2000
|
|
vardulli (Araba eta Gipuzkoa, dirudienez) herrialdeetan, ingurukoengandik bereizirik, ibaiek beraien izen jatorrak zituztela hizkuntza adierazi ezinezko batean. Zer uler dezakegu, euskarazkoak zirela
|
ez
bada. Zeren gure mintzairak baditu zenbait ahoskera haien latinak ez zituenak.
|
|
Aukera asko daude kate horiek apurtzeko, eta bat ihes egitea da. Eta nora egingo dut ihes, Irlandara
|
ez
bada. Ai!, ondo idazten jakin nahi nuke sentitzen dudan zirrara zelakoa den azaltzeko, baina argazkietan hainbeste bider ikusi dudan lurralde horrekin topo egiteko zorian nagoela pentsatze hutsak zoratu egiten nau.
|
|
—Zertarako nahi ditut nik hire ahate filosofikoak, hitzaren hitzez deus ere erraiten ez dutenak, kua kua eta kua kua
|
ez
bada...? —eta egun osoan ibiliko zitzaidan kua kua eta kua kua, neure onetik ateratzen ninduen arte.
|
|
—Baina, erran bezala, alferrikakoak dira ipuin hauek guztiak, nor bere buruaren gainean zentzatzen
|
ez
bada —eta, zure amak urdaiazpikoaren ondoren gazta puska batzuk zekarzkigula, gaineratu zenuen—: Baina orainokoan ni bakarrik aritu natzaizu hizketan, eta zuk ere izanen duzu zer erran...
|
|
—Nik ez diot berorri erran olen hersteko... Baina olen zuhaitzari beha jarriko bagina ere, jakin beza ezen, nola zuhaitz batzuei adaska berriak txertatu behar zaizkien, fruitu joririk emanen badute, hala, asmo zaharren olak beharrezkoa duela ideia berrien hauspoa, burdin produkzione guztia uhertu eta herdoilduko
|
ez
bada... Eta uste dut badakidala zer hauspo mota behar dugun eta zer neurritakoa...
|
|
Zer erranen dizut nik obra hartaz,
|
ez
bada ezen anitz ibili izan naizela ni harat eta honat, baina ez ditudala haiek bezalako kakategiak munduan ikusi?
|
|
Ametsek ez ditek logikarik, zeren eta ametsetan iduriak nahaste borraste hutsean elkartzen baitira... Eta logikarik ez duten kontuak ez dituk logikoki gertatzen, kasualitatez
|
ez
bada...
|
|
hutsa enea izan da, kortesiaren arauen ez betetzeagatik, eta nihaurk ordaindu dut neure hutsa. Nola meneratuko dut neure urguilua, neure hutsak ordaintzetik
|
ez
bada...?
|
|
Erran nizun lehengoan ezen meditazionea mendi bat dela, eta kontenplazionea haren gailurra. Eta orain, berriz, erranen dizut ezen mendi horren igaiteko etsairik eta antagonistarik handiena imajinazinoa dela, eta hartaz baliatzen dela deabrua gure igaitearen behaztopatzeko eta galarazteko, eta ez dagoela mendi haren garaitzerik bat bederaren borondateaz eta Jainkoaren garaziaz lagundurik
|
ez
bada. Horixe da bidetik ez desbideratzeko bidea, eta bide horretarik bazoaz, nahiz eta anitzetan idurituko zaizun ezen desbideraturik zaudela, ez zara egiazki hala egonen, zeren fruituak ez baitira egun batetik bertzerat jasotzen... eta zeren nekez erdietsia estimatzen baita, eta fite erdietsia arbuiatzen.
|
|
Baina zer da hiltzea...? Izan ere, Jainkoaren garazian hiltzen dena bizi da, eta betiko bizi da; aldiz, bekatu mortalean bizi dena ez da bizi, hilik dago... eta betiko hilik, baldin konfesatzen
|
ez
bada. Horregatik, seme, hilik nahiago zintuzket, bekatu mortalean baino...
|
|
Ez dizut kontatuko zenbat neke eta trabailu, eta zenbat pena eta sufrimendu pairatu behar izan genuen, ezta zenbatetan sentitu izan nintzen ahiturik eta anu eginik ere, zeren zuhaurk ere imajina baitezakezu, hango ibai-adar lohitsuetan eta hango baso amarauntsuetan, ni neure hanka herrenarekin arrastaka, behin baino gehiagotan biluz eta ortuz, ez aldatzeko atorrarik eta ez etzateko oherik, atsekabearen bide meharrean gaitz eta penos, deserosotasuna eta gabetasuna egunorozko bisitari bagenitu bezala, eskuak eta oinazpiak maskurturik eta ikorzirinez josirik... Nik ez dakit nola atera ginen handik bizirik, ez bada zeren Probidentziak gidaturik eta indarturik baikindoazen, hain izan baitzen neurriz kanpokoa gure gorputzen soportua eta jasana, eta
|
ez
bada zeren neure ondoan bainuen Goruki, zeinak, nola baitzen oihanean jaioa eta oihanean bizia, beti baitzekien, baita zalantzarik edo ondikorik handienen erdian ere, norat jo, eta zeinak beti baitzuen aterabideren bat korapilo bakoitzeko. Eta, arrazoin bertsuagatik, ez dizut kontatuko, halaber, nola garaitu eta azpiratu behar izan genuen hainbat eta hainbat mehatxu, zeren oihaneko edozein lekutan eta edozein partetan ezkuta baitzitekeen mandatari gaixto bat —hemen suge pozointsu bat, hor armiarma are pozointsuago bat, eta han piztia—, heriotzaren mandatua noiznahi den zabal zezakeena.
