurik, baldintza irrealetan sostengatzen diren honelako arrazoibideek (alegia egia balizkoan funtsatzen direlakoek12) hutsa balio dute, baldin eta endelgua zorrozteko eta erudizioa erakusteko
|
ez
bada. Zailagoa zen erlijio erreformatua gure artean nagusitzea, Felipe II.aren eskualdeetan batez ere, errepublika sozialista popularraren etorrera âtxikitxoen bihurrikeriekin Kaisarren semea baino jasankorragoak ez diren Estatu Batuen eta lagunen begi aurreanâ lur berean gertatzea baino.
|
|
|
Uste izateko da, baina ez oso garbia, 1500 inguruan Ebroz behealdean ez zela euskararik, izen berezi batzuk edo sustratozko hitz bakan batzuk izan ezik. Ez dirudi Frantzia aldean hizkuntza zedarriek aldaketarik izan zutenik, herrixka edo etxe multzoren batean
|
ez
bada. Ez dago argibide zuzenik ere, nire ustetan, XVI. mendetik aurrera Erronkaritik haranzko ibarren batean, Nafarroatik kanpora, euskaraz egiten zenik uste izateko.
|
|
|
Baina zuzenketa beharrean han eta hemen agertzen zaizkigun pasarte hondatu guztiak ez dira honako hau bezain errazki zuzentzen. Kasu honetan, gainera, Beriain berarengana jo dezakegu, erosoenetakoa
|
ez
bada ere bidea, bitartekoak bertan behera utziaz. Eta bitartekoa bera, Larramendi alegia, ez zebilen oker, oraingo Telletxeak erakutsi duen legez4.
|
|
|
Egia da, noski, guztiok dakigunez, behar" premia" dela euskaldunik gehienentzat, guztientzat
|
ez
bada. Zenbaitentzat gainera," lana".
|
|
|
Euskeran mintzatu berria naiz, 22 (1977), 721, Fernando Lázaroren ondotik, hizkera suntsikorraz, egunoroko berriketan oihartzunik gabe gastatzen dugunaz, eta hizkera iraunkorraz, bestela esan irauteko asmoz, iraungo badu nahiz ez badu, jaulkitzen zaigunaz. Eta literaturaren eginkizun bakarra
|
ez
bada ere azkeneko hau, bere eginbideen artean hartu behar, nahitaez. Literatura ederlana den alde meharretik hartzen dugula, noski.
|
|
|
Berak jaso zuen, eta hemendik hasiko naiz, Salamancako Uniber  tsitatea, behialako â1500 inguruko edoâ erramu hostoak zimelduxe  baitzituen aspaldidanik, Unamuno gorabehera, zenbait buruberoren ame  tsetan
|
ez
bada. Handik, urruti xamarreko xoko hartatik, zabaldu nahi izan zuen, kosta ahala kosta eta ez errietarik gabe, jadanik lege zaharra zena munduaren lau bazterretan:
|
|
|
Honek, bidenabar, a contrario frogatzen du, Azaolaren arrazoizko argudioak gorabehera, ene iritziaren nolabaiteko funtsa bertako erakundeak edukitzeak, alegia, baduela ikuskizunik hizkuntzaren iraupenarekin, balazta gisa besterik
|
ez
bada. Ez dut hauen lana kultur barrutian, eta bestetan, egungo foruzale berriek âVictor Pradera jaunaren jarraikile zin  tzoak, Estatutua eta Foruak kontrakarrean ipintzen dituztenokâ adina goretsiko35 1931 eta 1936an aldarte politikoen arabera ari ziren Batzorde Gestorak berak, herriaren ordezkari gisa eztabaidatuak eta eztabaidagarriak, oso bestelakoak izan ziren, kultur alorrean, ondoren ezagutu ditugun Diputazioen aldean.
|
|
|
Lerro batzuk gorago, Julio Iglesiasen bahiketaren aurkako mobilizazioei buruzko pasartean, arrazonamendu ba  tzuk azaldu diren bezalaxe, ezin dira PP alderdiko zinegotzi Miguel Angel Blancoren bahiketak eta hilketak eragin zituzten mobilizazioak ulertu, aintzat hartzen
|
ez
bada ETAren, kale borrokaren, eta HBk eta ezker abertzaleko beste erakunde batzuek defendatu eta bultzaturiko jarrera eta praktiken arbuio gero eta zabalagoa. Hilketa hori gertatu zen moduak (Ortega Lararen askapenaren erantzun gisa, halako garrantzi politikorik ez zuen gaztea izaki, 48 orduko epea eman eta gero...) latentzian zeuden joerak azaleratu, eta ETAren aurka sekula ikusi ez zen gizarte erantzuna gertatu zen.
