|
2023
|
|
|
Autonomia eta kontrola aztertu eta gero, finantza zaintzaren jarduteko esparru materiala zehaztu behar da. Toki autonomiaren printzipioak
|
ere
toki erakundeen finantza jardueraren gainean islatzen da, eta jarduera horrek kontrolak izango ditu. Horregatik, beharrezkoa da lan honetan finantza jarduera zein den zehaztea, finantza zaintzaren jarduteko esparrua zehazteko.
|
|
|
Hori horrela, ETELk indarrean zegoena bakarrik jaso du. bosgarrena.— Lurralde historikoek duten izaera bikoitza (foru lurralde bezala eta probintzia bezala) EAEko toki erakundeentzat onuragarria da. Lurralde historikoek, finantza zaintzako organo eskudunak dira eta toki erakundeen finantza jardueraren gaineko kontrola gauzatuko dute; eta bestetik, toki erakundeen jarduera guztietan laguntzeko eskumena dute eta finantza jardueran
|
ere
toki erakundeei laguntzeko organo dira. Betebehar bi horien arteko konbinazioak toki erakundeen finantza jarduera zuzena bermatzen dute.
|
|
|
Bi irizpide horiek elkarrekin hartuta, argi dago aurrekontu egonkortasunaren politikek
|
ere
toki erakundeek duten berezko nukleo gaindiezina errespetatu behar dutela. Baina horrek ez du esan nahi jardueraren gainean kontrolik ez dela egongo eta, esangura horretan, aurrekontu egonkortasunaren politikek aurrera aterako direla bermatzeko, kontrol harremanak ezartzen dituzte aurrekontu egonkortasunren eta finantza jasangarritasunaren arauek.
|
|
|
populazioa, antolaketa (erakunde bezala ulerturik) eta lurraldea. Azkenengo bi osagaien inguruan eragin handia dauka finantza zaintzak, horietan oinarriturik batez
|
ere
toki erakundeen finantza jarduera gauzatzen delako. Bi osagai horien inguruan finantza zaintza aipatzen du TAOLk bi esparrutan:
|
|
|
Udalerrien lurralde eremua aldatzeko arauketari errepaso txiki hau eman eta gero argi dago lurralde aldaketak udalerrien finantza egoeran zuzeneko eragina duela. Horren adierazlea
|
ere
Toki Erakundeen Biztanleriari eta Lurralde Mugaketari buruzko Erregelamendua onetsi duen uztailaren 11ko 1690/ 1986 Errege Dekretuaren 14 artikuluan aurkitu dezakegu. Artikulu horren lurralde aldaketarako espedientean jaso beharreko dokumentuak aipatzen dira (TAOLren 13 artikuluak aipatzen dituen udalerriz gaineko administrazioen txostenez gain).
|
|
|
ETELren bigarren zioen azalpenean honi erreferentzia egiten zaio, foru udala aipatuz eta horien goraipatzea eginez: " Euskal udal tradizioan nabarmenak ziren
|
ere
toki erakundeen eskumen zabalak, beren burua antolatzeko, arautzeko eta kudeatzeko zeukaten ahalmen handia, ez bakarrik eremu politikoan, baizik eta baita eremu ekonomikoan ere, eta azkenik, foru udalen eta batzar legegileen arteko harreman estua; batzar horietan zeukaten jatorria, halaber, lurraldeetako gobernu organoek eta, harreman horri esker, egoki ezkontzen ziren udal maila eta foru lurrald...
|
|
|
Azkenik, nahiz eta aurretik aipatu kontuan izan behar dugu epaitegi arruntek
|
ere
toki erakundeen jardueren gaineko kanpokontrola direla. TAOLaren 63 artikulutik 67 artikulura Estatuak eta autonomia erkidegoek toki erakundeen jardueraren gainean hartu ditzaketen neurri ezberdinak biltzen dira.
|
|
|
Toki autonomia ere urratzen da bakar bakarrik gai horietan uzten duelako plangintzaren neurri murriztaileak, bestela esanda, horretan murrizten duzu edo ezer. Hortaz, defizita murrizteko erabakiak hartzeko orduan
|
ere
toki erakundeek eskuak lotuta izango dituzte (honen guztiaren inguruko azterketa lan honen bigarren zatiko bigarren epigrafean jorratuko da).
|