|
2010
|
|
|
Entzuleen artean, besteak beste, Julien Vinson euskalari famatua egon zen lehen aldian. Orduko kroniken arabera, Armand Davidek hitzaldi dibulgatibo horien haria ez zuen eboluzioaren gaira eroan, ezta hurrik
|
eman
ere.
|
|
|
Nehor bazela sinetsirik, Yumih ri areagotu egin zitzaion erokeria, predikatzen hasi zelarik gau batean djin batek bisita egin ziola, bai eta abisu
|
eman
ere, ondoko bizian sultan izanen zela, populu handi baten gaineko errege: hauta eta bil zitzala ordu hartarako bere menekoak.
|
|
2011
|
|
|
Gogo
|
eman
ere lan horren egiteari egun argiz, uste gabean su lot ez dakizungatik.
|
|
2012
|
|
|
Ondo programatu behar zuten, besterik ez, jendarte zuzena lortzeko. Eta programa handiek balio eta zentzu orokorra ematen zieten sozializazio programei, nahikara
|
eman
ere. Subjektu transzendentaletan bazen zer hautatu:
|
|
|
Arrazista izan zen beti, eta faxista. Ez zen inoiz izan Barojak berak askotan hori esan zuen arrenanarkista, ezta hurrik
|
eman
ere; gainera, antisemita sutsua izan zen, juduen aurka kristorenak eta bi bota zituena. Baroja, nortasunez, bitxi samarra izan zen, apartekoa, eta azkenean bakarrik geratu zen.
|
|
|
Izan liteke alderantziz ere. Aro berri eta moderno honetan murgilduta gaudenez gero Vatikanotik zerrenda berri bat eman digute ezagutzera, zehazki adieraziz zeintzuk diren gaur egungo aginduak, garai larri eta zalapartatsu hauei dagozkienak (horrek ez du esan nahi, inolaz ere, antzinako Hamar Agindu betikoak jada indarrean ez daudenik, ezta hurrik
|
eman
ere). Beraz, eta laburtuz, orain arte hamar baldin baziren kontuan hartzeko aginduak, eta gainera zazpi baldin baziren bekatu nagusiak, hemendik aurrera gehiago izango omen dira.
|
|
2013
|
|
|
Badu nondik arnasa hartu euskararen tentsio nekeak. Badu nori arnasa
|
eman
ere.
|
|
2015
|
|
|
izeneko liburua idatzi zuen 1999an, pentsamendu joera horri muga jarri nahian.11 Ez zuen lortu, urte horretatik hona" ez dakit zeren konstrukzio soziala" izena duten ikerketa eta lanak ez dira gutxitu. Ezta hurrik
|
eman
ere. Hacking eta beste saiatu dira konstrukzionismo sozialaren mugak zehazten:
|
|
|
Esateak izatea eragiten du, izateak esatea behar du hala edo honela izan dadin. Baina, bai esatea eta bai esanahia ez ditut murrizten, ezta hurrik
|
eman
ere, berbaz eta gogoz zerbait esatera, aitzitik, kontuan hartzen dut gure izatearen jarduerak oro komunikatzaileak bezainbeste erregistratzaileak direla. Etengabe ari gara, ari garenez, erregistro ontologikoa gaurkotzen, alegia, praktika orotan eta praktiken alderdi orotan ari gara erreala sortzen eta antolatzen.
|
|
|
Zein dira ondorioak? Hartzailearen arabera erantzuna positiboa edo negatiboa izan liteke;
|
eman
ere, euskarazko jardunari balio positiboa eman liezaioke hainbat aldagairen arabera: euskalduna izan liteke, edo erdaldun euskaltzalea, edo erdaldun euskal nazionalista...
|
|
|
Nik, horregatik, errealitatea besteraperformatu nahi dudalako, euskal hori euskara dela diot. Eta, bidenabar, euskaltasuna eta basquite edota vasquidad ez direla, ezta hurrik
|
eman
ere, gauza bera. Baina hori ez da berez horrela delako, horrela da jendeok horrela egin dugulako.
|
|
|
Jendarte horiek ez dute, gure ikuspuntutik, errealitate sozialen erakuntzari buruzko jakintza gramatikalik edota metapragmatikorik, horren ordez munduaren egitura eta haren agentziak sakralizatzen dituen pentsaera erlijiosoa izan ohi dute. Dirudienez, sistema sozial horietan irauteko bermerik eraginkorrena irakatsitakoa sakralizatzea da; tradizioa ez baita, ezta hurrik
|
eman
ere, antzinako jokabideei eustea, irakatsitakoari eustea baizik. Tradizioaren muina zaharrek, eskarmentudun direlakoan, zuzen eta zeharka irakasten dutenari eustea da, ondo sinetsita irakaspenak direla bizirauteko egitura eta baliabide kolektibo onargarri bakarrak.