|
|
—Ordea, nik ez dut etxerik gutiziatzen, zure arimaren etxea
|
ez
bada...
|
|
Esmeraldak duen edertasuna berezkoa du, eta edertasun hori ez da izenaren ez poetak kanta diezaiokeenaren fruitu. Zeren eta, nominalistek erran dezaketenaren kontra, izenak ez du izanarekin zerikusirik, ezta izanak izenarekin ere, hitz onomatopeikoetan izan ezik, eta, beraz, bi gauza dira izena eta izana, eta ezin dira nahastu, argitu nahi dugun errealitatearen nahasteko eta iluntzeko
|
ez
bada. Eta esmeraldak duen berezko edertasun hori, zalantzarik ez, numeroei lotua dago, eta haien ondorea da —esmeraldaren berezko numeroena—, zeinek pisuaren, konposizionearen eta kristalaren estrukturaren berri emaiten diguten.
|
|
gure arbasoek galdu zituzten gerla haiei buruz, alegia —eta, mahaiaren alde baterat eta bertzerat so egiten zigula eta barrendik hats hartzen, gaineratu zuen—: Aitzina egin nahi duenak aitzina egin behar du eta ez gibela beha bizi, lezioneren bat ateratzeko
|
ez
bada... Eta hauxe duzue, bi hitzetan, gerla haietarik nik ateratzen dudan lezionea:
|
|
—Okerraren gainean dabilena, ordea, gehiago okertzen da eta gehiegi okertzen da, baldin bere mementuan xuxentzen
|
ez
bada... Eta gehiegi okertzen dena erortzen da, finean...
|
|
—Hazi diok... Eta zertan hazi, jakitea sobera
|
ez
bada?
|
|
—Unairi ez zaio deus makurrik gertatuko egun bakar batean arropaz aldatzen
|
ez
bada. Baina iganderako garbia du.
|
|
Errana da: Klara martiniak ez bezala, ni garagardoak bixi bixi ibilarazten nau, mozkortzeraino gabe, upelaka edanda
|
ez
bada. Aldiz, sekulako abia ematen dio nire gernu aparatuari:
|
2001
|
|
Baina txikle bat jaten den moduan ezkondu zen. Eta oraindik ere ezkonduta egongo da, hil
|
ez
bada.
|
|
Horregatik itzuli nintzen, aroztegian hasteko. Aroztegian sosegu handiagoa zegoen eta ez zen bertan inor hiltzen,
|
ez
bada labezomorro urdin batzuk. Gero Rosarekin ezkondu nintzen.
|
|
‘Ba, jakin behar zenuke alkohola oso espirituala dela. Lurrindu ere egiten da, sinesteak eta pentsamenduak bezala, eta albait arinen edan behar da lurrinduko
|
ez
bada... ’
|
2002
|
|
Eragotzita dago, legeak ezarritako salbuespenetan izan ezik, obra honen edozein berregintza, komunikazio publiko edo moldaketa, aurrez jabetza intelektualaren titularren baimena eskuratzen
|
ez
bada. Eskubide horien urraketa jabetza intelektualaren aurkako delitutzat har daiteke (Kode Penaleko 270 eta hurrengo artikuluak).
|
|
Badirudi gaur egun, mesederako ala kalterako, gure institutuetan kultura klasikoaren ezagutza nahikoa baztertua geratu dela, hizkuntza horietara zuzentzen diren ikasketetan
|
ez
bada behintzat, eta kultura klasikoarekin batera Grezia eta Erromako mitoak, garai batean hain ezagunak, zokoratu eta ahaztu egin direla.
|
|
Eragotzita dago, legeak ezarritako salbuespenetan izan ezik, obra honen edozein berregintza, komunikazio publiko edo moldaketa, aurrez jabetza intelektualaren titularren baimena eskuratzen
|
ez
bada. Eskubide horien urraketa jabetza intelektualaren aurkako delitutzat har daiteke (Kode Penaleko 270 eta hurrengo artikuluak).
|
|
Askotan jabeagandik datoz problemak. Jabea
|
ez
bada etxetik ateratzen, adibidez, zakurraren psikismoa gaizkitu liteke. Nik baserrietan garbi ikusi dut.
|
|
–Harpajolea bai zu! –esan zidan; eta, hatzak sudurretik kentzen zizkidala, gaineratu zuen– Eskari bat egin nahi dizut, atrebentzia
|
ez
bada.
|
|
Zuena, horrela elkarrekin bizitzea eta ezkondu gabe, bekatu mortala da. Beraz, orain
|
ez
bada gero, noizbait ezkondu duzue, etxe honetan onartuak izan nahi baduzue behintzat.
