|
2005
|
|
|
Euskara ez delako curriculum osoan era integratuan ikasten? Irakasleek
|
euskaraz
ondo hitz egiten ez dakitelako. Irakasleek euskaraz irakasteko metodologia egokirik erabiltzen ez dutelako?
|
|
2008
|
|
|
Emaitza orokorrak eskaintzen dira: gurasoen" adinean behera egin ahala lehen hizkuntza euskara duten seme alaben portzentaia handitu egiten da";" hazkunde ikusgarrienak euskaraz egiten duen bikotekidea edo bikotekideak euskaldun berriak direnean izaten da", edo" gurasoetako batek ere ez duenean
|
euskaraz
ondo hitz egiten, balio handienek adin talde gazteenean bakarrik gainditzen dute %10" nahiz eta horrek hazkunde erritmo handia dakarren. Familia bidezko euskararen lehen transmisioa ezagutzea oso garrantzitsua da, izan ere, soziolinguistika arloko adituen artean —bertako zein kanpokoen artean— adostasun maila nahikoa dago gai honen inguruan, hau da, hizkuntza gutxiengo, gutxiagotu edo menderatu baten errekuperazioa, normalizazioa eta iraupen itxaropena neurtzeko adierazle nagusienetakoa familia bidezko hizkuntza transmisioa dela esaterako orduan.
|
|
|
Oro har aldea handia ez bada ere, handia da euskara lehen hizkuntza bakar gisa hartzen dutenak %76, 2 direla kontuan hartzen badugu eta, aldiz, euskara gaztelaniarekin batera hartzen dutenak %16, 2 direla. Beraz, transmisioaren portzentajea %90etik gorakoa izan dadin, bi bikotekideek
|
euskaraz
ondo hitz egin behar dute, eta gutxienez bietako batek lehen hizkuntza euskara izan behar du.
|
|
|
Azkenik, biek
|
euskaraz
ondo hitz egiten dutenean, baina bietako inork ez duenean euskara lehen hizkuntza esan dezakegu euskarazko hizkuntza gaitasun egoki batek ez duela besterik gabe hizkuntza transmisioa bermatzen. Alegia, bi gurasoak euskaldun berriak direnean (B), ehunekoak askoz txikiagoak dira, lehen hizkuntza gisa euskara jasotzen duten seme alaben ehuneko osoak (bakarrik nahiz gaztelaniarekin batera) ez baitu %50 gainditzen (%32, 2k euskara eta %18, 9k euskara eta gaztelania).
|
|
|
Transmisioa, halaber, nahiko bermatuta egon liteke gurasoetako batek
|
euskaraz
ondo hitz egin ez arren, betiere besteak ondo hitz egiten badu, eta gainera lehen hizkuntza euskara badu (A+ taldea), orduan bai euskara bera bakarrik edo gaztelaniarekin batera, izango baita bikote horien seme alaben %80k baino gehiagok (%81, 5) jasoko duten lehen hizkuntza (bakarrik %46, 9 edo gaztelaniarekin batera %34, 6). A motako gurasoen kasuan, euskararen transmisioaren ehunekoa %32, 9koa da (bakarrik %11, 6 edo gaztelaniarekin batera %21, 3).
|
|
|
Transmisioa, halaber, nahiko bermatuta egon liteke gurasoetako batek
|
euskaraz
ondo hitz egin ez arren, betiere besteak ondo hitz egiten badu, eta gainera lehen hizkuntza euskara badu.
|
|
|
Euskara lehen hizkuntza gisa transmititzen zaien semealaben portzentajea nahiko handia da: %74, 4
|
euskaraz
ondo hitz egiten duena aita bada eta %81, 6 ondo hitz egiten duena ama bada.
|
|
|
Lehen taldeak bikotekideetako batek
|
euskaraz
ondo hitz egitea eta besteak nekez egitea du bereizgarri. Bikote mistoetatik datozen seme alaben %27 dira9 (30.788).
|
|
|
Euskara lehen hizkuntza gisa transmititzen zaien seme alaben portzentajea nahiko handia da: %74, 4
|
euskaraz
ondo hitz egiten duena aita bada eta %81, 6 ondo hitz egiten duena ama bada.