|
|
|
Beraz, ezin da hedabideen eragina ulertu, hedabideak mugitu ziren kontestua gogoan hartzen
|
ez
bada. Baina hedabideen jokabidearen eraginpean egon zen, era berean, kontestu hura.
|
|
|
" Estrategia baten araberako zerbait da hau guztia eta estratega horiei maskara kendu behar zaie, eta beharbada zerbait egin da haien manifestazioak, haien esloganak, gutxienez terrorismoaren apologiatzat hartuak izan daitezen. Eta legea aski
|
ez
bada epaileen ustez, beste tresneria batez hornitu ditu epaileak instituzio legegileak".
|
|
2002
|
|
|
Zuzendariarekin eta hitz egitera! Zer demontre egin dezaket nik hara joanda,
|
ez
bada nire presentziarekin presioa egitea. Aitaren hitz egiteko modu apaldu bera ere presioa egiteko modu bat da.
|
|
|
Zeren, Euskal Herriko toki askotan behintzat, ume euskaldunek, gure umeei gertatu zaien gisa, eta beharbada zuri ere gertatu zaizun moduan, ikastolan ikasi baitute erdara. Horrek, beharbada, ez luke aparteko garrantzirik, azken batean umeek beti ikasiko baitute erdara, hemen
|
ez
bada han.
|
|
|
Presaka ibili gara, goseak amikatuak egongo bagina bezala, kezkatuak euskal eskolarik ez zenez gero, ahalik eta gauza gehien euskaraz irakatsi behar dela pentsatuz eta eskatuz. Eta egia da gauza hauetan, hizkuntza erabileraren kontuetan esan nahi dut, ozenki eskatzen
|
ez
bada eta presio zuzenik egiten ez bada, euskara ez dela inon ere aintzakotzat hartzen. Hori da, zoritxarrez, euskararen egoera.
|
|
|
Jakina, zure baitan, arras euskaltzalea bazara, egingo duzu: eta
|
ez
bada ikaslibururik, zergatik ez dira egiten, zergatik ez itzultzen. Bada, hori egitea, erreka gurutzatzen duen zubi bat egitea baino zailagoa izan daitekeelako maizkara.
|
|
|
Hori da kontua, gure nortasuna indartzen gabiltzala, aukeran beti baiezkora joaz. Edo zergatik uste duzu daramazkizula zuk itxura horiek, ez baldin bada besteengandik bereizteko eta zu ere, zure lagun guztiekin batera, helduen aurrean hor zaudela baieztatzeko
|
ez
bada. Guk erakusten dizugun mundu horretan zuen tokia aurkitzeko ez bada?
|
|
|
Edo zergatik uste duzu daramazkizula zuk itxura horiek, ez baldin bada besteengandik bereizteko eta zu ere, zure lagun guztiekin batera, helduen aurrean hor zaudela baieztatzeko ez bada? Guk erakusten dizugun mundu horretan zuen tokia aurkitzeko
|
ez
bada?
|
|
|
Baina abertzaleak prest daude laguntzeko. Abertzale ez direnek, ostera, arazo ikusten dute beti euskara, eta nekez aurkituko duzu inoiz ere haiengandik atera dela euskararen aldeko ekitaldi garbi eta zinezkorik, politikaren katramilak bulkatua
|
ez
bada. Berez zerbait ederra eta aberasgarria den hori, konpondu beharreko eta konpondu ezinezko arazotzat jotzen da.
|
|
|
Honekin esan nahi dudana da gaur egungo hizkerak nahitaez eskatzen dituela beste baliabide batzuk euskalkian nekez aurkituko direnak, euskalki horretan kontzeptu horien beharrik izan
|
ez
bada segurik. Jakina, euskalkien ñabardurak eraman behar dira batasun eredura, baina lekuko hizkera ez da nahiko gaur egun, nire ustez.
|
|
|
Praktika handia eskatzen du ordea, taxuz egin nahi baldin bada; umorea eta inteligentzia nahasten dira hor, flema edo karkaxa, literatura, iradoki  tzeko gaitasuna, anbiguitatea, zalantza, entzulea apur bat deskolokatua uzteko gaitasuna. Ironia, baina, ez da zilegi zeure buruarengandik hasten
|
ez
bada. Autoironia deitzen zaio zeure izate kaxkarrari barre egiteari, eta oso da eraginkorra eta lagungarria.
|
|
|
Finean, honek guztiak ez du esan nahi generoen arteko mugak lausotzen ari direla baizik, eta hori da gure garaiko literaturaren ezaugarri nagusietako bat, nagusia
|
ez
bada  (literatura guztiaz ari naiz, noski, ez bakarrik Euskal Herrikoaz); halako zer edo zer iradoki nahi izan dut poesiari buruzko atalean. Ikuspuntu horretatik, generoen arteko muga horiek, tradizioz (eta eskaintzen diguten erosotasunagatik) erabiltzen jarraitzen ditugunak, geroz eta zentzu gutxiago dute.
|
|
|
Izan ere, bizio edo grinatzat hartzen dut nik literatura, eta ez erabilgarritasun morala edo politikoa duen zerbait balitz bezala. Eta zertarako bizioak, zertarako grinak (zertarako bekatuak) haietaz hitz egiten
|
ez
bada. Irakurtzeak eman dezakeen plazerra zabaldu egiten da irakurritakoa norbaitekin partekatu eta eztabaidatu baldin badaiteke.
|
|
2003
|
|
|
Garai horretan bildu ziren dantzaldietan gertatzen omen ziren izugarrikerien deskribapenik amorratuenak. Eta bitxia da, apaiz eta fraide horiek, teorian behintzat, ez baitituzte inoiz ikusi dantzaldiok âgaztetan, edo nahi gabe
|
ez
bada behintzatâ: moraltasunaren zaindari moduan lekuko izatea ere debekatua baitute, ediktuetan errepikatzen den bezala.
|
|
|
Garbi dago neurri antiklerikal zorrotz horiek ez zutela apaiz jendeak" liberalkeriari" zion amorrua areagotu besterik egin. Nekazariek ere ez zuten ezer irabazi, lasaitasun bolada bat
|
ez
bada (hogeita hamar urtez behintzat). Espainian, 1839ko porrotaren ondoren, elizgizon asko hasi zen pentsatzen karlismoa liberalismoa gainditzeko ez zela gai; Euskal Herrian, aldiz, ez zen halako usterik zabaldu, alderantziz baizik.
|
|
|
" Euskalerri espainiarra eta euskalerri frantziarra amaitu ziren, hil, eta beharrezkoa da Euskal Herri berriaren proiekturako foro bat29". Etorkizunari begiratzeko, zerbait behar
|
ez
bada Abailarri da. Jentilaren harriak herria suntsitu gura zuen, asmatu ez zuen arren begi bistan geratu zen asmoa eta harria bera ere.
|
|
|
independentzia, baldin eta horretan sinesten badugu. Nik horrela ikusten dut, berdintasunezko harremanak ez dira gauzagarriak baldin eta maila bereko estatusdun administrazioen artean
|
ez
bada. Muga berriak eraikitzea enbarazua dela?
|
|
|
Gainditzen hasteko lehen lana hautematea da, eta gaur gaurkoz Euskal Herrietako balizko komunitate bakarreko kide batzuek ez dute beste kideen berri; oro har esanda, euskaldunak ez dira existitzen erdaldunentzat, ez komunitate gisa. Beraz, baldin eta arazorik baldin badago euskaldunentzat, txikien artekorik txikiena izanda ere, neurri zuzentzailerik hartzerik ez dago baldin eta arazoa ikusten
|
ez
bada. Orokorrean, gaur eta hemen hautematea erdaldunei dagokien lan bat da, zeren de facto hor gaude, euren kalean bertan, euren etxe atarian.
|
|
2005
|
|
|
ahalik eta modurik duinenean bizirauteko aukera eskainiko diona. Bistan da, ordea, hori ez dela sekula lortuko gizartea osatzen duten agente guzti guztien partaidetzaz
|
ez
bada. Bestalde, hori bezain garbi dago aldaketaren berri emango duten informazio bide aske eta gardenik gabe jai dagoela.
|
|
|
garapenari begira dituzten ondorio kaltegarriak, batez ere argi eta garbi dagoelako erabiltzen dituzten instituzioen eta ekonomi eta gizarte prozesuen funtzionamenduak ez dituela konpontzen munduko biztanleriaren arazo behinenak. Era berean, biztanleriaren oinarrizko eta lehentasunezko beharrak ez dira asetzen, eta munduko gobernuaren gaineko konfiantza egunez egun eskasagoa da, hutsaren hurrengo
|
ez
bada.
|
|
2006
|
|
|
Behin amaren sabeletik, eta bigarrenez ume izateari uzten diogunean. Baina gidatu behar ditugu umearen urratsak, amildegira joango
|
ez
bada. Zuzendu egin behar dugu totela, behar bezala mintzaraziz.
|
|
|
Gustatu zaio, etxea bera
|
ez
bada ere logela hau bai, behin  tzat. Zergatik ote?
|
|
|
Batzuetan hobeto sartzen da gatza. Saturaziorik gertatzen
|
ez
bada. Modu bertsuan, azukreztatzea ere gerta liteke.
|
|
|
Ikusten nuen, entzuten nuen, usaintzen nuen. Umeak umetokian ezin du zilbor hesterik gabe bizi eta jaiotakoan, aldiz, zilbor hestea eten behar zaio itoko
|
ez
bada. Horra.
|
|
|
Familia aberatseko semea zen, baina ukuilu hartan, judu kikildu bat, horixe. Han ez zen ezeren jabe, izuarena
|
ez
bada. Gu ginen beharbada diruaz harrotu, baina adore  tsuak ginen.
|
|
|
Parisen egin nuen urtebete hartan, zoriontsua izan nintzen, izan ere, zeri deitu zoriona,
|
ez
bada askatasunari.
|
|
|
Esaterako," eman ahal diot" en alde egin genezake," eman diezaioket" bazter utzita. Zertarako balio digu" geniezazkiokeen" batek, euskaldunak eta euskaldun ez direnak inpresionatzeko edo ikasten ari direnak ikaratzeko
|
ez
bada. Zenbaitek argi hitz egin dute bide horren alde; beste batzuek pentsatu bai, baina ez dira ausartu esaten; eta beste askok ez dute inolaz ere euskararen" aberastasuna" galtzea ekar lezakeen deus aditu nahi.
|
|
2007
|
|
|
Euskarak Leitzan behar du ofiziala izan, jakina, hango hiz  kuntza delako, eta Iruñean, hemen Nafarroako euskaldun erkidegorik handiena dagoelako eta nafar guztiak, euskaldun eta erdaldun, ordezkatzen dituzten erakundeen egoitza hemen dagoelako, nafar guztiek, euskaldun eta erdaldun, pagatzen dituzten zergen bidez finantzatzen diren erakundeen egoitza, hain zuzen ere. Baina neronek Ablitasera bidaliko nituzke batzuk, esan liezadaten zertarako behar den hor euskararen ofizialtasuna, ablitastarrak harritu eta zirikatzeko
|
ez
bada. Ablitasen edo non nahi euskaldunak inoiz gutxiengo nabarmen bat izan badaitez, izan dadila hor ere euskara ofiziala.
|
|
2008
|
|
|
Erlojuari so egin diot berriz ere, orduaren egokia ziurtatzeko. Hemen luke, ohean gelditu
|
ez
bada. Edo Lekunberrin.
|
|
|
–Ez aipatu Barrutia. Barrutia gertatu zaidan gauzarik txarrenetakoa da, txarrena
|
ez
bada.
|
|
|
Heroi tragiko greziarren bekatu originala hybrisa da, alegia, jainkoak bezalakoa dela sinestea. Inor ezin da hybrisaren mendean erori, aparteko fortuna duen gizakia
|
ez
bada" (Auden, Prólogos y epÃlogos. PenÃnsula.
|
|
|
izua eta txoroa, argia eta baldarra, astuna eta arindua, gogoetatua eta axolakabista, kontu kontaria eta bakar hiztuna, eskarmentatua eta tontotua, etsitua eta umetua, satisfazioduna eta jaioezbaninzkoa. Gure barruko haurra zaindu beharra omen dago, hilko
|
ez
bada. Barruko agureak ez dauka zaindu behar haundirik:
|
|
|
[Eusko literatoak eskeka II.]" Eske nazkatua nago errazkeriarekin, eta nik hizkuntza zaila egiten dut, eta
|
ez
bada ulertzen zerbaitegatik izango da...". Literatoak nahi duena egiten du hizkuntzarekin:
|
|
|
Ezagun da haurrak gaiztoak direla euren ezjakintasunean eta ezagun da, halaber, nerabezaroa garai zaila dela oso, zailena
|
ez
bada. Haurtzaroan zein nerabezaroan min ikaragarria eragin diezaiokegu ondokoari, batzuetan ohartu gabe eta besteetan gure ekintzen jabe.
|
|
2009
|
|
|
Ba! Konturatuko zen orain
|
ez
bada gero. Denek dakite.
|
|
|
Amumak, hau da, nire arrautza azalak, aurrera egingo du eta ni hor geratuko naiz, bide bazterrean, atzean. Eta zu... nire barrukoa..., ez dakit zerk gertatu behar duen zurekin, gertatu beharrekoa gertatu
|
ez
bada honezkero. Potorroari begira nagoela, argi argi gogoratu dut jaio ostean egin zenuen lehenengo negarra, eta, horrekin batera, baita sumatu ere hura entzundakoan sentitu nuena.
