Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 10

2008
‎Liburuaren sarreran, intelektual modernoa XIX. mende amaieran sortutako figura gisa definitu da (lehenagoko «intelektual», profeta edo pentsalari mota desberdinetatik bereiztuz). Intelektual modernoa, zehazki, kultura arloan diharduen pertsona litzateke zeinak bere prestigioa baliatuz politikan eta bereziki nazioaren patuan eragin nahi duen. Aditu desberdinek ematen dituzten definizioak ildo horretatik doaz.
‎Batean hitza zentzu lausoan hartzen da eta historiako garai desberdinetan egon diren pentsalari, jakitun eta berariaz adimena edo intelektua baliatu duten pertsona multzo zabal eta heterogeneoari aplikatu zaie intelektual izena. Bereziki ideien bidez arlo publikoan eragiteko bokazioa zutenei, hau da, aginte zuzena eskuratu gabe gobernuan eta gizartean eragin nahi zuten haiei. Ildo horretan, Grezia klasikoko filosofoak, Israel zaharreko profetak, Erdi Aroko santuak, Errenazimenduko humanistak, Aro Berriko predikadoreak, Ilustrazioko filosofoak eta beste hainbat aipatu dira intelektual gisa.
‎Intelektual garaikideek aurrekoekin komunean dute ustez desinteresatuki ari direla, kausa on baten izenean (dela Jainkoaren borondatea, dela egia, dela justizia, dela nazioaren interesa...), beti herriaren onerako, eta botereguneetan eragin nahi dutela (erregearengan, gobernuengan...) agintariek kausa on hori gauzatu dezaten. Kasu batzuetan agintariei baino gehiago herriari zuzenduko zaizkio intelektualak, baina edozein kasutan bidezko helburu bat defendatzeko beti ere.
‎Horregatik intelektualak ez ditu, normalean, bere proposamenak parlamentutik, gobernutik edo alderdietatik egingo, baizik prentsatik, unibertsitatetik edo gisako tribuna soziokulturaletatik. Intelektualak, aginte zuzenetik kanpo mantenduz, gizarteari dagozkion auzietan autoritate izan nahi du, aholkuak eman, gida lana bete, agintea dutenei zer egin esan, ongia eta gaizkia bereizi, etab. Hau da, intelektualak boterean parte hartzen du hartan eragin nahi duen heinean, baina ez du botere zuzena eskuratu gura. Zentzu horretan esan liteke prestigioan oinarrituriko auctoritas a lortu nahi duela, baina ez potestas exekutiboa54 Esangura horrekin maiz erabili da liburuan zehar autoritate berba (autoritario edo autoritarismo moduko deribatuekin zerikusirik gabe).
‎Intelektual modernoa, hau da, kulturatik abiatuz politikan eragin nahi zuena, mendebalde osoan, XIX­X X. mendeen artean sortu zen, nazionalizazio prozesuak eliteari ez ezik masa osoari eragin zion garaian. Aurreko belaunaldietan, nazio politikoa zentsitarioa zen:
‎irakaskuntza, egunkariak, hizkuntzaren estandarizazioa... Arlo zehatz horiek ziren masa eta eliteak lotzeko klabeak, eta Azkuek hor eragin nahi zuen, kultur ekimenak bultzatuz.
‎e. Xedea. Hiztunak mezu baten bidez hartzaile (ar) en uste, jarrera zein jokabidetan eragin nahi duena. Izan ere, nekez hartu ohi dugu hitza informazioa trukatzeko soilik.
2009
‎Euskaltzainek beraiek hartu dute hitza horren berri emateko, Andres Urrutia euskaltzainburuarengandik hasita. Elkarrizketa luzean Euskararen Akademiaren gaur egungo errealitatearen azterketa egin du euskaltzainburuak, eta etorkizunean bultzatu nahi duen ildoaren arrastoa eman, eragin nahi dituen aldaketen zergatien azalpena emateaz gain. Zuzendaritzako gainerako kideen iritzi laburragoek osatzen dute atal hau, hala nola Beñat Oihartzabal euskaltzainburuordearen, Xabier Kintana idazkariaren, Jose Luis Lizundia diruzainaren, Andoni Sagarna Iker sailburuaren eta Andres Iñigo Jagon sailburuaren gogoetek.
2010
‎Gallo apezpikuaren oharrak, Robles 1978). Imagoak eta exemplak agertzean, aktante periferikoak, intentsitatea atonoa edo difusoa da; kontrara, predikatuek eragin nahi duten aktantea aipatzen dutenean (gu/ zu) pertzepzioa intentsoa bihurtzen da. Ilustrazioak sermoiaren tonoa intentsoago (estua, hurbil, pertsonal efektuekin) jartzen du, atoniatik in> crescendo> kurban, sermoi askotan ilustrazioa klimax arekin lotzeraino.
2023
‎Errigora hainbat arlotan eragiten ari da Ager eremuan, eta Sortzeni haurren aisialdia lantzeko proposamena egin zigun. Egitasmoa lantzen hasi ginen, eragin nahi genuen inguruneko ezaugarriak aurreikusita. Lurralde oso zabala da, eta, beraz, Sortzenek harremanak zituen herrietan hasi ginen.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia