|
2001
|
|
|
(Ezinegonean) Beno,
|
esango
al diguzu behingoz?
|
|
|
Berak jantzi eta piztu digu, aurrenik, euskal lurraldea. Edertasun berriz estali digula
|
esango
al dugu, edota gordean zegoen edertasuna idoro eta agerrarazi duela. Dena dela, inguruan izango ditugu aurrerantzean hark piztu zituen itxura xotilak:
|
|
|
Izan daiteke gerora, eta une batzuetan ari da horren trazak ere hartzen, baina atentatua bera nekez uler daiteke txoke horren kapitulu gisa. Norbaitek
|
esango
al zukeen antzekorik abioien bahitzaileak estatubatuar peto eta zuriak izan balira, Oklahomako atentatugilearen antzekoak izan balira. Hori ba, errazegi teorizatzen dela gertakari konkretu baten aurrean, errazegi anekdota kategoria bihurtu.
|
|
|
Sok. Orduan, zer, lon,
|
esango
al dugu gizon hau burutik sano dagoela. Sakrifizioetan nahiz festetan koloretako arropez eta urrezko koroaz apaindurik, negar egiten duen eta gauza hauetako bat bera ere falta ez duen eta, aurretik inork ezer lapurtu edo minik egin gabe, hogei mila gizonekin baino, adiskide batzuekin egonik beldur handiagoa duen gizona?
|
|
2002
|
|
|
Euskal diseinatzaileen artean loturarik badela
|
esango
al zenuke zuk?
|
|
|
Atapuercako indusketen hasieratik 25 urte pasa diren honetan, aztarnategiaren egiazko garrantzia zein den
|
esango
al diguzu?
|
|
|
Hiru galderak era honetakoak ziren: «Mesedez,
|
esango
al diguzu egiaz, zure egunerokobizitzan unibertsitatean, batez beste, zenbat hitz egiten duzun euskaraz zure kideekin. Ikaslea bazara, beste ikasleekin; irakaslea bazara, beste irakasleekin; AZPko langilea bazara, beste lankideekin».Aurreko galdera komunikazio horizontalari zegokion modura, beste biak komunikazio bertikalarizegozkien, bai hierarkian gorago, bai beherago zeudenekin.
|
|
|
Ene errukarria! Gaixorik eta naigabepean zagozala, etortzeko
|
esango
al dautsut, andra. Ezetz?
|
|
|
Hortxe bertan. Baina
|
esango
al didazue zer demontre gertatzen den?
|
|
|
" Ezein gizonek...?", galdetu nion neure buruari. Berdin
|
esango
al zuen Sarak, nik Robert Redforden antza izan banu eta ez Woddy Allenena. Seguru ezetz.
|
|
2003
|
|
|
Kepak zer esango geratu nintzen ni. Txikitan Jose Luisek bezala, txantxetan
|
esango
al zuen trenari su ematearena. Kamioiari emana zioten, baina trenari...
|
|
|
" ez al dakizu euskara dela euskaldun egiten gaituena?". Sentimendu zabala da azken hori euskaldunen artean; ez dute agian den denek horrela sentituko, baina
|
esango
al zenidake zenbat diren erabat bestela pentsatzen dutenak, euskaradunen artean. Erdaldunek ez dute horrela sentitzen, ezta oso bestela ere den denek jakina; baina, kasurik onenean baskoak dira, ez euskaldunak.
|
|
2004
|
|
|
Baserritarrak kaletarrak baño obeto itz egiten dutelako? Euskalerriko nekazariak eta arrantzaleak euskeraren sena ori burgesak baño biziago gorde dutelako, gaizki egiten dutela
|
esango
al dugu. Baserritarrak" galantzia" esaten dutenean, euskeraren arabera esaten dute, aspaldiko legeak ondo betetzen dituztela.
|
|
|
" Nik gaur tuberia jartzen badizut... Astelehenean etortzeko
|
esango
al diot?"