|
|
Herriko plazatik irten gabe ere ederki joan zitzaidan konplexu hura, egun hartan bederen. Zeren eta kontu horiek, orain
|
ez
bada gero, itzuli egiten baitira. Ziklikoki.
|
|
Eragotzita dago, legeak ezarritako salbuespenetan izan ezik, obra honen edozein berregintza, komunikazio publiko edo moldaketa, aurrez jabetza intelektualaren titularren baimena eskuratzen
|
ez
bada. Eskubide horien urraketa jabetza intelektualaren aurkako delitutzat har daiteke (Kode Penaleko 270 eta hurrengo artikuluak).
|
2003
|
|
Gizaki bakoitza, ordea, deus ez baita sorterri batekoa
|
ez
bada eta bere Herri horrek ez baldin badio doi bat ontasun ekonomiko, sozial eta kultural segurtatzen, alde batetik, eta doi bat ahalbide zibil eta politiko bermatzen, bestetik, munduan zehar lo zeuden Koloniak iratzartzearekin, Kolonizatzaile ohiak behartuak izan ziren amore emaitera eta 1948ko Gizaki eskubideen deklarazioari zihoazkion Gizaldeen eskubide batzuen eratxikitzera.
|
|
Baina gertatu liteke gainerako liburuak ere oso onak izatea; gertatu liteke gainerako liburuetako bat beste idazle baten libururik gogoratuena baino askozaz hobea izatea. Baina 20 liburu dituen idazle horren hamazazpigarrena denez, baztertu egin behar da liburu hori derrigor, jendeak ezin dituelako idazle baten 20 liburu gogoratu,
|
ez
bada doktore tesi batean edo gida turistiko batean. Esan nahi da hamazazpigarren liburu hori beste idazle batek idatzi izan balu, beste horren libururik gogoratuena izan zitekeela.
|
|
Eta itxura batean sinplea dirudien mekanismo baten bitartez, geure burua ikusteko aukera ematen digu ispiluak. Baina prozesu ikusgarri horren ondorioa guztiz arrunta da, ez baitugu ispiluan ikusten lehendik ezagutzen ez dugun ezer;
|
ez
bada ez ditugula bereizten eskumako eskua eta ezkerrekoa, batxilergoa amaitu duen edozein gizakik desberdindu lituzkeen moduan.
|
|
" Hurrengo edizio batean neu ere sartu behar nindukezu", esan ohi zuen bere bularrak hanpatu, eskuak aldaketan jarri eta gerriari lizunki eraginez. Nik Barthesen pare bat liburu sartu nituen, besterik
|
ez
bada goizetan, Monika ispiluaren aurrean zegoenean edo zer arropa jantzi erabaki ezinik maletak desegin eta bere burua torturatzen zuen bitartean, denbora zertan pasatua izan nezan, eta, bidenabar, aitzakia horrekin Baionan idazlearen amaren etxea bisitatu nahi nuen, edozer gauza nahiago, aurreko bidaian egin genuen bezala Bonnat museoan orduak egitea baino. Ziburuko faroan geratu behar izan genuen, ni gogoratzen ez nintzen arren, hiru urte lehenago han erabaki zuelako Monikak nire etxera bizitzera etortzea, edo Arranbideren jatetxean izango zen, ez dut oso ondo gogoan.
|
|
Begirada garden eta atsegina zuen, harridura eta kuriositatea biak batean erakusten zituena. Beharbada horixe zela erabaki nuen emakume batzuei gustagarri gertatzen zitzaiena, bestela ez bainion aurpegi hari aparteko ezer aurkitzen,
|
ez
bada oinarrizko sentimenduak (beldurra, urduritasuna edo lotsa, samina edo poza) adierazteko dudan gaitasun agerikoa, niri hain gutxi gustatzen zaidana. Badaudela beste aurpegiera batzuk, pentsatu nuen, gauza konplexuagoak adierazten dituztenak, destino jakin baten zama, iragan ezkutu baten misterioa edo nortasun kontrajarrien arteko oreka.
|
|
Baina nola esanen nion amari futbola jendearen opioa dela, ez zidaan ulertuko eta? Izan ere, zertaz hitz egiten du jendeak tabernetan, futbolaz
|
ez
bada. Burgesiak mila trikimailu asmatzen baititu, herria bere menpe izateko, eta futbola ez duk, ez, inuzenteena.
|
|
Eta haren kontra kolpatzen zait amorru guztia, odola bor bor. Leihoak begi dituenez gero, Pelloren oilarraren atzetik dabilen mila begiko munstroa dirudi, bazterrik ezkutuenak ere bere begiradapean dituena, begi honekin
|
ez
bada horrekin, eta bestela harekin. Azpil osoa mamu horren begiratupean dagoelako, Azpilek bere hurkotasuna ere galdu du.
|
|
Eragotzita dago, legeak ezarritako salbuespenetan izan ezik, obra honen edozein berregintza, komunikazio publiko edo moldaketa, aurrez jabetza intelektualaren titularren baimena eskuratzen
|
ez
bada. Eskubide horien urraketa jabetza intelektualaren aurkako delitutzat har daiteke (Kode Penaleko 270 eta hurrengo artikuluak).
