|
2006
|
|
|
Igandea da. Eta igandeak maite ditu Nereak, lanik gabekoak direnean behintzat, askotan igandeetan
|
ere
lan egin behar izaten baitu. Asteko egun txarrenak dira orduan, erredakzioan dagoen bitartean ezin izaten baitu burutik kendu Maialenek ez duela ikastolara joan behar eta, lanagatik ez balitz, berarekin eta Lewisekin batera pasatuko zuela eguna.
|
|
|
Astegunetan, Gambetta karrikako bulegoa goizeko zortzietatik arratsaldeko sei eta erdiak arte egoten zen zabalik. Zoritxarrez, larunbat goizetan
|
ere
lan egiten zuten. Polizia ohiak lehenbiziko bost orduetan zelatatzen zuen bulegoa, eta Anek gainerako bostetan hartzen zion txanda.
|
|
2008
|
|
|
bere jakin min izugarriak batera eta bestera eraman zuen. Sugin sartu zen fabrikan, baina tornu batean
|
ere
lan egin zuen, fresagailu batean, bulegari ere izan zen fabrikan egin zituèn azken lauzpabost hilabeteetan.
|
|
|
bere jakin min izugarriak batera eta bestera eraman zuen. Sugin sartu zen fabrikan, baina tornu batean
|
ere
lan egin zuen, fresagailu batean... bulegari ere izan zen fabrikan egin zituèn azken lauzpabost hilabeteetan. Baina, langile gehienak ez bezala –balizko iraultzaz mintzatzen ziren asko eta asko gau eta egun–, fabrikaren funtzionamenduak harritzen zuen Nazario, eta hala, sugina zenean ez zen suari bakarrik begira gelditzen, tornularia zenean tornuari bakarrik begira gelditzen ez zen bezala, edo fresatzailea zenean fresagailuari bakarrik:
|
|
2009
|
|
|
Goizeko bostetan, parranda metro barruan luzatzen duten horietako bat ematen zuen tipoak. (Gero jakin zuten langilea zela, optika bateko zaharberritze lanetan zebilela eta igande goiz horretan
|
ere
lan egin behar zuela). Zigarro bat piztu zuen mutilak (loa despistatzeko, esango zuen gero), metroko arau sakratuena apurtuz (mutilak ez omen zekien hori, berria zen hirian eta bizitzan lehenengo aldietako bat zen metro batean sartzen zela).
|
|
|
–Zu ez zara, ordea, ez Astelehen Maria, ezta Astearte Maria ere: zu Domingo zara, eta igandeetan
|
ere
lan egingo duzu, bai alafedea! Entzun al duzu?
|
|
|
–Zu ez zara, ordea, ez Astelehen Maria, ezta Astearte Maria ere: zu Domingo zara, eta igandeetan
|
ere
lan egingo duzu, bai alafedea! Entzun al duzu?
|
|
2010
|
|
|
Ideia berri bat zuen jirabiraka buruan. Kazetari horientzat
|
ere
lan egiten ote zuen. Azken finean, mota guztietako negozioak zituen bere laguntxoak:
|
|
2012
|
|
|
Lanez gainezka dabil, ez salmentek gora egin dutelako, dezente egin dute behera azken urteotan?, dendan administrazio kontuetan laguntzen zion neska kaleratu duelako baizik, eta berak egin behar ditu orain BEZaren hiruhileko deklarazioak, fakturak, nominak? Asteburuetan
|
ere
lan egitera behartzen du horrek.
|
|
2013
|
|
|
Ange: biki perfektua; aberaskume batek estereotipo eta tabu guztiei aurre egin ziena beren maitasunarengatik; hiru seme zein baino zein ederrago, dotoreago eta arrakastatsuagoren ama; bi biloba bikiren amona harroa; behin
|
ere
lanik egin behar izan ez zuena eta nahi zuen guztia eskura izan zuena; lau solairu zeuzkan palaziotxo batean bizi zena; udaro Porschez aldatzen zuena urtean behin Montecarlo eta Niza artean dauden 25 kilometro eskasak egiteko (gainerako egunetan txoferdun autoan ibiltzen zen hara eta hona).
|
|
|
Huraxe zen bikien umetako oroitzapenik zaharrenetakoa? artean ez baitziren hasiak ez Hamza eta ez Yazîd eskolan, eta amak berarekin eraman baitzituen Wadi Abyadera, berak
|
ere
lan egiteko asmotan, jende guztia ere guti baitzen egun haietan metatzen zèn lanari buru egiteko.
|
|
|
Ibrahim, hiriburuko arkitektura proiektu batzuetan ez ezik, hainbat herrixkatan
|
ere
lan egindako gizona zen. Halako moldez, non bere hondar obra mendian galdutako eta lurrikara arin batek zartatutako herri turistiko bateko meskitaren berreraikuntza izan baitzen.
|
|
|
Ibrahim, hiriburuko arkitektura proiektu batzuetan ez ezik, hainbat herrixkatan
|
ere
lan egindako gizona zen. Halako moldez, non bere hondar obra mendian galdutako eta lurrikara arin batek zartatutako herri turistiko bateko meskitaren berreraikuntza izan baitzen.
|
|
|
Huraxe zen bikien umetako oroitzapenik zaharrenetakoa... artean ez baitziren hasiak ez Hamza eta ez Yazîd eskolan, eta amak berarekin eraman baitzituen Wadi Abyadera, berak
|
ere
lan egiteko asmotan... jende guztia ere guti baitzen egun haietan metatzen zèn lanari buru egiteko.
|
|
2014
|
|
|
–Igandeetan
|
ere
lana egiten duzu, osaba? –jakin nahi izan zuen Aratzek.
|
|
|
Ananik hizketan jarraitu zuen. Kolonbiar neska batzuek
|
ere
lan egin zuten klubean, baina lauzpabost egun lehenago alde egin zuten. Diru guztia eraman zuten.
|
|
2015
|
|
|
Beote baserria bidegurutzea zen, toki inportantea Gerra garaian mugimenduak hasi zirenean. Etxeak taberna eta ostatu moduan
|
ere
lan egiteak ez zion lagundu Mariari giro nahasi hartatik kanpo egoten: makina batek jana eta edana franko egina du baserrian, trukean sosik laga gabe.
|
|
|
Espainia utzi behar zuen. Han legezko izateko, Senegalera itzuli eta ostera
|
ere
lan egiteko beste kontratu bat eskuratu behar zuen. Baina ez zuen hartu Dakarrera itzuliko zuen hegazkina.
|
|
|
Goizeko seietan jaikitzen ziren, eguzkiaren errea saihestuz gutxienez zortzi orduz gereziak biltzeko. Nagusiak hala agintzen zuenean, arratsaldean
|
ere
lana egin zuten kilometro luzeetako soroan. Zutik egun osoan, fruituaren pisuagatik makurtutako adarretatik kontu handiz biltzen zituzten gorriak, euli artean.
|
|
2016
|
|
|
–Jabeak
|
ere
lan egiten du. Edo dirua batzera baino etortzen ez diren horietakoa da, konplizitate keinu bat eginez, Joanesek.
|
|
|
«Euskara erabiltzera gonbidatua sentitzen ez denarengan eragin behar da». Euskara etxean jaso ez dutenekin
|
ere
lan egin beharra dagoela nabarmendu du Albak: «Erabilera erraztu egin behar da, estigmak gainditu».
|
|
|
euskal kulturaren berri eman, gure sortzaile euskaldunak ikusarazi, eskuragarri jarri haien lanak...». Erdaldunekin
|
ere
lan egin behar dela uste du: «enpatia» landu behar dela.
|
|
|
interlokuzio bakar eta aitortua du; hari ere on egingo lioke inguruan antzerako gehiago izateak, beren artean jarduteko, goragoko helburu batzuei heltzeko». Herritarrei begira
|
ere
lan egin beharra dagoela nabarmendu du: «Nola konturarazi hau dena ez dela batzuen kapritxoa?
|
|
2017
|
|
|
Lehen udan bertan hasi nintzen lanean. Erasmus bekarekin Erroman egon nintzen gero, han
|
ere
lan eginez, hilean ematen zizkidaten 150 euroekin ez nuelako ezer egiten.
|
|
2018
|
|
|
Biharamunean lehengusuaren jaunartzera joatekoa zela, ez Mirenek ezagutzen zuen familiaren partekoa, Urkiolatarrena, baizik eta amaren aldekoa, horregatik egin beharra zeukala asteburua herrian, horregatik ez zegoela Bilbon ohi bezala, badakizu nolakoak diren familia kontuak, eta gainera amonak eskatu ziola ea ezin ote zuen ekarri kameraren bat erredakziotik, fundamentuzkoa, Peru ttikia hain egun garrantzitsuan ongi erretratatzeko. Hori besterik ez genuen falta, asteburua galdu ez ezik lan
|
ere
lan egin zuela azkenean, eta musu truk, eta gainera ez ote zekien amonak berak testuak idazten zituela erredakzioan, albisteak eta erreportajeak eta horrelako kontuak, ez besterik. Amonari adarra jo nahi izan ziola, badaezpada ere, estrategia oro baliatzearren, ea ez ote zihoan bere jaun haren manamenduen aurka igandez lanean jardutea, baina Nora bera bezain liztor aritu zitekeen Noraren amona ere, bistan denez, zer uste zuen neskato hark, eta ez bat ez bi erantzun omen zion, nola ba, hik ez dun-eta sinesten!
|
|
|
Lagunei aitortu zienez, ordea, gauza bakarrak zuen apur bat artega: tailerrean burusoil hark, 6.334 presoak
|
ere
lan egiten zuen, eta susmoa zeukan morroi hark ez ziola adeitasunez begiratzen, lantokian agertzen ikusi zuen lehen egunetik.
|
|
|
Izan ere, hiri kartzela berriek alderdi guztietatik egindako hobekuntzak uztartu dituzte: lege urraketen araberako mailaketa ahalbidetzen dute, barneko auzo antolamenduari esker; gaitasun ekonomikoaren araberako mailaketak
|
ere
lan egiteko eta birgizarteratzeko gogoa piztu eta norberaren ahaleginaren arabera egoera hobetzeko aukera eman du; espetxe barruan diharduten eskola, baratze, negutegi, tailer, lantegi eta bulegoei esker, zigorra murrizteko eta hura amaitutakoan gizartearentzat probetxuzkoa izateko aukerak biderkatu dira; maila guztietan finkatutako hierarkia eta diziplina zorrotzek kanpoko gizartean norberak bet...
|
|
|
Emakumeak ezkontzeko prestatzen zituzten duela gutxi arte munduko herririk ustez aurreratuenetan ere, etxeko lanak egiten irakasten zieten, sukaldean egiten, josten. Geure amak, urrutira joan gabe, hamalau urterekin lanean hasi behar izan zuen, ez ziren aberatsak, ez zuten dirurik eskolak emateko, baina lanetik kanpo
|
ere
lan egin behar izaten zuen etxean, ezkontzeko prestatu zuten, etxeko lanak egiten, sukaldean, josten.
|
|
2020
|
|
|
Gero eta beranduago etortzen zinen, gero eta gauza gehiago zeuden konpontzeko. Udan
|
ere
lan egin beharra zeneukan. Itsasoa entzun nahi dut, ez nizun beste ezer eskatu.
|
|
2021
|
|
|
Aurretik esan bezala, egunerokotasuna, publikoa zein esfera pribatukoa, iturri egokia da gizarteari buruzko erretratu zehatza egiteko, argi eta garbi ikus daitekeelako nola gizartearen eta sistemaren ezaugarriek eragina duten pertsonengan, nola beraien bizitzak baldintzatzen dituzten. Historia aztertzeko metodo honi esker, gainera, jakin dezakegu emakumeek etxetik kanpo
|
ere
lan egiten zutela, familiaren ekonomiari lagunduko zioten beste diru iturri batzuk lortuz. Adibidez, testigantza hauei esker jakin dezakegu Uretamendi alboko meategian etxoletako emakume askok lan egin zutela.
|
|
2022
|
|
|
Atarrabiako plazan egin dugu hitzordua, neguko arratsalde epel batean. Euren lan bizipenak gustura aritu zaizkit kontatzen," emakumeek
|
ere
lan egin dugula ikus dadin".
|
|
|
Italiarren iritsierarekin emakumeak kontserbagintzan hasi ziren Ondarroa eta inguruko herrietan. Aitzinetik, ordea, emakumeek
|
ere
lan egiten zuten itsasoko lanetan. Agustin Zubikaraik jasotakoaren arabera, italiarrak Ondarroarat ailegatutako garaian 150 eta 200 emakume artean ariko zen lanean krixaratzan, baxurako txalupetako langile.
|
|
|
Baina ideologiaren eta praktika sozialaren arteko arrakala gertatu zen. " Abetxuko eta Errekaleorrekoak agerian utzi zuen senarraren soldata ez zela aski familia aurrera ateratzeko, eta emakumeek
|
ere
lan egin behar zutela bizimodu duin bat izan nahi bazuten. Oso nabaria izan zen langile auzoetan, kualifikazio txikiko langileak biltzen ziren auzoetan".
|
|
2023
|
|
|
–Ama, lehen
|
ere
lan egiten nuen!
|
|
|
Lagundu, amak lagundu zion, jatekoa egiten zion, eta umearekin egon, Olatzek etxeko lanak egiten zituen bitartean. Baina ahalegin handia zen amarentzat, dendan
|
ere
lan egin behar zuen, eta esan zion Olatz bakarrik ere moldatuko zela, eta lagunduko ziola, behar gorria izanez gero. Amak dena erraz ikusten du:
|
|
|
Illera jaunak pozik gehitu nahi izan zuen, bigarren auzi honetan, Foruzaingoarekin elkarlanean aritzeaz gain, Guardia Zibilak Frantziako Gendarmerie arekin eta Alemaniako Bundeskriminalamt ekin
|
ere
lan egin zutela. Bundeskriminalamt ahoskatzean, gizona hiru aldiz trabatu eta" Alemaniako polizia" erraten bukatu zuen.
|