|
2008
|
|
|
behin segurik bi apezek, Etchebarne eta Labadie, jokatu zutela Bardozeko plazan hango bereko hiru herritar hoberenen kontra. Ezagutu baitugu guhauk pilotari onik herri hortan, Diribarnebarrak, Dirassartarrak eta beste, ikus beraz hortarik beretik
|
ez
ahal zirela txarrak partida hori bururatu zuten bi apezak. Orain ez dira, damurik, han bat aipu Bardozeko pilotariak.
|
|
2012
|
|
|
Holako üzta,
|
ez
ahal da gütiz üztekoa! Gaineala, bere ekoizpen joriaren arartez, Junesek ekarpen orokor bat egin deigü, argigarria, ondoko pastoral idazleer: eüskararen mail gora bat, bereziki hiztegi aberats eta xahüa, erranaldi aratz eta sotilekin:
|
|
2016
|
|
|
DAMA: Badakit hori, jauna, bainan karitateak
|
ez
ahal dauku manatzen gehiago duenak laguntza egitea gutiago duenari?
|
|
2020
|
|
|
Horiek hola, nehor
|
ez
ahal da harrituko goresmenik bizienak badiozkagu Eñaut adixkideari bere nobela eder hunkigarriarentzat, bertzerik ere ondoko egunetan emanen daukulako itxaropenarekin.284
|
|
2021
|
|
|
(Desirazkoak ez dezazula irakur dena/
|
ez
ahal duzu irakurriko dena)
|
|
|
Batez ere Iparraldeko testuetan, batzuetan ‘ziurrenik, dirudienez’ (ziurtasun osoa izan gabe) edo (galde perpausetan) ‘antza denez’ ñabardura ematen dio perpausari: Hogoi eta bortz urthe ahal zituen orduan (Duvoisin); Alabaina,
|
ez
ahal zen bera jarria gizon hori herrian auzapez. Norbeitek izendatua zen araiz (Hiriart Urruti); Ez ahal dituk taxi horiek hain kario.
|
|
|
Ez ahal dira hain urrun joango! Baina
|
ez
ahal zaizkit samurtuko (J. Etxepare); Ez ahal haut, gaixoa, betikotz galduko!
|
|
|
Harreman hori nahiko ongi ikusten da (Mitxelena); Bazeneki zein gogoan dudan gaizo haur ona! Jainkoak
|
ez
ahal du nahiko gaizki kausitua izan dadin (Hiriart Urruti).
|
|
|
Ezezkoetan, bat egiten du aditz modalak partizipioarekin: ez du ogia ekarri nahi, ez du lana egin behar, ez du lana egiten ahal/* ez nahi du,* ez behar du edo*
|
ez
ahal du.
|
|
|
23.4.2e Ezezko perpausetan
|
ez
ahal izan eta ezin izan baliokide gertatzen dira: Nortzuk diren ez badidazu esaten ahal, esaidazu gutxienez zer egiten duten (Alonso); Ez nuke esaten ahal zer egiten nuen nik adierazi dizudan aldarte hartan (K.
|
|
|
Ez ahal formarekin eginiko perpausek ere berehalakoa adieraz dezakete: Ez ahal zen etxera heldu, deika zeuzkan poliziak; Hara iritsi
|
ez
ahal zen, kontatu zion Wolfiok Obispoari gertakari guztia (G. Arrue).
|
|
|
Perpaus nagusian berehala adberbioa ematen da zenbaitetan, aldiberekotasun estuarena indartzeko: Deia aditu
|
ez
ahal zuen, Berari jarraitzeko berehala altxatu zen (G. Arrue) (§ 23.5.3.6e).
|
|
|
Horregatik ere, arruntean geroko marka daraman aditzarekin doa adberbio hau: Ez ahal gaitu, Jainkoarren, gaur gauean zurtz utziko (Aldasoro); Gaixoa ni, babestuko ahal gaitu Jaunak,
|
ez
ahal dugu sekula horrelakorik ezagutuko (Navarro).
|