|
2000
|
|
|
Baserriak ere ba omen dira Sorian. Iparraldeko Pinareseko herrialdean euskal baserrien antzeko
|
etxeak
daudela dio Jose Tudelak, 1923an" La Voz de Soria" n idatzitako artikuluetan. Bertako klimak antza handia du Euskal Herrikoarekin eta ondorioz, etxeak egiteko harlandua eta egurra erabiltzen dituzte, Euskal Herrian bezala
|
|
|
Nahasia eta grisa. Eta gero, ziurrenik Liffey ibaia izango zen suge marroiaren inguruetan, ondoegi ordenatutako
|
etxeak
zeuden ezker eskuin, begiekin iristerik ez zegoen punturaino.
|
|
2005
|
|
|
03 Kaiaren inguru guztian koloretako zurezko
|
etxeak
daude, Norvegiako eraikuntza tipikoaren eredura. Hainbat taberna eta jatetxe ere badituzue bertan, lagunekin gustura egoteko.
|
|
|
–Tolerantzia etxeak? bezala ezagutu ziren prostituzio
|
etxeak
egotea onartu zen; izan ere, emakumearen garbitasunaren ondorioz, gizonek beraien behar sexualak asetzea ahalbidetzeko bidea zen. 1956 urtera arte, ez zen burdelen itxiera agindu eta prostituzioa ilegal izendatu.
|
|
|
Futbol zelai bat dago Eldo eskoletan, harrizkoa. Eta alboetan eta aurrean eta atzean
|
etxeak
daude, batzuk handiak baina asko txikiak, eta baloia askotan geratzen zaigu teilatuetan. Etxe txikietan, klaro.
|
|
2006
|
|
|
Bestalde, morfologian ezaugarri bateratuak zeuzkaten hiribilduek, hala nola hesiz inguratuta egotea, erregulartasuna, auzokideen
|
etxeak
zeuden orubeak, espazio publikoak, etab.
|
|
2007
|
|
|
Ez zuen arrazoirik falta Artze zenak. Esaera makina bat aldiz entzuna dugun arren, euskaraz dakienak zoritxarrez, ez du beti euskaraz hitz egiten.XXI. mende honetan euskara ikasteko zerbitzuak internet bidez eskaintzen dira, Argentinan eta Idahon euskal
|
etxeak
daude, Korrikak inoiz baino kilometro gehiago egin ditu... baina zerbaitek huts egiten du oraindik ere; euskara dakitenen kopurua eta erabilera kopuruak ez datoz bat. Hala gertatzen da Euskal Herriko hainbat txokotan eta baita Idiazabalen ere.
|
|
2009
|
|
|
Sarakotxe eta Txatximinta auzuneetako bordak egun izen bereko aldea
|
etxeak
dauden lekuan ei zeuden. Berriemaile bakarrak izendatu ditu artegi moduan.
|
|
|
–Bai, orain
|
etxeak
daude hor. Ikusiko zenituzten honako bidean.
|
|
|
Hiri batean gaudela egingo dugu amets. Eta hiriaren oinetan itsasoa dago eta gaztelua du, hiriak, mendiaren gainean, eta gaztelupean
|
etxeak
daude, koloretakoak. Eta ni naiz gazteluko erregea eta deitzen zaitut eguzkitan etor zaitezen.
|
|
|
LTD Lurreko Telebista Digitalaren estaldura edo kobertura neurtzen ari dira herrian. Izan ere, estaldurik gabeko
|
etxeak
egon badaude.
|
|
2010
|
|
|
Korrika hasi naiz berriro, aldapan behera nire karga guztiaren laguntzarekin oso azkar noa, batzuetan erori eta zilipurdika egiten dut, eta hola ordubete edo gehiago, lehertuta nago, ezin dut jarraitu, eta erreka txiki baten ertzeko sastraketan gorde naiz. Jabetu naiz orduan ibar batean nagoela, eta
|
etxeak
daudela nire aurrean, lerroan jarrita bezala, erreka txikiaren alde batean edo bestean. Aurrena iruditu zait ez dudala lekua ezagutzen, baina azkeneko etxeak dei egin dit, etxe txiki bat da, zaldiak daude haren ondoko sail batean, eta zaldiak ikusi orduko jabetu egin naiz, Juan izeneko mutil gazte bat bizi dela han bere arrebarekin, zaldi kontuan oso jantzia, eta izan nintzela han behin baino gehiagotan hotela eraikitzen ari ziren garaian artean autoa erosi gabe nengoelako.