|
|
2006
|
|
|
Besterik al da ba, funtsean, konkistatzaileen filosofia[!], kontrarreformatzaileena, Loiolakoarena eta, batez ere, jadanik pentsaera abstraktuaren mailan, baina sentituz, gure mistikoena? Zer ote zen ba Done Juan de la Cruz en mistika, sentimenduaren jainko erako zalduntza ibiltaria besterik?" 49 –" Eta berriz ere
|
esango
al zaigu ez dela espainiar filosofiarik?" 50 –" Beste herri batzuek, batez ere, erakundeak eta liburuak utzi dituzte; guk arima utzi dugu. Dona Teresak edozein institutuk adina balio du, edozein Arrazoimen Hutsaren Kritikak beste" 51.
|
|
|
Gure bizitzak aurrera egingo luke, inongo eragozpenik gabe. Baina, gauza bera
|
esango
al dugu estetikaren esparruan. Esaterako, ez al dago eztabaidatzerik zein den hobea, Mozarten pieza klasiko bat edo nik neuk gaur goizean asmatu eta jo dudan pieza?
|
|
2007
|
|
|
–Ederki. Eta
|
esango
al zenioke maite duzula, besterik gabe kontent jarri dadin?
|
|
|
Katedraletik jaitsi eta urrats batzuetara, San Andresen, aldare koruko beirate hemeretzigarrentiarrek gerra eta soldaduak dolorerik gabe gogoratzen dituzte, kasik adore gudariaren predikazio militarista bat lotsagabe harrigarria eliza baterako; eta erdi erdikoak Erroma eta Koloniaren elkarbatasuna sinbolizatzen du? nazional katolikoki,
|
esango
al dut, Kolonia prusiarrean. Garaia da:
|
|
|
Terminoa bera argitze aldera,
|
esango
al zeniguke CUATRECASASek zerulertzen duen komunikazio korporatiboaz?
|
|
2008
|
|
|
Tomasena nintzen etxeko platerak bezalaxe, nire amak ez zuen beste legerik ezagutzen. Telebistan eta oso erraz esaten dute zer egin behar den horrelakoetan, zer dira ba lerde jale gibel  beltzak, poliziarengana joateko aholkatzen dute, nire Tomasek hau eta hau egin dit, eta kalera irtendakoan, zer?, Tomasi besotik heldu eta goazen etxera
|
esango
al nion, zatoz, laztana, gozatu bat emango dizut beti bezala... Ez diot errespetua galdu nahi, jauna, ez da nire asmoa, eta barkatuko ahal dit atrebentzia, baina berorrek uste du berori eta Tomas, berorren emaztea eta ni hain desberdinak garela?, berorrek beharbada ez dio sekula eskurik jarri emazteari, seguru dago ez duela sekula egingo horrelakorik, baina zin egingo luke aurrean daukan liburu lodi horren gainean?, nik ikusi dudanagatik iruditzen zait gizonezko guztiek duzuela grina hori, barka beza berorrek, esan diot ez niola errespetua galdu nahi, ez zait halakorik pasatu burutik!, baina hitzek beren bidea hartzen dutenean, zaila egiten zait atzera egitea, horixe da gertatzen zaidana, eta begira orain, ez dakit zertaz ari nintzen ere, Tomasen jipoiez, bai, zertaz bestela?, jipoi bakoitzaren ondoren, Tomas damutu egiten zen, beti damutzen zen, eta barkamena eskatzen zidan ume batek bere amari barkamena eskatzen dion bezala, baina nik ezin nuen hori ulertu, berorren buruan kabitzen da nola litekeen ostikoka jardun ni lurrean naukala eta handik bost minutura barkamena eskatzea erdi negarrez, eta handik ordu laurdenera larrutan hastea animalia bat bezala berak eragindako ubelduren mina areagotuz?, eta ze iruditu?
|
|
2009
|
|
|
Pentsamendu bat hau, hilezkortasunaren ideia guztiz razional eta onargarria bihurtzen zuena Kantentzat oraindik, Platonen argumentuetatik urruti. (Infernua, beldurrak sortu eta itxaropenak transformatu zuela, zerua asmatuz?,
|
esango
al dugu?). Dena dela, guk ikasi genuen infernua beste zerbait zen noski.
|
|
|
–Berdin
|
esango
al zenuke langile kaltetua zure anaia balitz. Tira, jarri bolantean!
