|
2008
|
|
|
AAMko kide direla onartu eta errepresioagatik ez balitz, ez zirela mugimendu horretako parte izango azaldu zioten tribunalari. Auzitegi Nazionala «Auzitegi politikoa» dela eta inkomunikazioa ahalbideratuta «torturei bide ematen» diola,
|
euskal
presoen eskubideak urratzen dituela eta antzeko salaketak egin zituzten epaiketaren aurreneko egunean. Tribunalaren aurrean egin zituzten adierazpen horiek.
|
|
|
Etxerat eko kideen ustez,
|
euskal
presoen eskubideen alde orain arte eginiko ibilbidea luzea eta aldapatsua izanik ere, aukeraren bat egon bazegoen gaixotasun larriak zituzten presoak, gutxienez, askatuak izateko. Egoera, baina, larriagotu egin dela diote, eta ohartarazi dute egun osasunez larri dauden presoak espetxean hiltzeko asmoarekin zigortzen dituztela.
|
|
|
Esaterako, irakurri dut hainbat idazlek bat egin dutela
|
euskal
presoen eskubideen aldeko urtarrilaren 3ko deialdiarekin. Eta pentsatu dut, nahiz eta egun horretan Mexikon egon, nik ere dei horrekin bat egin nezakeela.
|
|
2009
|
|
|
Oro har,
|
euskal
presoen eskubide murrizketak salatu zituzten, eta mobilizatzera deitu zuten, Lizarribarren eskubideen alde egiteko. Era berean, Euskal Herrian libre bizitzeko duen eskubidea aldarrikatu zuten.
|
|
|
Bestalde, ehunka lagun elkartu ziren hainbat herritan
|
euskal
presoen eskubideen defentsan. Hala nola Arrigoriagan 52, Galdakaon 95, Sondikan 7, Erromon 30, Usurbilen 84, Zumaian 50, Mutrikun 60, Irurtzunen 28, Anoetan 21, Soraluzen 60 eta Berangon 52.
|
|
|
Batzuek jai giroan, bertze batzuek modu serioagoan ehunka herritarrek mobilizazioak eginen dituzte gaur
|
euskal
presoen eskubideen alde. Ekitaldi nagusia Oiartzunen (Gipuzkoa) izanen da bertan urtero bezala Oarsoko eta Bidasoaldeko Elkartasun Eguna ospatuko baitute.
|
|
|
jarri zuten pertsona. 1987an botoa HBri emateko eskatu zuela, EHko hautagai ere izana dela,
|
euskal
presoen eskubideak babesteko manifestuak sinatu izan dituela eta 18/ 98ko auzipetuei elkartasuna adierazi ziela aipatu dituzte frogatzat.
|
|
|
Bermeoko herritar batzuek jakinarazi dutenez, udaleko langileek,, ertzainekin bat?, herri horretako presoen argazkiak kentzen aritu ziren herenegun eguerdian. Ostiralero
|
euskal
presoen eskubideen alde egiten duten elkarretaratzea, baina, egin ahal izan zuten, eta 30 bat lagun bildu ziren. Hondarribian ere egin zuten elkarretaratzea, atzo.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzako Herrizaingo Sailak debekatu egin du
|
euskal
presoen eskubideen alde iganderako deituta zegoen martxa, aurreko urteetan egin diren manifestazioetan ere istiluak izan izan direla argudiatuta. Antolatzaileek datozen egunetan jakinaraziko dute debekua nola ikusten duten.
|
|
|
30 urte dira Kontxako estropaden egun handian
|
euskal
presoen eskubideen aldeko manifestazioa egiten dutela, eta istiluak debekua egon denetan bakarrik egon izan dira.
|
|
|
Milaka eta milaka dira Etxerat en deialdiari erantzun dioten herritarrak. Dagozkien eskubideen jabe, euskal presoak euskal herrira zioen pankartaren atzean,
|
euskal
presoen eskubideak eskatu zituzten Donostiako kaleetan barna. Manifestazio isila izan zen leloei dagokionez, baina txalo zaparradak amaigabeak izan ziren ordu eta erdiz.
|
|
|
Atzokoa ere baimenduta zegoen. Uda osoan
|
euskal
presoen eskubideen aldeko hainbat manifestazioa debekatu ondotik Eusko Jaurlaritzak hura onartzea erabaki zuen, baldin eta ez bazegoen presoen argazkirik zein legez kanpoko taldeen ikurrik, haien aldeko pankartarik eta oihurik. Gaurko, Kontxako bandera zela-eta arraunlarien munduko hainbat lagunek manifestaziora deitu zuten, baina hura debekatzea erabaki zuen Herrizaingo Sailak aurreko urteetan istiluak gertatu direla argudiatuta.
