|
2008
|
|
|
Horien ondoan markarik gabe ageri dira beste asko: diabetes, > pneumonia, > fili. Eta beste asko dira orain arte lekukotasunik edo erabilera zabalik izan
|
ez
arren gaur egun zabalkundeko aldizkarietan (Elhuyar, www.zientzia.net?) ez ezik komunikabide arruntetan ere egunero erabiltzen direnak (Euskaldunon> > Argia, > EITB?)
|
|
|
(32v). Bestalde, errepika egitura agerikorik egon
|
ez
arren ere, bihurkaritasun
|
|
|
a) hiru esanahi ditu alde> atzizkiak, bere esanean, eta hiru horietan azkena multzo edo aniz tasun adierakoa da. Artalde> hitzean (eta, besterik esaten ez den artean, bere antzekoetan) art > lexema enbor hotsaldatu zaharra plus alde> elementua8 zatikatu behar da,
|
ez
ar (t) > batetik eta talde> bestetik. Labur bilduz, beste hain bat hitz elkartetako lehen osagaia du artalde> horrek:
|
|
|
Eta hori ez aski, eta adiskide batek Azkueri Ipar Afrikan ustez euskal etorkiko leinu bat aurkitu zela aipatu ziolarik («A. de la Vega, segun leí recientemente, pretende haber descubierto en el Atlas una tribu que habla el vasco. Me interesaría enormemente saber mas detalles»316), Azkuek, albisteari sinesgarritasunik eman
|
ez
arren aurkikuntza egiazkoa izatekotan tribu hori insitu ikertzera joateko prestutasuna azaldu zuen:
|
|
|
Eta antzera egin da bi tomotan eta bi urtetan atera zen hiztegiarekin. Euskalzaleren eta Ibaizabalen urte bakoitzeko bildumak ere item gisa kontatu dira, urteka liburukiak osatzeko orrialdetuta baitzeuden, eta osoki Azkuek idatzi
|
ez
arren parte handi batez bere obra baitira.
|
|
|
Azken aukera hau, izatez, nagusi izan zen XIX. mendean zehar, burgesek, nazioarteko estilo neohistorikoak erabiliz, gaztelu eta jauregi itxurako etxe esklusiboak egin zituztelarik (adibide ona da Hendaiako Abadia jauregia). Baina, XIX. X X. mendeen artean, aukera hori desagertu
|
ez
arren ahulduz joan zen. Orduan Europa osoan arkitektura erregionalistak garatu ziren, leku bakoitzeko nekazari arkitektura tradizionaletan inspiratuz.
|
|
|
Bestalde baliteke 1921etik aurrera Gipuzkoan Argia aldizkaria sortzeak Azkueren ordura arteko kezka baretzea. Izan ere, Argia egunkari bat izan
|
ez
arren nahiko maiztasun handiz agertzen zen (astero), euskara hutsez, arrakasta dexenterekin, gipuzkoar euskalkian, eta oro har Akademiako ereduak betez. Beraz, hein handiz, Bizkaian Bustintzak eta sabindarrek ezartzen zuten ereduari kontrapuntua ematen zion.
|
|
|
II. Errepublikan Azkuek euskarazko kazetaritza lan propiorik sustatu
|
ez
arren Euskaltzainditik euskarazko prentsa defendatzen segitu zuen. Hola
|
|
|
Bereizketa, beraz, nahiko arbitrarioa da. Hola bada, Broussainen eredua (lapurtar gipuzkoar erdibidearekin), Azkuerena (gipuzkera osotua), Belaustegigoitiarena (gipuzkera hutsa) edo Eleizalderena (konkretatu
|
ez
arren eredu morfemikoen zale zena), ez ziren proposamen kontrajarriak, baizik batasuna euskalki zentralen inguruan egitearen alde zeudenen bariazio pertsonalak, larregi finkatu gabeak gehienetan.
|
|
|
Bakar bat nabarmentzearren Itziar Laka aipatuko dut, Azkue eta Sabino Aranaren arteko lehia ulertzeko gako garrantzitsuak seinalatu baititu6 Dena den, beste autore askoren ekarpenak azpimarra litezke. Hemen zerrendatu
|
ez
arren lagungarri izan zaizkit nire lana osatzeko eta dagokien ataletan agertuko dira. Hola, baiezta daiteke Azkueri buruz 1951tik hona argitaratu den bibliografia nahiko ugaria eta aberatsa izan dela.