|
|
|
Horixe da Egitura izatea, horixe da Identitatea izatea. Ez da hori, ordea, euskararen egoera orokorra, ezta hurrik
|
eman
ere. Nola eutsiko dio, beraz, dena kontrara doakionean, zer nolako disposizio eduki behar du jendeak, jendarteko dispositiboa erdara denean?
|
|
|
—Eta nik errepikatzen dizut Gaztañagak oso diziplina gutxi daukala lehen mailako boxeolaria izateko, nik diotsut ez duela bere burua behar bezala zaintzen, ezta hurrik
|
eman
ere.
|
|
|
Migel Jabierren aitatxia, Frantzisko Urmeneta Itsaso, Hirugarren Gerran parte hartua zen Barbarin eta Urbiolako batailetan 1873an, Infanta Elvira zeritzan 5 Batailoian. Ondorioz, kadetetik alferezera goratu zuten, eta Gurutze Militarra
|
eman
ere. Biurrun eta Barasoaingo batailen ondotik, teniente gradura pasatu zen 1874an.
|
|
2016
|
|
|
Caja de Ahorros de Navarra delakoaren gerizapean argitara emaniko Nafarroako Entziklopedia Itzela bilduma aipagai izan dugula, komunzki ez da euskaldunondako dituen berri apartak gailentzeko izan, ez eta hurrik
|
eman
ere. Euskararekin lotura duten sarrerak nabasiegi baheturik datozkigula atzemateko ez da hagitz azkarra izan behar, eta hori ere orrialdeak tresondatzeraino iritsi direnekin, izan ere, aunitz eta aunitz agertu ere ez baitagertza adibide bakarra aipatzearren, hortxe dauzkagu ahantz bide malkar gorrian Otsagiko Garraldatarrak, aita eta semea.
|
|
|
Iturriagaren asmo pedagogikoak ez zetozen batera XIX. mendean zegoen errealitatearekin, are gutxiago gainera euskararen puntuan. Jada ahitua zen argien mendean alfabetizazio portzentaiak ez ziren ezertan handitu, ez eta hurrik
|
eman
ere, eta zenbait kasutan ere nabarmen txipitu ziren, izan ere, populazioaren hazkundea eta hezkuntzarena ez baitziren proportzionalak izaten. Bigarren lanerako taxutu zuen sarreran bere asmo pedagogikoen nondik norakoak eskaini zizkigun Iturriagak, baita euskararen inguruan zuen juzgua ere:
|
|
|
Euskarak ez duke balio goren mailako abstrakzio kontzeptualizatuak adierazteko. Ezta hurrik
|
eman
ere, elkor antzua baita. Gaztel mintzaira setazko kultur transmisio eragile deino, herri txipitakoa justu bordetako mintzoa genuke, horixe ere ezpada, hautsez beteriko mandio ahaztuetan utzi beharrekoa.
|
|
|
Guziarekin ere egokitu agintariek erakutsi duten ezohiko ekintza hori ez dugu nahi adina asegarri izan, alderantzizko jarrera hagitzez usuago pairatu beharrekoa duguna baita, bortitz eta gorrotagarriagoa dena bestenaz. Geure aldetik ez dugupatriaeprocerorum zurikeria labainen salaketa egiteko inongo asmo zekenik, ez eta hurrik
|
eman
ere, egia esatea zilegi izan arren; eta halako batean virus vasconicus arraro batek jota berriz ere beste nafar batek izkiriatutakoaren edizioa karrikaratzeko desira albora ezina agertuko balute, eta asmoa hutsean ez geratzeko, gure ahantzarazitako beste bat bertaratu nahiko genuke, Jose Antonio Mikelestorena hots. Naski hain lausengatua izan den Gran Enciclopedia Navarra delakoan gure abade lesakarrak ez duela sarrerarik izan, ez eta aipamenik jaso ere, eta erratu samar lebilke haren bilatzera bertara lihoakeena.
|
|
2017
|
|
|
Euskal Herriko legenda eta ipuinak, 1986,14 or. batera hurritz xaharoa oparitu omen zioan basajaunak, erranez emaiteko 101 xartako goxo bere biga ttar hari, eta behi talde ederra ukanen zuela fiteko batean. Baita sarobera joanda
|
eman
ere morroiak 101 xartako goxo bere biga ttarrari, bere guzizko ondasun ttitta bakarrari; eta horra sekula uste eztako miraria: basajaunaren menpeko unaien behiekin batera, bere 101 buruko behi eli ederra alhatu omen zian udaberri hartan morroiak Ezterenzubiko bortuetara".