|
|
|
Jada ibilbide bat egina duzu txapelketan bezala, plazetan. Bertso mailan, heldutasunera iritsi zarela
|
esango
al zenuke. Inoiz baino erosoago nabil bertsotan, baina nire bertso mailaren gorenera ezin iritsi nabilela sumatzen dut askotan. Norbera ez da garapenaz eta hobekuntzaz hainbeste jabetzen, baina nire lekua aurkitzen ari naizela sinistu nahi dut.
|
|
|
–Berdin
|
esango
al zenuke langile kaltetua zure anaia balitz. Tira, jarri bolantean!
|
|
|
Harrobian behargin bat lanean dabil eta galdetu dio beharginari: " Aizu,
|
esango
al didazu zertan ari zaren?". Langileak, harrituta, burua jaso eta halaxe erantzun dio:
|
|
|
Gure lagunak aurrera egin eta bigarren langile bat aurkitu du: " Aizu,
|
esango
al zenidake zertan ari zaren?". Bigarrenaren erantzuna:
|
|
|
Baina zer da gizakia? Animalia razionala dela
|
esango
al dut. Ez, bestela animalia zer den eta razionala zer den aztertu nuke.
|
|
2010
|
|
|
Ga bi; izen bat eta bi silaba, birika bat silaba bakoitzeko: Ga bi; edo
|
esango
al dut Helenak ahoskatzen zuèn hitz bakoitza, edo letra bakoitza, hobeto?, hauspo bat bezalakoa gertatzen zitzaidala, belarrietatik sartu orduko zintzur eta bronkioetako sokatik zintzilikatu eta istantean puzten zitzaidana, eta hala sentitzen nintzela, halakoetan, birika askotako eta inola ere ez birika bakarreko??
|
|
|
/ Zer egin behar dugu, ordea, sufritzen duten gizon emakumeekin? Kezkak alde batera utzi eta biziaz gozatzeko
|
esango
al diogu jendeari. Edo guztia, baita fedea bera ere!?
|
|
|
Eta oraindik hogeita hamar, berrogei, berrogeita hamar urte aurretik. Zertarako behar dut nik horrenbeste denbora, norbaitek
|
esango
al dit?
|
|
|
Umetan ez nuen inoiz ere antzerkirik egin.Noiz gerturatu zinen antzerki mundura? Dakizuna zeure kabuz ikasi duzula
|
esango
al zenuke. M.A.: Hogei urtetik gora nituela mundu hau erakargarria egin zitzaidan eta nire lehen esperientzia unibertsitateak antolatu zuen graduondoko batean izan zen.
|
|
|
Ga bi; izen bat eta bi silaba, birika bat silaba bakoitzeko: Ga bi; edo
|
esango
al dut Helenak ahoskatzen zuèn hitz bakoitza —edo letra bakoitza, hobeto—, hauspo bat bezalakoa gertatzen zitzaidala, belarrietatik sartu orduko zintzur eta bronkioetako sokatik zintzilikatu eta istantean puzten zitzaidana, eta hala sentitzen nintzela, halakoetan, birika askotako eta inola ere ez birika bakarreko...?
|
|
|
/ Zer egin behar dugu, ordea, sufritzen duten gizon emakumeekin? Kezkak alde batera utzi eta biziaz gozatzeko
|
esango
al diogu jendeari. Edo guztia —baita fedea bera ere! — galdu duenaren patua onartuz, beste zerbait esan ote diogu apaltasunez eta biluztasun osoz...?, honako hau, adibidez:
|
|
|
Gernikako Autonomia Estatutuaren aldeko botoa eskatu zenutenean, Gizarte Segurantzako erregimen ekonomikoa herri honetara transferitzearen inguruko konpromisoa hartu zenuten. Beraz,
|
esango
al didazu zein arrazoi duen Alderdi Sozialistak iritzia aldatzeko eta, hortaz, zuek herri honekin hartutako konpromisoak baztertzeko. Ez zarete fidatzekoak.
|
|
|
Oinezko bati hurreratzen zaio, eta hauxe galdetzen dio: " Mesedez,
|
esango
al didazu Sacré Coeur basilika non dagoen?". " noski.
|
|
|
Zerbait
|
esango
al diot?
|
|
2011
|
|
|
Etorkizuneko ikuspegia izatea, baikortasuna, ekimena, konfiantza sortzen jakitea, benetakotasuna, enpatia, konpromisoa adieraztea, gardentasuna, sormena, kudeatzeko gaitasuna izatea, pertsonengan oinarritzea, parte hartzea sustatzea? Lidergoaren ezaugarriak zerrendatuko bagenitu, gurean, Soziolinguistika Klusterrak ere Eralan ikerketa proiektuan hizkuntza lidergoa aztergai izan zuen?, horiek guztiak bete beharrekoak direla
|
esango
al genuke. Begien bistakoa da hautagai guztiek indarguneak eta ahuleziak dituztela. Ezaugarri horien bitartez politikari baten irudia osatzen da eta, adituek diotenez, zail samarra izaten da hautagai horren irudi publikoa moldatzea.
|
|
|
H. Beraz, gaztelera eskolara joan gabe ikasi zenuen baina, euskara euskaltegira joanaz. Hala ere,
|
esango
al zenuke euskara berez zailagoa dela ala baldintza edo testuinguru diferenteek eragindako ikas prozesu desberdinak diren neurrian nekezagoedo errazago ikasten direla?
|
|
2012
|
|
|
Asteon klubak zerbait esan ezean, galdera ikurra aulkian dago. Agur
|
esango
al dio klubak entrenatzaileari. Ala Philippe Montanierrek berak esango dio agur klubari?
|
|
|
–aukeraz baliatu zen Fran ikatza bere jakin minezko opilari hurreratzeko?
|
esango
al zenidake zertzuk diren botilen barruko labezomorro moduko horiek?
|
|
|
–Laguntza guztiak zerutik etorriak dira, esan nuen?. Baina
|
esango
al zenioke ezezagun bati zuei nola laguntza eman. Izan ere, zoritxarrak jo zaituztela dirudi.
|
|
|
Horrek
|
esango
al digu zer zen aurreko erakustaldia?
|
|
|
Celestine
|
esango
al diguzu non den Ernest?
|
|
2013
|
|
|
Orain ere. Hobeto?
|
esango
al hidake?...?.
|
|
|
–Hara,
|
esango
al didazue behingoz zer gertatu den. Ufa, zer buruko mina!
|
|
|
–Inork
|
esango
al digu zergatik geratu behar degun batel zorioneko honetan? –marinel oriotar batek, haserrea gorde ezinik.
|
|
|
–Baina
|
esango
al didazu behingoz zer arraio gertatzen zitzaion?
|
|
|
Egileari dagokionez webgunea fidagarria dela
|
esango
al zenuke?
|
|
|
Eguneratzeari dagokionez, webgunea fidagarria dela
|
esango
al zenuke?
|
|
|
Nabigagarritasunari dagokionez, webgunea fidagarria dela
|
esango
al zenuke?
|
|
|
Edukiei dagokienez, webgunea fidagarria dela
|
esango
al zenuke?
|
|
|
Helburuei dagokienez, webgunea fidagarria dela
|
esango
al zenuke?
|
|
|
Webgunea fidagarria dela
|
esango
al zenukete. BAi/ EZ
|
|
2014
|
|
|
Baina, gaur egun, joera handia dago janaria zakarretara botatzeko. Alferrikako zaborra sortzen dugula
|
esango
al zenuke. Gehienetan, bai.
|
|
|
Askotan galdetu diot neure buruari. Berri Txarrak edota Anestesiakoabeslariei gauza bera
|
esango
al diete. bestalde, ni sortu ohi den sexu, drogak etarockandrollaren imajinario horretatik oso urrun sentitu naiz beti. Eta asko sufritudut.
|
|
|
– Hi, aurrerantzean
|
esango
al didak Ugarte? –galdetu zion Enekori
|
|
2015
|
|
|
–Excuse me, barkatu molestatzearren baina,
|
esango
al zenidake mesedez, Waterloo geltokia zenbatgarrena den?
|
|
|
Elkarrekin kantatu eta gero, galdera bat egin zidan berak behin. Baietz
|
esango
al zion azkenean neskak?
|
|
|
Eta jakingo bazenu,
|
esango
al zenidake?
|
|
|
Europako Hitzarmenaren definiziora bueltatuz, kulturaren eta tokian tokiko gizartearen bigarren hanka bat azaltzen da. Zuk
|
esango
al zenuke hor badagoela gizarteak parte hartzeko aukera bat. Hau da, hain zabaldua dagoen parte hartzearen inguruan, paisaiaren kontzeptualizazioak eta betaurrekoek garrantzirik ematen diete erabaki hartze demokratikoagoei eta gizarteari, ezta?
|
|
2016
|
|
|
Ez dela hemengo piztia? Onartuko dinat ez dakidala hemengoa den ala ez, baina hik
|
esango
al didan nongoa den nire Pitxi?
|
|
|
–Arren, Madame, esan nuen?,
|
esango
al didazu zer bide hartu behar dudan opéra comiquera joateko.
|
|
|
«Ongia?», galdetu omen zuen orduan Micòlek, hanka sartzeak harrapatzeko espezialista baitzen. «Eta
|
esango
al didazu, mesedez, zeintzuk diren ongiaren indar horiek?». Kopak, bertako guztiak harri eta zur eginda utziz, hitz bakar batez erantzun omen zion:
|
|
|
Eta eroriko al da gure indarra, hori egin ostean? ...izatea zor diegun pertsona horiek, gure irakasleak, gure kideak, beste inori baino lehen haiei eskatzen baitiegu aholku larrituta gabiltzanean, haien esku uzten baitugu maiteen duguna, gure haurren ongizatea, gure etxea, gure jabetzak, gure izena eta izen ona, eta baita sakonagoa den hori ere, gure barne bizitza bera, gizonek bati eta bakarrari azaltzen baitiote?; hartuko al ditugu haiek denak eta
|
esango
al dugu, azken batean, haiek ez dira bozkatzeko gai, irlandar semeak bozkatu arren, afrikarrak bozkatu arren??.
|
|
|
–Nora goazen
|
esango
al didazu?
|
|
|
Txillardegik ere dimentsio espiritual hori zeukala
|
esango
al zenuke?
|
|
|
– Eta non dagoen
|
esango
al diguzu?
|
|
2017
|
|
|
Larriago daude burges zaharrak. Inork
|
esango
al dit nora joango diren Euskal Herriko burges zaharrak (eta ez zahartutako burgesak) benetan egin dutenaz jabetzen direnean. Nora joango dira AHT inposatu digutenak konturatzen direnean Bilbotik Gasteizera 20 minutuan iristeko ez duela merezi izan durangalde guztia jatea?
|
|
|
–Eta? Zerbait
|
esango
al diozu Leteri?
|
|
|
«Kenny», esan zuen bigarrenak. Esaiozu Aitari
|
esango
al diozu bai ni naiz nire aitaren Sortzailea nik asmatu nuen nik sortu nuen Esaiozu Aitari ez da horrelakorik izango zeren hark ez nintzela ni izan esango baitu eta orduan zuk eta biok nork bere sortzailea maitatu behar duela eta
|
|
|
–Zerbait
|
esango
al diguzue. Egia da bortxatua izan zinela?
|
|
|
–Beno, Joseba,
|
esango
al diguzu norekin txateatu zenuen herenegun gauean?
|
|
|
– Zuri batek nahi badu beltza egurtzerik ez daukala
|
esango
al didak. Honen kontrako legeren bat badela esango ote duk?
|
|
|
–aulkian erosoago jarri zen?. Eta zergatik ez,
|
esango
al didazu mesedez?
|
|
|
– Nick, mesedez eta faborez saltsa hau guztia zer den
|
esango
al didak? –esan zidan.
|
|
|
Bueno, uste dut ahaztu egin zaidala, esan nion?. Berriz
|
esango
al didazu mesedez, axola ez bazaizu behintzat?
|
|
|
–esan zuen?. Xamalko gainean bilutsik doan emakumerik ez dagoela barruan
|
esango
al duzu berriz?
|
|
|
–esan nion?. Ken Laceyk bi makarra ziztrinen zapatak mingainaz garbitu zituela
|
esango
al didak?
|
|
|
Ze tia, tia, zer esan nahi duk tia tia horrekin? Abereek zer esaten zaien ez dutela ulertzen
|
esango
al didak. Ze arraio gero!
|
|
|
– Arren
|
esango
al diguzu eskuartean beste idazlanik baduzun?
|
|
|
– Mr Dexter,
|
esango
al diguzu mesedez, zein idazleren eragina izan duzu?
