|
2005
|
|
|
zergatik emaitza horiek? Etxean
|
euskaraz
hitz egiten ez delako. Proba horretan agertzen da ikasleen artean euskaraz hitz egin ala ez hitz egin, datu horien artean 34 puntuko aldea dagoela.
|
|
2006
|
|
|
Independentziaren estrategian beste elementu klabea da euskal kultura ulertzea euskaraz eta euskararekin egiten den kultura bakarrik. Gu bezalako herria, %70k
|
euskaraz
hitz egiten ez duen herria, onartzea euskal kultura dela euskaraz egiten den kultura bakarrik, gure nortasun kulturalean ikaragarrizko anputazioa onartzea da.
|
|
|
|
euskaraz
hitz egitea ez da hitz egitea
|
|
2007
|
|
|
Kezkagarria da, baina normala ere bada haurrak, eta gazteak, erdaraz aritzea, helduok ez badiogu inportantziarik ematen, ez badugu ikasten, ez bagara aritzen. Helduek umeekin beste inorekin
|
euskaraz
hitz egiten ez badute, hortik ez dator gauza onik.
|
|
2010
|
|
|
Zergatik? Nafarroako eta Arabako herrixka haietan
|
euskaraz
hitz egiten ez zelako eta, oro har, euskararekiko kontzientziazio eskasa zegoelako, batetik; eta baldintza sozialak ere ezberdinak zirelako, bestetik: nekazal giroa nagusi, haur gutxiago, elkartzeko eta gauzak egiteko joera txikiagoa?
|
|
|
“Hau ez da euskara ikasteko klase bat. Hemen ordubetez
|
euskaraz
hitz egiteak ez dauka zentzurik gero kalean gaztelaniaz arituko bagara. Benetako helburua euskaraz hitz egiteko ohitura sortzea da”, gaineratu du Mertxe Zumeaga koordinatzaileak.
|
|
2011
|
|
|
Don Erasmo Urmeneta, jatorriz, Nafarroako iparraldeko herri batekoa zen, eta, batzuetan,
|
euskaraz
hitz egiten ez zekien arren, euskarazko hitz batzuk irakasten zizkien ikasleei: erran nahi baita maisuak bazuela, bai, halako jakin--min bat, baita jakituria gutieneko bat ere, euskal arrastoa zutèn inguruko izen toponimikoetan murgiltzera eta ikasleei irakastera eraman zuena:
|
|
|
Era berean, jasotako informazioaren arabera, gaztelaniaz edota
|
euskaraz
hitz egiten ez duten atzerritarrekin aparteko zailtasunak daude kasu berriak atzemateko. Hala, komunikazio-arazoek tratu txarren azaleratzea oztopa lezakete.
|
|
2012
|
|
|
Eta esan bazuten egin dute; ez genuen besterik behar, emandako hitza jaten euskalduna. Lehenengo aldiz,
|
euskaraz
hitz egiten ez duen elkarrizketatu bat ekarri zuten, beraz, astelehen gauean Ai, ama! saiora.
|
|
2013
|
|
|
Lehenik, oso argi geratzen da ez dela gauza bera euskaraz hitz egitea eta euskalduna izatea. Beste hitzetan esanda,
|
euskaraz
hitz egiteak ez du automatikoki eta halabeharrez pertsona bat euskaldun egiten. Gainera, esan daiteke euskaldun adierak baduela hizkuntza identitatearen bustidura nabarmena.
|
|
|
Hiru herrietan,
|
euskaraz
hitz egiten ez duen pertsona bati galdetu zaio zer pentsatzen duen euskara batuari buruz. Pertsona hauek, nahiz eta euskaraz hitz egiten ez jakin, hizkuntzari buruz informazio pixka bat jakin behar izan dute.
|
|
|
Lehen galdetegi bat egin da euskaldun zaharrentzat. Bigarren galdetegi bat egokitu da
|
euskaraz
hitz egiten ez dakiten hiru pertsonentzat. Azken galdetegi bat egin da kolegioetako ikasleei banatzeko.