|
|
Eragotzita dago, legeak ezarritako salbuespenetan izan ezik, obra honen edozein berregintza, komunikazio publiko edo moldaketa, aurrez jabetza intelektualaren titularren baimena eskuratzen
|
ez
bada. Eskubide horien urraketa jabetza intelektualaren aurkako delitutzat har daiteke (Kode Penaleko 270 eta hurrengo artikuluak).
|
|
Eragotzita dago, legeak ezarritako salbuespenetan izan ezik, obra honen edozein berregintza, komunikazio publiko edo moldaketa, aurrez jabetza intelektualaren titularren baimena eskuratzen
|
ez
bada. Eskubide horien urraketa jabetza intelektualaren aurkako delitutzat har daiteke (Kode Penaleko 270 eta hurrengo artikuluak).
|
2004
|
|
Eragotzita dago, legeak ezarritako salbuespenetan izan ezik, obra honen edozein berregintza, komunikazio publiko edo moldaketa, aurrez jabetza intelektualaren titularren baimena eskuratzen
|
ez
bada. Eskubide horien urraketa jabetza intelektualaren aurkako delitutzat har daiteke (Kode Penaleko 270 eta hurrengo artikuluak).
|
|
Eragotzita dago, legeak ezarritako salbuespenetan izan ezik, obra honen edozein berregintza, komunikazio publiko edo moldaketa, aurrez jabetza intelektualaren titularren baimena eskuratzen
|
ez
bada. Eskubide horien urraketa jabetza intelektualaren aurkako delitutzat har daiteke (Kode Penaleko 270 eta hurrengo artikuluak).
|
|
berez eta izatez ba ote dago talde aniztasunik gabeko gizabanako pluralik? Esan nahi dut, banakoaren ñabardurarik ezin dela imajinatu abiapuntutzat eta euskarritzat askotariko herri naziorik
|
ez
bada aldez aurretik. Honen zimentarrietan taxutzen da haren ñabardura, ez alderantziz.
|
|
Zorrotzagoak izan genukeela ematen du, hori eta horrenbestez, gai honetan ere, handik eta hemendik, goitik eta behetik, non nahitik, etikaren eta moralaren predikuak nazkatzeraino atergabe egiten zaizkigun honetan. Azken buruan, gizatasunari euskal gizatasuna erauztea, ez da deus edertzeko egiten den eragiketa kirurgikoa, euskaldun bezala hilarazten gaituen etnozidioa
|
ez
bada. Diogun bezala, horren aurrean, hemengo eta hango predikari ozen eta trebeek ez dute txintik ateratzen, isil isilik daude, kaia barreneko ontzi txuri polit haren gisara.
|
|
Eragotzita dago, legeak ezarritako salbuespenetan izan ezik, obra honen edozein berregintza, komunikazio publiko edo moldaketa, aurrez jabetza intelektualaren titularren baimena eskuratzen
|
ez
bada. Eskubide horien urraketa jabetza intelektualaren aurkako delitutzat har daiteke (Kode Penaleko 270 eta hurrengo artikuluak).
|
|
Euskalgintzaren arazoa ez da hizkuntzalaritzaren eremuko auzia, mendeko osagaietan
|
ez
bada behintzat. Ezta jakite kontu hutsa ere.
|
|
Horrela, nahi gabe, beharbada, Estatuaren egitura eta eredua bera auzipean jarri beharrean, aldian aldiko erregimen eredua arbuiatu dugu. Ez dakit behar bezain ohartuak gauden euskaldunok baina, jokabide horrek, zuzen eta artez
|
ez
bada zeharka eta itzulinguruka, Espainiako Estatuaren izaera legitimatu egin duela iruditzen zait. Beraz, predikari gogaikarrien antzera, berriro ere gogorarazi dezadan euskal nazio arazoaren funtsa ez dela Espainian edo Frantzian agintaritzan dagoen erregimen politiko juridikoaren kontua.
|
|
Bada besterik ere, adierazitakoaz gainera. Diglosiaren minbiziak jotako hizkuntzaren komunikazio garapena nola bideratu behar da mintzaira hori komunikazioaren erabilera eremu guztietan garatzen
|
ez
bada. Kanpo eta barne diglosiaz ari naiz, ageriko gauza denez.
|
|
Hizkuntza minorizatuaren, ordezkatuaren eta zokoratuaren legitimitate sozial ezak, etnozidioaren arrakasta horretan baitatza, euskararen aldeko mormaltze estrategiak behin eta berriro auzipean jarriko dizkigu. Eta hori beti
|
ez
bada gertatzen, gehienetan gertatuko da: gauzak gaizki nahiz ondo egin.
|
|
kontua ez baitzen, hain justu, euskara nola edo hala ikastea, euskaldungaien sozializaziozko harreman esparru nagusienetan euskara erabiltzea baizik. Berandu, hagitz berandu, ohartu gara hizkuntzak ez direla, esan dezagun nolabait, ikasten, ikaste hori sozializazioaren askotariko elkarreraginetan erabiltzea
|
ez
bada behinik behin. Izatekotan ere, erabiltzen diren neurrian bakarrik ikasten dira hizkuntzak.