|
|
|
– Arren
|
esango
al didazu, Mr Martins, zure bisitaldiaren helburua. Gaiso bat zain daukat.
|
|
|
– Non dagoen
|
esango
al didan? –galdegin zion Natiri?.
|
|
|
Ez da denbora asko(, gure gazte denboran?
|
esango
al dut?), bekatua eta grazia, apaiza, giza pasioen drama, Jainkoa, edo haren ukoa, apaizaren fedea ala apostasia (Unamunoren San Manuel Bueno, Barojaren El Cura de Monleon), oso nobelako gai serioak ziren oraindik, zineman eta teatroan ere arrakastaz esplotatuak Europa osoan, publiko hedatsu baten eraspen gartsuenarekin. Claudel, Gide, Mauriac, Bernanos, etab., momentuko literato frantses eta ingeles sonatuenak, orduan uste genuenez behintzat; aspaldiko irakurketen nire memoria ez da handia, baina Graham Greeneren Agintea eta aintza eta, esaterako, literarioak aparte, danbada sozialak ziren, gazteon begi handigarri, beharbada egon ere kontsumorako eskaintza gehiegi bestela ez zegoen gerraondo berdotzean, kontsumo eta kontsolazio literariorako besterako baino apenas gehiago; eta, batez ere, Espainia eterno berrian inongo gutxiena egoterik zeukaten eremu eremuan problema latzenak planteatzen zituztelarik betiko atzerritar eskandaloso haiek.
|
|
|
–Hementxe egongo gara ondo. Aizu, Demetrio,
|
esango
al zenioke nagusiari aulkitxo bat ekartzeko nire eskopeta bertan jartzeko?
|
|
|
Maiteminduta zeundetela zioen, eta berak bazekiela zuk ez zenukeela, inoiz halakorik egingo?. Gauza bera
|
esango
al dute orain mutilaz. Ez lukeela sekula halakorik egingo?
|
|
|
Hurrengo gaixoa zain duela. Ea
|
esango
al dion pasatzeko.
|
|
|
80 hamarkadako abestiak kantatzen dituzue. Obra hau generazionala dela
|
esango
al zenuke. A. L. Ez dugu horrela sentitzen.
|
|
|
Oraintxe ezagutu dudan semea nola hezi
|
esango
al didazu?
|
|
2018
|
|
|
Azter dezagun neska mutilek etxean jaten dutena: osasungarria dela
|
esango
al zenuke?
|
|
|
Zenbait aldiz aditu nizun William izeneko bati deika. Atrebentzia ez bada,
|
esango
al didazu nori ari zinen deika?
|
|
|
–Mila esker, benetan, zure aholkuagatik, Stevens jauna. Beraz,
|
esango
al didazu, otoi, zer gauza miresgarri ikas nitzakeen berari adi egonez gero?
|
|
2019
|
|
|
Faborez
|
esango
al zenidake... galdegin zuen Aliziak beldurti samar... zure katu hori zergatik dagoen halako irribarrez?
|
|
|
Cheshireko Mixintxo hasi zen Alizia beldurti samar, ez baitzekien tratamendu hura gustatuko zitzaionik Cheshireko Mixintxo horrek,
|
esango
al zenidake zein bide hartu behar dudan hemendik irteteko?
|
|
|
Nik
|
esango
al dizut?
|
|
|
Hori esango duzu. Eta orain, ez zaizu noski axola izango,
|
esango
al dizkiguzu hainbeste aldiz ikasitako gauza batzuk. Nere emaztea eta ni entzuteko gogoz beteta gaude (Tomen kopetan izerdi hotz bat atera zen).
|
|
|
Jakingo al du Suzzannek inoiz egia osoa? Ahulegia zen ardura guztiak bere gain hartzeko,
|
esango
al dio aitak. Hilik ere zanpatzeko gai izango al da?
|
|
2020
|
|
|
Norbaitek
|
esango
al dit
|
|
|
–Bukatzeko,
|
esango
al didazu Aramendiatarren etxea non dagoen?
|
|
|
Amak sarritan aurpegiratu dio Ainhoari bera zela erruduna. Beno, norbaitek
|
esango
al dit zer demontre jakin behar dudan?
|