|
|
|
Hilerriaren ondotik bide bat pasatzen zen, erreka ertzeko zalditegietatik atera eta rantxoko etxeetara joaten zena, muinoan gora. Langile mexikarren
|
etxeak
zeuden lehenik; hurrena, osaba Juanena izandakoa, nire egoitza Stonehamera iritsi nintzenetik; azkenean, gailurrean bertan, lorategi batez inguratua, Davidek bere osabarengandik jaso zuena Euskal Herritik Ameriketara aldatzean, hamazazpiren bat urte lehenago. Mary Annek gailur hartarantz altxa zuen eskua.
|
|
|
Legez egin dituzten desjabetzeak izango direla zehaztu zuen, gogoraraziz, arrabotsaren eragina edo AHTaren kaltea jasan dezaketen
|
etxeak
egonen direla ibilbidetik hurbil. Kasu horretan, jabeek desjabetze prozedurak eska ditzaketela jakinarazi zuen.
|
|
2011
|
|
|
Ortusantua eta banketxea be Axpen kokaturik egon dira luzaroan. Lekukoen eretxian, auzo dotorea izan da Axpe, kapitaien eta jauntxuen
|
etxeak
egon dira bertan, harrizko etxeak. Lekuko askoren esanetan, afrikarren esklabu tratuan egin ei eben diru asko Axpeko hainbat aberatsek.
|
|
|
(09:23) Bidaia gertatzen ari nintzela, ikusi nuen harpeko
|
etxeak
daudela Xian eskualdean. Hitzordua daukat Ma jaunarekin jantoki bagoian; arkitektura ikaslea da bera.
|
|
|
Josturaren hariak igarotzeko eta korapiloak egiteko ere lagungarri izaten dira,, baita Adson disekzio pintzak eta josteko artaziak ere. Hiru motatako orratz
|
etxeak
daude:
|
|
|
Batez beste, lanaldi bakoitzeko, etxebizitza aldi baterako ematen duen pertsonak 1.500 eta 3.000 euro bitartean lor ditzake. Hala ere, luxuzko
|
etxeak
daude, eta horien truke 6.000 euro ordaintzen dira egunean nahiz eta lanaldi bakoitzeko zenbatekoa jaitsi egiten den denboraldi bat luzeagoan kontratatzen bada–, eta beste batzuengatik ez da 1.000 euro baino gehiago jasotzen. Filmaziorik ordainduena iragarkiak dira ia beti, telesail baten bikoitza ordaintzen baita.
|
|
|
Infantatik eskola berriak dauden aldera hamabost hogei bat metrora ezkerraldean izkina eginez dagoen etxea. Alde bateanTokialai (Aizkorberen etxea), bestean Manuelenea (Ospitala), eta beste aldean Goizargi
|
etxeak
daude.
|
|
2012
|
|
|
Berau izaten da jateko gelea, bisiten gelea, egongelea... eta behar zeregin batzuk bere bertan egiten dira. Gure parajean bizimodu bakarreko eta biko aldea
|
etxeak
egon dira. Baina halanda bere etxearen egiturea nahiko antzekoa izan da guztietan.
|
|
|
Urigunean bertan aldea
|
etxeak
egozan lehenago, gaur gehienak desagertuta egon arren. Barriemoileek izentau deuskuezanak:
|
|
|
Baina bidaiatzen hiru ordu eman genituenerako, zeharo aldatua zen ikuspegia: landazabalik ederrenean barneratuak ginen; tarteka nekazarien
|
etxeak
zeuden, apain eraikiak; landa hesituetan mahasti, labore soro nahiz larretokiak zeuden. Ez dut gogoratzen hain ikuskizun zoragarririk ikusi izanik.
|
|
|
Eremu berdeak eta fabrikak hiri antolamenduaren osagai bereizleak ziren; bada, lehenengo horietan gobernuaren eraikinak eta boteredunen
|
etxeak
zeuden, eta, fabriken inguruetan, berriz, langileen etxebizitzak eraikitzen zituzten.
