|
2013
|
|
|
Dena den, kontzeptuak «zama ideologikoa» duela erantsi du:
|
euskaraz
hitz egiten den lurralde esparruaz mintzatzeko ez ezik, «juridikoki eta administratiboki Euskal Herria sortzeko borondatea» ikusten du epaiak kontzeptuaren erabileran. [' Euskal Herria' terminoa ezeztatu dute, Nafarroa barneratzen badu, MAITE ASENSIO, 2010-02-04]
|
|
|
Hala, euskal subjektu politiko desberdinek egituraketa kolonial eta atlantiko honi erantzuten diote. Beraz, El borracho burladon, azkenean eliteek ere
|
euskaraz
hitz egiten hasten diren momentu bakarrean, ez da kasualitatea saltzaile euskaldunak atlantikoko produktuak aipatzea: tabakoa eta Holandako ehunak.
|
|
2015
|
|
|
Egoera haatik aztertu zuen, horretaz, gaiaz publikoki idazteaz beharra ikusi zuen, sufrimendutik at joanez, egoeraren azterketa eginez. Eskoletan
|
euskaraz
hitz egiteagatik ikasleak zigortzen zirelarik oraindik, euskararen goratzera atera zen.
|
|
2016
|
|
|
Kontuz, hemen ere
|
euskaraz
hitz egiten dugu!
|
|
|
Gu euskaldun. Ez dugu
|
euskaraz
hitz egiteko, euskaldun sentitzeko beste arrazoirik, gure nortasun euskalduna baino, eta gure hizkuntza nortasun honen bihotzean, euskara, gure arbasoekin eta gure historiarekin lotzen gaituena. Ez daukagu besterik munduari eskaintzeko.
|
|
2017
|
|
|
Ordutik, familia Baionakotzat jo daiteke, baina, Baionakoak baldin badira ere, dasconaguerretarrak ezkontzen dira Lapurdiko familia euskaldunetan (Marie Gastambide, Ainhoakoa 1765ean, Catherine Laxalde, Donibanekoa 1814an). Harreman hauekin mantentzen da familia kontaktuan euskal giroarekin, eta Baionan bertan naturalki
|
euskaraz
hitz egingo zen haien etxean segur aski. Dasconaguerre abizena bera euskalduntasun markadore garrantzitsua zen eta harrotasunez eramaten zen.
|
|
2019
|
|
|
Etxeetako erabilerari begiratuta, Ondarroako etxeetan
|
euskaraz
hitz egiten dute hirutik bik, eta lautik batek gaztelaniaz. Beraz, goragoko arnasguneen sailkapenari jarraituz, Ondarroa arnasgune erasana dela esan dezakegu.
|
|
2020
|
|
|
Ez dakigu zer arrazoi egon diren aldaketa horren atzean. Deigarria da bereziki ikasle baten kasua, aldaketa 14 urterekin herriz aldatzean gertatu baita, ikusita gainera gaitasun handiagoa duela
|
euskaraz
hitz egiteko. Horrelako kasuak seinaleak dira irakasleentzat:
|
|
|
Hizkuntza erabilerari dagokionez, argi ikusten da haien hautuetan harrera herriko hizkuntza nagusiak (gaztelania) hartzen duela protagonismoa (neba-arrebekin eta lagunekin erabiltzen dute; beraz, etxean, eskolan eta lagunartean), eta euskara eta beraien lehen hizkuntza bigarren plano batean geratzen dira. Eskola eta, zehazki, gela da
|
euskaraz
hitz egiten duten leku bakarra, irakasleekin, eta ez ikaskideekin, eta irakasleek animatuta hitz egiten dute, ez haiek hautatzen dutelako. Euskara eskola munduko harreman formaletarako hizkuntza da; gaztelania, aldiz, lagunekin komunikatzeko erabiltzen duten hizkuntza da, etxean neba-arreben artean hitz egiteko erabiltzen dutena eta baita kaleko hizkuntza ere.
|
|
|
Testu honetan txertatutako gazteen ahotsek erakusten digute,
|
euskaraz
hitz egin ala egin ez, gaitasun bikaina eduki ala eduki ez, hizkuntza-adituak direla eta esperientzia horietan oinarritutako jakintzak aitortza merezi duela. Eta aitortzarekin batera, laguntza; hiztun bakoitzak bere bidea egiteko.
|
|
|
Bestetik, gazteek euskararen erabilera eta familia lotzeko joera dute. Euren iritziz, euskaraz egiteko ohitura dutenak familia" euskaldunetakoak" edota
|
euskaraz
hitz egiten duten familietakoak dira.6 Amorebieta-Etxanon (Zornotza) egindako talde-elkarrizketa batean neska gazte honen hitzek argi adierazi dute ikuspuntu hori:
|
|
2022
|
|
|
Pertsonaien artean idazketarekin lotura nagusia duena Pedro Viñas da, baliabide honekin mitinlarien mitinak gobernatzeaz bestalde, Eco de Vizcaya egunkariko berriemailea baita. Liberalen lehendakariak kanpainarako gudalburu izendatu zuenean, egoera soziolinguistikoa dela eta, erabiltzen diren bi mintzairak menderatzen zituen pertsonaia bat kontratatu zuenez, agindu ziezaiokeen idazkiak euskaratzea; ez, ordea,
|
euskaraz
hitz egitea.
|
|
2023
|
|
|
Gure kasuan ere, jarraikoak izan arren, bi belaunaldion arteko aldea nabaria da. Preseski, gorago esan dudanez, ezberdintasun horren berri ematea da lan honen helburuetako bat; ezinezkoa da, damurik, informatzailearen eta nire belaunaldikoon
|
euskaraz
hitz egiteko eraren arteko diferentziaren erakusgarri guztiak hona ekartzea. Labur beharrez, batzuk besterik ez dut aipatuko.
|
|
|
Ezinezkoa izan zait bi hazaldien
|
euskaraz
hitz egiteko moldeen arteko diferentziaren erakusgarri guztiak ekartzea; batzuk besterik ez ditut ahotan hartu, baina nago, bere laburrean, aski direla euskara izaten ari den eraldaketaren berri emateko, gure aurreko gurasoek euskaraz errazago egiten dutela erakusteko: hiztegi aberatsagoa, jario gehiago eta adierazkortasun handiagoa daukate.
|
|
|
Eduki aldetik, hiztegi horretako sarrera gehienak toponimoak edota deiturak ziren eta, neurri txikiagoan, Nafarroan jadanik
|
euskaraz
hitz egiten ez zen herri aunitzetan erabiltzen edo ezagutzen ziren hitz arruntak eta esapideak. Argi dago helburu bikoitza erdiesten ahalegintzen zela, hau da, ikasleei ikusarazten beren familietako deitura nahiz beren herrietako toponimo aunitz, hein handi batean, euskal sustraikoak zirela, eta, horrekin batera, gaztelaniazko hizkeran entzun eta erabili ohi zituzten zenbait hitz eta esapide euskararen ondarekoak zirela.
|