|
2010
|
|
|
EUSKARA edo EUSKERA edo EUSKEREA edo VASCUENCE ((LINGUA LENGUA IDIOMA) (EUSK VASC NAVARR)) edo HIKUNTZ. ikerlan honetako emaitzak ikusita, euskararen gaia arlo politikoari oso lotua agertzen da prentsako testuetan. oro-h -1 taulan ikusi dezakegunez, testu hauetako osagarri nagusienen artean, batez ere erakunde politiko ezberdinak agertzen dira, beste hizkuntzei buruzko aipamenekin batera: Eusko Jaurlaritza, Eusko Legebiltzarra, Madrilgo Kongresua, Gobernu Espainola, Nafarroako Gobernu eta Parlamentua nahiz Udaletxeak. euSkaldunon egunkariaren kasuan erakunde bat nagusitzen da, Jaurlaritza,
|
euskarari buruz
hitz egiterakoan erakunde hau aipatuz gehien. euskara bestalde, ideologia edo pentsaera abertzalearekin lotzen da, gai honen politizazioa indartuz, abertzaleak edo" nacionalismo vasco" ari buruz hitz egiteko joera dute egunkari ezberdinek. honekin batera herri identitate ezberdinak agertzen dira: Nafarroa, Espainia edo Euskal Herriaren erreferentziak eginez. euskara bestalde, hezkuntza, politika edo kulturari oso lotua agertzen da eta badira beste gai batzuk ere aipagai:
|
|
|
• nor da
|
euskarari buruz
hitz egiterakoan protagonista nagusia?
|
|
|
• zer dio egunkari bakoitzak
|
euskarari buruz
hitz egiten duenean?
|
|
|
Joera ezberdinak bereizten dira egunkari ezberdinen artean. Subjektuei edo nor galderari erantzuterakoan, ondorengo azterketa faktorialak azaltzen digunez, hiru joera ezberdin leudeke
|
euskarari buruz
hitz egiterakoan beren testuetan aipatzen diren subjetuei dagokionez:
|
|
|
.... gara edo berriak berriz euskararen eztabaidan Batasuna, euskal hiztunak edo berriaren kasuan eskuina dituzte aipagai. espainiar prentsak euskara euskal abertzaleei lotzeaz gain, Ibarretxe edo PNV’rekin ere lotzen dute Batasunarekin batera. egunkari ekonomikoei dagokionez, euskara euskal abertzaleei lotua agertzen da, bereziki la gaceta egunkarian, baina baita Cinco dias edo expansionen ere.
|
euskarari buruz
hitz egiterakoan, zer edukietaz hitz egiten dena aztertuz zera ikusten da:
|
|
|
• Hezkuntzaren gaia eta kultura dira nagusi
|
euskarari buruz
hitz egiterakoan.
|
|
|
Eztabaida politikoa eta Euskadi-Espainia arteko nazio eztabaida da beraz oso estu lotzen zaiona euskararen eztabaidari. Baina ageri da beste gai bat ere, jarrera etikoarekin zer ikusia duena, hizkuntzaren normalizazioak hiztunaren askatasunean duen eragina hain zuzen ere. espainiar prentsarentzat, euskararen auzian euskal abertzaletasunak du protagonismo nagusia eta bere alderdi nahiz buruzagiak, PNV eta Ibarretxe ditu hizpide.