|
|
|
Neure burua ikusten dut gauza bat
|
ez
bada bestea egiten oinez ikasi nuenetik ia ia, etxean guztiontzako zeregina baitzegoen beti. Edonola ere, niretzat egun berezia izan zen bazkaria prestatzeko ardura neure eskuetan utzi zutenean.
|
|
|
Gure irudiko, hizkuntza politikaren arloan zutoin nagusia den Legea aldatzeko, ezinbestekoa da, gutxienez, 1982an onartua izan zenean, bere alde izan zuen neurriko adostasun kuantitatibo eta kualitatiboa bermatzea. Izan ere, uste baitugu, hizkuntza politikaren bizkarrezurra ukitzen duten kontuak adostasun ahalik eta zabalenaz baino ezin direla aldatu, euskararen indarberritze soziala ahulduko
|
ez
bada. Nolanahi ere, uste izatekoa da, hizkuntza aukeratzeko eskubidea bertan behera utziko lukeen lege aldaketak tokirik izango lukeela Konstituzioaren hesi mugen barruan, hura balitz legegileen borondatea eta, jakina, bi hizkuntza ofizialen ezagutza bermatuta beti ere.
|
|
|
Eta oraindik ere zalantzapean jarraituko balu, nahikoa luke euskararen hazkunde demografikoari erreparatzea, gehiago baitira, erruz gehiago, gaur euskaraz dakitenak, nahiz eta ez neurri berean jakin. ...gizarte osoaren ahaleginari esker (gurasoen, maisu maistren, euskara irakasleen, arlo ugaritako profesionalen, ehunka euskaltzaleren eta herri aginteen ahaleginari esker) egin diren urratsak berealdikoak izan arren, nekez esan daiteke euskararen aurrerabide iraunkorra bermaturik dugula baldin eta eremu ez formaletan, lagunartean, etxean eta hurbileko gizarte bizitzan euskararen erabilera trinkotu
|
ez
bada eta hazkunde nabarmenik gertatu ez bada. Eta ikerketek diotenaren argitan, ezin da ondorio guztiz baikorrik atera esparru ez formaletako euskararen erabileraren bilakaeraren gainean.
|
|
|
Eta oraindik ere zalantzapean jarraituko balu, nahikoa luke euskararen hazkunde demografikoari erreparatzea, gehiago baitira, erruz gehiago, gaur euskaraz dakitenak, nahiz eta ez neurri berean jakin. ...soen, maisu maistren, euskara irakasleen, arlo ugaritako profesionalen, ehunka euskaltzaleren eta herri aginteen ahaleginari esker) egin diren urratsak berealdikoak izan arren, nekez esan daiteke euskararen aurrerabide iraunkorra bermaturik dugula baldin eta eremu ez formaletan, lagunartean, etxean eta hurbileko gizarte bizitzan euskararen erabilera trinkotu ez bada eta hazkunde nabarmenik gertatu
|
ez
bada. Eta ikerketek diotenaren argitan, ezin da ondorio guztiz baikorrik atera esparru ez formaletako euskararen erabileraren bilakaeraren gainean.
|
|
|
Zertarako ahalegindu euskara ikasten, azterketa bat gainditzeko besterik ez? Zertarako hainbeste buruhauste" nor nori nork" eta" diezazkigukete" ikasten, gero lanean jarduteko behar
|
ez
bada. Baina nola liteke gizarte elebidun batean, eta are elebidunagoa izan nahi duen batean, hizkuntza ofizial biak ez izatea neurriren batean ohiko laneko hizkuntzak?
|
|
|
Baina oker, erabat oker eta bidegabe, gainera? dabil horretatik guztiorretatik, eta bereziki faktore politiko eta instituzionalekiko mendeku moduan, gaztelaniarekiko herra ondorioztatzen duena, edo herra
|
ez
bada nola halako distantzia edo indiferentzia. Oker dabil gaztelania hizkuntza arrotza bailitzan arbuiatu nahi duena.
|
|
|
Gaur lesbianek segitzen dute ikusezin izaten, beharbada falokraziak segitzen duelako ukiezin izaten. Eta espainiar nazional katolizismoaren oinordekoak zain daude, botereari noiz helduko eta erreforma legalak (ezkontza eta adopzioa) noiz lurperatuko/ mugatuko/ epelduko; behin finkaturik, hain erraza
|
ez
bada ere eskubideak lurperatzea.
|
|
|
Ez daukagu non begiraturik. Eredu jakinik gabeko bide batean gaude, ez daukagu normaltasun hori zer demontre den definitzeko modurik, baldin
|
ez
bada ibiliaren ibiliz. Hargatik, lehenera begiratu ezin badugu, eta gaur normaltasuna eskatzen ari bagara (egoera normalik bizi ez dugun seinale), ondorioa garbia da:
|
|
|
Glosa bat beste baten ondoan jarri eta efektuari erreparatu. Efektua
|
ez
bada gustagarria, edo iruditu ezkero testuak laburregi iradokitzen duela, testuari beste kokapen bat bilatu. Eta beste bat.
|
|
|
" Badut izeba bat pentsatzen duena kontakizun batean ez dela deus gertatzen baldin norbait
|
ez
bada ezkontzen, edo baldin batek ez badu beste bat hiltzen. Nik ipuin bat idatzi nuen atso baten autoaz jabetzeko haren alaba idiotarekin ezkontzen den alderrai bati buruzkoa.
|
|
|
Aldian behin, mutikoak komikiari begiratzen dio eta han ageri den elementuren bat, ezpata, gaztelua, zaldia...? izendatzen du, baina komikiak dioena begiratuko bagenu, laster ikusiko genuke komikiko kontakizuna eta mutikoarena ez datozela bat,
|
ez
bada garrantzi handirik gabeko kontutxoetan.
|
|
|
Iritzi publikoa beti etorri ohi da boterearenarekin bat, eta orduko gizarteak ez zuen euskara ikusten. Begiratu izan balu ere euskararen plazara, ez zuen deus ikusiko,
|
ez
bada traba, gizartean aurrera egiteko oztopoa, arrunkeria, ahalik lasterren baztertu beharreko astungarria. Garaiko gizarteak hori guztia pentsatzen zuen euskarari buruz eta guk iritzi publikoa gizentzen genuen:
|
|
|
" Nazimentu" deitzen diot gustura Naturari, gure aita Asiskoaren eskolan ikasien ondorioz. Zer da, bestela, bizi iturriaren borbor isil etenbakoa, jaiotze atergabea
|
ez
bada. Negu neguenean ere, bizi xixtapurtxoak ñirñir ikusten dituzu bixiguran nonahi.
|
|
|
Biziaren iruditeria nondik asmatu dugu gizakiok naturan sumatu dugun Nazimentutik beretik
|
ez
bada. Auskalo noiz, kobazuloen ilunkara bilbatu misterioz isilean, suaren gar abar gorrixta dantxariei begira, bihotzaren zolan irribarrea sortu zaio orein okelaren zuztarrak sutan biguntzen diharduen umeen ama beltxaran zailduari.
|
|
|
–Ez al zarete akordatzen kartaketan, neskazardunak nola galtzen duen, eta kartatxo dontsu hori, egia bakarra bera, besteren bati gezurretan erantsi behar zaion, partida galduko
|
ez
bada?
|
|
|
Hala pentsatu ei du artista ustez jantziak: nork ukituko, txukunduko, apailatuko eta dotoretuko du hain naturala den hau, gizakiak
|
ez
bada?
|
|
|
Ez dago mezurik bidali beharrik: dena jasotzen dizute bertatik, xori ttikiren bat tarteko,
|
ez
bada aire hats xuxurlaria.
|
|
|
–Eta hiri ez al dik lotsarik ematen, dospordos koatro, dosportres seis, dosporkoatro otxo kantatuz eta kantuz errepikatuz... tabla hura dena buruz ikasten hainbat ordu jardun eta gero, hire seme alabek eta ilobek, ezertxo ikasi beharrik gabe, kalkuladora ziztrin batekin hori dena jakitea, ordenadoretik
|
ez
bada...
|
|
|
Txori kantuak erremediatuko duelakoan beren zabarkeriaz hondatutakoa! Niri ezer gutxi erakutsi didate, tonto samarrak direna
|
ez
bada... Baina, aizue!
|
|
|
–Bai, kontuan hartzen baduzu sen sistema guztiak populazio bat sortuz adierazten direla; hau da, indibiduo batek ezin duela bere sen sistema gauzatu populazio jakin batean bizitzen
|
ez
bada. Sen sistemak, nolabait esateko, indibiduoen gorputza eratzen du populazio baten barnean bizi dadin.
|
|
2010
|
|
|
eleberria argitaratutakoan ere egina zidan beste bat, Donostian, zeinean dezente urduri egon nintzen, Eginekoa izaki galdera gogorrak eta egurra emateko asmoz etorri zitzaidalako ustean. Hau ezin da gaur egun ongi ulertu orduko giroa ezagutu
|
ez
bada. Uste dut lurrera begira egon nintzela galderak egiten zizkidan denbora guztian.
