|
2007
|
|
|
Iparraldeko hiztunentzat arazoetariko bat aranisten pentsamoldearen eragin handia izan zen, Iparraldeko euskalkien pisua murrizten baitzuen. Beraz, iparraldeko intelektualek bazuten esatekorik Euskaltzaindiaz, eta
|
esan
egin zuten Gure> Herria> aldizkarian.
|
|
2008
|
|
|
Izan ere, errezeloa daukat (eta orain arte entzundakoekin horrelaxe gertatu da) hainbat gauza esan gabe geratuko ote diren. Eta nik
|
esan
egin nahi ditut horietako batzuk. Ez gipuzkoarren izenean, ni ez bainator inoren ordezkari; baizik beste ikuspegitxo bat azaldu nahirik eta, beharbada, segu ruenik, zuek lehendik ere badakizkizuen ohar batzuk edo jakingarri batzuk adierazi nahirik.
|
|
|
[...]
|
esan
daigun, nai ta naiezkoa dala euskerea (bizkaitarrak Bizkaikoa ta gipuzkoarrak eurena) Bitoriako Abade Ikastet, sean gazteai irakastea.
|
|
2010
|
|
|
Euskara indarberritzeko saio urbano berriak ez zuen, bestalde, gerra aurrekoarekin lotura zuzen handirik: jende gaztea zen gehienbat, 1955etik aurrera euskalgintzan katigatua; aurrekoen
|
esan
eginak aski neurri mugatuan ezagutzen zituena44 eta, batez ere, aurrekoek egindakoaz aski iritzi etsia zuena.45
|
|
2019
|
|
|
Berri gogoa, bide berriak. Euskararen Akademiaren bigarren ehun urteak hastera doazela, hona hemen lekukotza egokia, behinola ez ezik, egun ere lanean gogotsu diharduen euskararen erakunde nagusiaren
|
esan
eginak biltzen eta borobiltzen dituena.
|
|
2021
|
|
|
Badira itxuraz aditzointzat hartuko genituzkeen osagaiez eratuak ere, edo aditzetik eratorritako izenez:
|
esan
eginak, harremanak, itaun erantzunak, jan edanak, joan etorriak, sal-erosketak... Baina bi aditzoin elkartuz genuke izen kategoriako elkarturik sortu; beraz, nahitaez ondorioztatu behar dugu izen balioa hartzen dutela horrelako hitz elkartuetan.
|
|
|
hitz egin (egilea), barau egin (esperimentatzailea). Bi egin hauetaz gain, egin aditz laguntzaile ere bada mendebaldeko hizkeretan(
|
esan
dagigun egia osoa (§ 26.3.3)) eta aditzaren beraren galdegaitasuna nabarmentzeko ere erabili ohi da Hegoaldean (ikus § 41.4.1d, § 41.4.1e).
|
|
|
Horrelakoak dira maiz ezen morfemaren ze, eze, ezi aldaerekin eginiko perpausak: Hain dira kondizio latzekoak[...] eze uste dute olgeta guztiak direla txarrak (Frai Bartolome); Egiten dit gerra hain bizia, ze beti nauka beldurrez ikara (Astarloa); Halako moduz ezik,[...] edozeinek begiratu batean
|
esan
legike bi herriak bat direla (Iztueta). Gaur egun ohikoak ez badira ere, aurkitzen dira testuetan horrelako perpausak:
|
|
|
Agintera jokatua adizki sintetikoen edo [aditzoina+* edin/* ezan] adizki analitikoaren bidez eratzen da euskalki gehienetan eta euskara batuan —mendebaldeko hizkerek [tu+ egin] adizki analitikoa dute [aditzoina+* ezan] adizkiaren ordez:
|
esan
egizu ‘esan ezazu’— Morfologikoki bereziak dira bietan erabiltzen diren adizki jokatu zenbait. Adizki intrantsitiboak oraineko adizkien homonimoak dira:
|
|
|
Adibide hauetan, esaterako, ez da zilegi egin erabiltzea, hurrenez hurren beti, erreklamazio bat eta zer nolako ondorioak eragin ditzaketen drogek direlako galdegaia, nabarmendu nahi dena, eta ez aditza: * Beti
|
esan
egiten diot erantzun txarrik ez emateko;* Bere desadostasuna adierazteko, erreklamazio bat aurkeztu egin du;* Hitzaldi horietan erakutsi egiten da zer nolako ondorioak eragin ditzaketen drogek.
|