|
|
Funtzionaltasunean oinarrituriko hizkuntza jokaeraren araua, Agotek zioen moduan, hizkuntza erabileraren lege bihurtzen baldin bada, euskaldunak ez dauka lekurik ele bitan eratu nahi den gizarte molde honetan. Euskara gutxiagok edo gehiagok jakiteak badu noski eragina honetan guztian, zuzen zuzena gainera, baina bi hizkuntzen jakite maila berdindu arteko prozesu soziolinguistiko luze bezain korapilatsuan ez da garbi ikusten jakite maila hori bera ere nola berma daitekeen euskarari buruzko jarrera balio demokratikoetan oinarritzen
|
ez
bada. Erran nahi baita, erdaldunen aldetik nagusi diren jarrera eta jokabideak diren bezalakoak izanda, oro har, ez dagoela modurik hizkuntza erabilerari buruzko jarraibideak aldatzeko.
|
|
hizkuntza hegemonikoa ez da nahitaez gehiengoaren hizkuntza, boterearen euskarri sozialak eta politikoak bere eskuko dituen hura baino. Bide batez, esan dezagun, minoria (k) hitzaren historia ideologia menderatzailearen sorkaria dela, izan ez baita inon gutxiengorik, dominazioaren logikak eragindako minorizazioa edo mintzaira gutxitua
|
ez
bada. Hori esana eta berresana zegoen noski.
|
|
Zeren eta hizkuntza
|
ez
bada logikoa, hizkuntza batek duen barne estruktura nork eta zergatik eman dio?
|
|
Eragotzita dago, legeak ezarritako salbuespenetan izan ezik, obra honen edozein berregintza, komunikazio publiko edo moldaketa, aurrez jabetza intelektualaren titularren baimena eskuratzen
|
ez
bada. Eskubide horien urraketa jabetza intelektualaren aurkako delitutzat har daiteke (Kode Penaleko 270 eta hurrengo artikuluak).
|
|
Hitz berriak ez du funtsik ideia berri bat izendatzeko
|
ez
bada; bestela ez baitu argitasunik erasten, eta bai illuntasunik.
|
|
Gino Bartalik, heriotza hain hurbil izan ostean, bost etapa gehiago eman zituela karreran, eta erdi arrastaka ibili arren Pariseraino segitzeko asmoarekin zegoela, ze, berak esan zuenez, Jaungoikoak salbatu zuen eta, ondorioz, zerbait zor zion Jaungoikoari, besterik ez bazen ere Parisko Printzeen Parkera heltzea, Tourra irabazita nahiz aspaldi galduta. Horixe zela Ginoren asmoa, zorrak kitatzea, baina Duce ak agindu ziola erretiratzeko, mehatxuka ia, esanez Italiak ez duela Tourrean parte hartzen
|
ez
bada irabazteko; ze Italia ez da galtzaileen herria, eta podiumaren goi goian egon behar dutela edo, bestela, inon ez.
|
|
Oscarri gustatzen zaio eszena hori, esaten duelako hori ere ziklismoa dela, mutila bizikletan doalako Galibierren gora, eta, ze arraio, hori
|
ez
bada ziklismoa berak ez dakiela ze kristo den ziklismoa.
|
|
Eta neska hark eskuak ere bazituen, noski, irrist egiteko moduko esku leunak, hondar finez betetako zorrotxo bat bezain mamitsuak. Baina sentsazio hori gogoratzeko erreferentziarik ez dago Ponte a Eman,
|
ez
bada ume baten masail potoloa ukitzearena.
|
|
Bestela, mundu askorik ez du ikusi,
|
ez
bada Lucaren arrastietako pelikula txarretan. Baina hor agertzen denari ezin zaio mundua deitu, pelikula horiek ez dira-eta Aostatik gora irteten, ez Calabriatik behera.
|
|
Kotxeak, oraindik, gutxi. Eta garai eskasetan, jakina, jendeak edozer egiten du diru batzuk aurreztearren, arrazoiz gainera; eta gero eta gehiago dira bizikletak konpontzen ikasi dutenak, eta ez dituzte tailerrera eramaten, gauza larriren bat
|
ez
bada behintzat.
|
|
titularren baimena eskuratzen
|
ez
bada. Eskubide
|
|
Eragotzita dago, legeak ezarritako salbuespenetan izan ezik, obra honen edozein berregintza, komunikazio publiko edo moldaketa, aurrez jabetza intelektualaren titularren baimena eskuratzen
|
ez
bada. Eskubide horien urraketa jabetza intelektualaren aurkako delitutzat har daiteke (Kode Penaleko 270 eta hurrengo artikuluak).
|
|
Eragotzita dago, legeak ezarritako salbuespenetan izan ezik, obra honen edozein berregintza, komunikazio publiko edo moldaketa, aurrez jabetza intelektualaren titularren baimena eskuratzen
|
ez
bada. Eskubide horien urraketa jabetza intelektualaren aurkako delitutzat har daiteke (Kode Penaleko 270 eta hurrengo artikuluak).
|
|
titularren baimena eskuratzen
|
ez
bada. Eskubide
|
|
...n zatiko bukaera aldean edo bigarren zatian ateratzen duela entrenatzaileak, baina aitortzen dut, halaber, Anoetako zelaian sartu ahala, zeharo aldatzen dela ikusleon jarrera, Atotxan garai batean bezala, Eneko eta gure artean zirkuitu magnetiko bat sortuko balitz bezala, nondik, gutxien espero dugun momentuan, mila iratxo eta beste hainbat izaki fantastiko atera daitezkeen dantzan, jokaldi batean
|
ez
bada bestean... Eta Enekok baloia hartu, eta hurrengo segundoan inork ez du jakingo zer egingo duen, ez zer egin duen, guztiok aitortuko baitugu, partida amaituta gero, baloia futbol zelaitik desagertu zela istant hartan... baina ez, hantxe baitzegoen magoa baloiarekin berriro, ez lehengo tokian ordea, bizpahiru metro aurrerago baizik, atzelaria lurrean etzanda utzita..."
|
|
Izan ere, behin batean, behin bakarrik, Brasilek bezala jokatu nahi izan nuen bizitzan –goitik behera Brasil–, eta Alemaniak zazpi eta bat irabazi zidan: gizarteak beti egiten baitu Alemaniaren jokoa, eta beti jokatzen baitu etxean, legez ez bada tankez zapaltzen zaituela, tankez
|
ez
bada legez. Eta kartzelan bukatu nuen, jakina –eta, kemena berreskuratu balu bezala, ahotsaren tonua gogortu zuen, bolumena igo gabe baina–:
|
|
–Mutilak arrazoi du, futbol izar bat den neurrian. Izan ere, zertarako jaio dira futbol izarrak, Olinpoko zeruan dir dir egiteko
|
ez
bada. Baina Olinpo mendia, oker ez banago, Grezian dago.
|
|
Eragotzita dago, legeak ezarritako salbuespenetan izan ezik, obra honen edozein berregintza, komunikazio publiko edo moldaketa, aurrez jabetza intelektualaren titularren baimena eskuratzen
|
ez
bada. Eskubide horien urraketa jabetza intelektualaren aurkako delitutzat har daiteke (Kode Penaleko 270 eta hurrengo artikuluak).
|
|
Eragotzita dago, legeak ezarritako salbuespenetan izan ezik, obra honen edozein berregintza, komunikazio publiko edo moldaketa, aurrez jabetza intelektualaren titularren baimena eskuratzen
|
ez
bada. Eskubide horien urraketa jabetza intelektualaren aurkako delitutzat har daiteke (Kode Penaleko 270 eta hurrengo artikuluak).
|
|
Azken urteetan behin baino gehiagotan eskatu zizkioten handik eta hemendik bere obrari buruz hitzaldiak –batere gustuko ez zuena, ukatzen ere ez zekiena ordea–, eta holakoen artean onduak dirateke pasarteok. Berak poetikarik ez daukala batere, muturtzen da, ordea," Nabarnizko nire jendeari ikasi niona
|
ez
bada" behintzat. Aipatu izan ditu beste batzuetan Fray Luis de León eta bere faboritoak.
|
|
ipuin bat da bizia. Ipuin bat ezer ez da, kontatzen
|
ez
bada; kontatu ahala sortzen da, eta sortu ahala desizanduz doa hitzekin batera. Ipuin bat da Bitoriano bera:
|
2005
|
|
Bai, aurreko bizimoduak une ederrak ere eman izan zizkion, baita atsegin paregabeak ere: ikuskizun ikusgarriak, mokadu zaporetsuak, lurrin usainak, azal leunak eta musika bikainak, eta haiek ere gogoratzen zituen, nola
|
ez
bada! Baina orain, ezer sentitzen ez zelako zegoen, hain zuzen ere, ororen gainetik, eta horregatik, beharbada, bere oroimena hodei bat bezalakoa zen, atsegin haiek guztiak biltzen eta kulunkatzen zituena eta haiek baino atseginago zena.
|
|
Eragotzita dago, legeak ezarritako salbuespenetan izan ezik, obra honen edozein berregintza, komunikazio publiko edo moldaketa, aurrez jabetza intelektualaren titularren baimena eskuratzen
|
ez
bada. Eskubide horien urraketa jabetza intelektualaren aurkako delitutzat har daiteke (Kode Penaleko 270 eta hurrengo artikuluak).
|
|
Programak, azkenean, aurrera egin zuen, hasierako itsasikarak besterik iragar zezakeen arren; eta amaitu ere amaitu zen, problema txiki batzuen artean izan bazen ere? problema txiki haiek handitzat ere jo zitezkeen arren, bospasei metroko olatuak ere handitzat jo daitezkeen bezala, hogei metroko tsunami bat aurretik pasatu
|
ez
bada.
|
|
Amets". Horrela hobe, gauza handirik ez dago eta, izoztutako solomo apur bat
|
ez
bada. Pasta, tira, karbohidratoak, azkar erretzen dira apur bat mugituz gero.
|
|
SMS formatuan datorren txistea ulertu aurretik, ordea (urtebetean ze atzeratuta geratu den tristuraz egiaztaturik), txirrina jo dute. Hobe auzoko emakume politen bat
|
ez
bada; pijamaz jantzita eta dutxatu gabe, zelako piura duen. Naroa mandatu bat egitera atera da, beraz atea berak ireki behar.