|
|
|
Lehenik, euskaldun zaharrak, lehenago aipatu hiru herrietan. Gero,
|
euskaraz
hitz egiten ez duten pertsona batzuk, baina hizkuntzari buruz informatuak direnak elkarrizketatu dira. Azkenik, kolegioetako ikasle batzuk elkarrizketatu dira, 11 -13 urte artekoak.
|
|
|
–Nik anaiarekin joan nahi dut, ez utzi hemen bakarrik? esaten zuen, baina, antza,
|
euskaraz
hitz egiten ez zuen begirale hark entzungorrarena egin zuen.
|
|
|
Ilaran denbora luzez zain egon ostean iritsi ginen lehenengo lerrora. Nire izen-abizenak zerrendan zeudela egiaztatu zuen emakumeak eta
|
euskaraz
hitz egiten ez zuten gizon hark txartel bat eman zidaten, 2175 zenbakia zeukana idatzita. –Departamento de Asistencia Social del País Vasco.
|
|
2014
|
|
|
Eta beren burua ezin izan dutenek beren seme-alabarena behintzat. Kulturara iristeko euskara funtsezkoa da, eta hori lortu dute euskara etxean jaso ez zutenek,
|
euskaraz
hitz egiten ez zutenek. Hori Bilbon izan da eta Euskal Herrian orobat.
|
|
2016
|
|
|
Asteazkenean egitekoak ziren arabierazko bisita, baina azken unean urrira arte atzeratu dute.Atzo, gaur eta biharko Gasteiz euskalduna bisita gidatua euskaraz egin da aurretik. Zergatik orain arabieraz. Ideia izan da euskararen historia gerturatzea
|
euskaraz
hitz egiten ez dutenengana. Gaztelerazko bisitara nahiko jende joan zen.
|
|
|
Gainera, talde bateko norbaitek
|
euskaraz
hitz egiten ez badaki edo euskara ulertzeko arazoak baditu, egoera horrek gazteleraz hitz egitera eramaten gaitu. Nola jokatu, ordea, ni-ni-ni herritarrekin, hau da, ni estudia euskara, ni practica euskara, ni tiene la menor intención…?
|
|
2017
|
|
|
Nik neuk esango nuke
|
euskaraz
hitz egin ez baina ulertzen dutenekin elkarrizketa elebidunak mantentzea ari dela gertatzen iraultza. Ziurrenik paparrean" Euskara Ari Du" txapatxoa eramaten segitzea erabaki duten askok berdin sentitu duela esango nuke:
|
|
|
Prentsa-saltzailearekin, 60 urterekin gaztelaniaz trakets aritu arren
|
euskaraz
hitz egiten ez duen kaleko euskaldun atzenduarekin, kafea hartzen duzun ostatua gaztelaniaz betetzen duten arren ia denek primeran ulertzen duten funtzionario, komertziante eta jubilatuekin… norekin ezingo duzu euskaraz hitz egin baldin eta zure herrian %20 besterik ez bada ulertzen ez duena?
|
|
|
Honen arabera, gazte batzuentzat euskaraz hitz egitea eta euskalduna izatea ez da berdina, hots,
|
euskaraz
hitz egiteak ez du zertan automatikoki euskaldun egiten. Horretaz gain, gazteen iritziz, hortaz, hizkuntza hitz egite hutsak ere ez du hiztun legitimoa izatea ziurtatzen, ez da horretarako nahikoa (Ortega eta beste, 2013).
|
|
|
Gazte batzuentzat euskaraz hitz egitea eta euskalduna izatea ez da berdina, hots,
|
euskaraz
hitz egiteak ez du zertan automatikoki euskaldun egiten. Horretaz gain, gazteen iritziz, hortaz, hizkuntza hitz egite hutsak ere ez du hiztun legitimoa izatea ziurtatzen, ez da horretarako nahikoa.
