|
2001
|
|
|
XV. mendeko Erdi Aroko etxe baten hondarren artean 1970ean eraikia, Arabako Natura Zientzietako Museoaren egoitza da. Azkenik, kale amaieran berriz
|
ere
Andra Mari Zuriaren plazan gaude.
|
|
|
Norbaitekin hitz egiteko beharra du izan
|
ere
andre gajoak. Aspalditik alarguna da.
|
|
2003
|
|
|
Gordetzea ahaztu zuen; normalean ez zuen oso eragin ona izaten gurasoengan, baina nola azaldu gaztea zela eta asko ikasi behar zuela bere maitearekin gauza berriak dastatzeko? Halaz
|
ere
andreak ez zuen ezer esan eta bere golkorako gorde zuen iritzia. Bibiot urduritu egin zen apur bat; gainera, emakumea ederra eta artean gaztea zen, eta bere hanka luzeak iradokor gurutzatzen zituen.
|
|
2004
|
|
|
Gaur egungo komunikazioak eskatzen duen era xinple xinplean adierazita, ia slogan baten gisara, ideia hori ezarri egin da eta ia zalantzaezinak diren horietakoa bihurtu da. Gure gizartean Ni hori edozein andre gizonen (baina ez inolako animaliaren, batzuetan ezta
|
ere
andre gizon batzuen) duintasunaren aitorpenaren oinarrian jarri dugu. Neuk nahi dudana pentsatzeko eskubidea gaur egun giza eskubideen oinarri sakratua bihurtu da; eta garrantzi handiagoa emango zaio, gainera, mendebaleko biztanle baten iritzia emateko eskubideari, Afrika erdiko biztanle batek jateko eta osasunerako duen eskubideari baino, edo Amazonia aldeko talde aborigen batek bere lurraren ugazaba izateko izan dezakeen eskubideari baino.
|
|
2009
|
|
|
Ardura handia egon da, batez
|
ere
andreen artean, euren gizonek testamentua buru argiz, osasunez zeuden bitartean, egin zezaten. Ezpabere, testamenturik egin gabe hilez gero, andrea ezer barik lotu zitekeen, eta ezinikusi larriak sortzen ziren sendietan.
|
|
|
Neguan gutxiagotan garbitzen zuten gorputza, eta ilea batez
|
ere
andreen kasuan, udan baino. Neguan gorputzaren garbi ikuzia egiteko ezinbestekoa zen ura berotzea.
|
|
|
Gasteizko txosnek bere lekua egin dute aurten
|
ere
Andre Maria Zuriaren jaietako programan. Unibertsitate esparruan dozena bat txosna jarri dituzte Gasteizko zenbait elkartek eta gaueko giroaz gain, egunez ere herritarren txokoa izateko asmoa dute antolatzaileek.
|
|
2010
|
|
|
Euskal Herriko Bilgune Feministak elkarretaratzean parte hartzera deitu du; izan ere, oso larritzat jo du erasoa. Bilguneko Izaskun Guarrotxenak
|
ere
andreen prekarietateari buruzko gogoeta egiteko eskatu du: Pobreziak etxeko lanen esparrura bultzatzen ditu emakume asko.
|
|
2012
|
|
|
Etxera itzultzean, eta Arantxa berarekin ez zegoenez, gelditu egin zen Etxenagusiaren horma belztuen aurrean. Han ageri zen berriz
|
ere
andre xahar baten gerritik gorako silueta, leihoak zedarrituriko argi itzaletan soslai. Mugitu ez zen egiten, eta bazirudien jesarrita zegoela.