|
|
2010
|
|
|
Erdi kalean jarri zuten, jendea barrura sar zedin. Herri horietan eta beste hainbatetan egin zituzten mobilizazioetan, urtarrilaren 8an
|
euskal
presoen eskubideen alde Bilbon egingo den manifestaziora joateko deia egin zuten.
|
|
|
Egun hauetan mobilizazio gehiago ere egingo dira
|
euskal
presoen eskubideen alde. Konparazio batera, Amnistiaren Aldeko Mugimenduak Basauriko eta Martuteneko kartzeletara martxak antolatu ditu gaurko; gaixorik dauden presoak askatzeko eskatzeko.
|
|
|
Debekuen gainetik eta ezohiko ibilbidearekin eginda ere, milaka eta milaka lagun kalera atera ziren atzo Bilbon
|
euskal
presoen eskubideen alde. Dagozkien eskubideen jabe, euskal presoak Euskal Herrira lelopean, hiriburuko Kale Nagusia bete zuen jende uholdeak.
|
|
|
Dagozkien eskubideen jabe, euskal presoak Euskal Herrira lelopean, hiriburuko Kale Nagusia bete zuen jende uholdeak. 2010a
|
euskal
presoen eskubideen alde konpromisoak hartzeko urtea izan dadin eskatu zuten senideek. Etxerat en deialdia debekatu ostean, alderdiek egindako deialdiarekin bat egin zutenek Jesusen Bihotzean zuten elkartzeko ordua, presoen aldeko manifestazioak betidanik Aita Donostia plazan hasi badira ere.
|
|
|
Riosek Radio Euskadin adierazi duenez, iragan larunbatean
|
euskal
presoen eskubideen defentsan Bilbon egindako manifestazioa plurala izan zen, eta horrek agerian utzi du askotariko erakundeek bidea egin dezaketela elkarrekin. Haren aburuz, gisa horretako manifestazioek alderdien arteko konfiantza giroa sortzen dute, eta bide horrek etorkizunean fruituak eman ditzake.
|
|
2011
|
|
|
«Ideien bat egite hori» onartzen badu ere, epaileak dio legezkoa dela
|
euskal
presoen eskubideak edo «espetxe politika aldatzea» aldarrikatzea. Pedrazek nabarmendu duenez, legez kanpoko eragileez gain, aldarrikapen horiekin bat egin dute alderdi politiko eta gizarte eragile «askok»; 4.500 atxikimendu aipatzen ditu.
|
|
|
Babes eta sostengu handia izango du gaur Bilbon
|
euskal
presoen eskubideen alde egingo den manifestazioak. Babes eta sostengu handia, manifestazioa egin aurretik erakutsitakoa, gaur herritarrek emango duten erantzuna gorabehera.
|
|
|
Azken urte honetan bakegintzari eta normalizazio politikoari begira hainbat alorretan egindako urratsen ondorio ere izan liteke babes horren oinarrietako bat, eta euskal gatazka konponbidera eramateko ekimenen emaitza ere bai, konponbide horretan
|
euskal
presoen eskubideak eta haien parte hartzea ere aintzat hartu beharrekoak direla uste dutenak gero eta gehiago diren seinale.
|
|
|
Urteetan urtarrilaren hasieran
|
euskal
presoen eskubideen alde Etxerat erakundeak antolatutako manifestazioa egin izan da, baina iaz, lehenbiziko aldiz, debekatu egin zuten protesta hura, eta alderdi politikoak izan ziren, azkenean, deitzaileak. Aurten, Etxerat ek deitu ohi zuen manifestazioaren lekukoa Egin Dezagun Urratsa ekimenak hartu du.
|
|
|
Euskal jendarteari, nahikoa delako. Egin dezagun urratsa dauka izenburutzat ekimenaren manifestuak, eta bertan, Euskal Herria «aro berri baten atarian dagoela» sinetsita, balizko aro berri horri «arnasa ukatzen dioten» espainiar zein frantziar espetxe politikak errotik aldatzeko eskatzen dute,
|
euskal
presoen eskubideak errespetatzeko eskatzen dute eta oraingo etenik gabeko eskubide urraketa bertan behera uzteko. «Beren beregi eraikitako kartzela sistema ankerrena» erauzteko, alegia.