|
|
|
Nik neuk esango nuke
|
euskaraz
hitz egin ez baina ulertzen dutenekin elkarrizketa elebidunak mantentzea ari dela gertatzen iraultza. Ziurrenik paparrean" Euskara Ari Du" txapatxoa eramaten segitzea erabaki duten askok berdin sentitu duela esango nuke:
|
|
|
Prentsa-saltzailearekin, 60 urterekin gaztelaniaz trakets aritu arren
|
euskaraz
hitz egiten ez duen kaleko euskaldun atzenduarekin, kafea hartzen duzun ostatua gaztelaniaz betetzen duten arren ia denek primeran ulertzen duten funtzionario, komertziante eta jubilatuekin... norekin ezingo duzu euskaraz hitz egin baldin eta zure herrian %20 besterik ez bada ulertzen ez duena?
|
|
|
Beraz,, euskalduntasunaren? ikuspegi esentzialista eta etnikoa ohikoagoa da frantses bezala identifikatzen diren eta
|
euskaraz
hitz egiten ez dutenen artean, euskaldunen artean baino.
|
|
|
–Lehenik, oso argi geratzen da ez dela gauza bera euskaraz hitz egitea eta euskalduna izatea. Beste era batean esateko,
|
euskaraz
hitz egiteak ez du automatikoki eta halabeharrez pertsona bat euskaldun egiten. [?] Bigarrenik, hizkuntza hitz egite hutsarekin ez da ziurtatzen hiztun legitimoa, benetakoa, izatea, hau da, hizkuntza hitz egitea ez da nahikoa hiztun legitimo bezala sentitzeko, norberak hautemateko edo hautemana izateko? 140 Horra Ane Ortega eta gainerako kideen ikerketatik datorkigun informazioa.
|
|
|
haurrak
|
euskaraz
hitz egin ez
|
|
|
c) J.M. Satrustegiren lekukotzan oinarrituta, nola konbentzitzen zituzten agintariek haurrak
|
euskaraz
hitz egin ez zezaten?
|
|
|
XX. urteurrenaren berezitasuna ikusi ahal izango da erakusketa horretan. Martxoaren 11n, Korrika festa egingo dugu Tolosan eta han ere, aurreko edizioetako flashak ekartzen ahaleginduko gara.BATZUK leloa izango du aurtengo edizioak. Nondik nora. Oraingo honetan,
|
euskaraz
hitz egiten ez duten euskalzale horiengan jarri nahi izan da fokoa. BAT norberaren hizkuntza izan daiteke, hizkuntza bat edota euskara bera… ZU parean dagoen hori izan daiteke.
|
|
|
Aukera, beste herri mugimenduekin aliantzak egiteko, euskararen mugimenduarekin egiten ari garenez. Aukera, momentuz
|
euskaraz
hitz egiten ez dutenekin edo jatorria, adina, bizilekua edo dena delakoagatik inoiz egingo ez dutenekin nola jardun pentsatzeko. Konbentzituta bainago horretan ere eredu izan gaitezkeela.
|
|
|
Aukera, beste herri mugimenduekin aliantzak egiteko, euskararen mugimenduarekin egiten ari garenez. Aukera, momentuz
|
euskaraz
hitz egiten ez dutenekin edo jatorria, adina, bizilekua edo dena delakoagatik inoiz egingo ez dutenekin nola jardun pentsatzeko. Konbentzituta bainago horretan ere eredu izan gaitezkeela.
|
|
2018
|
|
|
Hizkuntza ohitura pertsona zehatz batekin aldatzea izan daiteke asmoa edo xede talde batekin; orain arteko hizkuntza ohitura euskarara ekartzea da hautatu beharreko erronka. Aldi berean,
|
euskaraz
hitz egiten ez dakitenek ere parte hartu dezakete egitasmoan, helburu gisa bigarren batek berari euskaraz egiteko eskatzea jarriz. Momentuz, egitasmoko parte-hartzaileen %89 da euskaraz hitz egiteko gai eta %11k euskara ulertzen du baina zailtasunak ditu hitz egiterakoan.
