|
2011
|
|
|
europako oso hiztun herri gutxik eskuratu dituen neurriko ekarpenak dira horiek, hurrengo bizpahiru belaunaldien bilakaera ardatz nagusiari dagokionez gutxietsi behar ez genituzkeen garapen potentziala berekin dutenak. egia izanik ere hori guztia, arras agerian ditu indarberritzesaio horrek bere argi ilunak, lorpen deigarriak eta hipoteka larriak: h alorreko funtzio esparrura sarbidea lortu dugularik partez, hiztun elkarteen belaunez belauneko jarraipena ziurtatzeko hori baino zentralagoa den jardun guneak,
|
etxe
auzo lagunarte multzoak bildu ohi duen hizkera informal eta intimoz oraturiko" eguneroko bizimodu arrunta" k, erdaldunduz jarraitu du. ralentizatu ordez azeleratu egin da, azken hiru hamarkadotan, ura bodegatik sartzearen fenomeno hori. euskaltzaleok teilatuko zuloak eta arteziak nola tapatuko afan bizian ari ginen artean zilborretik gora iritsi zaigu, dagoeneko, bodegatik sartzen ari d... argi dio, hori bai, bestelako transformazio demografiko bortitzak gertatu ezean arras inprobablea dela horrelako eszenarioa.
|
|
|
k hizkuntza ondo ikasten duena eta hartaz trebe baliatzen dena. Mendekotza horrek Bdunen
|
etxe
auzo lagunarte esparru multzoa erasaten du azkenik. hor ere, azkenean, etxean ikasten dute Bdunen seme alabek kz hitz egiten. hor burutzen da language shift edo mintzaldatze lana.
|
|
|
k hizkuntza ondo ikasten duena eta hartaz trebe baliatzen dena. Mendekotza horrek Bdunen
|
etxe
auzo lagunarte esparru multzoa erasaten du azkenik. hor ere, azkenean, etxean ikasten dute Bdunen seme alabek kz hitz egiten. hor burutzen da language shift edo mintzaldatze lana. hor bukatzen da diglosia. Mintzaldaketa horri frenoa (freno partziala, baina egingarria) jarriko dion eramoldea behar da:
|
|
|
Mikelek esan nahi badigu euskaltzaleok (instituzioetan eta gizarteehunean) legozkigukeen eskubideak aldarrikatzen energia gehiago xahutu dugula hiztun herri gisa dauzkagun erantzukizunei elkarrekin aurre egiten baino, ados nago ni. erantzukizuna, beraz, tokian tokiko eskubideen aurretik eta gainetik, beti! euskararentzat eskubide asko aldarrikatzeko prest dagoen askotxok, ze erantzukizun txikia hartzen duten gero eguneroko bizimodu arruntean,
|
etxe
auzo lagunartean! erabat ados, Mikel, bada, berezko transmisioa ez etetea, ahozkoari lehentasuna ematea, gertuko harreman sareetan erabiltzea... ezinbestekoak ditugula aurrera egiteko. gainerakoan, Mikel, badauzkat zalantzak nik rSLetako pausoen hurrenkeraren zurruntasuna dela-eta. esate baterako, 6 urratsari eutsi ahal izango genion, 30 urteotan, euskalgintza oso osoa horretara jarrita ere, baldin eta lege bitartez (1 urratsa) euskalduntzeko eta alfabetatzeko (4 eta 5 urratsak) jarri diren baliabideak jarri izan ez balira?; komunikabideetan, lanean, kultura sortzen eta kontsumitzen, euskaldungoa antolatzen, lurraldetasunaren kontzientzia ereiten, identitatean sakontzen... egin ditugunak egin gabe, uste duzu hobeto eutsiko geniola 6 urrats horri, denok terreno pribatu intimo horretan eragiten saiatu izan bagina?
|
|
|
Mikelek egiten duen diagnostikoari dagokionean," europako oso hiztun herri gutxik eskuratu dituen neurriko ekarpenak" lortu baditugu ere,"
|
etxe
auzo lagunarte multzoak bildu ohi duen hizkera informal eta intimoz oraturiko" eguneroko bizimodu arrunta" k, erdaldunduz jarraitu du". Izan ere," euskaltzaleok teilatuko zuloak eta arteziak nola tapatuko
|
|
|
egia da hori. Baina orain gutxira arte mintzajardunaren eta ama hizkuntzaren belaunez belauneko jarraipen gune nagusi izandako
|
etxe
auzo lagunarte konplexua ez du, bistan denez, osorik desegin. konplexu horrek (ez internetek eta ez zenbait IkTk) bihurtzen ditu 2011n ere Soriako haurrak8 gaztelaniazko hiztun, wipperführt ekoak deutschsprachige Kinder eta oportoko neska mutilak falantes de portugues. Bizirik dago horietan belaunez belauneko ama hizkuntzaren transmisio bide arrunta, ingelesa jaun eta jabe den ehun kanaletik gorako telebistaaukeren eta internet sare aberatsaren garai supraetniko honetan ere. d ereduko haur askok erdaraz egiten badu hain sarri, hamar bat urtetik aurrera bereziki, hurbileko etxe auzo lagunarte horren faltagatik edo ahuldadeagatik da maizenik, ez erdal telebistaren eta interneten eragin ukaezinagatik9 konpartimentazio hausle edo ahultzaile handia da modernitatea. handien alde eta txikien kontra dator, nagusiki, bere indar proiekzioa. guztia ez dago, ordea, bere esku. b) Diglosiazko gizarte egoera ezin da uztartu hiztun elkarte modernoen etorkizun desiragarriarekin. europako hiztun elkarte gehienek, 1800etik hona, elkarte barruko eta elkarte arteko formulazio diglosikoa ezabatzera (eta horren ordez, ahal delarik, kanpoeta barne diglosiarik gabeko eramoldea indartzera) jo dute oro har.
|
|
|
Baina orain gutxira arte mintzajardunaren eta ama hizkuntzaren belaunez belauneko jarraipen gune nagusi izandako etxe auzo lagunarte konplexua ez du, bistan denez, osorik desegin. konplexu horrek (ez internetek eta ez zenbait IkTk) bihurtzen ditu 2011n ere Soriako haurrak8 gaztelaniazko hiztun, wipperführt ekoak deutschsprachige Kinder eta oportoko neska mutilak falantes de portugues. Bizirik dago horietan belaunez belauneko ama hizkuntzaren transmisio bide arrunta, ingelesa jaun eta jabe den ehun kanaletik gorako telebistaaukeren eta internet sare aberatsaren garai supraetniko honetan ere. d ereduko haur askok erdaraz egiten badu hain sarri, hamar bat urtetik aurrera bereziki, hurbileko
|
etxe
auzo lagunarte horren faltagatik edo ahuldadeagatik da maizenik, ez erdal telebistaren eta interneten eragin ukaezinagatik9 konpartimentazio hausle edo ahultzaile handia da modernitatea. handien alde eta txikien kontra dator, nagusiki, bere indar proiekzioa. guztia ez dago, ordea, bere esku. b) Diglosiazko gizarte egoera ezin da uztartu hiztun elkarte modernoen etorkizun desiragarriarekin. europa... L asko eta h gutxi zituen europa preindustrialetik (h+ L) dun" nazio hizkuntza orotarako" ugari duen kontinentera pasa argiro.
|
|
2016
|
|
|
Hala izan liteke, ondoko hiru elementuok gertatzen badira horrekin batera: a) ET hiztunen burujasotze portzentuala adin talde gazteenetan agertzea; b) ET hiztunen burujasotze portzentuala batez ere mintzajardunaren151 belaunez belauneko jarraipenaren euskarri diren
|
etxe
auzo lagunarte (eta, adin batetik gora, lanbide) alorretan agertzea; c) ETren gorabide horrekin batera E4tik E3rako trasbase handirik ez gertatzea. Bestela, balio mugatukoa izan liteke goian esandako burujasotze hori:
|
|
2023
|
|
|
hizkuntza ereduak, hau da, ikasleak zenbat orduz ari diren euskaraz ikasten; etxe auzo giroko, lagunarteko hizkuntza zein den (Fishman, 1991); ikasleen adimen mailak eta Ikastetxearen hizkuntza planteamenduak. Esaterako,
|
etxe
auzo lagunarte euskalduneko ikasleendako, beren hizkuntza eredua atxikitze eredua da (Goikoetxeak, 2003), eta aldiz, hizkuntza eredu bera murgiltze eredua da etxe auzo lagunarte erdalduneko ikasleendako. Eskolak etxe auzo lagunarteko faktorearen eragina gutxitzeko, berdintzeko eta konpentsatzeko bide eraginkorrena ikastetxearen hizkuntza planteamendua da.
|
|
|
hizkuntza ereduak, hau da, ikasleak zenbat orduz ari diren euskaraz ikasten; etxe auzo giroko, lagunarteko hizkuntza zein den (Fishman, 1991); ikasleen adimen mailak eta Ikastetxearen hizkuntza planteamenduak. Esaterako, etxe auzo lagunarte euskalduneko ikasleendako, beren hizkuntza eredua atxikitze eredua da (Goikoetxeak, 2003), eta aldiz, hizkuntza eredu bera murgiltze eredua da
|
etxe
auzo lagunarte erdalduneko ikasleendako. Eskolak etxe auzo lagunarteko faktorearen eragina gutxitzeko, berdintzeko eta konpentsatzeko bide eraginkorrena ikastetxearen hizkuntza planteamendua da.
|