|
|
|
Espainiako Auzitegi Gorenak Oihana Agirre euskal herritarraren aurkako zortzi urteko kartzela zigorra berretsi eta gero, hura «edozein momentutan» espetxeratu dezaketela salatu dute. Espainiako Poliziak 2007an atzeman zuen Agirre,
|
euskal
presoen eskubideen aldeko manifestazio baten sustatzaile izateagatik. Urtebete eman zuen kartzelan donostiarrak.
|
|
|
Espainiako Auzitegi Nazionalak urtarrilean ezarri zion Gorenak berretsi berri duen zigorra.Babes zabala jaso zuen atzo Agirrek. Lagunekin, familiarekin, auzokideekin, Aitor ikastolako lankideekin eta
|
euskal
presoen eskubideen alde berarekin batera jardun direnekin elkartuta salatu zuen bere egoera, Donostian eginiko agerraldian. Julen Etxeberria ikastolako irakasleak, auzokide guztien izenean, eta Mattin Troitiño Etxerat elkarteko bozeramaileak hartu zuten hitza.Auzitegiek Agirreren aurka ezarritako kondena «bidegabea» eta «krudela» dela salatu zuen Troitiñok:
|
|
|
Adolfo Muñoz ELAko idazkari nagusiak Espainiako eta Frantziako gobernuei eskatu die espetxe politika malgutu dezaten, egoera politiko berria sustatu bidean. «Gauzak aldatu dira, eta Espainia eta Frantziako gobernuek neurri sendoak hartu behar dituzte
|
euskal
presoen eskubideak aurrera eramateko. Gure herriaren normalizazio politikoak eskatzen du euskal presoen eskubideak bideratzea».
|
|
|
«Gauzak aldatu dira, eta Espainia eta Frantziako gobernuek neurri sendoak hartu behar dituzte euskal presoen eskubideak aurrera eramateko. Gure herriaren normalizazio politikoak eskatzen du
|
euskal
presoen eskubideak bideratzea». Prentsaurrekoan agertu zen atzo Muñoz, euskal presoen egoeraren inguruan sindikatuak egindako barne hausnarketa plazaratzeko, eta urtarrilaren 7an Bilbon deitu den manifestazioari atxikimendua adierazteko.Muñozen aurretik, ELAko zuzendaritza batzordeko Xabier Anzak hartu zuen hitza.
|
|
|
Bilduk mozioak aurkeztuko ditu
|
euskal
presoen eskubideen alde
|
|
2012
|
|
|
«Ez da bidezkoa oinarrizko eskubideak urratzen dituen egoera mantentzea, are gutxiago momentu honetan Euskal Herrian dagoen egoeran», arrazoitu dute. Bilbora joateko deia Halako egoerak amaitu behar dutela eta,
|
euskal
presoen eskubideen alde larunbatean Bilbon egingo den mobilizaziora joateko deia egin dute.
|
|
|
Belen Arrondo EILAS sindikatuko kideak manifestazioa «gizartearen gehiengoaren oihua» izan dela adierazi du. Normalizazioa, eta
|
euskal
presoen eskubideak aldarrikatzeko beharrezkotzat jo du. Uneren batean Espainiako eta Frantziako estatuek kalearen oihua «entzun beharko» dutela uste du, «nahiz eta pausorik emango ez dutela esaten duten».
|
|
|
herritarren presioak Espainiako Gobernua jarreraz aldatzera eraman dezakeela frogatu du. Herrira ren ustez, «euskal jendartearen gehiengo zabal batek eta nazioarteak»
|
euskal
presoen eskubideen inguruko mugimenduak aldarrikatuz egindako eskaeraren ondorioz, erantzun bat eman beharrean ikusi du bere burua Espainako Gobernuak. Horren ondorioa da aurkeztu duen plana.
|
|
|
«Argi esanguratsua da hori», nabarmendu zuen Ugarteburuk, eta oroitarazi zuen gatazkaren ondorioez hitz egiteko borondatea «begi bistan» utzi duela ETAk ere. Bestetik,
|
euskal
presoen eskubideen aldeko gehiengoa «ikusi» egin ahal izan da aurten, Ugartebururen hitzetan: urtarrileko manifestazio «erraldoia» eta herenegun Gasteizko Udalak gaixo larri diren bi preso askatzearen aldeko mozioa onartu izana aipatu zituen adibideen artean.
|
|
2013
|
|
|
Helegitea aurkeztuko du abokatu taldeak, seguru dagoelako auzitegiak agindu dituen neurriak «erabat desproportzionatuak eta justifikaziorik gabekoak» direla. Halaber, operazioak
|
euskal
presoen eskubideen aldeko lana «kriminalizatzeko» helburua zuela uste duten arren, abokatuek ziurtatu dute zeregin horretan zein Herrira ren eta inputatuen alde lanean jarraitzeko asmoa dutela.