|
|
|
4 Belarripresten zeregina funtsezkoa izan da. Lehenengo hitza euskaraz egiteko ingurune seguru bat sortu dute, bai ezezagunekin bai ezagunekin(
|
euskaraz
hitz egin ez, baina ulertzen duten pertsonak deskubritzeko modu bat izan da). Ahobiziei heltzen zaien mezua belarripresten jokaerarekin:
|
|
2019
|
|
|
Era berean, badirudi erronkalariek izandako ohitura aldaketek beren inguruan eragin dutela. hala, erronkako xede-taldearen edo hartzaileen kasuan ere antzeman da euskara gehiago erabiltzearen aldeko joera, nahiz eta hauen kasuan abiapuntua apalagoa zen eta bilakaera ere hala izan den. Erronkalariei" beti edo gehienetan euskaraz" egin dietenen kasuan 16,5 puntuko igoera izan da (%25, 2tik %41, 7ra)," erdi eta erdi egiten dietenen" taldea ere 5,9 puntu igo da (%42, 7tik %48, 7ra) eta" gutxitan edo inoiz
|
euskaraz
hitz egiten ez dietenak" nabarmen jaitsi dira, 22,5 puntu (%32, 1etik %9, 6ra). urtebeteko ibilbidean, hernaniko herritarrek modu oso aktiboan erantzun diote Baietz hernanik! egitasmoari, eta baietz esan dezakegu:
|
|
|
Erdaldun,
|
euskaraz
hitz egiten ez duena. Adiera horretan bat egiten du barbaro hitzaren antzina bateko hiztun arrotz adierarekin, baina ez inperio erromatarraren ostean barbaro hitzak hartu zuen eta nagusitu denarekin.
|
|
2020
|
|
|
Herritarren gehiengoa euskalduna delako, %70etik gora; gazteak are gehiago. horrez gain,
|
euskaraz
hitz egin ez arren ulertzen dutenak eta ikasten ari direnak anitz dira.
|
|
2021
|
|
|
Pertsona heldu batzuek euskaraz soilik hitz egiten dute. Eta
|
euskaraz
hitz egiten ez badakizu ezin zara haiekin harremanetan izan. [ER -1]
|
|
|
Jatorrian ez gaztelania, ez euskara ezagutzen ez dutenen artean ere, euskara ikasteko jarrera oztopatzaileak dituztenak badira: euskara ikasteko beharrik ez dute ikusten, euren iritziz herrialdean gaztelaniarekin ondo moldatzea nahikoa delako, eta ez dagoelako herrialdean gaztelaniaz hitz egiten ez dakien inor (beste lekuko zenbaitek esaten dutenaren kontra), eta
|
euskaraz
hitz egiten ez jakiteak ez dielako inolako arazorik sortzen. Beraz, komenigarria eta baliagarria dela aitortzen badute ere, ez dute ezinbesteko ikusten euskaraz hitz egiten ikastea.
|
|
|
Bestalde, gaztelania jatorrian lehen hizkuntza dutenen artean, are modu bortitzagoan bizi dute euskaraz hitz egiten ikasi beharraren gaia; eskakizuna presio modura bizi dute, eta horren aurrean kexa edo gaitzespen-mezuak garatu dituzte. Euren iritzian migratzaileengan jartzen den eskakizun-maila ez ei da bidezkoa, izan ere, badakite asko eta asko direla
|
euskaraz
hitz egiten ez dakiten Gipuzkoako biztanleak, jatorri atzerritarrekoak ez badira ere. Gainera adierazten dute euskaldunek migratzaileen artean hierarkiak sortu dituztela, ez zaielako berdin eskatzen Erdi eta Hego Amerikan jatorria dutenei, eta, esate baterako, Europa mendebaldeko jatorria dutenei.
|
|
|
Arrazoi ugari ematen dituzte baieztapen horri eusteko. Alde batetik, euren iritziz ez dago herrialdean
|
euskaraz
hitz egiten ez dakien pertsonarik, beraz, komunikatzeko ez da ezinbestekoa, eta gaztelaniaz hitz egiten guztiek dakitenez, erraz moldatu daitezke soilik hizkuntza horrekin. Horrez gain, azpimarratzen dute euskarak administrazioan zein gizartean duen presentzia konparatiboki oso urria dela-eta, lasai asko bizi daitezkeela bertan euskaraz hitz egiten ikasi gabe.