|
|
|
Bigarren taldean, kide batek
|
euskaraz
ondo hitz egiten du eta besteak ez du batere hitz egiten. 31.654 lagunek osatzen dute, aztertzen ari garen seme alaben %27, 7 Euskarak lehen hizkuntza gisa duen transmisioa asko gutxitzen da, eta gainera talde honetan dago alderik handiena transmisioaren ehunekoetan, euskara hitz egiten duena aita ala ama den kontuan hartuta.
|
|
|
Lehenbizi azpimarratzekoa da bi gurasoek
|
euskaraz
ondo hitz egiten dutenean, (D, B+ eta B motak), seme alaba ia guztiek euskara dute lehen hizkuntza; gaztelania duten seme alaben portzentajeak, berriz, hondarbalioak ditu adin talde guztietan (8 taula).
|
|
|
Gurasoetako bat euskaldun zaharra edo jatorrizko elebiduna bada eta besteak
|
euskaraz
ondo hitz egiten ez badu (A+), lehen hizkuntza gaztelania duten seme alaben ehunekoa zertxobait handiagoa da, %2 inguru, baina adinean behera egin ahala ehunekoa txikiagoa da. Euskaraz hitz egiten duen bikotekide bakarra euskaldun berria bada (A), portzentajea handiagoa da, eta gero eta handiagoa, gainera, adinak behera egin ahala.
|
|
|
Horrelakoetan talde gazteenean lehen hizkuntza euskara duten seme alaben portzentajearen balioak bikoiztu egiten du 25 urtekoen taldekoa; %62, 9 vs %28, 3, bi gurasoak euskaldun berriak badira, eta %43, 7 vs. %19, 2, euskaldun berria bikotekide bakarra izan eta besteak
|
euskaraz
ondo hitz egiten ez badu.
|
|
|
Azkenik, gurasoetako batek ere ez duenean
|
euskaraz
ondo hitz egiten (X mota), balio handienek adin talde gazteenean bakarrik gainditzen dute %10a (%13); baina azpimarratu behar da portzentaje hori 25 eta 29 urte bitartekoen taldekoarena (%2, 3) baino ia 7 aldiz handiagoa dela, eta horrek hazkunde erritmo handia islatzen du.
|
|
|
Gurasoek
|
euskaraz
ondo hitz egiten ez dutenean7, seme alaben %95ek gaztelania bakarrik jasotzen du lehen hizkuntza gisa, %3, 5ek gaztelania euskararekin batera eta %2 baino gutxiago dira euskara bakarrik jasotzen dutenak. Hala ere, esan beharra dago ehuneko hori horren txikia izan arren, euskara ez dakiten gurasoen seme alaben multzoa hain handia izanik (seme alaba guztien ia %70 hain zuzen), lehen hizkuntza gutxienez euskara dutenen kopurua handi samarra dela, 17.133 lagunekoa, alegia.
|
|
|
Transmisioaren portzentajea %90etik gorakoa izan dadin, bi bikotekideek
|
euskaraz
ondo hitz egin behar dute, eta gutxienez bietako batek lehen hizkuntza euskara izan behar du.
|
|
|
• Euskaldun zaharrak (LH euskara eta
|
euskaraz
ondo hitz egiten dute) • Jatorrizko elebidunak (LH biak eta euskaraz ondo hitz egiten dute) • Euskaldun berriak (LH gaztelania eta euskaraz ondo hitz egiten dute) • Partzialki euskaldun berriak (LH gaztelania eta euskaraz nekez hitz egiten dute)
|
|
|
• Euskaldun zaharrak (LH euskara eta euskaraz ondo hitz egiten dute) • Jatorrizko elebidunak (LH biak eta
|
euskaraz
ondo hitz egiten dute) • Euskaldun berriak (LH gaztelania eta euskaraz ondo hitz egiten dute) • Partzialki euskaldun berriak (LH gaztelania eta euskaraz nekez hitz egiten dute)
|
|
|
• Euskaldun zaharrak (LH euskara eta euskaraz ondo hitz egiten dute) • Jatorrizko elebidunak (LH biak eta euskaraz ondo hitz egiten dute) • Euskaldun berriak (LH gaztelania eta
|
euskaraz
ondo hitz egiten dute) • Partzialki euskaldun berriak (LH gaztelania eta euskaraz nekez hitz egiten dute)
|
|
|
Lehen hiru taldeetan (D, B+ eta B) aitak eta amak biek
|
euskaraz
ondo hitz egiten dute; baina lehen taldean biak euskaldun zaharrak edo jatorrizko elebidunak dira, eta bigarrenean, aldiz, bietako bat bakarrik da euskaldun zahar edo jatorrizko elebidun, bestea euskaldun berria baita. Hirugarren kasuan biak dira euskaldun berriak.
