|
2002
|
|
|
Ez da lehenengo aldia biak elkarlanean aritu direna, eta ez da Jansenek euskarari buruz idatzi duen lehenengo liburua ere. Izan ere, nederlandarrak 1998an «Basque English Phrasebook» liburua argitaratu baitzuen Hipprocren Books etxearekin, eta orduan
|
ere
Aranaren laguntza izan zuen. Liburu hartan, izenak dioen moduan, perpausak bildu zituen; euskarazko egitura erabilienak ematen zituen jatetxeetan edo bestelako lekuetan gauzak nola galdetu jakiteko.
|
|
2003
|
|
|
Fede eta ohitura garbien endekatzea ez ezik, horrekin estu estuki lotua dagoen euskararen galtzea dakarte. Hemen
|
ere
Aranak ordurako hamaika aldiz jorratu zen ildoari jarraitzen dio: euskara eta moraltasuna gauza bera direnez(" es el broquel de nuestra raza y contrafuerte ademà ¡ s de la religiosidad y moralidad de nuestro pueblo"), euskara garbi atxikitzeak, izaera eta ohiturak ere garbi atxikitzea dakar.
|
|
2004
|
|
|
tzeraino eraman izanaren fama txarra. Baina kontu honetan
|
ere
Aranaren jo kabidea bere testuinguruan aztertu beharra dagoela iruditzen zaigu, orduko giroa kontuan izanda, alegia. Zalantzarik ez da bere aurreko idazle askok eta askok erdal iturritik hitz asko zurgatu zituztela, erdal giroan eskolatuak bai tzioren.
|
|
|
Ez zen erori behar inola
|
ere
Aranak jarritako zepoan. Zer egin?
|
|
|
Ondare dokumental hori araka tuz seigarren gutun bat aurkitu dugu, Martín Ugalderen edizioan argitaratu ez zena. Bestalde, sei gutun horien arteko baten iturria ez da Aranak Broussaini bidalitako gutuna bera, Broussainek Resurreccion Maria Azkueri (5) igorrita ko gutun batean interpolatuta agertzen zen euskarazko testu bat baizik, hain zuzen
|
ere
Aranak Broussaini berari igorritako gutun baten transkribaketa. Ba da, Aranaren gutunaren testua argitaratu bazen ere, ez zen garbi azaltzen ha
|
|
2007
|
|
|
Azkuek
|
ere
Aranarekiko desadostasunaren berri eman zion Guilbeauri:
|
|
2008
|
|
|
451 Ikus Euskalzale. Aldizkari honetaz ikus
|
ere
Arana Martija (1997) eta Díaz Noci
|
|
|
Bere planteamendu populista itxuraz demokratikoagoa zen besteena baino, baina de, facto, Azkue eta kideen modus, operandi elitistak euskara idatzia egiazki zerabiltenen indar korrelazioak hobeto jasotzen zituen. Izan
|
ere
Arana Goiriren ortografiak ez zituen, eman dezagun, Hiriart Urrutirenak baino jarraitzaile erreal gehiago (baizik gutxiago). Abandotarrak zuena jarraitzaile fidelagoak ziren, ortografiagatik edo agintzen zienagatik mobilizatzeko prest zeudenak, Hiriart Urrutik nekez lortuko zuenean Eskualdunako bere milaka irakurleek beste horrenbeste egitea (aldizkariko idazmoldearekin ados egon arren).
|
|
|
9) 1902ko otsailean jakin zen 320 zirela Aranak mobilizatutako jarraitzaileak, eta orduan jada Azkue, Campion edo Broussain ez ezik Guilbeau eta Adema
|
ere
Aranaren aurka jarri ziren. Orduan agertu zen bakoitzak Hendaiako plana desberdin ulertu zuela.
|
|
2015
|
|
|
Belaustegigoitiaren tesiei aurre egiteko, berriz, Bilboko Euzkeltzale Bazkunak berak plazaratu zuen alderdiaren iritzi ofiziala, 1916an. Orpoz orpo jarraitu zitzaien hemen
|
ere
Aranak esandakoei, eta ez ditut, beraz, berriro aipatuko. Edozein batasun motaren aurka agertu ziren, bai euskara giputzean oinarritutakoaren aurka, eta baita euskalki guztiak nahastuaz sortutakoaren aurka ere.
|
|
2019
|
|
|
Euzkadi egunkarian argitaratzen zituen zutabeak aurka kotasun grinatsu baten adierazpenak ziren askotan. Zutabe horien bidez Euskaltzaindiaren aurkako bere iritzia zabaldu zuen, eta oihartzun handia lortu zuen, batez
|
ere
Arana Goiriren jarraitzaileen artean. Bere artikulu askotan, Kirikiñok askatasun pertsonalaren defentsa eginez arrazoitu zuen zergatik egiten zion uko, aldez aurretik, akademiak bultzatuko zuen ereduari, baina sabindar eredu garbizalearen aldezle eta jarraitzaile fidel eta sutsua izan zen beti.
|
|
2021
|
|
|
Hizkuntzaren garbizaletasuna
|
ere
Aranaren doktrina politikotik jariatzen zen: " Euskal arraza gaineratiko herrietatik bereizi beharrak garbizaletasunaren goraipamena erakarri zuen, hizkuntzari dagokionez; eta folklorekeriaren garapena, kulturari dagokionez" (Amezaga, 1994:
|
|
|
47). Eta garbizalekeri hori
|
ere
Aranaren ekarpenaren ifrentzu gisa ulertzen da egun, baina ez Zavalak aipatzen zuen hizkuntza arautzearen kontrako argudio horren ildotik, gainditutako eztabaida baita arautzearen beharrarena, Aranaren planteamendu linguistikoen gehiegikeriak seinalatuz baizik. Garziak honela laburbiltzen du kritika hori:
|
|
2023
|
|
|
In the Country of Last Things (1987) Moonpalace (1989), Leviathan (1992). ...riak (2006), Bidaiak scriptoriumean zehar (2007), Gizona ilunpean (2008), Ikusezin (2009) eta Sunset Park (2010) eleberriak argitaratuak dituelako —guztiak Oskar Aranak euskaratuak—, eta Txalapartak, berriz, Kristalezko hiria nobelaren komikirako egokitzapena —Paul Karasikek eta David Mazzucchellik egina eta Harkaitz Canok itzulia, 2006—, eta Neguko egunerokoa (2015) —hori
|
ere
Aranaren eskutik—.
|