|
|
|
Esaldi horren ildotik sortu da Hala Bazan proiektua. Tantaz tanta
|
euskal
presoen eskubideen aldeko ekinbideak 34 irudimen ale bildu ditu liburu batean. «Espetxeak, deserriak, asteburuko bidaia amaigabeek...» sortutako sentipenen inguruko hamazazpi idazki eta hamazazpi irudi.
|
|
2014
|
|
|
Bigarrenik, Barañaingo kide batek Luis Goñi eta Xabier Sagardoi sakabanatu nahi dituztela ohartarazi du, eta egoera hori salatzeko hilaren 10ean 19:00etan Barañainen egingo duten manifestazioaren berri eman du. Azkenik, Maider Caminos Iruñerriko herri harresiko kideak azpimarratu du duela hiru hilabete Navarreria plazan izandako filosofia bera erabili behar dela
|
euskal
presoen eskubideen aldeko aldarrikapenean. «Bilbon ikusiko dugu egungo geldikeria higatzeko gai garela», aldarrikatu du Maider Caminosek Hitzak amaituta, tanta erraldoi bat irudikatu dute Udaletxe plaza erdian.
|
|
|
1990eko otsailean Euskal Herriratzea eskatzeko lehen manifestazioa egin zenetik, ekimen eta mobilizazio ugari egin dira aldarrikapen berberei eutsiz. Datorren larunbat arratsaldean berriro entzungo dira
|
euskal
presoen eskubideen aldeko aldarrikapenak, Bilbon, Tantaz Tanta plataformaren deiari erantzunez. Bilbo «itsaso» bihurtzea jarri dute helburu mobilizazioa antolatu dutenek.
|
|
|
EPPK-k aurten jazotako gertakari txarrak ere bildu ditu agirian: Arkaitz Bellon presoa hil izana; Josu Uribetxerria, Ibon Iparragirre, Ventura Tome eta Ibon Fernandez Iradi preso gaixoak larritu izana; Fernando Sota kartzelatu izana
|
euskal
presoen eskubideen alde egiteagatik... Atzo bertan jakin zen joan den asteburuan Errenteriako preso Maitane Linazasororen hiru lagunek auto istripua izan zutela Topas (Espainia) espetxera zihoazela, Etxerat ek esan zuenez.
|
|
|
Antolatzaileek eskatua zuten ekitaldia egin ahal izateko legezko baimena, baina, hala ere, lekua zaintzen ari ziren ertzainek kontrako espaloira joateko esan diete. Edonola ere, ozen entzun da
|
euskal
presoen eskubideen aldeko eta sakabanaketaren kontrako aldarria, eta mezua espetxe barnera ere iritsi da arazorik gabe. «Bazter batean utzi nahi izan gaituzte, nonbait traba handia egiten dielako euskal presoak euren eskubideen jabe eta etxean nahi ditugula entzuteak», esan du Sortuko eledun Maribi Ugarteburuk, «baina beste espaloitik bada ere, entzun dute».
|
|
|
Hator, hator kantatu ostean, elkarretaratuak ordu laurden batez egon dira espetxearen aurrean, presoen aldeko aldarri eta abesti artean. Gaurko ere
|
euskal
presoen eskubideen aldeko ekitaldi bat antolatu du Sortuk, Martuteneko espetxearen aurrean (Gipuzkoa). 11:30ean zutabe bat aterako da Donostiatik eta beste bat Hernanitik, eta 12:30ean bat egingo dute espetxearen aurrean.
|
|
2015
|
|
|
Horren arrazoietako bat, hain zuzen, Espainiako eta Frantziako komunikabideen jarrera dela uste dugu, gai hau ezkutatu eta isilarazi egiten dutelako, baldin eta atxiloketen berri emateko ez bada. Ez dute onartu nahi Euskal Herrian arazo politiko bat dagoenik, eta eztabaida kutsatu egiten dute, begizta amaigabe batean.Datorren astean hitzordu garrantzitsua dago Bilboko kaleetan
|
euskal
presoen eskubideen alde. Zuek gizarteari dei egiten diozue espetxe politika amaitzeko lan egitera.