|
|
Eta txakurrak, amatxu maitea, bazter guztietan kaka egiten! Dobermanarena
|
ez
bada elefantearena izan behar duen gorotza saihestu duenean, elizarantz doazen eskaileretatik alderrai, ezagunegi bilakatu zaion eite iluneko bikoteari antzeman dio. Azken arrazoia, geratzen zaizkion metroak arineketan egiteko.
|
|
–Teknikoki ez luke arazorik egon behar, aurrekoekin egon
|
ez
bada...
|
|
Naroak astiroago ibili nahi luke, beti ametsetan ikusi duen hiriak eskaintzen dionaz gozatu, Tokioko bihotzetariko bat den alde honetatik ibiltzeko astirik ez baitu izan orain arte, aterpetxetik urrun egon ez arren. Komikietan sartuta sentiarazi du minigonak izterraren goialdea ozta ozta estaltzen dien marinel uniformedun nerabeak nonahi ikusteak, eskolara joateko ardura handirik gabe, antza(
|
ez
bada hango eskoletako ordutegia izugarri malgua dela). Japoniari buruz asko irakurrita, hauek kogyaru20 horietarikoak ote diren galdetu dio bere buruari.
|
|
titularren baimena eskuratzen
|
ez
bada. Eskubide
|
|
Espero dut gose etortzea; bueno, espero dut dieta berezirik ez edukitzea. Limoizko tarta beti izan du gogoko eta berak jan du osorik, gaur
|
ez
bada gosarian. Nik nahikoa kilo daramat aldean.
|
|
Ez zuen Urkoren lagunarenean egin behar? Tetsuo du izena lagun horrek, txarto gogoratzen
|
ez
bada. Elkarrekin bizi ote dira, bikotea agian?
|
|
Eragotzita dago, legeak ezarritako salbuespenetan izan ezik, obra honen edozein berregintza, komunikazio publiko edo moldaketa, aurrez jabetza intelektualaren titularren baimena eskuratzen
|
ez
bada. Eskubide horien urraketa jabetza intelektualaren aurkako delitutzat har daiteke (Kode Penaleko 270 eta hurrengo artikuluak).
|
|
–Bai, hori oso polita da, baina nik zerbait behar dut, egunen batean ohetik jaiki eta dena bukatu ez dela jakiteko... Ume bat
|
ez
bada etxe bat gutxienez, baina gurea den zerbait; hain zaila al da ulertzen?
|
|
Eragotzita dago, legeak ezarritako salbuespenetan izan ezik, obra honen edozein berregintza, komunikazio publiko edo moldaketa, aurrez jabetza intelektualaren titularren baimena eskuratzen
|
ez
bada. Eskubide horien urraketa jabetza intelektualaren aurkako delitutzat har daiteke (Kode Penaleko 270 eta hurrengo artikuluak).
|
|
titularren baimena eskuratzen
|
ez
bada. Eskubide
|
|
Eragotzita dago, legeak ezarritako salbuespenetan izan ezik, obra honen edozein berregintza, komunikazio publiko edo moldaketa, aurrez jabetza intelektualaren titularren baimena eskuratzen
|
ez
bada. Eskubide horien urraketa jabetza intelektualaren aurkako delitutzat har daiteke (Kode Penaleko 270 eta hurrengo artikuluak).
|
2006
|
|
Eragotzita dago, legeak ezarritako salbuespenetan izan ezik, obra honen edozein berregintza, komunikazio publiko edo moldaketa, aurrez jabetza intelektualaren titularren baimena eskuratzen
|
ez
bada. Eskubide horien urraketa jabetza intelektualaren aurkako delitutzat har daiteke (Kode Penaleko 270 eta hurrengo artikuluak).
|
|
Hauen denen izaera bilbatuaren suposizioa besterik ez zen, horiek nortasun edo karaktere unitario baten manifestaziotzat suposatzea. Baina hitz egin, ikerketak fenomenoez bakarrik hitz egin lezake; nortasun edo karaktere hartaz berbaitan, zuzenean, razionalki ezin da deus esan,
|
ez
bada haren existentzia hutsa suposatzea soil, premisa edo aurrebaldintza gisa enpirian bildutako datuen koherentziaren esplikaziorako. Autore alemanetan ez dago" izpiritu" metafisiko aldez aurrekorik, edozertsutarako ahalmen zedarrigabetu gisa; dago izpiritu (kultura) manifestatu sozial historiko bat –herri bakoitzak berea–, izpiritu (nortasun) baten obra bezala interpretatzen dena.
|
|
Ez izatea ahal eta libre duzun zerbaitez? Zeren eta, Espartero eta Canovas ezkero, zure espainoltasun politikoa, ez izan ezin duzuna da,
|
ez
bada behintzat karlistaden ondoko emigrazio uholdeari zuk ere jarraituz edo. Eta galderak zinez galdetzen dizuna da, gogobeterik eta pozez al zaren izan beharra daukazuna, galeriano zoriontsu.