|
|
2013
|
|
|
Gaineratu dutenez," baina haien isiltasunak beldurra ematen digunez, Kriskitin Dantza Taldeak eta Gerediaga Elkarteak, Durangoko udalaren laguntzarekin, azken urteetako ohitura jarraituz Durangoko martxoaren 31 gogoratuko dute" berriro gertatu ez dadin garrasia aurten
|
ere
Andra Maritik mundura zabaltzeko
|
|
|
Andra Mari izan zen lehen jardunaldian onena (10:09). Basaburua kenduta beste taldeak ere sokatiran ari dira lehian, eta atzera
|
ere
Andra Mari moldatu zen hobekien (2,5 puntu), Berriozarrekin berdinduta. Txapelketan guztira 5 jardunaldi jokatuko dira, 4 jardunaldi eta finala, martxoaren 24an Larraintzarrek hartuko duena.
|
|
2014
|
|
|
Bada berritasunik, gainera; indarrean dagoen legeari bi kontzeptu berri erantsi nahi baitizkio UPNren gobernuak. Eraso sexual edota fisikoak ez ezik, bortizkeria psikologikoa eta ekonomikoa
|
ere
andreen kontrako erasotzat jotzea proposatu du. Allik eman ditu detaileak:
|
|
|
Gizon eta andre multzo batek zurgin gaztea, mugabako gozotasunekoa eta ameslaria?, beau génie?,? âme lyrique?,, doux rêveur?, etc.? inguratzen eta miresten du, eta Mesiastzat dauka170 Batez
|
ere
andreek maite dute, berak andreak baino gehiago; baina, Jainkoaren erresumaren amorez, emakumeak(, belles créatures?) hurbil dakizkion permitizen du, eta hauen bozkario guztia hari zerbitzatzean eta entzutean etzaten da; batzuk edukitsuak dira eta maisu xarmagarriari lanik egin gabe bizi ahal izatea opa diote171 Denen artean Magdalena dagokio atxikiena, rabbi gaztearen, edertasun puru eta eztiak... haren gorputz andeatua sendatu baitu.
|
|
|
Hortan ez diat erratekorik. Nik
|
ere
andrea maite diat eta.
|
|
2015
|
|
|
Enplegu politika aktiboak indartzearen aldeko apustua egiteko konpromisoa hartu du. Batez
|
ere
andreekin egin nahi du indarra, diskriminazioa bukatzeko. " Soldatan, lanera sartzeko aukeretan eta promozio profesionalean berdintasuna bermatzeko neurriak sustatuko ditugu".
|
|
|
Umea jaio eta aste bira, aita lanera itzultzen da, eta ama zaintzen geratzen da etxean, «per secula seculorum». Lanaldi murrizketak eta baimenak
|
ere
andreek eskatzen dituztela nabarmendu du. Espainiako legediak hamasei asteko amatasun baimena jasotzen du; horietatik sei transferiezinak dira.
|
|
|
Amona Bittorik bi musu eman zizkion masailean Hugo Senekari. Pasabidean barrena hartu zuen berriro
|
ere
andreak, pozez beterik. Arratseko laurak joko zuten laster.
|
|
|
Etxeko jaun andreei deitu zieten gero; jabea, esan dudanez? jaun handikietako bat zen, eta haren emaztea
|
ere
andre handikietakoa; biziki poztu ziren beraien etxea monasterio bihurtu zelako, eta horregatik ontzat jo zuten; dena dela, ezin zuten egin ere besterik. Geroago, beste egun batean, eskriturak egin ziren eta etxearen herena ordaindu zen, hau da, elizgizonak eskatu zuen bezala egin zen guztia, gauza batzuetan hitzarturikoa baino zama astunago ezartzen baitzigun, baina beragatik guztia onartzen genuen.
|
|
|
«Tiro hotsak»en semea falta duen beste ama bat ere ageri da, zeinaren pentsamenduren bat iritsiko zaigun («ez diat hire arnasagatik negar egingo»). Hori ere etxean, leihotik begira dago lurrean datzan polizia zaurituari eta min ematen dion semearen absentzia irudikatzeko esanguratsua iruditzen zaigun «seme galduaren gela baino hutsago» irudia erabiltzen du Sarrionandiak, etxeari lotua berriz
|
ere
andrea.