|
|
|
—Gogotik
|
eman
ere. Bildu berri duen zigarreta mahaia gainean utzi du luzangak.
|
|
|
Ulertzen diat zuen ezinegona. Baina azpisuge horrek Onis erregearen enbaxadoreari igorri zizkiok gure izenak, norberaren graduazioa eta guzti eta, hori gutxi balitz, itsasontzi honetan bildu ditugun arma eta munizio guztien zerrenda zehatza
|
eman
ere bai: zenbat fusil, zenbat ezpata, zenbat barril bolbora...
|
|
|
Hara heldu orduko eskuadroiko aitzindari taldea ohartu zen plazan ez zegoela ia jenderik, salerosle gutxi batzuk baino ez, eta dena lasai zegoela, ezer gertatu ez balitz bezala. Vautour sarjentuak, eskuadroiko buruak, berdin ziola erantzun zion aitzindari taldeari eta erasotzeko agindua
|
eman
ere bai" penetrez dans la rue avec tout ce dont vous disposez" 4 esan omen zuen eskuadroiko buruak. Enperadorearen soldaduei erasotzea Enperadoreari berari erasotzea zela, eta laido hori barka ezina zela errepikatu zien zaldizkoei, D’Agoult Nafarroako gobernadoreak behin eta berriz gogorarazten zien moduan.
|
|
|
Dakigunez, Xabier Minak bazekizkien gaztelania, euskara, frantsesa, latina eta ingelesa apur bat, baina bere menpeko gizon guztiak ez ziren hura bezain poliglotak izango. Euskarari dagokionez, jakin badakigu nafarren artean euskaraz hitz egiten zuela eta aginduak euskaraz
|
eman
ere bai. Horrela jaso zuen Robinsonek Minaren espedizioari buruz idatzitako historian, eta horrela kontatu zuen Bradburn koronel iparramerikarrak bere memorietan, fusilatu aurretik azken aginduak Erdozaini euskaraz helarazi baitzizkion.
|
|
|
Minaren espedizioa gutxitze horretan, historiagile askok hutsaltzat hartu izan dute haren ahalegina, eta arrazoi anitz
|
eman
ere bai, Minaren porrota justifikatzeko. Besteak beste arrazoi hauexek aipatu izan dira:
|
|
|
Mina izan zen Corellatik azkena irteten Buget jeneralaren zalditeriak eraso zienean eta hamabi bat gerrillari hil zizkion Minari. Tuterako eskarmentuaren ondoren Minak erabaki zuen estrategia aldatu behar zuela eta korsoari beste egitura bat
|
eman
ere bai.
|
|
|
Zoritxarrez, uraren garraioan txalupa bat irauli zen eta Minarekin Ingalaterratik zetorren Pallares katalana bertan ito zen. Une horretan, itsasontzietatik kostalderainoko garraio bidaiak aprobetxatuz, desertore batzuk igaro ziren errealisten aldera, eta Minaren espedizioaren nondik norakoak
|
eman
ere bai.
|
|
|
Erregeordeak saritu zituen itsas gatazka hartan parte hartu zuten soldadu eta marinel guztiak, bai eta baimena
|
eman
ere ikur bat eraman zezaten, esapide hau marraztutako itsaso baten gainean idatzirik: " Al importante servicio en soto la Marina".
|
|
|
Izandunak baitziren Irisarriko Arratibeldarrak, eta Joan Anjel Loiarte ziztularia berriz, zorria baino pobreagoa. Bikainbordan hil zen 1931n, 72 urte zituela, aitona Joan Anjel Loiarte Erramuspe, eta hark erabilitako ziztua ganbarako korrazpian ikusi izandu omen zuen gure amak neskato koxkorra zela, eta baita aita Domongok errixta
|
eman
ere," ez ukitzeko!" aitona zelebrea kutsuko gaitzen batetik hila omen zelakotz.
|
|
|
herriarena maiz, edo bestela olajaunen baten jauregi ohoredunarena, beren jatorri gutietsia estaltzeko, izan ere, olajaunak kontratatuak izaten baitziren askotan. Baina, denborarekin, herriko etxe baten izena ere har zezaketen, eta baita etxeari beren izena
|
eman
ere: adamenea, esate bateko; edo jurdanea, edo beste hamaika.
|
|
2018
|
|
|
Beste horrenbeste esan ahal da Duvoisin kapitainari buruz, zein Arxu errejentaren kasuan. Aldiz, Luis Luziano Bonaparteren planteamenduak ez zuen posibilitate hori kontenplatu, ezta hurrik
|
eman
ere.