|
|
|
Hala, hizkuntza gaitasuna bakarrik kontuan hartzean ikusten genuenez, bi gurasoek
|
euskaraz
ondo hitz egiten dutenean lehen hizkuntza gutxienez euskara duten seme alaben portzentajea %95ekoa da (%88k bakarrik eta %7k gaztelaniarekin batera).
|
|
|
Lehen hizkuntza ere kontuan hartzen dugunean, biek ondo hitz egiteaz gain lehen hizkuntza euskara badute8 (D motako bikoteak), lehen hizkuntza euskara duten seme alaben portzentajea %98, 6ra igotzen da (%93, 9k bakarrik eta %4, 7k gaztelaniarekin batera). Baina, bikotekideetako batek lehen hizkuntza euskara ez badu (B+), biek
|
euskaraz
ondo hitz egin arren, euskara lehen hizkuntza duten seme alaben ehunekoa %92, 4ra jaisten da.
|
|
2009
|
|
|
Mutilak hautatzeko probak atzo egin ziren, Portugaleteko Gazte Gunean. Neskentzako probak gaur, maiatzak 29, leku eta ordu berean egingo dira. hautagai guztiek
|
euskaraz
ondo hitz egitea nahita nahiezko baldintza da.
|
|
2010
|
|
|
• Orokorrean erdiek
|
euskaraz
ondo hitz egiten dute: 15 urte bitartekoetan, %65ek.
|
|
|
Orokorrean erdiek
|
euskaraz
ondo hitz egiten dute: 15 urte bitartekoetan, %65ek.
|
|
2012
|
|
|
Hala ere, badira euskara guztiz edo partez galdu dutenak (16 urte edo gehiagoko biztanleen %3 inguru). Galera horren zati bat (erdia inguru EAEn eta Iparraldean, eta herena pasatxo Nafarroan) galera partziala izan da, hau da, pertsona horiek
|
euskaraz
ondo hitz egin ez arren, ondo ulertzeko gai dira.
|
|
|
Lehen hizkuntza euskara edo euskara eta erdara izan duten gehienek (%88k EAEn, %83k Nafarroan eta %75ek Iparraldean) euskara gorde dute eta elebidunak dira gaur egun. Hala ere, badira euskara guztiz edo partez galdu dutenak (%3). Galera horren zati bat (erdia inguru EAEn eta Iparraldean, eta herena Nafarroan) galera partziala izan da, alegia, pertsona horiek
|
euskaraz
ondo hitz egin ez arren, ganoraz ulertzeko gai dira. Aldi berean, lehen hizkuntza erdara izan arren Euskal Herriko biztanleen artean, euskara ikasi eta gaur egun elebidun diren 249.918 pertsona daude, 1991n baino 178.216 pertsona gehiago.
|
|
2014
|
|
|
Ikerketako datuen arabera, atzean familia euskalduna dagoen kasuetan, hamarretik bederatzik oso ongi hitz egiten dute euskaraz, eta hamarretik seik euskaraz hitz egiteko joera izaten dute. Bestalde, ereduan ikasi bai baina familia ez euskalduna izanda, hamarretik hiruk lortzen du
|
euskaraz
ondo hitz egitea eta hamarretik bik erabiltzen dute. " Eskolak eman du eman beharrekoa, dagoeneko ezin du gehiago egin.
|
|
2015
|
|
|
azken urteetan Ipar Euskal Herrian ama hizkuntza euskara, edo euskara eta frantsesa? izan zuten 13.000 lagun inguru ez ziren gai
|
euskaraz
ondo hitz egiteko. Galera horien aldamenean, 2.200 herritarrek besterik ez zuten euskara ikasi.
|
|
2017
|
|
|
Hiztun kopuru eta erabilera urriko hizkuntza denez, euskarak bolumen eta grabitate erakarmen gutxi du, Fermin Etxegoienek esango lukeen moduan, edo errepikapen ahalmen urria, Bernardo Atxagaren hitzekin esateko, eta zeinismoak bolumen, grabitate erakarmen eta errepikapen ahalmen handia luke hiztunari hasieran sentiarazten dion arroztasun sentimendua gainditzeko.Kontua okertu egiten du gutxi aipatzen den beste faktore nire ustez garrantzitsu batek: analfabetismoak;
|
euskaraz
ondo hitz egiten duten eta euskara normaltasunez, eta are hitzetik hortzera, erabiltzen duten euskaldun asko eta asko, analfabeto izan gabe, erdaraz ondo alfabetatuta baitaude?
|
|
2018
|
|
|
Bilakaera hori euskaldunen hazkundeari esker gertatu da nagusiki. Hau da, erabilerak gora egin du
|
euskaraz
ondo hitz egiteko gaitasuna dutenak gero eta gehiago direlako. Kontua da bata eta bestea ez direla neurri berean hazten ari.
|
|
|
euskaldun berrien multzoa. Euskaldun berriek
|
euskaraz
ondo hitz egiteko gaitasuna dute eta euskara ez den edo ez diren hizkuntzak dituzte lehen hizkuntza. Gaur egun, euskaldun berrien artean nagusi dira eremu erdaldunetan bizi direnak eta erdaraz erraztasun handiagoa dutenak.
|
|
2019
|
|
|
Egin dezagun kalkulua! 2016ko Inkesta Soziolinguistikoaren arabera, 16 urtetik gorako Euskal Herriko euskaldunak(
|
euskaraz
ondo hitz egiteko gai garenak) 751.000 gara. Kontuan izanik 16 urtez azpiko haur eta gazteak 350.000 inguru direla eta horietatik gehienak ereduan ikasten ari direla, 2 urtetik gorako euskaldunak, une honetan, milioi bat inguru garela baiezta genezake, Euskal Herritik kanpoko edo atzerrian bizi diren euskaldunak alde batera utzita.
|
|
|
Beraz, goragoko arnasguneen sailkapenari jarraituz, Ondarroa arnasgune erasana dela esan dezakegu. Hizkuntza gaitasunaren aldetik, bost hiztunetatik lau dira
|
euskaraz
ondo hitz egiteko gai. Hizkuntzaren transmisioari dagokionez, lehen hizkuntza euskara dutenak heren bi dira.
|
|
2020
|
|
|
Bizitza egonkorragoa eta lana lortzea, alabari merezi duen heziketa ematea,
|
euskaraz
ondo hitz egitea… Nahi dudana da bizitza duina eta lasaia alabarentzat eta biontzat.
|
|
2022
|
|
|
(13)
|
euskaraz
ondo hitz egiten dutenekin beti beti beti euskaraz. Ta besteek, adibidez Bilbokoak edo hola, askotan erdaraz hitz egiten dutenean,(...) euskararaz edo erderaz, bietakoren bat.
|
|
|
Belarriprest en artean, %23 izan zen gai
|
euskaraz
ondo hitz egiteko; eta ulertzeko, berriz, %45, 4 Bestalde, ahobizi izan zirenen %93, 2k ulertzen zuten ondo euskaraz, eta %83k ondo hitz egin. Labur esateko, euskaraz ongi moldatzen denak ahobizi rola hartu zuen; eta zailtasun gehiago duena, aldiz, belarriprest izan zen.
|
|
|
Curriculumak maiatzaren 9ra arte jasoko dira Tortolis ludotekan (17:00: 00) eta txirikila@gmail.com helbidean. Eskoriatzarrek lehentasuna izan arren, ezinbestekoa izango da
|
euskaraz
ondo hitz egitea, lan formakuntzetara joatea eta curriculumekin batera tituluak atxikituta bidaltzea.
|