|
euskarari buruz
hitz egiterakoan bi herri izaera kontrajartzen dira, Euskalerria eta baita Espainia ere. euskarari buruz hitz egitean gaztelaniaren egoeraz ere hitz egiten da, baita katalanaren errealitateaz ere. eta euskararen eztabaidan oso lotuta ageri dena da indarkeriaren erabilpena, espainiar batasunaren oinarri den Konstituzioa eta Eusko Jaurlaritzak daraman politika. eztabaida politikoa eta euskadi-espa... euskadiko erakundeen gidaritzan bideratzen ari diren hizkuntza politika kritikatu egiten dute. euskararen normalizazioa auzitan ipintzen dute, euskara, gizarteak ontzat ematen ez dituen gaiei eta bideei lotuta azaltzen dute, kasu askotan, indarkeriari. hizkuntza politikaren kostu ekonomikoa gehiegizkotzat jotzen da. eta euskara normalizatzerakoan inposaketarik gerta ez dadin, euskararen sustapena hiztun bakoitzaren borondatearen mailakoa izan beharko lukeela eta ez gehiagokoa adierazten da. egunkari hauek berauek, gaztelaniak ipar edo hego ameriketan bizi dituen testuinguru zailetan, espainiar hiztunen hizkuntza eskubideak errespetatzeko aldarrikapena egiten da hauek bizi duten egoera salatuaz. gaztelar hizkuntzaren hedapena eta handitasuna goraipatzen da beste aldetik. euskarari buruz hitz egiterakoan berriz, espainiar guzion ondaretzat jotzen da hizkuntza hau gaztelaniarekin batera. baina sustatu eta babestu beharrekoa gaztelania da eta ez euskara. euskal prentsaren artean joera ezberdinak ikusten dira, baina bada bereizgarri nagusi bat espainiar prentsarekiko, euskararen auzia eztabaida politikora ez mugatzearena hain zuzen. euskararen eztabaidan protagonista nagusiak, erakundeak eta udaletxeak ageri dira, baina hauekin batera euskal hiztunak, gurasoak, herritarrak ere agertzen dira eragile nagusi bezala. euskarari buruz hitz egiterakoan hizkuntza gutxitu honen ezagutzaz, erabileraz, normalizazioaz hitz egiten da. euskara herri izaerari lotua agertzen da, identitatea edo Euskalerria bezalako kontzeptuekin lotuta. azkenik hizkuntza honen inguruko jokabideei dagokionez, euskal prentsan hizkuntza honekiko erasoen salaketa, hizkuntza eskubideen errespetuaz eta Euskararen Dekretuari buruzko aipamenak egiten dira. esan behar da hala ere, euskal prentsan ere ageri dela euskararen gaia eztabaida politikoan kokatzeko joera, honela gara eta berriak Euskal Herria edo eskuinaren aipamena egiteko joera dute. honelako jarrera adierazten dute egunkari hauek:
|
|
|
Eztabaida politikoa eta Euskadi-Espainia arteko nazio eztabaida da beraz oso estu lotzen zaiona euskararen eztabaidari. ...este gai bat ere, jarrera etikoarekin zer ikusia duena, hizkuntzaren normalizazioak hiztunaren askatasunean duen eragina hain zuzen ere. espainiar prentsarentzat, euskararen auzian euskal abertzaletasunak du protagonismo nagusia eta bere alderdi nahiz buruzagiak, PNV eta Ibarretxe ditu hizpide. euskarari buruz hitz egiterakoan bi herri izaera kontrajartzen dira, Euskalerria eta baita Espainia ere.
|
euskarari buruz
hitz egitean gaztelaniaren egoeraz ere hitz egiten da, baita katalanaren errealitateaz ere. eta euskararen eztabaidan oso lotuta ageri dena da indarkeriaren erabilpena, espainiar batasunaren oinarri den Konstituzioa eta Eusko Jaurlaritzak daraman politika. eztabaida politikoa eta euskadi-espainia arteko nazio eztabaida da beraz oso estu lotzen zaiona euskararen eztabaidari. baina ageri da beste ... euskadiko erakundeen gidaritzan bideratzen ari diren hizkuntza politika kritikatu egiten dute. euskararen normalizazioa auzitan ipintzen dute, euskara, gizarteak ontzat ematen ez dituen gaiei eta bideei lotuta azaltzen dute, kasu askotan, indarkeriari. hizkuntza politikaren kostu ekonomikoa gehiegizkotzat jotzen da. eta euskara normalizatzerakoan inposaketarik gerta ez dadin, euskararen sustapena hiztun bakoitzaren borondatearen mailakoa izan beharko lukeela eta ez gehiagokoa adierazten da. egunkari hauek berauek, gaztelaniak ipar edo hego ameriketan bizi dituen testuinguru zailetan, espainiar hiztunen hizkuntza eskubideak errespetatzeko aldarrikapena egiten da hauek bizi duten egoera salatuaz. gaztelar hizkuntzaren hedapena eta handitasuna goraipatzen da beste aldetik. euskarari buruz hitz egiterakoan berriz, espainiar guzion ondaretzat jotzen da hizkuntza hau gaztelaniarekin batera. baina sustatu eta babestu beharrekoa gaztelania da eta ez euskara. euskal prentsaren artean joera ezberdinak ikusten dira, baina bada bereizgarri nagusi bat espainiar prentsarekiko, euskararen auzia eztabaida politikora ez mugatzearena hain zuzen. euskararen eztabaidan protagonista nagusiak, erakundeak eta udaletxeak ageri dira, baina hauekin batera euskal hiztunak, gurasoak, herritarrak ere agertzen dira eragile nagusi bezala. euskarari buruz hitz egiterakoan hizkuntza gutxitu honen ezagutzaz, erabileraz, normalizazioaz hitz egiten da. euskara herri izaerari lotua agertzen da, identitatea edo Euskalerria bezalako kontzeptuekin lotuta. azkenik hizkuntza honen inguruko jokabideei dagokionez, euskal prentsan hizkuntza honekiko erasoen salaketa, hizkuntza eskubideen errespetuaz eta Euskararen Dekretuari buruzko aipamenak egiten dira. esan behar da hala ere, euskal prentsan ere ageri dela euskararen gaia eztabaida politikoan kokatzeko joera, honela gara eta berriak Euskal Herria edo eskuinaren aipamena egiteko joera dute. honelako jarrera adierazten dute egunkari hauek:
|
|
|
Baina ageri da beste gai bat ere, jarrera etikoarekin zer ikusia duena, hizkuntzaren normalizazioak hiztunaren askatasunean duen eragina hain zuzen ere. espainiar prentsarentzat, euskararen auzian euskal abertzaletasunak du protagonismo nagusia eta bere alderdi nahiz buruzagiak, PNV eta Ibarretxe ditu hizpide. euskarari buruz hitz egiterakoan bi herri izaera kontrajartzen dira, Euskalerria eta baita Espainia ere. euskarari buruz hitz egitean gaztelaniaren egoeraz ere hitz egiten da, baita katalanaren errealitateaz ere. eta euskararen eztabaidan oso lotuta ageri dena da indarkeriaren erabilpena, espainiar batasunaren oinarri den Konstituzioa eta Eusko Jaurlaritzak daraman politika. eztabaida politikoa eta euskadi-espainia arteko nazio eztabaida da beraz oso estu lotzen zaiona euskararen eztabaidari. baina ageri da beste gai bat ere, jarrera etikoarekin zer ikusia duena, hizkuntzaren normalizazioak hiztunaren askatasunean duen eragina hain zuzen ere. aipamen hauek egiterakoan beren jarrera honako hau da: ...uskararen sustapena hiztun bakoitzaren borondatearen mailakoa izan beharko lukeela eta ez gehiagokoa adierazten da. egunkari hauek berauek, gaztelaniak ipar edo hego ameriketan bizi dituen testuinguru zailetan, espainiar hiztunen hizkuntza eskubideak errespetatzeko aldarrikapena egiten da hauek bizi duten egoera salatuaz. gaztelar hizkuntzaren hedapena eta handitasuna goraipatzen da beste aldetik.
