Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 13

2008
‎Hori dela eta, lehenengo galdera hauxe da: Larramendik hiztegi horretako hitzen euskal ordainak eman zituen bakar bakarrik. Edota, besterik ere jaso zuen (euskal foru eta legeen
‎Hartara, DAut ek, ustekoa izan daitekeenez, Gaztelako sistema juridikoa jartzen digu begi bistan, gaztelaniaz eramana eta ehotua. Larramendiren bidea ere, lehen esan dugun bezala, hortik doa, eta lexiko juridiko administratiboaren hitzak ematera koan, euskal ordainak ematen ditu, euskal foru zuzenbidearena aintzat hartu gabe. Noizbait aintzakotzat hartzen badu ere, ez bide propiotik, ezpada Gaztelako zuzenbi dearen lorratzetik.
‎(b) Egunero sortzen diren edo albo hizkuntzetatik etengabe hartutako hitzen euskal ordaina eman da (chupete, > biberón, > móvil, > monovolumen...). Horretan ere arazo bat baino gehiago izanen dugu, zenbaitetan kontzeptu edo objektu bera esa teko bi hitz erabiltzen baitira mugaren bi aldeetan.
2011
‎Villasantek 1972an «Lege gizonek behar duten hiztegi berezia» izenburuko txostena aurkeztu zuen Akademian. Euskaltzainburuak kontatzen zuenez, Antonio Arruek helarazi zion Zuzenbide pribatuko erdal hitz zerrenda bat, Euskaltzaindiak hitz horien euskal ordaina eman zezan. Villasanterentzat lan zailtxoa zen, ezin zen nolanahi egin, ezta edozeinek ere «alde batetik, euskeraz ongi jakin behar da, eta bestetik, lege gauzatan jantzia egon» (Villasante, 1973:
2015
‎Baina auzia ez da horretan amaitzen. Erdal hitz horiei euskal ordainak ematean, soluzio berdinak edo berdintsuak emango balitzaizkie, gaitz erdi genuke. Okerrena da askotan bakoitzak. soluzio ezberdinak ematen dituela.
2016
‎Sarreran ehizarekiko zuen zaletasuna aipatuz, hegaztien deskribatzeko guztiz lagungarritzat argiro utzirik, bada, bere ezjakintasuna aldarrikatzen baitzuen biologia kontuetan, gero lanean ikusten ez den bezala, izan ere ederki ongi taxuturikoa baita. Gaztelaniaz idatzia egon arren, bertan agertzen diren hegazti nahiz zomorro guzien euskal ordainak ematen dira, iturri aberatsa izanik alor horretan. 154 orrialdetan zehar hegaztien katalogoa garatzen da, bildumaren alde laburrak zomorro eta narrastiei dagozkienak izanik, orrialde banarekin.
2019
‎Akesolo 1989: 47). 895 Helburua, M. Larramendik (SI) XVIII. mendean abiatutako bidetik, RAEren hiztegi arruntaren (1947koa zen hamazazpigarren edizioa) sarrera guztiei euskal ordainak ematea zen. Lan nekeza izan zen, eta 1958an ordenako agintariek liberatu egin zuten hiztegia bukatu ahal izateko.
‎Diktadura primorriveristak sortutako ezinegona baretu zenean, sendoago heldu zioten egitasmoari. Euskal lexikoa ortografikoki eguneratuta, RAEren hiztegi arruntaren (1925ekoa zen azken edizioa) sarrera guztiei euskal ordainak eman nahi zizkieten, esan bezala, neologismoak partez behintzat onartuz. Zeinahi alorretako euskal idazleek horrelako hiztegi normatiboa erabiliz gero, hizkuntza literario baturako bidean oso urrats garrantzitsua izan zitekeen, bide batez Akademiaren autoritatea indartuta, F. Belausteguigoitia urgazle jeltzaleak Errepublikaren urteetan onartzen zuenez:
‎1 Iliadako pertsona izen klasikoen, pertsonaia mitologikoen, leku izenen eta gainerako izakien zerrenda osoa.Bertan, lehenengo zutabean, euskara baturako proposatzen den forma azalduko da; bigarrenean, Gaizka Barandiaranek 1956 urteko itzulpenean erabilitako ordaina edo ordainak ageriko dira; hirugarren zutabean, aita Santi Onaindiak emaniko euskal ordainak emango dira, izaki horiek Odisean eta Iliadan dauden kasuetan (zutabe horri dagokionez, esan behar da 198 izaki ageri direla bai Iliadan, bai Odisean); laugarrenean, euskara baturako forma proposatzeko, oinarritzat hartutako Euskaltzaindiaren arauaren zenbakia ageriko da, halakoa dagoenean behinik behin; eta, bosgarren zutabean greziera klasikoko grafia azalduko da....
‎Bidasoa Berroaran mendietako elkarrekikoa lau herrien (Doneztebe, Elgorriaga, Narbarte, Sunbilla) artekoa da eta Erdi Aroaz geroztik indarrean dago. Agiri zaharretan maiz ageri da idatzita Cuatro pueblos (de Bidasoa y Berroaran), eta dokumentu horietan euskal ordainik ematen ez bada ere, ahoz Lauerrik erabili ohi da.
2022
‎—Eta bide horretatik orduan, gaztelaniazko" vacunología" hitzari zer euskal ordain eman dakioke?
‎‘Dibertsoa’ eta ‘dibertsitatea’ zehaztasunez euskal ordainez emateko beste hitz hoberik finkatu ezak eraman ditu gaur egungo idazle eta erabiltzaileak anitza eta aniztasuna bultzatzera.
‎Izena britainiar historiografiaren arabera adierazi, ala euskaratu? Euskaltzaindiko 186 Arauak Rikardo Lehoibihotza euskal ordaina ematen du. Zein zuen berezko hizkuntza Rikardok/ Richardek?
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia