|
2007
|
|
|
Tentagarria bada ere, ezin ditugu, adibidez, hiztunak bi multzotan sailkatu: euskara erabiltzen dituztenak eta
|
erabiltzen
ez dituztenak. Datuen irakurketa, ezinbestean, konplexuagoa da.
|
|
2008
|
|
|
Beste 13 ziberkomunikabidek osagarri autoexekutagarriak eskaintzen dituzte, eta 16k Flash ez egindako grafikoak. Hurrengo grafikoetan barra luzeenak baliabide horiek
|
erabiltzen
ez dituzten komunikabideek kopurua agertzen da; beheko barrak, motzenak (bigarren sorta) baliabideok erabiltzen dituztenok.
|
|
2009
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak egindako azkena azterlanaren datuak aurreko estatistikekin erkatuz gero, konturatuko gara euskaldunen" birika" diren herrietan, alegia, oraintsu arte euskaldunen ehunekoa %80tik gorakoa zen horietan, euskararen ezagutzak puntu batzuk galdu dituela. Mezu ofizialek, ostera, erdal inguruetako euskaldun berrien gorakada saltzen dute etengabe, euskara
|
erabiltzen
ez badute ere.
|
|
|
" ...Euskara hizkuntza gutxitua eta zapaldua izanik honen erabilerak harrotasun bat ematen du askotan. Beronen erabilerak handitasuna ematen dudala iruditzen zait,
|
erabiltzen
ez dutenei kontrajarriaz, hauei handitasuna beste hizkuntza batek ematen baitie. Euskalduna izateak harrotasuna sortu behar digu eta ez kikildu hizkuntza zapaltzailearen aurrean".
|
|
2012
|
|
|
Gehienek (3 FGko Mirenek, 4 FGko Lolak, 5 FGko Itsasok, 6 FGko Antoniok, 7 FGko Laurak eta 8 FGko Silviak), neurri batean edo bertzean, euskara hautatu dute seme alabekiko harremanetarako. Seme alabak euskaraz hazi nahi izan dituzte hizkuntza hori adinkideekiko harremanetarako usu
|
erabiltzen
ez badute ere.
|
|
2013
|
|
|
Horrela, bada, guztion hizkuntza hautuak naturaltasunez errespetatu behar lirateke. Naturaltasunez onartu behar du gaztelaniaren hautua euskaldun euskaltzaleak, eta euskararik
|
erabiltzen
ez dutenek ere (herritarren% 70ek) naturaltasunez onartu behar dute euskaldunek euskaraz bizitzeko egiten duten hautua, eta ohartu lukete euskararen hautua egiazki baliatuko badute ezinbestez behar dituztela euskaldunak inguruan(" zein nekeza den euskaldun izatea"). Beste hitzetan esanda, bizikidetzarako baldintza da herritar elebidunez osaturiko gizartea, euskara ere gaztelania bezala sasoizko duen gizartea.
|
|
|
Patxi Baztarrika –" Geuk nahi dugun arte" eraginez bada ere
|
erabiltzen
ez dugunean. Hala ote da unibertsitateko euskarazko ikasgelen edo institutuko" D" ereduko ikasgelen aurreko pasilloak bat batean" A" ereduko bihurtzen direnean?
|
|
|
1) eskolatik edo familiatik kanpo egoera erdalduna nagusi delako; 2) Euskaraz ez baduzu espainiera bezain edo gehiago ezagutzen, ez da erabiliko, nekezagoa egiten delako(" ekonomilege psikologikoaren" arabera: ia automatikoki aukeratzen da errazena+ motzena+ pozgarriena+... dena); 3) eskoletan ikasi dena da batez ere" Euskara formala", baina ez" Euskara informala", hau izanik gehienetan erabilgarriagoa; 4) aisialdian Euskaraz
|
erabiltzen
ez dutenak, bestelako eremutan oraindik gutxiago erabiliko dute; 5) zenbait eremutan derrigorrez espainiera erabili beharra (osasungoan, administrazioan..., baita ere dendetan, tabernetan,...); 6) beharrez egiten direnak, ohiturak sortzen dituzte, nekezak gero aldatzeko direnak(" ekonomi legearen" arabera, berriz ere); 7) estresa ere dago zein hizkuntzatan hizketan hasi aukeratzerakoan(... "...
|
|
|
Euskaldunon kasuan, integritatea eta benetakoa izatea euskararekin daude lotuta. Euskaldunak garela esan, baina euskara
|
erabiltzen
ez badugu, esana eta izana ez dira bat etorriko. Gure why euskara da, euskarak egiten gaitu euskaldun, eta euskaldunok euskarari atxiki behar gatzaizkio, integritatez jardun nahi badugu.
|
|
2014
|
|
|
Euskaraz bizi diren edo ez esaterako orduan, zalantzak sortzen dira ikasleen hainbat erantzun ikustean. Alde batetik, badira ikastetxetik kanpo euskararik
|
erabiltzen
ez dutenak, %52, 38; eta, bestetik, badira erabiltzen dutela esaten dutenak ere, %42, 85 Puntu honetan zehaztasun txiki bat egin beharra dago erabiltzen dutenen erantzunak ikusita. Baiezkoa eman
|
|
2015
|
|
|
Eusko Jaurlaritza, politika eta eskoletan euskara sartu beharrarengatik egon da iraultza hau, baina oraindik egiteke asko dagoela gaineratu zuten. Euskararen egoera etengabe hobetzen joango omen da, baldin eta Madrilek (edo Errege berriak) boterea aurka
|
erabiltzen
ez badu.
|
|
|
— Jende asko teknikariaren hizkuntzara egokitzen da, beraz, eskubidea garrantzitsua izan bada ere, langileek
|
erabiltzen
ez badute, hanka motz geratzen da. Eskubidea aitortzeak herritarren demanda areagotu du, baina, langileen arteko giroak eta langileak eroso eta ondo ari direla ikusteak asko laguntzen du.
|
|
2017
|
|
|
...informalik ez izatea (eta irlanderaren kasuan jatorrizko hiztunek duten ‘kutsua’ edo ‘ahoskera’ falta) pisuzko arrazoiak izan direla hiztunek euren burua ‘hiztun berritzat’ jotzeko, euren hizkuntza ‘liburu hizkuntza’ edo ‘hizkuntza artifiziala’ definitzera daramatza (‘galego de libro’, ‘book irish’), ‘hiztun natiboek’
|
erabiltzen
ez dituzten formak eta hitzak erabiltzen baitituzte. Berriro ere, ‘jatorrizko hiztunaren’ idealizazioa genuke hemen (Walsh & O’Rourke, 2014), hiztunen artean prestigio gehien duen hizkera itxia baita, eta, irlanderaren kasuan, aldaera geografikoen ondoriozko hizkera azentuduna.
|
|
|
Jarraian duzuen ikerketa honetan ikertzaileak gazteek hitanoa zein balore eta usterekin lotzen duten jakin nahi du eta aldi berean Eskoriatzako kasu bat azaltzen saiatzen da non, azken honetan, gazteek hitanoarekiko hurbilpen bat egin duten. Hau da, gazteak hitanoa erabiltzen hasi dira lehen
|
erabiltzen
ez zutenean. Ikerketak beraz, kasu honen zergatia aurkitzen ere saiatzen da.
|
|
2019
|
|
|
Baina hitanoak ere badu prestigioa —prestigio ezkutua edo covert prestige— eta gazteek hobeto baloratzen dute lagunartean hika erabiltzea zuka erabiltzea baino. Batetik, hitanoa
|
erabiltzen
ez duten partaide guztiek esan dute nahiko luketela hika egitea, inbidia sentitzen dutela. Bestetik, hitanoa erabiltzen dutenak harro sentitzen dira eta zera diote zukaren gainean:
|
|
2020
|
|
|
Grafikoari so, sare sozialen blokearen nagusitasuna ukaezina da, bai erabiltzaileei dagokienez eta baita erabilera denborari dagokionez ere, bi eta bost ordu bitarteko kontsumoan kokatu baitzen panelaren gehiengoa(% 61) eta
|
erabiltzen
ez zituztenen kopurua erabat marjinala izan zen(% 0,4). Youtube eta Instagram ziren gustukoen zituzten plataformak, baina beste batzuk indar handiz sartu ziren, TikTok txinatarra adibidez.
|
|
2021
|
|
|
Eta orduan galdetuko dute: " Denek jakinda
|
erabiltzen
ez badute, zertarako jarraitu behar dugu euskaraz ikasten?""
|
|
|
Hau kontuan hartuta, esan daiteke gazteak proaktibo izan daitezen estrategia ona dirudiela espedizioak. Honela, euskara
|
erabiltzen
ez dutenen kasuan, testuinguruaren eragina dela pentsa daiteke, hau ohikoa baita.
|
|
2022
|
|
|
" neofalante" deitzen dio hizkuntza gutxitu bat ikasi eta honetako hiztun aktibo egitea erabakitzen duenari. Aldiz," novo falante" deitzen dio hizkuntza gutxitua ikasi baina
|
erabiltzen
ez duenari.
|
|
|
Hain zuzen ere, neofalante deitzen dio hizkuntza gutxitu bat ikasi eta honetako hiztun aktibo egitea erabakitzen duenari. Aldiz, novo falante deitzen dio hizkuntza gutxitua ikasi baina
|
erabiltzen
ez duenari. Guk bietarako hiztun berri kontzeptua erabiliko dugu eta, hiztun berrien barruan profilak bereizteko, proaktibo deituko diegu galizieraz neofalante deitutako profilari.
|
|
|
Baina, euskara dakitenek
|
erabiltzen
ez dutenean, euskara txarto ikasten denean, pobreek euskara ikasi ezin dutenean, nerabe eta gazte euskaldunek euskarazko kontsumo digital posible eta erakargarririk ez dutenean eta, batez ere, euskarak dentsitate altua duenean soilik hitz egiten denean euskaraz, hausnarketari ekin behar zaio halabeharrez. Zuhaitzak, zuhaitz, eta basoa neurrigabea.
|
|
|
Euskara dakitenen posizio sozial gero eta dominanteagoa izanik, zergatik ez da euskararen erabileran nabarmentzen maila sozial edo ekonomikoan? Agian, euskaraz hitz egiten jakin arren
|
erabiltzen
ez dutelako. Euskarari dagokionean, esanguratsuak dira honako gizarte posizio hauek:
|
|
|
Guztira, gazteen artean bost kontraste saio burutu dira: 3 kontraste saio egunerokotasunean euskaraz hitz egiten duten gazteekin, eta beste 2 beraien egunerokotasunean euskara
|
erabiltzen
ez dutenekin eta jatorri anitzekoak diren gazteekin. Kontraste saio bakoitzean 3 eta 6 lagun inguruk hartu dute parte.
|
|
|
Euskaraz gero eta gehiago galtzen dabil bere erabilera. Gero jendartean... ba ikusten da inguruan
|
erabiltzen
ez duena eta gero erabiltzen duena ikasketak egiteko edo apur bat derrigortzen zaiona, baina ez duena egiten euskaraz". E7
|