|
|
|
Indartu eta zabaldu egin behar dela, eta mota guztietako eragileen artean partekatu: «Madrilen itxikeriaren aurrean, Euskal Herrian eman behar zaio indar politiko, sozial eta instituzionala
|
euskal
presoen eskubideen defentsa lanari».ETAk jardun armatua duela hiru urte eta erdi bertan behera utzi zuen arren presoen egoerak okerrera egin duela salatu dute Pernando Barrenak eta Amaia Izkok. Gainera, espetxetik kanpo presoei sostengu juridikoa, politikoa eta soziala ematen dietenen aurkako jazarpena handitu egin dela ohartarazi dute.
|
|
2018
|
|
|
Kalera Kalera dinamikak eta Sortuk
|
euskal
presoen eskubideen aldeko hainbat mobilizazio iragarri dituzte, apirilaren 17tik 21era. Hasteko, apirilaren 17an, Preso Politikoen Nazioarteko Egunean, ekitaldi politiko bat egingo dute, Galdakaon (Bizkaia).
|
|
2019
|
|
|
Barrualdean, ordea, bestelakoa zen egoera. Jose Ramon Lopez de Abetxuko euskal preso ohia eta Txema Matanzas abokatua hitzaldi bat eskaintzekoak ziren larri gaixo dauden
|
euskal
presoen eskubideei buruz: –Ez da mesede bat; legea betetzeko ari gara eskatzen?.
|
|
2020
|
|
|
Anari; Aiora Renteria eta Iñaki Imaz Piti; Juantxo Skalari; Esti eta Mikel Markez; Anita Parker; Hamar Arejita eta Keu Agirretxea; Bad Sound; eta Rotten XIII: horiek izango dira musikaren bitartez
|
euskal
presoen eskubideen urraketak salatuko dituztenak. Kontzertu akustikoak emango dituzte, eta bi saio izango dira:
|
|
|
Igandetik aurrera haur motxiladuna bilakatuko da, beraz. Sare
|
euskal
presoen eskubideen aldeko plataformak ekitaldi berezi bat antolatu du egun horretarako, Xuaren urtebetetzea ospatzearekin batera, eskatzeko haren gurasoak ere Usurbilen (Gipuzkoa) nahi dituztela: «Hori ez da Xuak amestutako edo asmatutako ezinezko ipuina.
|
|
|
Urtarrilaren 11n,
|
euskal
presoen eskubideak aldarrikatzeko manifestazioa egingo dugu berriro. Duela zortzi urte hartu zuen ETAk bere jarduerari amaiera emateko erabakia, eta urte eta erdi igaro da desegin zenetik.
|
|
|
Ez da horrela izan. Espainiako espetxeetan dauden
|
euskal
presoen eskubideak urratuak izaten jarraitzen dute, haien senideenak bezala, batez ere adinekoen eta haurren eskubideak. Bereziki kezkagarria da azken hauen egoera.
|
|
|
Baina jakin badakigu, eskubide urraketa hau 200 presok baino gehiagok jasaten dutela eta Zulueta eta Enparantzaren kasuak bi kasu gehiago besterik ez direla. Gobernu aldaketak ez du eraginik izan politika horretan, eta horrek esan nahi du
|
euskal
presoen eskubideak urratzen jarraitzen direla. Baina ez dugu ahaztu behar ez gaudela auzi «politiko» baten aurrean soilik; aitzitik, «giza eskubideen politikari» eragiten dion arazo bat ere bada aurrean duguna.
|
|
|
Azterketan sakonduz gero, larri gaixo dauden
|
euskal
presoen eskubideak ere ukatuak direla egiaztatzen da. Espainiako espetxe administrazioak, Gobernuak, funtsezko zerbait ahazten du:
|
|
|
Baita haien senideei ere. Politika, ordea, legetik haratago doa, legeak jasotzen ez dituen eskakizunak egiten ditu, eta
|
euskal
presoen eskubideak trukerako txanpon gisa erabiltzen ditu. Are gehiago, urte luzeko zigorra bete ondoren, presoa aske dagoenean ere, bere eskubideak mugatzen saiatzen da.
|
|
|
Euskal presoek egindako kaltea aitortu zuten, eta ezin zaie eskatu legez aurreikusi gabeko baldintzak betetzea beren eskubideak bermatuak izateko. Harrigarria da erakunde publiko batzuen txostenek espetxe politika aipatzea eta
|
euskal
presoen eskubideei buruz esaldi bakar bat ere ez esatea. Eskubideak politika hitzaren azpian ezkutatzen dituzte, baina eskubideak pertsonenak direla ahaztu egiten dute, politikak ezin dituela eskubideak zokoratu, eta horrela jokatzen duena dela haien urraketaren erantzule.
|
|
2021
|
|
|
Hurbilketekin eta Euskal Herriratzeekin «itxaropentsu» dago
|
euskal
presoen eskubideen aldeko mugimendua. Seme alabak dituzten 94 euskal presoen egoeraz ohartarazi dute
|
|
|
Salbuespeneko espetxe politika «bertan behera» uzteko eskatzeko, manifestaziora deitu du Sare
|
euskal
presoen eskubideen aldeko mugimenduak biharko, Donostian. Hain zuzen ere, gaur egun dagoen espetxe politikatik «lege arruntera pasatzeko» eskatzen du mugimenduak:
|
|
|
EAEko Auzitegi Nagusiak ez zuen debekatu larunbatean Arrasaten (Gipuzkoa)
|
euskal
presoen eskubideen alde eginen den martxa, eta Espainiako Auzitegi Nazionalak ere gauza bera egitea erabaki du. Jose Luis Calama epaileak atzo jakinarazi zuenez, hain zuzen, «une honetan ez dago beharrezko datu eta elementurik zehazteko salaturiko egitateak terrorismoa goratzearen delitua izan daitezkeen ala ez».
|
|
|
ibilian ibilian, euskal presoen «etxerako bidean» urratsak egiteko. Euskal Herriko alderdi, sindikatu eta eragile andanaren babesarekin egin zuen bidea
|
euskal
presoen eskubideen aldeko protestak, eta eskari nagusi bat plazaratu zuten bukaeran Joseba Azkarraga eta Arantza Aldezabal Sareko bozeramaileek: euskal presoei aplikatzen zaizkien «salbuespenezko» espetxe politikak «bertan behera» geldi daitezela.
|
|
|
«Egun horretan berriro bete behar ditugu kaleak». Orduan ere
|
euskal
presoen eskubideak «urratzeari uzteko» eskatuko dute, eta salbuespenezko neurriak hartzen edo mantentzen dituzten instituzioei eginen diete deia: «Ozen entzun behar gaituzte denbora luzez aplikatu den eta pertsona askori eta askori hainbeste sufrimendu eragin dien salbuespenezko espetxe politika bertan behera uzteko ahalmena duten instantzietan».
|
|
|
Denak Euskal Herrira ekartzea jarri zuten hurrengo urrats gisa, eta oro har «legeria arrunta» aplikatzea: «Ezkutuko bizi osorako kartzela zigorrak eragotziko dituen legeria,
|
euskal
presoen eskubide diren gradu progresioa eta espetxeko baimenak ahalbidetuko dituena». Zehaztu zutenez, izan ere, espetxe politika «arrunta» aplikatuz gero etxean egon lukete euskal presoen «heren batek baino gehiagok».
|
|
|
7/ 2003 legea gaitzesteko dela larunbatean Arrasaten deiturikoa. Joseba Azkarraga
|
euskal
presoen eskubideen aldeko mugimenduko bozeramaileak berak astelehenean azaldu zuen deialdian Unai Parot euskal presoaren izena jarri badute hura ere lege horren arabera kondenatua dagoelako dela, eta senideak herri horretan dituelako: «Hori bera egin dezakegu beste uneren batean, eta ez dugu baztertzen egitea, adibidez Ondarroan Asier Badiolaren kasuan, egoera antzekoan baitago, edo Bilbon Bea Etxeberriaren eta Iñigo Zapirainen kasuan, Orozkon Alaitz Aramendirenean...
|
|
|
«Bidea egin egiten da; urratsez urrats, ibilian ibilian»: hala uste du
|
euskal
presoen eskubideen aldeko Sare mugimenduak, eta horixe irudikatzeko manifestazioa egin zuten atzo Gasteizen, «euskal preso guztiak etxera itzultzeko bidea» galdegiteko.
|
|
|
Urtarrilaren 9ko manifestazioaren biharamunean, aurtengo helburuen berri eman zuen Hego Euskal Herrian
|
euskal
presoen eskubideen alde lan egiten duen Sare mugimenduak. Horien artean, euskal presoak Euskal Herrira ekartzeko prozesua azkartzea eta gradu aldaketak bizkortzea galdegin zuen, baina bada bertze asmo bat, orain arte gutiago aipatu dena:
|
|
|
EAEko Auzitegi Nagusiak eman du azken hitza, oraingoz: haren arabera, ezin zaio jarri helegiterik larunbaterako
|
euskal
presoen eskubideen alde Arrasaten (Gipuzkoa) antolaturiko protestari, halako mobilizazioak soilik komunikatu egin behar baitira, eta ez baimendu. Beraz, adierazi du ez duela debekatuko martxa.
