|
2000
|
|
|
Betiere, Zamudioko hizkerari arreta berezia ipiniz, noski. Izan ere, Gabriel Etxebarria elkarteko kidearen esanetan," Zamudion %60 euskaldunak gara, baina
|
euskara
gutxi erabiltzen da, eta horregatik gehienbat ikusi genuen beharra halako elkarte bat sortzeko, eta horretan gabiltza, ea euskarak Zamudion normalkuntza lortzen duen. Zeren potentzialki kapazitatea egon badago.
|
|
|
Egunkariek
|
euskara
gutxi darabilte; euskarari anekdota rola besterik ez zaioaitortzen hedabideetan; euskararen erabilpenak apenas du balio estatistikorik hedabideetan.
|
|
2005
|
|
|
Euskara gaur jasaten ari den lege negargarrietan bat hau da: zenbat etabote repiramidean gorago jardun,
|
euskara
gutxiago erabili. Goi maila horietan beti ari da jokoan, beste inon bainoerrazago, euskaraz ez dakien talenturen bat, gutxienez.
|
|
2009
|
|
|
Bitxia da zure lagun taldean euskaraz aritzea denak. Eskualde honetan, ikastolan ibilia izanagatik ere,
|
euskara
gutxi erabiltzen da.
|
|
2010
|
|
|
Euskara jaso nuen bai amarengatik bai inguruagatik. Geroztik Iruñerrian bizi gara eta
|
euskara
gutxi erabili izan badut ere ereduko ikastetxe publikoan hezkuntza jaso nuen. Ohitura ahalegina baino pisu gehiago duenez, kalean espainera erabiltzen ohi dut.
|
|
2011
|
|
|
3 ErABilErA erabileraz hitz egin behar dugu, berriro erabileraz!
|
euskara
gutxi erabiltzen da! Nire belarri/ begi ninietan garrasi antzeko zerbait da hori. hori entzuten —irakurtzen— dudanean, beti galdera bera datorkit burura:
|
|
|
eta neronek erantzuten diot: erdaldunek ezin erabil dezaketenez, euskaldunak dira, ezinbestean,
|
euskara
gutxi erabiltzen dutena. euskaldunek euskara gutxi erabiltzen dutela! ezetz, ezetz, ezetz eta ezetz. ez da egia, ez da zuzena, euskaldunei leporatzea euskararen erabilera soziala maila urria oinarri zientifikorik ez duen maltzurkeria da. orain baino lehenago, askotan, saiatu izan gara azaltzen euskararen ahozko erabilera hiztunen arteko (taldeko) fenomenoa dela eta, elebidunen proportzioarekin erlazio zuzena badu ere, erabilera tasa, ezinbestean eta beti, elbidunen tasa baino txikiagoa izan behar du. elebidunen proportzioa eta erabilera tasen arteko erlazioaz eta kalkulu
|
|
|
eta neronek erantzuten diot: erdaldunek ezin erabil dezaketenez, euskaldunak dira, ezinbestean, euskara gutxi erabiltzen dutena. euskaldunek
|
euskara
gutxi erabiltzen dutela! ezetz, ezetz, ezetz eta ezetz. ez da egia, ez da zuzena, euskaldunei leporatzea euskararen erabilera soziala maila urria oinarri zientifikorik ez duen maltzurkeria da. orain baino lehenago, askotan, saiatu izan gara azaltzen euskararen ahozko erabilera hiztunen arteko (taldeko) fenomenoa dela eta, elebidunen proportzioarekin erlazio zuzena badu ere, erabilera tasa, ezinbestean eta beti, elbidunen tasa baino txikiagoa izan behar du. elebidunen proportzioa eta erabilera tasen arteko erlazioaz eta kalkulu
|
|
|
Horrek denak azaldu ahal ditu portzentaje txiki horiek, baina bada beste azalpen bat:
|
euskara
gutxi erabiltzen da enpresa izenetan. Horrez gain, sektoreka ez dago, ez dugu antzeman inongo logika berezirik.
|
|
2013
|
|
|
Gaitasunari buruz jaso ditugun emaitzen arabera, ikerketa honetako partehartzaileen arteko ia %90a erosoen sentitzen den hizkuntza euskara da, eta euskara erabiltzen du bere buru barneko pentsamenduetan (%87, hurrenez hurren). tzunetan ikusi ahal izan dugunez, teknologiaren bitartez burututako jardueretan ikasleen ia hiru laurdenak beti euskara erabiltzen du SMS mezuak idazteko eta sare sozialetan lagunekin komunikatzeko. Aldiz, ikasleen erdia inguruk
|
euskara
gutxitan erabiltzen dute interneten bilaketak egiteko, gustuko web orriak ikusteko, interneteko jokoetan aritzeko, telebista ikusteko eta filmak ikusteko. Ikasleen herena inguruk euskara gutxitan eta beste herena inguruk sarritan erabiltzen dute euskara gustuko blogak irakurtzeko, blogetan parte hartzeko eta musika entzuteko.
|
|
2015
|
|
|
Horrela, euskaldun gisa definitzeko joera dute gorengo legitimotasun maila atxiki ohi zaien euskaldun zaharrengandik gertu sentitzen diren euskal hiztun berriak; besteak beste, euskarazko gaitasun eta jariotasun handia dutelako, sarri euskalkian mintzo direlako, euskaraz bizi eta pentsatzen dutelako, eta euskararekiko atxikimendu sendoa dutelako. Ostera, euskaldun berri moduan definitzeko joera handiagoa dute zerbait faltan nabaritzen duten euskal hiztunak, legitimotasunik sentitzen ez dutenak euren gaitasuna mugatua dela uste dutelako, egunerokoan
|
euskara
gutxi darabiltelako, etab. Areago, bada bere burua euskalduntzat jotzen ez duen euskal hiztun berririk ere; euskaraz hitz egiten jakitea eta euskalduna izatea gauza bera ez direla iritzita, euskara jakiteak ez dakarrelako nahita nahiez euskalduna izatea, sentitzea.
|
|
|
Hori bai, kexu bat ere ageri zen testuan:
|
euskara
gutxi zerabilen Deiak. Zeruko Argiak ere, bidenabar esanda, kexu bera izan zuen Eginekiko hura atera berritan.
|
|
|
Horren ondorioz, irakurle batzuk ez zeuden gustura. Eginen, esate baterako, Fidel Lamarkaren gutuna agertu zen, egunkariak
|
euskara
gutxi erabiltzen zuela-eta kexuka. Honako hau izan zen Egineko erredakzioko kideek gutun horren aldamenean paratu zuten oharra:
|
|
2017
|
|
|
1 SARRERA azkenaldian asko hitz egiten da euskararen erabileraz, zenbait datu ere ematen dira horren inguruan, eta, are gehiago, jendeak ere izaten ditu bere inpresioak eta egiten ditu auto diagnostikoak: " ni euskaraz bizi naiz"," nik
|
euskara
gutxitan erabiltzen dut"... baina beti izaten dira intuizioz eginak, ez dakigu zehatz mehatz gure erabilera zenbatekoa den eta, horregatik, ikerketa honen abiapuntua oinarrizko galdera horri erantzuna emateko saiakera bat da: zenbat bizi gara euskaraz?
|
|
|
ereduko ikasle gehienen euskara gaitasuna herdoiltzen eta mututzen doa erdara gehiegi eta
|
euskara
gutxiegi erabiltzeagatik. Ahanzturaren azpijana etengabea da euskarazko ikasketak amaitu eta gizartearen eremu zabaletan sozializatzen den heinean:
|
|
2018
|
|
|
Euskarri turistikoetan (eskuorriak, liburuxkak, webguneak...) euskara nola agertzen den kezka dute eragileek. Batetik, euskarriotan
|
euskara
gutxi darabilte; bestetik, bereziki kezkatzen dituena da euskarari buruz zein mezu ematen zaion bisitariari gune euskaldunetara doanean: " Europako hizkuntza zaharrena"," Euskara, babestu behar den altxorra"...
|
|
|
Lapurtarren artean gero eta erdarakada gehiago entzuten da, ez euskarak naturalki hartu dituelako frantsesaren hitzak edo esaerak, baizik eta
|
euskara
gutxi erabiltzearen ondorioz. " Gitarra jokatu" dioenean norbaitek, salatzen du euskara ez dela bere ohiko mintzaira.
|
|
2019
|
|
|
Nafarroako eremu mistoko euskararen erabilera datuak gogoan (Eusko Jaurlaritza et al., 2017), aurreikus genezake, oro har, parte hartzaileek
|
euskara
gutxi erabiliko dutela. Inpresio orokor honetatikharago, dena dela ere, litekeena da parte hartzaile batzuek harreman sare euskaldunak eraiki izana, Ortega eta besteren (2016) lanean erakusten den moduan hiztun berri batzuen kasuan.
|
|
2022
|
|
|
Lizarran
|
euskara
gutxi erabiltzen duten arren, badaude euskara gehiago erabiltzen duten tokiak. Honela, hasteko, unibertsitatean euskara gehiago egin dute klaseak euskaraz jaso dituztenek (3).
|
|
|
Bestalde, euskararen erabilera oztopatzen duten faktoreen artean, gaztelaniaz hitz egiteko ohitura eta inguruan ez hitz egitea nabarmentzen dira gehien Amorrortu eta besteren ikerketan (2017), bestela esanda, ohitura falta eta testuingurua. Bestalde, eta arestian esandakoaren haritik, hitz egiteko erraztasun falta egunerokoan
|
euskara
gutxi darabiltenen erdiak agertu du faktore oztopatzaile moduan. Horretaz gain, gaztelaniaren presioa handia dela aipatu dute partaide askok, testuinguru oztopatzailean bizi direnek ez ezik mesedegarrian bizi direnek ere.
|
|
2023
|
|
|
Kasu batzuetan oso kontakizun aberatsak topatu ditugu, ipuin kontalari trebe batek egingo lukeenaren bezalakoa, eta batzuen kasua ere azpimarratzekoa da urte gutxiren buruan lortu dutelako gaitasun hori, beraien egunerokoan euskara erabiltzeko aukerak oso gutxi direnean. Ikusi dugu egunerokoan
|
euskara
gutxi erabiltzen dutela askok, askorentzat bigarren edo hirugarren hizkuntza da euskara, ikasgelan ere agian ez dute asko erabiltzen, baina hala ere gaitasuna dute, eta, ikusi dugunez, erantzunetan gogoa edo atxikimendua badute. Oinarria badago, aukerak badaude, gehiago xaxatu eta gehiago hitz egin dezaten aukerak ematea litzateke.
|