|
|
|
Auxtin Zamorarekin batera, Joxemiel Bidador, Josu Jimenez Maia, Amaia Lasa Alegria, Mikel Taberna eta ni neroni agertu ginen. Auxtinek Hatsaren Poesia urtekariaren nondik norakoak aipatu zituen eta neronek aldizkari honen zenbait datu
|
eman
ere bai. Joxemiel Bidadorrek Euskal Idazleen Elkarteari (EIE) egindako gonbiteari erantzunez Hegats aldizkariaren berri eman zuen eta, honetaz gainera, euskal aldizkari literarioen inguruan aritu zen maisuki (bere hitzaldia nonbait egongo da galduta, aktak ez baitziren inoiz argitaratu).
|
|
|
gertatzen denaren informazio arin fidagarria jaso, aginduak betearazteko ahalmena, tokian tokiko agintarien fideltasuna bermatzeko mekanismoak izan. Leobigildo (568) eta Rekaredo (586) haren semearen erreinaldietara arte, bisigodoen erreinuak ez zuen hau guztia eskuetan izan, ezta hurrik
|
eman
ere.
|
|
|
Elizarekiko jarrera honen irudiak elizgizonen artean oraindik irauten ote zuen jakiteko nahikerian, Garraldako erretore izan zen Agoizko Placido Erdozain apez euskaldunari galdegitera ausartu nintzen. Erantzuna baiezkoa zen, are haien artean zabaldutako erranera
|
eman
ere: Aezkoa, Orreagako kolegiatatik hain hurbil baina Jaungoikorengandik hain urrun.
|
|
|
Gara fan duzie biltzeko!" eta gau irris erraten zaugu baia ez gindakie zerengatik eiten zuen irri. ...ndoren begiak alaitzen ziren oroitzearekin— Gara fanik, berdin, gan etzela. iluntzerakoan baginduze sei ala zazpiren etxe bisitatuik eta, etsituik, etxera itzultzen gine" Ama, ez dugu lortu, zazpi etxetan egon gira baia ez daugute luzapidea eman iork ez daki non dagoen" eta, gaure harridurarako, amak irris ihardetsi zaugu" Lasai egon, bai, bai, luzapidea eman dauziete, xarmanki
|
eman
ere!".
|
|
2019
|
|
|
Testuinguru horretan ulertu behar da bi mendetan zehar egindako sorgin ehiza, milaka emakumeren hilketa ekarri zuena eta XVI. mendean nekazariek gidatutako gerren bidez gauzatu zen erresistentzia hautsi zuena. Kapitalismoak ez zuen aurrerabidea ekarri, ezta hurrik
|
eman
ere; kapitalismoaren garapena kontrairaultza bat izan zen, azpikoz gora ipini baitzuen borroken bidez eratzen hasitako komunalismo molde berrien sorrera, bai eta feudoetan lehenagotik zeuden komunalismoak ere, komunen erabilera partekatuan oinarritzen zirenak. Horrezaz gainera, eskala handiko industriaren garapena baino askoz gehiago behar da Marxek Kapitala ren I. liburukiaren amaieran irudikatutako ekoizle askeen konbinazio eta elkarte iraultzailea eratzeko.65 Kapitalak eta eskala handiko industriak areagotu egin ditzakete" produkzio bideen kontzentrazioa" eta lan banaketaren ondorio den lan prozesuko lankidetza, 66 baina prozesu iraultzaile baterako behar den lankidetza eta Marxek (zientziarekin eta teknologiarekin batera)" produkzio molde kapitalistaren forma funtsezkotzat" daukan faktore teknikoa ez dira berdinak nolakotasunari dagokionean.67 Are gehiago, zalantzan jar dezakegu lankidetzaz hitz egin ote dezakegun langileek berek kontrolatzen ez dituzten lan harremanez ari garenean —hau da, erabakitze ekintza independenterik sortzen ez duten lan harremanak—, ez bada erresistentzia unean, lan prozesuaren antolamendu kapitalista hankaz gora jartzen denean.
|
|
|
Oaxaca hirian argitu ziguten garbi hanka sartzea. Ez ginen iritsi huitxol indiarren lurraldera, ezta hurrik
|
eman
ere, j ustu kontrako bidetik j oan ginelako. Haiek bizi ziren lurraldetik mila kilometrora edo gehiagora geunden.