|
|
|
Premisa horretatik tiraka, hiru portaera indartu nahi dituzte antolatzaileek: solaskideek euskara dakiten kasuetan euskaraz egitea; lehen hitzak euskaraz egitea beti (baita ezezagunekin ere), eta
|
euskaraz
hitz egin ez baina ulertzeko gai direnekin euskarari eustea, elkarrizketa elebidunak sustatzeko xedez. Helburu orokor horiek lortzeko, baina, bide ezberdinak daude, eta herri bakoitzak bereari heldu dio, Haurren aurrean helduok heldu ariketa tokian tokiko errealitatera egokitzeko.
|
|
|
Espainiarrak arazo bezala jotzetik, indarrean dagoen 86/ 1997 Dekretuaren aplikazioarekin gure herriarekiko inolako loturarik ez duten hautagaiei ateak irekitzen ari zaizkiela iradokitzera, herri batekiko atxikimendua modu arriskutsuan neurtuz; hots, soilik hizkuntza baten ezagutza handiago edo txikiagoaren arabera. Are okerrago, kasuren batean, nahita lotu da euskara ez jakitea militantzia autoritarioekin, erabat ahaztuz Euskal Herrian ehunka mila herritar daudela
|
euskaraz
hitz egiten ez dutenak, ez dakitelako, ulertu baino ez dutelako egiten… Autoritario espainiar ultraeskuindarrak ote dira horiek guztiak?
|
|
|
Bigarrenik, lehen hitzak euskaraz egitea ezezagunei eta euskaraz ulertzen duten ezagunei. Eta, hirugarrenik, hizketakideak ulertu bai, baina
|
euskaraz
hitz egiten ez badu, euskarari eutsi, elkarrizketa elebiduna izateko.
|
|
|
Hurrengo mendean amets erromantiko horrek erakarri zituen gurera George L. Steer, Andre Malraux, Orson Welles, Ernest Hemingway eta Jose Bergamin, Intelektual Antifaxisten Koalizioko burua, 27ko milizia poetikoaren erresistente xamurra137 eta Espainiako desertu erromantikotik Euskal Herrira erbesteratua, Eva Forest eta Alfonso Sastre bezala. " Nik ez dut
|
euskaraz
hitz egiten ez dakidalako" esan zuen Bergaminek," baina badakit halaber, jakin gabe ere euskaraz hitz egiten dudala" 138.
|
|
|
Nafarroako mendialdean ohiko da Koko erratea ondoko ibarrekoa denari (Iribarren 1952). Erroibarren eta Esteribarren, koko deitzen zaio
|
euskaraz
hitz egiten ez duenari, oro har, hegoaldekoak direnak. 2 Mamua, maskara, ergela, kaikua, kokolo (Iribarren 1952).
|
|
|
Ez da politikaz mintzatzen, nahiz eta haren aitari Pasaian zeuzkan bi barku kendu zizkioten nazionalek gerran, baina Carlos Garaikoetxea gustatzen zaio eta bere irudia ikusten duen bakoitzean gogoratuko du zein guapoa den. Bera da, hiru ahizpetan, seme-alabekin
|
euskaraz
hitz egin ez duen bakarra, eta bilobok jaio behar izan dugu bere etxean atzera erabiltzeko. Gu, beti, kontu handiz hurbilduko gara beragana, besapeetan josteko bi orratz luze balitu bezala.
|
|
2023
|
|
|
Eduki aldetik, hiztegi horretako sarrera gehienak toponimoak edota deiturak ziren eta, neurri txikiagoan, Nafarroan jadanik
|
euskaraz
hitz egiten ez zen herri aunitzetan erabiltzen edo ezagutzen ziren hitz arruntak eta esapideak. Argi dago helburu bikoitza erdiesten ahalegintzen zela, hau da, ikasleei ikusarazten beren familietako deitura nahiz beren herrietako toponimo aunitz, hein handi batean, euskal sustraikoak zirela, eta, horrekin batera, gaztelaniazko hizkeran entzun eta erabili ohi zituzten zenbait hitz eta esapide euskararen ondarekoak zirela.
|