|
|
|
Sarek
|
euskal
presoen eskubideen aldeko mobilizazioak antolatu ditu Urtezahar egunerako zenbait udalerritan. Arrasaten (Gipuzkoa), herriko presoak etxeratzeko eskatuko dute, eta horien artean dago Unai Parot.
|
|
|
Ohar batean, plataformak azaldu du Arrasatekoa beste mobilizazio bat gehiago dela dozenaka herritan egingo dituztenen artean, eta hileko eta urteko azken ostiraletan egin ohi dituzten deialdiak direla, «espetxe politika honen ondorioz euskal presoei ezartzen zaien salbuespen legediaren» aurka egiteko: «Gure azken urteetako ibilbideari erreparatuz, argi dago guk sekula ez dugula presorik omendu; gure lana beti nabarmendu da salbuespen legediaren salaketa zein
|
euskal
presoen eskubideen aldeko defentsa eta biktima guztiekiko errespetua, elkartasuna eta babesaren arteko oreka uztartuz lan egiteagatik».
|
|
|
Ez da horiena «salbuespenezko» kasu bakarra. Izan ere,
|
euskal
presoen eskubideen aldeko eragileek oroitu dute Frantziako Gobernuak pandemiaren hasieran hartutako neurriek ez zituztela euskal presoak kontuan hartu —egoerarik zaurgarrienean ziren hainbat preso askatu zituzten— «Salbuespen egoera hau dela eta, Ion Paroti, Jakes Esnali, Frederic Haranbururi, Josu Urrutikoetxeari, Gurutz Maiza Artolari eta Ibon Fernandez Iradiri ez zaizkie beren eskub... Ibon Fernandez Iradiren kasua nabarmendu dute:
|
|
2022
|
|
|
Sare hasi da larunbatean herrietan egingo dituen mobilizazioetarako atxikimenduak biltzen eta argitaratzen. Osasun egoera dela eta, bertan behera utzi zuten Bilbon
|
euskal
presoen eskubideen alde egitekoa zuten urtarrilaren 8ko urteroko manifestazio jendetsua, eta, horren partez, herrietan egingo dituzte mobilizazioak.
|
|
|
Larunbatean ez da egonen Bilboko urteroko manifestazio jendetsurik, baina Sare
|
euskal
presoen eskubideen aldeko mugimenduak herri eta hirietan eginen diren manifestazioetan parte hartzeko deia egin die euskal herritarrei. Nabarmendu du, hain zuzen, «garrantzitsua» dela «kalera irtetea eta salbuespeneko espetxe politikaren amaiera eskatzeko aldarrikapena aktibo mantentzea».
|
|
|
Pandemiak bertan behera utzi zituen ekitaldien artean zegoen Lasterbidean
|
euskal
presoen eskubideen aldeko elkartasun lasterketa, eta aurten egin eginen dutela jakinarazi du Etxerat euskal presoen senideen elkarteak. Kanpezun izanen da lasterketa (Araba), maiatzaren 28an, eta gaur aurkeztu dute egitaraua, herri berean.
|
|
|
Sarek
|
euskal
presoen eskubideen aldeko bizikleta martxa bat hasi du gaur goizean, Etxera bidea gertu lelopean; Etxarri Aranaztik (Nafarroa) abiatu da itzulia, eta igandean amaituko da, Donostiako Bulebarrean. Bosgarren aldia izango da aurtengoa, eta berrogei bat lagun irten dira Nafarroako herri hartatik.
|
|
|
Konpartsak argazki horiek «modu nabarmenean» erakutsi zituela gaitzetsi zuen elkarteak, eta biktimak zein haien senideak «iraindu» zituela. Elkarteak, gainera, argazkiak lehenbailehen kentzeko eskatu zion Auzitegi Nazionalari, eta, halaber, ikertu zezala nora doazen
|
euskal
presoen eskubideen aldeko materiala saltzearen ondorioz lortutako irabaziak.
|
|
|
Goizeko manifestazioaren amaieran Bego Atxak eskertu egin dio gehiengo sozial eta politikoari
|
euskal
presoen eskubideen alde egindako ahalegina. Ohartarazi du, ordea, urruntze politika amaitzen ari diren arren, oraindik indarrean direla salbuespen neurriak.