|
|
|
Hori jakiteak izugarri animatu ninduen, kar, kar Bitxia izango da, baina, halere, iruditzen zait istripua izan nuenetik beti nabilela irribarretsuago, eta kementsuago nagoela, egia da imintzio gehiago egiten dudala, etengabe ari naizela eskuak, gorputza, aurpegia eta begiak mugitzen, eta egia da baita ere hori guztia ezin hobeki datorkidala profesionalki mimikan aritzeko. Ez nuke esango mundua ikusteko modua aldatu zaidanik, eta orain dena arrosa kolorez dakusadanik, ezta hurrik
|
eman
ere, baina bai ene giharrak eta nerbioak nire kontrol kabinatik urrundu egin direla, nolabait esatearren, eta beren kasa dabiltzala.
|
|
|
Jornala urri samarra izanik, apenas ematen zion bizimodua aurrera ateratzeko. Lanbide hura ez zen, ezta hurrik
|
eman
ere, garai batean berak amestu zuena. Ilunabar batean, hiru euskaldunekin egin zuen topo, bilbotarrak hirurak, eta tabernazulo batera eraman zuten.
|
|
|
Mabelen lagun batzuen ezaguna, taberna batean aurkeztu zidaten eta noizbehinka hasi ginen elkarrekin ateratzen. Ni, antza, hotz samarra izango naiz, edo flematikoa, ez dakit, ez nuke esango berarekin txoratuta maitemindu nintzenik, ezta hurrik
|
eman
ere. Odol euskalduna dut zainetan, eta, gainera, odol holandarra, horrekin apika dena dago esana.
|
|
|
Bukatzeko minak hartzen zirela eta
|
eman
ere ematen ahal zirela; hartu eta eman izan ziren aukeratutako aditzak lokuzio hauek egiteko: min hartu, min eman.
|
|
|
" Besteek ere guk bezela yokatuko lutekela uste al dezute?. Ederki
|
eman
ere! Gaur, beraz?
|
|
2020
|
|
|
Hantxe aritu ziren Gari eta Zabala kontzertuko kantak prestatzen, tartean" Guantanamera" ren bertsio elektrikoa. Jo zuten, beraz, eta egurra
|
eman
ere bai, hainbestekoa non gazte kubatarrak beren onetik ateratzeko zorian jarri ziren, builaka eta. Hartan, komisario politiko bat azaldu zen, hura ere bere onetik aterata, eta kable elektriko guztiak deskonektatu zituen.
|
|
|
Maestrazgoko karlisten ibilerena ez zen batere solasgai erakargarria, baina hala monasterioak sortzen zidan egonezinak nola Izarbe ezagutzeko jakin minak haizea eman zidaten hitzordua ez huts egiteko. Hurrengo egunean, Benjak aurkezpenak egin eta estu besarkatu genion elkarri Izarbe eta biok, baita musu pare bat ezpain ertzetan
|
eman
ere. Libertariotzat edo eman nuen diosal abegitsua.
|
|
|
[JV] Zer pentsa ematen du,
|
eman
ere.
|
|
2022
|
|
|
Kreoleaz ere galdetu diot, ea pistarik ematen didan. Bai
|
eman
ere, hemengo adituekin egon aurretik. Bera ez dela hizkuntza gaietan aditua, baina haitiar oinezko baten iritzia emango didala:
|
|
2023
|
|
|
Lorenzok erne begiratzen zidan. Ez zidan keinuz arrazoirik kentzen, baina
|
eman
ere ez zidan ematen. Onena adibide bat jartzea izango zela pentsatu nuen, eta Jose Joakin Urbieta" Kaskazurik" XX. mendearen hasieran bere buruari jarritako bertsoak atera nituen nire paperen artetik.
|
|
|
Megafoniatik manifestazioa abiatuko dela iragarri dute, baita hainbat ohar
|
eman
ere:
|
|
|
Hala ere, egindako arpilaketa horiek guztiak Cadizeko Gorteek barkatu zizkioten ohore anitzen jabe egin zutelako: arpilatu zuen Ciudad Rodrigoko dukea Grandeza de Eipaña aipuarekin, eta San Fernando eta urrezko Toysona ordenen ohore dominak
|
eman
ere bai. Gasteizen kale baten izena baino ez zioten eskaini esker onez.39
|
|
|
Natura ederra ez balitz, ez luke ezagutzea, eta ez luke bizitza bizitzea. Ez naiz hemen ari, uler dezagun, zentzumenak hunkitzen dituen edertasun horretaz, nolakotasunen eta itxurakerien edertasunaz; ez dut erdeinatzen, ezta hurrik
|
eman
ere, baina ez du inolako zerikusirik zientziarekin. Parteen ordena harmoniatsutik datorren edertasun barnekoago horretaz hitz egin nahi dut, adimen puru batek baizik uler ez dezakeenaz.
|