|
2018
|
|
|
Bertze funtzio bat, ordea, ongi betetzen du, eta horregatik bilatu eta baliatu da haien lankidetza: aditu horien iritzia, multzo gisa hartuta, baliotsu eta erranahitsutzat jotzen dugu, batik bat harako kasu haietan zeinetan aditu horiek erakusten baitute iritzi adostasun maila handia, zeren holakoetan haien jokaerak balio baitezake erreferentzia gisa erakusteko zer bide diren aisa onartzekoak
|
euskal
prosaren garabidean. Hau da, aditu guziek onartzen badute atzerakarga txikiko item bat, iduri du ez litzatekeela arazorik izan behar hurrenkera hori eredu gisa ere irakasteko.
|
|
|
Horrelako item batzuk ere analizatu dira, nahiz eta ez diren berrikuntza inondik ere
|
euskal
prosa idatzian. Horregatik, ez da harritzekoa horrelakoen aurrean zuzenketa handirik ez egitea, eta bai gaitzestea, ordea, honelako erranaldi bat," Deialdi hau zuzenduta dago...
|
|
|
Bertzalde, graduko ikasleek eta batxilergoko irakasleek erakutsi duten jarreraren arrazoi nagusia izan liteke, gure ikuskeraren arabera, haien formazio garaian ez zela ezagutzen atzerakargaren kontzeptua, ez zela kezkagai, eta haien ikas ibilbide oinarrizkoan nagusi izaten zen kanonak arreta handiagoa jartzen ziola erranaldiaren elementuen ordenamendu formalari ezen ez komunikazio helburua ahalik eta modu efizienteenean erdiesteari. Eztabaida liteke, bai, ea iker ariketa honetan agertu diren item atzerakarga txikiak bertzerik gabe sustatzekoak diren
|
euskal
prosa garatzeko orduan, edo euskararen izaera hondatzen ote duten gehiegi (kalko onartezinak ote di15 Testuingururik gabeko erranaldi solteen zuzenketan fokalizatzeak beharbada ultrazuzenketarako joera ere sortu edo indartu dezake, eta gerta liteke normalean testu osoetan ontzat emanen liratekeen item batzuetan ere zuzenketa egitea, ohi baino irizpide zorrotzagoa erakutsita. Hala ere, horrek ez lioke balioa kenduko zuzentze jardunari:
|
|
|
Hala ere, horrek ez lioke balioa kenduko zuzentze jardunari: ...ada, zerbaitengatik da, hots, zuzentzailearen ustez" arau" batek hartara behartzen duelakoz. ren), edo komunikazio helburua hobeki edo okerrago betetzen duten, baina uste dugu ausarkeria handirik gabe erran daitekeela ezen baldin eta gure ikerketako aditu taldeak hagitz ongi onartu baldin baditu hizkuntza baliabide batzuk, baliabide horiek badutela" eskubidea" (ez lehentasuna?)
|
euskal
prosa idatziaren garapenean beren ekarpena egiteko (zuzentzaile zorrotzegien mailu kolpeak jaso gabe).
|
|
|
Orduko perspektiba urriagatik pentsatu bide zen eredu horrek arazorik gabe balio zezakeela komunikazio efizientea bermatzeko euskaraz, bai zeregin guzietan eta baita hizkuntza garatuenen mailan ere. Orduan indartu zen eredu oinarrizko hartan, azpimarratzen ziren gaztelaniarekiko desberdintasunak (frantsesarekikoek ez bide zuten hainbertzeko kezka pizten), baina diferentzia horiek euskal hizkuntzaren ezaugarri bereizgarritzat harturik eta sustatu beharrekotzat, ez zen sumatzen ezinegon handirik ea jokabide horrek ekar zezakeen eragozpenik
|
euskal
prosaren garapenean, salbu iritzi bakan baina ongi funtsatu batzuetan (Mitxelena eta Villasante ditugu gogoan; ikus Maia, 2014: 141).
|
|
|
Batzuetan atzerakarga handiko hitz ordenak hobesteko arrazoia ideologikoa izan da, eta ez zaio hainbertzeko arretarik jarri haren komunikazio balioari (Maia, 2014). Gure iduriko, ordean,
|
euskal
prosa logiko diskurtsiboaren helburu/ erronka nagusienetako bat da asmatzea nola lor daitekeen ahalik eta komunikazio efizientzia handiena, hartarako jokoan sarturik orain arteko euskarazko tradizio guzia, batetik, eta bertzetik ongi begiraturik zer ordenamendu liratekeen aukeran komunikazio efizientzia ahalik eta finena erdiesteko testuinguru bakoitzean. Gure ustez perspektiba izan behar da euskara oraindik garabidean dela, eta egokitzeko/ moldatzeko prozesu batean dabilela, bereziki eduki eta forma luze konplexuko prosa idatzia era (iki) tzeko zereginean.
|
|
|
107). Haren kokagunea, hortaz, hagitz garrantzitsua da komunikazio efizientziari begiratuta, eta hura gibelera eramateko jaidura, berriz, arriskutsua
|
euskal
prosa bizkor garatzeko. Iritzi hori ikus daiteke ondoko aipu honetan:
|
|
|
Azken ehun urteotan, SOA hitz ordena (Subjektua, Osagarriak, Aditza) nagusitzen joan da
|
euskal
prosan, ia bakarra izateraino. Aukeretako bat zen.
|
|
|
Nahiz eta
|
euskal
prosan SOA hitz ordena nagusitu den azken ehun urteotan ia bakarra gertatzeraino, SAO ordena ere nagusi zitekeen. Baliagarria baita SAO ere, eta kontuan hartzekoa.
|