|
|
|
Emakume hauek gizarte heteropatriarkalaren arau moralen aldeko zentsura beren baitaratu eta lotsa, damua eta errua pairatzen dituzte ondorioz. Ez da harritzekoa arau horiek ohartzeke ere barneratzea, kontuan hartuta, Miguel Catalánek Anatomía del secreto n gomutarazi legez, gure gizarteek berriki arte moralki eta gutxi asko lausoki ez ezik juridikoki
|
ere
andrearen infideltasuna zigortu egin dutela. Bestalde, andrearen desira ugariak errugabetu eta indarrez barreiatzeko gurean pizten ari diren mugimenduek Saizarbitoriaren gizon protagonistak bezain gutxi ukitzen dituzte Flora, Julia eta Pilar.
|
|
|
Beste sari asko ere ardietsiak eskuin eta ezker! Ohoratuetan
|
ere
Andre Lassus Baionako musikari famatua bai eta Peio Larralde hazpandar pilotari xapelduna, gaurko egunean esku huskari hoberenetarik dena. Beste pilotari bat ere zerrenda berean, Eric Irastorza, hau zezta punta saileko xapeldun handia, Miarritzen eta Donibane Lohizunen lehiaketa handienetako irabazletarik izana.
|
|
2016
|
|
|
Denbora horretan guztian ez nuen behin
|
ere
andrearen eskua askatu, eta hain denbora luzea neraman eskutik helduta, ezen erabat lotsagarria izango baitzen joaten uztea, non eta lehenik nire ezpainen kontra estutzen ez nuen: odola eta gogo aldarteak, zeinek asaldazio halako bat jasan baitzuten, berriz ere emakumearengana bihurtu ziren muin eman nionarekin batera.
|
|
|
Katalina Erauson, gainera, errejenta, taula zuzendaria? errejentsa zen; dantzen gidaria
|
ere
andrea, nahiz hori lehenago ere izan den; koruen gidaria ere andrea, lehen ere ari zena. Idazlea eta hiru buruzagiak andrezkoak izatea gertatu da, eta heroia ere andrea:
|
|
|
Katalina Erauson, gainera, errejenta, taula zuzendaria? errejentsa zen; dantzen gidaria ere andrea, nahiz hori lehenago ere izan den; koruen gidaria
|
ere
andrea, lehen ere ari zena. Idazlea eta hiru buruzagiak andrezkoak izatea gertatu da, eta heroia ere andrea:
|
|
|
errejentsa zen; dantzen gidaria ere andrea, nahiz hori lehenago ere izan den; koruen gidaria ere andrea, lehen ere ari zena? Idazlea eta hiru buruzagiak andrezkoak izatea gertatu da, eta heroia
|
ere
andrea: hori salbuespena da, baina beste salbuespenik ere izan daiteke.
|
|
|
Berriz
|
ere
andre espos berria dugu eta maisua bizi berri bati lotzeko prest heldu da eta horrela ere adierazten du:
|
|
|
Domu Santu egunean, etxeko errenta ordaintzen zen. Zentzu honetan, Asentsio egunean (Pazko egunetik 39 egunetara ospatzen den jaia) dirurik ez duten etxekoandreak ere dotore eta arropa berriekin agertzen baziren ere, hau da, pobreenak
|
ere
andre handi agertzen baziren ere, errenta ordaintzen zenean, hau da, Domu Santuetan, bakoitza den bezalakoa agertzen zen: pobrea zena pobre eta aberatsa aberats (Asentsio letanietan andreak andre handi; Domu Santuruetan guztiak agiri.
|
|
|
Punduz pundu eta xehe xehea dena ikertu baitu eta sailkatu ezinago ederki, bere erakasle batek, Ormaux jaunak, baitio lan balios arradoa egin duela, geroan ere ikasle gazteek baliatzen dutena. Erran behar da
|
ere
andre horrek sekulako harremanak izan dituela etorkin ainitzekin, hauen bizia hurbildik jarraikiz. Tesi eder hau argitaratua izanen da ere laster, gisa hortan esku guzietan izateko.
|
|
2017
|
|
|
Halakoetan barre egiten zenuen eta esaten zenidan ezetz, ni neu
|
ere
andre sexia izango nintzela zahartu ahala. Baina zure edertasun betierekoari begira jaten nizkion barrenak nire itsustasun estaliari.
|
|
|
andre+ a > andrea bezala, neska+ a > neskea esaten da. Hori dela eta, neskea hitza neska tik datorrenez, andrea
|
ere
andra tik datorrela uste da eta, berez e amaiera duten zenbait hitz, a amaierakotzat hartu dira. Ez da beti eta erabat gauzatzen den, araua?, hitz jakin batzuetan gertatzen den aldaketa analogikoa baizik.
|
|
|
Adjetibo honek euskal" ona" esan nahi zuelakoan nago. Andre hori ez zen nornahi, horregatik gero, seguru aski
|
ere
Andre Cataliñenea etxe izena. Oroit lehen" Obecho" izeneko Marjoango hartaz esandakoaz.
|
|
2018
|
|
|
Euri sasoia amaitzearekin, Siameko erregeren anaia Huncar Prabantul, hiru domingotar fraideren konpainian, Manilako errege-ordearen jauregira heldu zen; egin ere, anaiaren enbaxadore antzo, munta handiko aferaz mintzatu behar zitzaiola Antonio Ruiz de Osorio errege-ordeari: portugaldarrek aspaldidanik egiten zutela merkatalgoa Siameko portuetan, aria hartan Erregek ezagun zuela Jesu Kristen erlijioa, areago, esku zabalki permititua zuela elizak eraiki eta doktrina irakastea; eta handik, guztiz
|
ere
andre dena Maria ama birjinaz jakin minez zegoelako, bada, Manilako errege-ordeari galde egin nahi zion bietan hogei misionest Siamera igortzeko mesedea, egiazko erlijioa erresumako lau xokoetaraino heda lezaten.
|
|
2019
|
|
|
Poza sentitu nuen, pentsatu nuen: lortu dugu, Bizkaian
|
ere
andre baten eskuetan dago makila, eta sinbolikoki hegemonia hori andre guztien eskuetara pasatzen da. Ez da bakarrik azkenengo lau finaletan lau andre heldu garela finalera; ez, gainera, irabazteko kapaz gara.
|
|
|
Hara hemen Koldo Zuazok dioena: 22" Gauza da andre+ a> andria egiten den bezala, alaba+ a> alabia egiten dela, eta alabia hori alaba hitzetik heldu denez, andria
|
ere
andra hitzetik heldu dela uste da; oker, jakina. Azken batean, berez bukaeran —e zeukaten hainbat hitz —a edukitzera aldatu dira.
|
|
2021
|
|
|
Hurbileko aposizioan, beste sintagma apositibo batekin batean: Zera zen bat, [eskualduna baitzuen
|
ere
andrea], Irisarriko (Hiriart Urruti); Aposizio gibelatuan: Bada hainitz hemen gaindi, [Ø ez baitezakete bertze hainbertze erran beren buruentzat] (Larzabal); Zenbat deputatu ez da [dirudunen eta langilen arteko gerla berek sustatu dutelakotz] baitire jaun handi] (Hiriart Urruti).
|
|
|
Hemen aipatzen dugu kontua, nahiz ez dagokion izenaren atalari, baizik aditzarenari (ikus 27 kapitulua). Zernahi gisaz, adizki horiek ere ez dute generoa bereizten, baizik sexua, batez
|
ere
andrearen kasuan: euskal literaturan toka (diat) erabili izan da gizon, gauza eta animaliekin.
|
|
|
J. Mogel); Honelanguentzat da kaltetsuba konfesino jenerala; bada hamar eginda bere, bihurtuko dira lehengo bildurretara, ta kenduko ditubalako ustian, gehituko jakoz (Mogel); Guztiak bat eginda bere, ezin konjurau legije endemoniadu bat (Frai Bartolome); Baina gabak ordubak emonda bere, ez dira palta, ez plazaan, ta ez bideetan neskaak, eta mutilak (Frai Bartolome); Zur egonda ere beti zorigaitzak atzematen gaitu (Orixe); Egiñalak eginda ere, ezin astoa mogitu (G. Mujika); Hoiek guziyak adituta
|
ere
andria etzan jaikitzen (Txirrita); Seiretan mugituta ere badiñagu aski denbora (Etxaide); Eskua moztuta ere axeriak axeri gelditzen dira; hankaezurrak hausita ere otsoak beti otso (Agirre). turik ere: Hitz laburtxuak izanik ere, horiek jakin bihar dira noiz ta nola esan (Beobide); Zure lana ederki eginik ere, ez dautzute eskerrik izanen (Lafitte); Hogoi, hamabortz, hamar, bia, bat, batere;/ Bihi bat ez ageri, bilhaturik ere (Hiribarren); Bainan luzaturik ere, herioa bethi heldu da (Hiribarren); Bizia nahi duzun beste luzaturik ere, beti iruditzen zaigula labur (Villasante); Axalean zertxobait aldaturik ere, bizimodua, uste, iritzi eta sinesteak ohiturazkoak ziren, gurasoengandik zetozenak (Mitxelena).
|
|
|
39.3.6g Aditz jokatugabeekiko egituretan, zalantzarik gabe tuta ere egitura da tuz gero ere egitura baino askoz erabiliagoa kontzesioa adierazteko. Eskua moztuta ere axeriak axeri gelditzen dira; hankaezurrak hausita ere otsoak beti otso (Agirre); Hoiek guziyak adituta
|
ere
andria etzan jaikitzen (Txirrita); Bertsolari bat ez bada haizu hoinbesteren esatera, berriz baimena lortuta ere ez noa kantuz hastera (Xalbador).
|
|
|
Orain, blusak baino gehiago dira neskak». Melgosak
|
ere
andreek taldean duten garrantzia nabarmendu du, eta aipatu du guztiek elkarrekin «primeran» pasatu ohi dutela.
|
|
|
Gure optikaren sortze data 1856 da, Argantzonen [Araba]. XIX. mendearen amaieran etorri ziren Gasteizera, eta oraindik
|
ere
Andre Mari Zuriaren plazan dugun lokalean kokatu ziren. Bertan gaude ordutik, eta belaunaldiz belaunaldi joan gara aurrera; orain, nire suhia ere badabil.
|
|
|
Ezin da geldirik egon Nieves Kintana nekazaria (Done Bikendi Harana, Araba, 1965); energia handia du, nahiz eta aitortu azken urteotan bizi erritmoa mantsotu nahian dabilela. Familia nekazari eta abeltzain batean jaio zen, eta borroka handia eginikoa da; batez
|
ere
andreek sektore horretan duten presentzia du gogoan. Bide horretan, UAGA Arabako nekazari eta abeltzainen sindikatuan sartu zen, eta baita Gure Soroa andre nekazarien elkartean ere.
|
|
|
Mundu arrunt desberdinen girotzeak zirriborratu, kontrastatu eta gero nahasteko abilezia hori izango da agian nobelaren indargunerik handienetako bat; Bartzelonako hiria, unibertsitatea, Aribau kaleko goibeldura, guztiak
|
ere
Andrearen begirada zeharo subjektiboak eta ahots narratiboak bahetuak, ez dira atze oihal soil bat, baizik eta istorio osoa ehuntzen duen bilbe nagusia bera.
|
|
|
Gerraostea erretratatzea ez da eleberriaren helburu nagusia, baina halarik
|
ere
Andrearen begiratu zorrotzak ederki islatzen ditu gerrak utzitako lazeria, burgesia zaharren gainbehera... Hain justu, Laforeten eleberria tremendismo izeneko korrontearen garaian argitaratu zen; joera horretako narrazioek, gerraosteko giroak hartaratuta, indarkeriazko eta miseria gorrizko giroak narratzen zituzten.