|
euskarari buruz
hitz egiterakoan berriz, espainiar guzion ondaretzat jotzen da hizkuntza hau gaztelaniarekin batera. baina sustatu eta babestu beharrekoa gaztelania da eta ez euskara. euskal prentsaren artean joera ezberdinak ikusten dira, baina bada bereizgarri nagusi bat espainiar prentsarekiko, euskararen auzia eztabaida politikora ez mugatzearena hain zuzen. euskararen eztabaidan protagonista nagusiak, eraku... euskararen kontrako erasoen salaketa egiten da, gernikako estatutuak gizarte elebiduna sortzeko zuen helburuak porrot egin duela adieraziz. elebitasunaren porrota agerian jartzen dute, hainbat arlotan euskal hiztunek izaten dituzten hizkuntza eskubideen urraketak aipatuz. erakundeei aldarrikatzen zaie bestalde, euskararen gizarte egoera normalizatuaren bermea, bereziki eusko Jaurlaritzari. honi ziurtatu ezin duena eskatzen zaio askotan, euskarak gaztelaniaren aukera berdinak izatea gizartean. euskararen inguruko arazoak agerian ipiniaz, estatuarengandik bizi dugun zapalketa nabarmenago egiten da, estatu espainiarraren kontrako estrategia erreboluzio egilea justifikatuz. bestalde, diario de notiCiaS’ek upn protagonista nagusitzat aipatzean edo deiak euskal erakundeak eta bere buruzagiak aipatzeko joeran ere, posizio politiko ezberdinak kritikatuz edo babestuz nolabait eztabaida politikoan txertatuta ageri da euskara. dena dela, euskal prentsaren artean el Correo eta diario VaSCo egunkariek ageri dute euskararen gaia politizatzeko joera argiena, espainiar prentsarekin lerrokatzean, euskararen eragile nagusitzat politikari abertzaleak aipatuz, espainia-euskadi arteko nazio eztabaida jorratuz, gaztelaniaren errealitatearekin parekatuz, eta azkenik, larriena dena euskararentzat, bidezkoa ez den jokabideei, indarkeriari lotuaz gure hizkuntzaren errealitatea. honakoa da egunkari hauen jarrera euskarari buruz:
|
|
|
Baina ageri da beste gai bat ere, jarrera etikoarekin zer ikusia duena, hizkuntzaren normalizazioak hiztunaren askatasunean duen eragina hain zuzen ere. espainiar prentsarentzat, euskararen auzian euskal abertzaletasunak du protagonismo nagusia eta bere alderdi nahiz buruzagiak, PNV eta Ibarretxe ditu hizpide. euskarari buruz hitz egiterakoan bi herri izaera kontrajartzen dira, Euskalerria eta baita Espainia ere. euskarari buruz hitz egitean gaztelaniaren egoeraz ere hitz egiten da, baita katalanaren errealitateaz ere. eta euskararen eztabaidan oso lotuta ageri dena da indarkeriaren erabilpena, espainiar batasunaren oinarri den Konstituzioa eta Eusko Jaurlaritzak daraman politika. eztabaida politikoa eta euskadi-espainia arteko nazio eztabaida da beraz oso estu lotzen zaiona euskararen eztabaidari. baina ageri da beste gai bat ere, jarrera etikoarekin zer ikusia duena, hizkuntzaren normalizazioak hiztunaren askatasunean duen eragina hain zuzen ere. aipamen hauek egiterakoan beren jarrera honako hau da: ...rekoa gaztelania da eta ez euskara. euskal prentsaren artean joera ezberdinak ikusten dira, baina bada bereizgarri nagusi bat espainiar prentsarekiko, euskararen auzia eztabaida politikora ez mugatzearena hain zuzen. euskararen eztabaidan protagonista nagusiak, erakundeak eta udaletxeak ageri dira, baina hauekin batera euskal hiztunak, gurasoak, herritarrak ere agertzen dira eragile nagusi bezala.