|
|
|
Alderdi mailako politikan ibiltzeko zaletasun bizirik izan
|
ez
arren Azkuek zenbait harreman izan zituen talde katoliko desberdinekin: karlistekin, integristekin, abertzaleekin? 25 Bereziki nabarmentzekoa da 1895ean Sabino Aranaren taldera gerturatu izana.
|
|
|
Seber Altube eta Federico Belaustegigoitia), karlista pare bat (Nazario Oleaga, eta agian ideologia berekoa Pablo Zamarripa), eta ideologia ezin zehaztu izan diedan beste apaiz bi (Juan Cruz Ibargutxi eta Gabriel Manterola). Gainerako herrialdeetako ordezkarien artean ere bazeuden jeltzale ezagun batzuk (Toribio Altzaga, Isaac LopezMendizabal) baita politikoki argi definitu
|
ez
arren haiengandik gertu mugitzen zirenak ere. Baina Bizkaitik kanpoko euskaltzale horien artean, politikoki jeltzaleak izan arren, ez zegoen hizkuntzaeskola sabindarrarekiko lerrokatze erabatekorik.
|
|
|
Hala ere, sabindar euskararen alde egoteko garrantzitsuagoa baitzen aranazale izatea euskaltzale izatea baino, bazen Bilboko Euzko Gastedi giroan erdaldun sabindar multzo zabalago bat, euskaraz sekula ezer egin
|
ez
arren suharki defendatzen zuena. Maisuaren, eredua.
|
|
|
306 J. Batiz ArbazegiGerrikaitzeko abadeak 1919.11.15an Azkueri idatzitako gutunean argi islatzen da. Kirikiñoren? eraginpean akademiarekiko aurkakotasun osoa izan
|
ez
arren zalantzak areagotu zirela orduko euskaltzale eliztarren artean, euskara kontuan lehendik zegoen autoritate falta eta irizpide partikuluarretarako joera areagotuz: «[...] Elebatza edo Academia, k beste neke ezteutzo Berorri emongo arazu onek, baña beiñ asiko lanári gura izatenda azkena emon erain arte bultza egitia.
|
|
|
Hola jakintsu errespetagarriaren ospea irabazi zuen. Baina jende asko ohartu
|
ez
arren ekin kultural hori ez zen errealitate politikotik ihes egiteko bide bat, baizik gizartean eragiteko beste modu bat. Zeren Azkuek euskal nazio bat eraiki gura zuen, modu diskretu baina ukaezinean.
|
|
|
Edozein kasutan, EuskalEsnaleak bultzaturiko batzarrak bere helburuak bete
|
ez
arren bai balio izan zuen jarrerak argitzeko eta Akademiaren inguruan azalduko ziren osagaiak mahai gainean jartzeko. Euskal ortografia bateratzeko debate honetan, bada, aktore hauek bereiz litezke:
|
|
2010
|
|
|
zu nere atsegin contentua, eta esperanza. Ez arren ucatu, gaur escatzen dizudan mesede au,
|
ez
arren Ama maitagarria. (B 399)
|
|
|
Norbaitek esan dezake, eta
|
ez
arra
|
|
2012
|
|
|
Ekialde Hurreneko filmen bat iruzkintzea helburu duten zinema kritikek ere. Garai hartako edozein euskal irakurlek, eta baita irakurtzeko tradizio handirik izan
|
ez
arren ahozko literatur tradizioa bizi duen batek ere, erraz ezagutu eta haiekin identifikaturik sentitzeko moduan tartekatzen ditu.
|
|
2021
|
|
|
Ikus ditzagun adibide batzuk: Ez gera konturatzen/ edadez sarritan,/ nahiz ta ikusi arren zar hauek begitan,/ begira nola dauden orain inbiritan,/ gazte ez gera izango iñor bi alditan (Uztapide); Neure bizitza zelangoa dan egiten nua autortu, nahiz ta gizonak gura
|
ez
arren azeria ontzat hartu (B. Enbeita); Halaz guztiyaz ere jaten,/ gogotikan saia,/ nahiz atea egon arren,/ izugarri zalla (JanEd II); Horregatik, nahiz eta ezaguerarik argitsuenean aukeratuta ere, lokatzean finkatzen dugu oinarria, eta bere gainean eraikitzen dugun guztia berehala erortzen zaigu hauts bihurtuta (Mitxelena).
|