|
|
2013
|
|
|
Hirigunean, Untzaga eta Ibarkurutze arteko plazetan, batez ere, zerbitzuak (instituzionalak, bulegoak, erlijiosoak), komertzioak eta maila altuko
|
etxeak
zeuden. Regiones Devastadas ek proiektatutako kale zabal eta jite zeharo urbanoa zuten eraikin altuetan, nagusiki bertokoen eta udalerriko pertsona edadetuen bizitokia.
|
|
|
Beheko solairuan sarrera eta industria eta komertzioetarako lokalak edo bulegoak egon ahal ziren. Maria Angelako barne lorategira irekitzen diren etxeak salbu, erdigunetik kanpo bakarrik ohikoa zen beheko solairuetan
|
etxeak
egotea.
|
|
|
d) Zer motatako
|
etxeak
zeuden?
|
|
2014
|
|
|
Gizarte zerbitzuak pribatizatzearen aurkako protestak areagotu egin dira azkenaldian han eta hemen. Oraingoan, babesik ez duten umeak eta nerabeak zaintzeko
|
etxeak
daude jomugan; hain zuzen, Bizkaiko Foru Aldundiaren GUFE Gizarte Urgazpenerako Foru Erakundeak etxebizitza sare publikoko Murrieta etxea ixteko asmoa duelako. Barakaldon dago, eta 11 eta 13 urte arteko nerabeak bizi dira han.
|
|
|
Etxe bakoitzak izaera eta antolamendu sistema berezkoa duen arren, hasierako xedeek bere horretan jarraitzen dute. Hiru
|
etxeak
daude Euskal Herriko natura aberatsaz inguraturik, euskara oinarri eta ondo pasatzeko pentsatuak.
|
|
|
Nekez abiatu da motor laranja sortalderantz, Pausuko babes ofizialeko
|
etxeak
dauden tokirantz. Bihurgunea hartu dute ezkerrera, bestea eskuinera eta, halako batean, kale luze bat:
|
|
|
Oraindik ez du kalterik eragin, baina
|
etxeak
daude inguruan.
|
|
2015
|
|
|
Elkarteak daude, eta baliabide asko dituzte, baina adinekoen alorra ez dago hain ondo antolatuta. Zahar
|
etxeak
daude, eguneko zentroak... baina senideak ez daude antolatuta. Adinekoak zaintzen dituztenek onartu egiten dute zaintzea egokitu zaiela, eta horrela gelditzen dira, baina elbarritasunaren kasuan jende gazteagoa izan ohi da, eta luze joko duela ikusten dutenez, baliabide gehiago bilatzen dituzte.
|
|
|
Noski, emakumeentzako babes
|
etxeak
daude, besteak beste, indarkeria jasan dutenentzat. Etxe horiek ez dira Europako edo Turkiakoak bezalakoak, ez dira babes etxe soilak.
|
|
|
Zerbitzuok bereziki lau kolektiboren beharrei erantzuten diete: babesgabe dauden adin txikikoak (programa bereziak daude familia gatazkatsuentzat, baita droga edo bestelako menpekotasunak dituzten nerabeentzat ere, eta pisu eta egoitza espezializatuak, azken buruan); menpekotasuna duten adinekoak (zahar
|
etxeak
daude, eguneko zentroak, etxez etxeko zerbitzuak…); ezgaitasunen bat duten pertsonak (egoitza espezializatu ugari daude, Gureak gisako enplegu zentroak…); eta gizarte bazterketa sufritzen dutenak. " Azken hori ongi zehaztu gabeko zakua da oraindik, zer da gizarte bazterketa jasatea?