|
|
|
Argi berdea pizten da, emakumea erretzen jartzen da. Honetaz ez dago zalantzarik, nire begiek ez naute engainatzen; gainera, nor izan daiteke Veronika
|
ez
bada. Peruren izeba moja, akaso?
|
|
|
Olentzero Forever herri hau kasherismotik ateratzeko behar ditugun ekintzetako bat da. Batzuentzako Olentzerok ez du balio simaur kiratsa ez baldin badu, zikina, potolo eta arlotea
|
ez
bada. Gaur egungo umeek, ordea, ez dakite ukuilua edo ikatza zer den eta betiko tripa handi hori ikusita pentsatzen dute eskale errumaniar bat dela, eta ez opariak ekartzen dituen aitona.
|
|
|
–Lasai, nik pixkanaka baina gastatuko ditiat hosto hauek guztiak. Honi zimelduko zaizkiok igual, bizkor ibiltzen
|
ez
bada. Ez zekiat zertan dabilen...
|
|
|
Akilesek ez du sekula dortoka harrapatuko, baldin eta dortoka lehenago hiltzen
|
ez
bada, eta jakinekoa da dortokak luzaz bizi izaten direla?, edo baldin eta dortokak ibilbidearen gune batean itxoiten gelditzea erabakitzen ez badu.
|
|
|
ez digu dagoeneko balio,
|
ez
bada esateko
|
|
|
Zientzialari handienen iritziz, zentzugabea zen lege hura. Dena den, Uhin Ertaineko indarra gutxitu behar izan zuen batez ere irratiak, eta orduz gero ez dago Espainian entzuterik, Uhin Laburrean
|
ez
bada. Kolpe handia izan zen hori guretzat, zientzialarien iritzia kontuan izanda, hau da, Vatikano Estatuak bere eskubidea zeukala behar zuen moduko irratia erabiltzeko, eta ez zela egia Vaticano Irratia inguruko auzoetan leuzemia zabaltzen ari zenik, herri mugimendu batek esaten zuen bezala.
|
|
|
Indian aurkitzen den Agrako Taj Mahal jauregia, munduan dagoen jauregirik ederrenetakoa da, ederrena
|
ez
bada.
|
|
|
Beraz, ustekabean, Italiaren aurka botatako iseka eta astakeria handi bat izan zen. Horrelako hanka sartzeak ez dute irtenbiderik izaten, barkamena eskatzea
|
ez
bada.
|
|
|
Euskal Herriak izan dituen seme alaben artean, Loiolako Ignazio donea da handienetakoa, handiena
|
ez
bada. Gaur egun ere, mundu osoko jesuiten artean bereziki, harritzekoa da nola goraipatzen diren bere nortasuna, adimena, jakinduria, indarra eta gizatasuna.
|
|
|
Gasteiz, Bilbo, Eibar eta Durangon martxan jarri dituen irrati berriekin. Bertsolaritzan, Antonio Zavala() izan da handienetakoa, handiena
|
ez
bada bertsolaritza munduari egindako ekarpenen bidez, bestela galtzeko zorian zeuden bertso paperen, nahiz bat bateko bertsoen testigantza ugari bildu eta gero Auspoa sailean argitaratuz.
|
|
|
Euskal Herritik hasita nazio gisa [12] definitzen gaituen Gernikako Estatutua, lurraldetasunaz [13] hitz egiten duena, kulturaren eta hizkuntzaren eremuetan oso argia dena, beren baitan euskara darabilten lurralde eta komunitateak [14] dituzten gainerako Estatuekin hitzarmenak egiteko aukerak ere kontuan hartzen ditu... Halakoak aipatzen dituenean, zein Estatuz ari da Gernikako Estatutua
|
ez
bada Frantziaz eta hango Euskal Herriaz?
|
|
|
Keinu desberdinak egingo dituzte, baina jokabidea berbera da. PPren frankizia bihurtzeko bidean da Alderdi Sozialista, dagoeneko bihurtu
|
ez
bada. Espainiar nazionalismo kontserbadorearen parametroak aplikatzen dituzte sozialistek, eta zorrotz asko, gainera.
|
|
|
Zergatik ez pentsatu, bakeari aukera bat emateagatik besterik ez bada, ETA beste inor konprometitzen ez duen adierazpen baten aurrean gaudenez, eta organizazio horrek baldin badaki, eta ondo baino hobeto daki? euskal gizarteak ez diola inongo prozesu politikotan esku hartzeko baimenik emango, zergatik ez pentsatu, beraz, organizazio barruko oztopoak oztopo, hartutako erabaki horrek ez duela zentzurik
|
ez
bada atzera bueltarik gabea. Badakit berriz ere esperantzaren eske natorrela... baina bera dugu ondasunik preziatuena.
|
|
|
que le estava deviendo al otorgante fulano Egurzegui vezino del valle de Oyarzun por los jornales de haver reduzido a carbon varias porziones de montazgo de quien cobro dicho Echagarai mediante orden del otorgante. Noiz emana izan liteke orden hori Nabazek Berdabiori, Iruñeko kartzelatik ateratzekoan
|
ez
bada. Eta, hori aski ez, nola kobratu gero Berdabiogandik diruak Nabazen koinatu Miguel Antonio zubietarrak, hura kartzelatik aterea izan gabe?...
|
|
|
Goizuetako herria eta Orreaga arteko auzi sonatu hartan ere," Hecho Ajustado" deiturikoan, han ageri da gure Pelaio bere testigutza ematen, eta honela dio pasarte batean [159]: que hace 36 años reside en las herrerias de Elama y Alduncin asà con sus propias bacas o adjerizadas o que pagan el erbago [160] de dicho termino, eta sekulan ez duela Orreagarekiko istilurik ezagutu,
|
ez
bada con algunas obejas y cabras del caserio llamado Berdabio. Hori salatzen duenerako, sinale ez zuela Berdabio oso maite.
|
|
|
Hor ere ez da trabukorik ageri, eta badirudi trabukoa ez zela arma ofizialtzat erabilia, baldin eta garbi aipatzen ez diren y otras armas horietan sartzen
|
ez
bada behintzat.
|
|
|
Badakit Berdabioren bertsoetan iraizean bezala ageri dela Elama, Trabukok han egindako hilketa ilunen baten lekuko. Baina ahozko kontaeretan ere Elama aipatzen da askotan, Berdabaiorekin
|
ez
bada Trabukorekin lotua. Ahozko kontuek ezezik dokumentuek ere Elama aipatzen digute maiz, eta gure kantako protagonisten giroa bero beroan harrapatzen dutela gainera.
|
|
|
Etxenikek 4200 ondo eta 2000 ondo Loiartek compradas y conducidas a sus costas... y las 15.800 estacas que faltan para completar las 22.000 que se necesitan para poner mil en cada una de las heredades nombradas arriba, compre Fco Antonio de Huici y pague de las rentas de la villa. Eta bakoitzari mila bana partitzeko, nagusiari
|
ez
bada maizterrari, eta mintegia ongi ixteko egurra falta duenak, eskatzeko Herriari.
|
|
|
Ilbeltza laino ilunez sarri. Ipar beltzak jo ohi du itsasaldetik barrena, euri jasez
|
ez
bada elurrez. Edo, tarteka, baita makurragoak ere, aurtengo erako elurtea kasu, hotz kontinental Europatik barrena haize gorriz etorritako gaiztoa.
|
|
|
Gure Asisko anaia ttikiak denentzat zuen amodio aparta, Jainko Bizi Nagusiarengandik zetorkiona, anaia arreba guztientzat halaxe, kreazio osoarentzakoaren tamaina berekoa. Barruan gure baitako hondoko putzu isil sakonean, bertara jaitsiz gero, zer topatzen duzu, bake isil zabal eta sendoa
|
ez
bada. Horixe topa dezagun gure baitan, eta egin topa, gogotik topa, parean topatzen ditugun guztiekin.
|
|
|
Arrainak ez daki uretatik kanpo bizitzen: txoriak alferrik ditu hegoak airerik
|
ez
bada.
|
|
|
Jolin! Hegoak nora egingo dik, ba, iparraldera
|
ez
bada?
|
|
2011
|
|
|
argitu egingo ditugu; baina egia benetakoa da Mat, j Werfel izan zela hiltzailea. Jendeak ez du bere burua hiltzen polizia ikustean,
|
ez
bada guztiz etsita dagoelako, desesperatuta, kontzientziaren harrak barrutik janda. Atzoko prentsaurrekoan iragarri genuenez, dena bukatu da, Jan.
|
|
|
Itsumen kolektibo haren aurrean, gu ito egiten ginen, arnasa behar genuen. Ezin genuen, ordea, itomena aipatu,
|
ez
bada ahapeka. Halaxe mintzatzen ginen, isilka, aireak belarriak bailituen eta airearen belarriak poliziarenak balira bezala.
|
|
|
Kontrabandoari aurre egiteko, behin baino gehiagotan hainbat tokitan tablak kentzeko eskatzen da. Hau da,
|
ez
bada zergarik ordaindu behar, ez da arrazoirik kontrabandorik egiteko. 1576 urtean, Bortzirietarat zihoan gariak Doneztebeko tablan zerga ordaindu behar zuen.
|