|
euskarari buruz
hitz egiterakoan hizkuntza gutxitu honen ezagutzaz, erabileraz, normalizazioaz hitz egiten da. euskara herri izaerari lotua agertzen da, identitatea edo Euskalerria bezalako kontzeptuekin lotuta. azkenik hizkuntza honen inguruko jokabideei dagokionez, euskal prentsan hizkuntza honekiko erasoen salaketa, hizkuntza eskubideen errespetuaz eta Euskararen Dekretuari buruzko aipamenak egiten dira. esan... euskararen kontrako erasoen salaketa egiten da, gernikako estatutuak gizarte elebiduna sortzeko zuen helburuak porrot egin duela adieraziz. elebitasunaren porrota agerian jartzen dute, hainbat arlotan euskal hiztunek izaten dituzten hizkuntza eskubideen urraketak aipatuz. erakundeei aldarrikatzen zaie bestalde, euskararen gizarte egoera normalizatuaren bermea, bereziki eusko Jaurlaritzari. honi ziurtatu ezin duena eskatzen zaio askotan, euskarak gaztelaniaren aukera berdinak izatea gizartean. euskararen inguruko arazoak agerian ipiniaz, estatuarengandik bizi dugun zapalketa nabarmenago egiten da, estatu espainiarraren kontrako estrategia erreboluzio egilea justifikatuz. bestalde, diario de notiCiaS’ek upn protagonista nagusitzat aipatzean edo deiak euskal erakundeak eta bere buruzagiak aipatzeko joeran ere, posizio politiko ezberdinak kritikatuz edo babestuz nolabait eztabaida politikoan txertatuta ageri da euskara. dena dela, euskal prentsaren artean el Correo eta diario VaSCo egunkariek ageri dute euskararen gaia politizatzeko joera argiena, espainiar prentsarekin lerrokatzean, euskararen eragile nagusitzat politikari abertzaleak aipatuz, espainia-euskadi arteko nazio eztabaida jorratuz, gaztelaniaren errealitatearekin parekatuz, eta azkenik, larriena dena euskararentzat, bidezkoa ez den jokabideei, indarkeriari lotuaz gure hizkuntzaren errealitatea. honakoa da egunkari hauen jarrera euskarari buruz:
|
|
2012
|
|
|
zein polita zuen euskara edo zein zatarra neurea... Bietan, azken finean, mundua ilundu eta urrundu egin zaigu, euskararen indar eratzailea formaren zulo beltzean barrena jausi eta hondoratzen zaigulako. eta horrela, sarritan euskaraz egiten dugun jardun nagusia
|
euskarari buruz
hitz egitea da. ez da txarra, txarragoa da" konnotatzeko gaitasuna" bera ere galtzen dugula" kodeaz" eta
|
|
2018
|
|
|
Beste era bateko elkarguneak ere behar ditugu euskaldunok, euskararen gainean aritzeko eta sarea osatzeko. Izan ere, aukera gutxi izaten ditugu
|
euskarari buruz
hitz egiteko. On egingo lioke euskarari euskaraz arduratuta dauden zumaiarrak elkartzea, elkar ezagutzea, ikuspegiak trukatzea, elkarlanean jartzea..., kontzientziazioa lantzeko eta komunitatea trinkotzeko. zer egin horietan jendea elkartzen jarraitzeko.
|
|
|
Lekuez gain, ordea, beste era bateko elkarguneak ere behar ditugu euskaldunok, euskararen gainean aritzeko eta sarea osatzeko. Izan ere, aukera gutxi izaten ditugu
|
euskarari buruz
hitz egiteko. On egingo lioke euskarari euskaraz arduratuta dauden zumaiarrak elkartzea, elkar ezagutzea, ikuspegiak trukatzea, elkarlanean jartzea..., kontzientziazioa lantzeko eta komunitatea trinkotzeko.
|
|
|
Eta eman dit, baita ere, euskaldun izateko eta euskara bizitzeko modu desberdinak ezagutzeko aukera. Azpimarratu nahiko nuke hori,
|
euskarari buruz
hitz egiten dugunean oso zaila izaten delako erretratu orokor bat egitea, egoera soziolinguistikoari dagokionean Euskal Herrian lurralde, zonalde, auzo, eta hiri desberdin asko dauzkagulako. Familia euskaldunekoa naiz ni, herri nahiko euskaldun batekoa, baina ezagutu ditut euskaldun izateko beste modu batzuk, beharbada ez hain tradiziotik edo etxetik datozenak.
|