|
2008
|
|
|
Réveil> da euskaldunen lehen astekari politiko elebiduna. Hura sortu arte Donibane Lohitzuneko Le> Vrai> kazeta xuri erregetiarrak baizik ez zuen
|
euskarazko
artikuluren bat edo beste argitaratzen noizean behin, barne aldeko orrialdeetan; Réveil> agertu ondoan, ordea, 1887ko bozak hurbiltzeare kin, kazeta xuriak euskara lehen orrialdera ekarri zuen propaganda egiteko.
|
|
|
Baina hurrengo hilabetean saio honek huts egin zuela agertzen da440 Integristen babespean ezin bazen, ostantzeko babesleak bilatu behar. Hurrengo urtean Azkueren
|
euskarazko
artikulu bat aurki daiteke Bilboko prentsa tradizionalistan, bilbotar apaizak hizkuntza hau kazetaritzaren mundura eramateko asmoz segitzen zuela erakutsiz. Baina urte pare bat gehiago pasatu behar izan zen Azkuek bere kazetaritza proiektuentzako babesleak topatu arte, Euskalerria Elkarte foruzale abertzalearen inguruan hain zuzen.
|
|
|
Urte batzuen buruan, 1893an, Orri egazegikorra izenburudun paper inprimatu bat atera zuen Arana Goirik,, hilabete batzuen buruan hilabetekari bihurtu eta Bizkaitarra izena hartuko zuena441 Lehen zenbaki hori
|
euskarazko
artikulu batekin hasten zen, baina eduki gehiena gaztelaniaz zuen. Hurrengo hiru zenbakiak osotara ziren gaztelaniaz.
|
|
|
Bosgarren zenbakian, ordea euskarari tarte gehiego egiteko asmoa agertzen zuen Bizkaitarrak: «Bertako ta Erdalerriko euskeltzale batzubek esan deuste nekakorra dala euskerarik ain gitxi Bizkaitarra, k eutia», eta beraz aurrerantzean zenbaki guztietan
|
euskarazko
artikuluren bat azaltzeko helburua agertzen zuen.
|
|
|
Zentzu horretan Azkue euskal unibertsitatea eta are euskarazko unibertsitatea eskatzen aitzindari izan zen. Eta
|
euskarazko
artikulu baten bidez egin zuen gainera, auziaz hizkuntza honetan egin den lehena seguruenik.
|
|
2011
|
|
|
Nafarroako Unibertsitatea 80ko hamarkadaren amaieran sortu zenez, bere argitalpenekarria hurrengo hamarkadatik aurrera nabaritu zen. Euskarazko aldizkaririk ez zuen inoiz izan, baina 90eko hamarkadan kaleratutako 6 aldizkarietatik 4tan634
|
euskarazko
artikuluren bat edo beste argitaratu zen.
|
|
|
Horietan guztietan sartu aurretik, baina, 40 eta 50eko hamarkadetako euskal aldizkarien panorama zirriborratuko dugu. Batetik, euskarazkoak genituzke, maila apalekoak, eta bestetik, goi mailakoak,
|
euskarazko
artikuluren bat edo beste kaleratu arren, oro har, erdaraz kaleratzen zirenak.
|
|
|
Ordutik gorabehera txiki batzuekin, mintegiak gaur egunera arte argitaratzen jarraitu du urtekaria. Aipatutako 1967ko zenbakian
|
euskarazko
artikulu bat argitaratu zuen Kandido Izagirre frantziskotarrak Altsasuko euskarari buruz. ASJUn euskaraz prestatutako beste artikulurik ez zen kaleratu 1973 urtera arte.
|
|
|
Elhuyar aldizkaria agertu baino lehen, euskarazko beste aldizkarietan argitaratu ziren zientzia eta teknika arloko
|
euskarazko
artikuluren bat edo beste, bereziki Jakin aldizkarian457 Elhuyar plazaratu zenean, Jakinik ez zen kaleratzen 1968az geroztik (legez kanpo zegoelako), eta beraz, Elhuyarrek zientzia eta teknikarako euskararen erreferentzialtasun osoa eskuratu zuen, alde batetik, zientziari buruz aritzeko propio sortutako aldizkaria zelako, (eta Jakin aldiz, kultur aldizkaria zen) eta, bestetik, beste inongo aldizk...
|
|
2015
|
|
|
–(...) ez dut onhartzen Garaiaren eta Punto y Horaren kontradikzio nagusi hori. Bien
|
euskarazko
artikulu bat bakar hori parragarria da, eta involuntarie gure herriko etsaiek eta faxistek gure kulturaren aurka egin duten jokabidea hartzen dute.
|
|
|
37 Gexan Lantzirik Anaitasunaren 303 zenbakian zioenez (IX), 1970 bitartean Paueko Éclair Pyrénées egunkariaren Ipar Euskal Herrirako edizioan (Basque Éclair en, alegia) astean hiru bider euskaraz idazten zuen; haatik, egunkari horrek kendu egin zuen Ipar Euskal Herrirako edizioa. Gerora, 1974ko azarotik 1975eko uda amaierara bitarte, L? Écho du Sud Ouest egunkarian jardun zuen beharrean Lantzirik;
|
euskarazko
artikulu bat idatzi ohi zuen larunbatero, harik eta 1975 hondarrean behar barik geratu zen arte.
|
|
|
2.4 Era berean,
|
euskarazko
artikuluek batez beste ez dute garrantzi handirik Budd eskalan (0tik 5era bitartekoa da eskala hori): Enbatan argitara emanikoek, batez beste 1,93; Eginekoek, 2,00; Ekaitzakoek, 2,12; Garakoek, 2,16; Deiakoek, 2,17, eta Le Journalekoek, 2, 37.164 Eskalan zenbat eta gorago joan, orduan eta euskarazko artikulu gutxiago ageri dira.
|
|
|
26): ?(...) Enbatak, berriz hasiz geroztik, lehen bezala
|
euskarazko
artikulu bat edo beste badakar beti eta horrez gainera espainolezko beste bat. Honen tirada bi milako hori da.?
|
|
2017
|
|
|
Hasiera batean, egile bakoitzak testua nahi zuen hizkuntzan idazten zuen, eta ez ziren itzultzen. Hala ere, argia da
|
euskarazko
artikulu bat behintzat zenbakiro izateko asmoa. Lehen zenbakian baziren jada euskarazko bi artikulu:
|
|
2019
|
|
|
Horregatik, gaitzetsi egiten zuen erbesteko kultura aldizkarien jokabidea, lapurtera klasikoa erabiltzen ez zutelako. L. Villasanteren Aránzazu hilabetekariko
|
euskarazko
artikulu bat lapurteraz moldatu zuen eta gutunez bidali. F. Krutwigek, orobat, eskerrak eman zizkion S. Michelenaren Arantzazu (1949) poema liburuaren ale bat oparitu ziotelako.
|