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak eta Elgoibarko Udalak aurreratu dutenez, Ubitarteburu eta Ubitartegain inguruen artean, Santa Anako babes ofizialeko
|
etxeak
dauden inguruan, oinezkoentzako pasabide bat egingo dute. 415.944 euroko aurrekontua izango du lan horrek.
|
|
|
Hura da adreiluz eraiki etxola, barrenetik ere murruek ez dutela karearik edo pinturarik adrailuen gorri hutsa ederresten duenik. Etxetxo apala da, eskualde osoan ardura bezala, hegatsa zink zati elkarren gainean jarriek moldatzen dutela, inguruan guano z estaliriko
|
etxeak
egonagatik ere. Ez da Juniorren lehen etxea:
|
|
2016
|
|
|
Bestaldean
|
etxeak
badaude, urtegietan murgildutako herri horiek imajina ditzakegu, urtegia asko husten denean kanpandorrea erakusten duten herri hil edo loti horiek.
|
|
2017
|
|
|
Gailurretik harago zegoen paisaia berdea egokiago iruditu zitzaidan: han basoak eta harrizko
|
etxeak
zeuden.
|
|
2018
|
|
|
Udal Gobernuaren iritziz, ordea," beka honek norbanakoari eragiten dio eta pisuak partekatzeari eta ikasleei bultzada emateko helburua du. Beka martxan jarri zenean Zumaiako alokairu merkatuaren azterketa sakona egin zen eta 600 euro edo gutxiagotik
|
etxeak
badaudela ondorioztatu genuen. Gaur egun, alokairu beka ez den bestelako laguntza soziala jasotzen duten 85 etxebizitza daude alokairuan Zumaian, eta horietatik %85, 600 euro baino merkeagoko alokairua dute".
|
|
2019
|
|
|
Egun, balkoia duten eta ez duten
|
etxeak
daude inguruotan.
|
|
|
noizbait oholezko
|
etxeak
zeuden lekutik.
|
|
2020
|
|
|
Lapurreta horien berri izan bezain laster, Gasteizko Ertzain
|
etxeak
dagokion polizia ikerketa jarri zuen abian, delituak argitzeko. Horrela, 13:30ak aldera, patruila batek ustezko lapurren deskribapen fisikoarekin bat zetozen bi gazte ikusi zituen Alde Zaharrean.
|
|
|
Nafarroako Gobernuak kudeatzen duen Antzoki Sareak, hain zuzen, COVID egoerak arte eszenikoetan izandako inpaktuaren ebaluazioa egin nahi du, eta laguntza eskatu die sarearen barruan dauden kultur etxeei zein aretoei. Tartean Irurtzungo, Etxarri Aranazko, Altsasuko eta Olaztiko kultur
|
etxeak
daude.
|
|
|
Bada, zer nahi duzue esatea, etxean egotea ez da gauza bera denontzat. Leihoak barruko patiora ematen duen 20 metro koadroko
|
etxeak
daude eta gonbidatuentzako gelak dituzten etxetzarrak daude, zeinak hegoaldera ematen duten kantoietan beirateak dituzten eguzkia sar dadin. Etxe batzuetan kanpinera eramaten diren neurriko hozkailuak daude (esango didazu non gordeko duten janaria) eta beste batzuek arkoiak dituzte (pluralean diot zeren dirudienez egun hauetan halako asko saldu dira).
|
|
|
Inork ezin du sartu gure etxera guk onartzen ez badugu edo epaile batek agintzen ez badu. Munduan askotariko
|
etxeak
daude, baina beti dira etxeak, norberarenak diren zerbait. Nekatuta zaudenean joateko leku hori da etxea, atseden hartzeko gunea".
|
|
|
Luxuzko
|
etxeak
zeuden parkearen alde batera.
|
|
2021
|
|
|
" Trena menditik doa, eta auzoa behean geratzen da. Alde batean
|
etxeak
daude, eta, beste aldean, fabrikak, horietako asko hutsik. Fabrika horiek industrialdeetara eramatea, parke bat egitea, erreka berriro ateratzea...
|
|
|
Errepide nagusia igarotzen da auzo horretatik, eta
|
etxeak
daude errepidearen bi aldeetan; autobus geltokia ere bai alde batean. Autobus geltokira nahiz etxe batzuetara joateko errepidea gurutzatu behar da, eta oso arriskutsua da gunea, autoak oso azkar ibiltzen baitira.
|
|
|
Zer da ordea ondo edo gaizki pentsatzea? Estilo ezberdinetako
|
etxeak
daude, bakoitzak topatuko du berea. Baina egitura sendorik gabe ez naiz ni sartzen inoren teilatupean.
|
|
|
Gaur egun Errekatxu deritxon baserria daukagu kaminoaren alde baten, baina orain biribilgunea dagoan lekuan, XX. mendean pisu
|
etxeak
egon ziran, baita taberna bi be, denda eta guzti. Errerearen denda tabernan egon zan Bediako lehenengo telefonoa, herriko zentralitatzat erabilten zana.
|
|
|
Kulturalki ere kontrako ereduak egon badaude. Polinesiako edertasun lehiaketetan parte hartzeko ezinbestekoa da gizen egotea, eta, Mauritanian, egun batzuk mugitu gabe eta asko jaten pasatzeko gizentzeko
|
etxeak
daude: ederrago irtengo zara bertatik.
|
|
|
Auzoak, beraz, eraiki ziren. Hasieran soilik
|
etxeak
zeuden, blokeak, etxola bertikalak. Urbanizazioa, egitekotan, aurrerago egingo zen.
|
|
|
Are gogorrago oratu zion palari eta larreetan behera jaitsi zen
|
etxeak
zeuden lekurantz; mugitu zen orduko, beregana zuzendu ziren. " Ukitzen banaute jo egingo ditut" esan zuen bere artean, maldizioka.
|
|
|
Posible da jendeak, berez, espazio publikoan zer egin aurkitzea eta lokalen kultura berritzea, baldin eta beste modu batera eraikitzen bada, kalearekin elkarrizketan diharduten eta tipologia eta errenta desberdinak elkarrekin bizitzeko aukera ematen duten
|
etxeak
badaude; eremu batzuk dentsifikatzen badira, baina herriguneak hustu gabe; suntsitutako eremuak birgaitzen laguntzen bada, bertako herritarrak bota gabe; auzo guztietan etxebizitza soziala sartzen bada eta, hala, krisian dauden auzoei inbertsio ezkatastrofikoa ematen bazaie8.
|
|
2022
|
|
|
«Luizi batek bizi nintzen herria lurperatu zuen». Soroan zebilen lanean, eta itzuli zenean lur multzo erraldoi bat baino ez zuen aurkitu lehenago
|
etxeak
zeuden lekuan: «Bortz seme alabak, senarra, ama eta anaia, denak hil ziren».
|
|
|
Herrira Ostapetik sartu eta Eroskiko errotondarik ez zegoen orain dela urte batzuk. Intzaren eta Ixabel Esnaolaren dendaren artean Eguzkitza baserria zegoen, Intza parean aldapa behera jaitsita atarira jaisten ginelarik.Galtzaragañan, orain BM supermerkatua eta hango
|
etxeak
dauden lekuan izugarrizko zelaia zegoen orain dela hiru hamarkada. 1993an Euskaldunon Egunkariaren aldeko festa eguna Usurbilen ospatu zenean, hori dena zelai zen eta kontzertuak entzutera joandako jendez bete zen egun hartan.
|
|
2023
|
|
|
Parisen poz handia izan zuela Theo berriro ikusteaz eta Johanna eta haur txikia ezagutzeaz; Johannak inpresio oso ona utzi ziola. Berari zegokionez, oraindik ere Parisko zarataren eta zalapartaren beldur zela eta berehala landara etorri zela; Auvers en goroldioz estalitako lastozko sabaiak zituzten
|
etxeak
zeudela. Zaintzen zuen sendagileak bere kabuz ibiltzen utziko ziola, ezer pasatuko ez balitzaio bezala.
|
|
|
Herritik iparralderantz abiatu naiz oihan ertzeko xendratik. Azken
|
etxeak
dauden inguruan emakume bat aurkitu dut arrastelu batez hosto biltzen. Diosala egin diot eta eguraldiaz zerbait aipatu, eta hizketalditxoa egin dugu.
|
|
|
Ulertzen dut egoera askotan hau oso zaila dela, baina erronka norbera bere etxean bizitzen jarraitzea da. Baliabide gehiagoren beharra dago, badakigu zahar
|
etxeak
daudela, baina hori falta da: jendea bere inguruan mantentzea eta zaintzaileak etxeetara joan ahal izatea zaintzera" (Emakumea, 36, zaintzailea).
|