|
|
|
Orduan ere" nondik?" galdetu behar nuen, baina nire minetan hondoratua, eta gordea, esan nuke, ia ez nion ulertu, edo, gaurtik begiratuta, ulertu bai, ez ikusia egin nion, ordea. Berriz
|
ere
andre ergelarena eta jakitea ez jakite bilakatzearena. Bizitza oso eta erabateko bat oinarritu daiteke ezjakintasunean, Itziar.
|
|
|
Ikasleek Martxoak 31ri eta giza eskubideei buruzko gogoetak batuz landutako bideo muntaia egongo da ikusgai Andra Mari elizpean, 12:00etatik 19:00etara. Gainera, ikasleek bonbardaketaren zein gaur egun munduan dauden gatazken gainean egindako gogoetak jaso dituzte paneletan, eta hori
|
ere
Andra Mari elizpean ikusi dira gaur egun osoan zehar. 2 aire erasoaren alarma hotsa entzungo da, 17:45ean, Andra Mariko kanpandorretik.
|
|
2022
|
|
|
Argi urdin leuna azaleratu zen, gorri beltzera ilundu zen, eta gero semearen irudia ikusi ahal izan zuen. Semea lurraren beste aldean bizi zen, eta berak
|
ere
andrea ikus zezakeen.
|
|
|
haurra berea bazuen
|
ere
andrea nuen neria.
|
|
|
Bigarren bertsoan, aldiz, aldameneko mahaiko bikoteak «minduenaren antzeko» alde egin duela kontatu zuen. «Azkenean ausartu naiz/ eztaukat hitzik jateko/ bestela
|
ere
andreok/ askotan gara kateko/ eta eztut deus entzun nahi/ aholkuak dauzkat lepo/ eskubiderik eztute/ iritzia emateko». Behin kafetegian haurrarekin bakarrik zegoela irudikatu zituen haurrari esandakoak:
|
|
|
Ofizialak
|
ere
andreak bezain aztoratua zirudien; soldaduari entzuten zegoen baina ezer ulertu gabe; halako batean, irribarre batek argitu zuen haren aurpegi zurbila.
|
|
|
" Erraten ziteyan
|
ere
andre hori, franko nahasia balinbazen emazteki batenzat, Pacheco, bere aldetik, gizon gisa, franko esku zalukoa zela, eta bere burua etxean fierkisko errespetarazten zuela. Zenbaitek erraten ziteyan oraino aditzen zituztela, bereziki igande arratsetan, Incarnacionen deihadar batzuek?...
|
|
|
Dagoen tokitik eskuinera gelditzen da sarrerako argia eta bista liburuan edo laster telebistan finkatu arren, berehala antzemango du distira. Gerta daiteke
|
ere
andrea etxetik kanpo egotea, zelatariak irteera antzeman ez badu ere. Litekeena, baina ez gertaerraza.
|
|
|
Erran ohi dugu Zuberoako makiek gure lurralde txikia libratu zutela, baina holakorik ez zen gertatuko bezperan, Andre Dona Mariaz, Aliatuak ez balin baziren Provenceko lehorrean lurreratu. Erran ohi
|
ere
Andre Dona Mariaren mirari bat izan zela Spielbergek ez bazituen bete Mauleko hiriaren aurka bota zituen mehatxu lazgarriak. Eta Jean Loustauk irriño batekin erran ukan dit:
|
|
|
Hutsik
|
ere
andre alargunak bizirik iraun 34
|
|
2023
|
|
|
Berdintasunaren alorrean urrats handiak egin badira ere, kanpalekuetan berdintasuna ez dago bermatuta. Sahararra, oro har, gizarte kontserbadorea da, eta, emakumeek etxetik kanpo lan egitea ondo ikusia dagoen arren, etxeko lanez
|
ere
andreak arduratzen dira. Oso gazte ezkontzen dira, eta berehala izaten dituzte haurrak.
|