|
|
Zeharbidez, beraiek dira identitate dominatzaileak razional, liberal, moderatu bezala jendaurrean justifikatua agertzeko, hots, arazoa estaltzeko, behar duen berme baliotsuena. Paraleloan ordea, abstentziozko espainolista" moderatuon" disgusturako, inkontziente axolagabea bai, baina euskotasun edo euskaltzaletasun kontziente bat ez agresiboa ez da ematen eta ezin da eman (euskaltzaletasun nahiz nazionalismo oportunistak bai, espainolistoak bezalaxe), contradictio in adjecto da, bere izaeraz beraz errebindikatiboa izan beharra baitauka, jada total etsia
|
ez
bada behintzat, edo estetiko edo zientifikoki soil soil interesatua. (Honek berak nahikoa erakusten du alternatiben abiapuntuko bertako desoreka).
|
|
Eragotzita dago, legeak ezarritako salbuespenetan izan ezik, obra honen edozein berregintza, komunikazio publiko edo moldaketa, aurrez jabetza intelektualaren titularren baimena eskuratzen
|
ez
bada. Eskubide horien urraketa jabetza intelektualaren aurkako delitutzat har daiteke (Kode Penaleko 270 eta hurrengo artikuluak).
|
|
Eragotzita dago, legeak ezarritako salbuespenetan izan ezik, obra honen edozein berregintza, komunikazio publiko edo moldaketa, aurrez jabetza intelektualaren titularren baimena eskuratzen
|
ez
bada. Eskubide horien urraketa jabetza intelektualaren aurkako delitutzat har daiteke (Kode Penaleko 270 eta hurrengo artikuluak).
|
|
Eragotzita dago, legeak ezarritako salbuespenetan izan ezik, obra honen edozein berregintza, komunikazio publiko edo moldaketa, aurrez jabetza intelektualaren titularren baimena eskuratzen
|
ez
bada. Eskubide horien urraketa jabetza intelektualaren aurkako delitu bezala har daiteke (Kode Penaleko 270 eta hurrengo artikuluak).
|
|
titularren baimena eskuratzen
|
ez
bada. Eskubide
|
|
Eragotzita dago, legeak ezarritako salbuespenetan izan ezik, obra honen edozein berregintza, komunikazio publiko edo moldaketa, aurrez jabetza intelektualaren titularren baimena eskuratzen
|
ez
bada. Eskubide horien urraketa jabetza intelektualaren aurkako delitutzat har daiteke (Kode Penaleko 270 eta hurrengo artikuluak).
|
|
Zeurea, gaueko ordu txikietan hormen beste aldean entzuten den arnasestua. Andreren batekin zaude baina zuk ez diezu izenik ematen eta nik ez diet aurpegirik jartzen (neurea
|
ez
bada). Kalean bazaude eta etxean zaratarik ez badago, isilune orotan belarria findu eta ziur naiz entzungo zaitudala.
|
|
herri basati eta barbaroen feudalismotik urrutiratu eta erromatar errepublikazaleen arimaz jantzia zena; erregeak hautuz aukeratzen zituena; nor zen edozein pertsonaren iritzia aintzat hartzen zuena... Osaba Andrzej ri ahaztu egiten zitzaion esatea hauturako eskubidea nobleek bakarrik zutela, baina, zertarako balio du jaiotzeak, noble izateko
|
ez
bada. Jean Sobieskiri buruz ere hitz egin zion, zeinak askatu baitzuen Podolia eder hura turko otomandarren atzaparretatik 1675 urtean, eta poloniarrek, esker onez, errege egin zuten hurrengo urtean.
|
|
Eragotzita dago, legeak ezarritako salbuespenetan izan ezik, obra honen edozein berregintza, komunikazio publiko edo moldaketa, aurrez jabetza intelektualaren titularren baimena eskuratzen
|
ez
bada. Eskubide horien urraketa jabetza intelektualaren aurkako delitu bezala har daiteke (Kode Penaleko 270 eta hurrengo artikuluak).
|
|
1586 urteko udaberritik 1587 urtekora bitartean jaio zen Barbara Allen, eta hil zenean, 1608 urteko azaroaren 11n, San Martin egunez," ez zituen oraindik hogeita bi udaberri loratu", garai hartako kanta batek dotoreziaz dioenez. Badakigu Edinburgotik oso urruti ez zegoen nonbaiten jaio zela, nahiz eta ez jakin zehatz mehatz non, herriaren izena ez baita iritsi gure ezaguerara,
|
ez
bada baladetako" Scarlet Town" izenarekin –eta ezin asmatu zein den Barbara Allen ederraren hiri gorri hori, olerkigilearen irudimen gartsuak sortutako ametsezko hiri eskarlata bezalaxe izan baitaiteke Edinburgoko aldiri edo auzo kaxkarren bat– Kontuak kontu eta jaioterria jaioterri, Barbara Allen aski gazte joan zen Edinburgora bizitzera, Graeme familiakoen jauregi ederrera....
|
|
Gaztelu hau gotortzen xahutu ditiat nire zaintza sariko sos gehienak. Deus guti uzten ahal diat dirutan, zorren bat
|
ez
bada. Niri makurren bat gertatuz gero, nahi diat Maulera joatea, Enekot Ezpondarenera.
|