|
|
|
Bake Bideak eta Sarek bi urte daramatzate, osasun neurriak tarteko, urtarrileko Bilboko mobilizazio jendetsua gauzatu ezinik; 2023ko urtarrilean, ordea, ezintasun hori eten egingo da, eta Bilboko erdiguneko kaleak
|
euskal
presoen eskubideen aldeko aldarria hartuko dute atzera. «Orain da garaia», esan zuten antolatzaileek atzo, martxa handiaren berri emateko agerraldian:
|
|
|
Gaur Nafarroakoa zenbait herritan ziren
|
euskal
presoen eskubideen alde bilkurak egitekoak, besteak beste, Agoitzen, 19:00etan, udaletxe aurrean; Antsoainen, 18:30ean, Lapurbide plazan; Elizondon, 20:00etan, plazan; Garesen, 19:00etan, plazan. Urtarrilaren 4an, berriz, Lodosan egingo dute kontzentrazioa.
|
|
2023
|
|
|
Aro baten amaiera irudikatu dute Sare Herritarrak eta Etxerat elkarteak ikur aldaketarekin. Elkarri zuzendutako bi gezi eta Etxera leloa izango dira aurrerantzean
|
euskal
presoen eskubideen aldeko mobilizazioetako ikur nagusiak. Urruntze politikaren amaiera gertu dela irudikatu dute aldaketarekin, Euskal preso eta iheslariak Euskal Herrira leloa eta Euskal Herriko mapa dituen ikurra atzean utzita.
|
|
|
Beste behin, Bilboko kaleak bete ditu Sarek,
|
euskal
presoen eskubideen alde. Aurten testuinguru ezohikoa izan du, eta berezitasun bikoitza:
|
|
|
Arazoa erabat konponduko balitz eta horrek ekarriko balu desmobilizazioa, pozgarria litzateke, baina ez gaude agertoki horretan. Ahalegina egin behar dugu azpimarratzeko oraindik badela bidea egiteko, azaltzeko ziklo bat baizik ez dela amaitu, eta
|
euskal
presoen eskubide urraketa ez dela amaitu. Orain, aldarrikatzen ari gara, legea eskutan hartuta, euskal presoek eskubidea dutela etxerako bidea egiteko.
|
|
|
Ahalegina egin behar dugu azpimarratzeko oraindik badela bidea egiteko, azaltzeko ziklo bat baizik ez dela amaitu, eta euskal presoen eskubide urraketa ez dela amaitu. Orain, aldarrikatzen ari gara, legea eskutan hartuta,
|
euskal
presoek eskubidea dutela etxerako bidea egiteko. Lege arrunta aplikatuz, preso gehienek kalean lukete, bai baimenak lortuta, bai baldintzapean aske, bai hirugarren graduan.
|
|
|
Lasterbidean egin dute,
|
euskal
presoen eskubideen aldeko lasterketa
|
|
|
Gaiari buruz galdetuta, Ibon San Saturnino EH Bilduren Arabako koordinatzaile nagusiak esan du ez duela elikatuko eztabaida hori. Judimendin deitutako ekitaldiak
|
euskal
presoen eskubideak aldarrikatzeko eta salbuespeneko espetxe politika ezabatzeko direla gogoratu du Radio Vitorian egindako elkarrizketa batean.
|
|
|
«Ez dago arrazoirik, ETA desagertu zenetik hamabi urte igaro direla kontuan hartuta, gure herrialdean ezer aldatu ez balitz bezala jokatzeko». Hala ere,
|
euskal
presoen eskubideen urraketak «jarraitzen duela» gogorarazi nahi izan zuten atzoko protestaren bidez. Mobilizazioaren amaieran bi eragileetako eledunek azaldu zutenez, esaterako, hainbat euskal presok zigorraren hiru laurdenak «aspaldi» bete zituzten: «Ez dago gainerako zigorra espetxetik kanpora betetzeko aukera eragozten duen legerik».
|
|
|
Sarek dioenez, 34 urte baino gehiago egin dituzte urruntze politika salatzen, «ankerra eta gizagabea» zelako. Uste dute urruntze politika gainditzeak ez duela ekarri
|
euskal
presoen eskubideen urraketaren amaiera, «etxerako bidea oztopatzen duten salbuespen neurriak eta eskubide urraketak arau direlako oraindik».
|
|
|
«Konponbiderako bidean giltza bat gehiago izatea». Helburu hori izango du
|
euskal
presoen eskubideen alde Oiartzunen (Gipuzkoa) egingo duten bertso saioak. Urtarrilaren 7an egingo dute ekitaldia, eta euskal presoen afera konpontzeko eta elkarbizitzaren alde pausoak emateko beharra gizarteratuko dute doinuez eta errimez lagunduta.
|