|
2004
|
|
|
Gero, nagusiaren keinu soil bati erantzunez, Atorra Beltzek borrak atera eta, euretako bakoitza garrafoi ilara baten aurrean jarrita, amorrua askatu zuten kolpeka, eta ez ziren geratu harik eta bakoitzak bere ilarako garrafoi guztiak txikitu zituen arte. Beste ezer
|
esan
barik joan ziren handik, oihurik edo barrerik egin barik.
|
|
2006
|
|
|
Hemen jainkoa,
|
esan
barik doa, dirua da, horrelaxe ageri baita haren izena –God! – dolarreko billeteetan. In God we trust, jainkoa sinesten dugu, halaxe diote jatekoak, edatekoak eta gorputzaren gozamenarakoak diren besteak dirutan pagatzekoak diren dolarrek.
|
|
2007
|
|
|
Hizkuntzaren aferan, normalizazioaren ideologia linguistiko, soziologikoa, dela eta, nik esango nuke ezetz. Lehenago esan dudan bezala, euskalduntzearenasmoa erabat nazionalista da; ezin da ulertu euskalduntze asmoa euskara ez badanazio edo gizarte moderno (eta
|
esan
barik doa: bere gaineko) baten hizkuntza.. Euskara denona da?, nahiz erretorikoki esan,, euskara gizarte osoarena?
|
|
2011
|
|
|
Etxetxo bat dago bertan, zaharkitua. Toki hori sarritan izan dut lagunekin biltzeko txoko; idazteko aterpe; neure buruarekin bakarka egoteko kaiola; zenbait hitzordutarako uharte; baita Eako poesia egunak prestatzeko biltoki ere(
|
esan
barik doa Asunek jardunaldi horietan duen funtsezko partea, poemaren sorreran zeharka duenarekin batera). Horregatik da baratzea elementu errepikakorra Bitsa eskuetan liburuan, txerazko adiera guztiengatik.
|
|
2012
|
|
|
Arrazoi bakarra dago horretarako: euskara ez da atmosfera orokorra, ez du
|
esan
barik doazen gauzen indarra, ez du egitura orokorren sendotasuna. ez da normala, eta ez normala dena artez eta moldez bizi beharra dugu, hitz batean: artifizioz. euskal bizi mundu partzialak eraikiz euskara matrize gisa biziberritzen dugu neurri batean edo bestean.
|
|
|
Nazio hiriaren erdigune sinboliko eta funtzionaletik hedatu zen naziogintza, eta ezarian estatu indarrak heltzen ziren bazter guztietara iritsiko zen nazio sinkronizazioa. probintzietako hiritarrek hiriburukoen antzera bizi nahi eta behar zuten hiritar osoa izatekotan, herri eta baserrietakoek geroago jasoko zuten bizimodu eta izaera berria, modernizatu ahala. estatuko jende guztiek, urrunak eta arrotzak izanagatik ere, hiriaren koreografian, Nazioaren koreografian parte hartuko zuten goiz edo berandu. Bestela, modernizatu barik eta hiritartasun osoa lortu gabe, arrotz eta motz geratuko ziren euren zokokeria primitiboan.
|
esan
barik doa, erdara da nazioaren sinkronia. ez bakarrik mintzaira. erdara da hiri jakintza modernoa, bizimodu zibilizatua, arrazoiaren eta aurrerapenaren estiloa. erdarazkoak dira kale asfaltatuak, autoak eta trenak, erdarazkoa hiritik datozen argindarra eta administrazioa, erdarazkoak direlako inbentu moderno guztiak: liburuak, soldaduska, zerga zentralizatuak, telebista, eta urrutizkina bera ere. euskara, berriz, tokiko anabasa eta aniztasun desinkronizatua da; euskara ez da bat, asko eta askotarikoa beti; euskara baserri jakintza lokala, euskara tradizioz eta ikasi gabe jaso den jakintza primitiboa, kasik naturala, baino ez da. ez du arterik, ezta artifiziorik ere; ez du inbentu handirik.
|
|
2015
|
|
|
" hau ez da gure nazioarena"/" hau ez da gurea da" kategorizazioaren arabera. Ariketa hori, esan dudan legez, ez da beti berariazkoa eta esplizitua, maiz
|
esan
barik doa, eguneroko praktika arruntetan. Kasu horietan, balio ematen duen konparazioa edo zerumuga erlatiboa" barnekoa" da:
|
|
|
Estandar horretatik aldentzen direnak, beraz, ez dira guztiz herritarrak, guztiz pertsonak ez diren legez. Edo kontuan harturik estandar hori,
|
esan
barik badoa ere, oso zehatza dela, zuzenago esan genuke ez direla guztiz gizonak. Izan ere, estandarra gizonezko arketipo bat da:
|
|
|
Haren ustetan, oraingo performantziak ez dira guztiz liminalak, liminal antzekoak baizik (liminoids), eta lehengo communitas haren tokian antzeko zerbait agertzen da: usadiozko erritualetan (eta
|
esan
barik doa, usadiozko praktika orotan) kolektibo eta derrigorrezkoa zena, gaur norberaren hautua omen da. Gaurko ikuskizun eta performantzietan, anitz formakoak izateaz gain, atxikimendua norberaren nahikara omen da.
|
|
|
Alabaina, gutxian bada, uste dut, gaur euskal Zeraz sentitzen dugunak geroko euskal Zera moldatuko digula. Eta,
|
esan
barik doa, sentitzen duguna gure praktiketan da.
|
|
|
Unibertso soziala egituratzen duen eredua unibertso gisa agertzen zaigu: berezkoa da, nahitaezkoa, beharrezkoa, esentziala, baina beti agerikoa, izanaren izanaz
|
esan
barik doana, nabarmendu barik. Ikus dezagun oso hurbileko adibide bat, Bilboko denda batean sartzen banaiz, ez dut luze pentsatu behar zein hizkuntzatan arituko naizen.
|
|
|
Baina bada atzealdea pentsatzeko beste aukera bat, haren arabera atzealdea beti dago gurekin, egiten dugun horretan, edo hobe esan, eragiten digun atzealde hori uneko elkarrekintzan dago, ez kanpoan, ez iraganaldian, eta ez dago azpiko izari sakon batean praktikaren azalean baizik. Baina atzealdea da ez diogulako arreta jartzen, ez dugulako ikusi nahi, azken finean,
|
esan
barik doazen egituretan bizi garelako; anomaliak, beraz, horiek esaten ditu.
|
|
|
Elizak, estatuko oligarkiek eta administrazioek, zientziek eta industrien eta finantzen kapitalismoak euskal Zera mundu modernoan otzandu, morroitu eta, horrela ere, mundu honetara ekarri ahala, euskal Zeraren gatazkan eta bizi jarioan bestelako aterabide eta garabideak asmatu zituzten euskal jendeek, gehienetan bizi izate soilaren poderioz asmatu ere. Euskaraz ehundutako bizi munduen objektibazioa izan da, ezinbestez paradigma modernoan, euskal Zeraren subjektu modernoaren sorgunea (askotan erdaraz egin den objektibazioa dela
|
esan
barik doake). Bizi mundu horiek objektu otzan eta homologatuak izan zitezen garbitu, araztu, sinplifikatu, findu eta estereotipatu zituzten, baina, historiaren alderdi negatibo eta ilunetara bidali zuten guztiarekin asmatuko zuten euskaldunek eta euskal arizaleek subjektutasun moduko bat.
|
|
|
Itxura batean, bide bat ematen dio euskal Zerari izan eta bizi dadin. Bide hori,
|
esan
barik doa, ordezkaritza sinbolikoarena da: objektu, sinbolo, edota erritualak euskal Zeraren boz eroaleak direlakoan.
|
|
|
Baina esan bezala ohiko erabilerari eutsiko diot, horregatik, batzuetan ‘adieratzaile’ erabiliko dut: adiera edo esanahi igorleaz hitz egiteko, eta interpretatzailearen sinonimotzat(
|
esan
barik doa, maiz kodea bera identifikatu ahal da eginkizun harekin, kasu horietan ‘ konfigurazio adieratzailea’ eta ‘signifikatze praktikak’ ere ibiliko ditut).
|
|
2016
|
|
|
Curriculum ezkutuaz hitz egiten den gehienetan salaketa da: balio eta ideologia ezkutuak (berez doazen horiek) salatu behar dira, kontuan izanda gainera,
|
esan
barik doazen praktikak indartsuenak eta aldagaitzenak izan daitezkeela. Agerikoenak eta eragingarrienak izan daitezke, eta egiazko praktikak direla onartzeko zailenak ere bai.
|
|
2017
|
|
|
16 erdarazko bertsioaren pasarte honetan ikus dezakegu terminologia zein den (eta
|
esan
barik doan diskurtsoa): " la gran mayor� a de los euskaldunes considera que para ser vasco de verdad hay que saber hablar euskera (81%en navarra; 79%en el pa� s Vasco norte y 73%en la Comunidad autónoma Vasca), mientras que más de la mitad de los erdaldunes tanto de la Comunidad autónoma Vasca (66%) como de navarra (51%) están en desacuerdo con tal afirmación" (ii encuesta Sociolingü� stica, 1997:
|
|
|
Eta, jakina,
|
esan
barik doa: komunitatea sortzen, mihigintza elikatzen, behetik gora eraikitzen, mintzaidegoa trinkotzen jarraitu dugu.
|
|
2018
|
|
|
artisten lana eguneroko errealitatetik, bizimodu arruntetik gertu dagoela ikusaraztea; artearen eta gizartearen arteko ustezko amildegia deseraikitzea. Kasu honetan artelanak dira, eta, ziurrenik, arte plastikoen diziplina da amildegietan handiena duena; baina, nahiko antzera zatekeen beste diziplinetan,
|
esan
barik doa.
|