|
2008
|
|
|
Topaketan, beste gai batzuk ere aztertu ziren: gripe pandemikoa, osasun publikoa, berrikuntza eta jabetza intelektuala,
|
emakumeen
mutilazio genitala, alkoholaren erabilera kaltegarria murrizteko estrategiak eta klima aldaketak osasunean duen eragina. Osasuna lanetik Lanak langilearen osasuna baldintzatzen du hein batean; faktore kaltegarri gisa edo haren sustatzaile gisa jardun dezake.
|
|
2010
|
|
|
Munduan eskubideen urraketa gehien pairatzen dituztenak emakumeak eta neskak dira. Eskualde batzuetan, bereizkeria arrunta da, baita indarkeria kasuak, emakumeen trafikoa edo
|
emakumeen
mutilazio genitala ere. Emakumeen Ekintza Sarea 160 herrialdetako 35.000 pertsonak baino gehiagok osatzen dute, eta Berdintasuna Ya (Equality Now) sistemaren bidez defendatzen ditu planeta osoan.
|
|
|
Ekintza zehatzak hainbat esparrutan oinarritzen dira. Horietako bat
|
emakumeen
mutilazio genitala (MGF) da. Awaken foroan (Esnatu), informazioa eta estrategiak trukatzen dira erakundeen artean, eta horren lana MGFri amaiera emateko oinarrizko aktibismorako funtsetik oinarritzen da.
|
|
|
Hori egin duten herrialdeen artean, Benin, Cabo Verde edo Comores nabarmentzen dira. Nobedade gisa, dokumentu honek lehen aldiz eskatu zuen
|
emakumeen
mutilazio genitala legez debekatzea, publizitatean eta pornografian emakumearen abusua ukatu zuen, eta onartu zuen haurdunaldia eteteko aukera zegoela bortxaketa baten edo harreman korapilatsu baten ondorioz, edo amaren osasuna edo bizitza arriskuan jartzen badu. Aitortzen diren beste eskubide batzuk emakume alargun, adineko, ezgaitu eta arriskuan daudenen arlo ekonomikoari eta gizarte ongizateari buruzkoak dira.
|
|
2011
|
|
|
Batzuetan, gurasoek etxeko zerbitzuan lana lortzen dutelako edo eskaintzen dieten beste lanpostu bat onartzen dutelako, familiaren egoera kaskarra arintzeko edo mantenua bermatu ezin dutelako eta beste familia batzuek haietaz arduratzea nahiago dutelako. Beste neska batzuek lan bila dabiltza, umezurtz geratu direlako, jatorrizko lekuetan senar emazte itunduetatik ihes egiten dutelako haiek baino askoz zaharragoak diren edo ezagutzen ez dituzten gizonekin, eta adin txikikoak etxetik ihes egiten dute,
|
emakumeen
mutilazio genitala jasan ez dezaten. Horixe da Afrikako neskatoen kasua.
|
|
2012
|
|
|
Urtean 100 milioi neskatila ez dira jaiotzen genero hautaketaren edo abortu selektiboaren ondorioz. 140 milioi lagunek
|
emakumeen
mutilazio genitala jasan dute. 150 milioi neska izan dira bortxaketa baten edo beste sexu indarkeria baten biktima.
|
|
2013
|
|
|
Nahikoa da herritar bakoitzak kopuru txiki bat ematea helburu handi bat lortzeko: ijitoen haurrak prestatzea, baliabiderik gabeko familientzat elikagaiak ematea edo neska bat
|
emakumeen
mutilazio genital batetik libratzea… Nahi den kopurua eman daiteke, nahi adina aldiz. Garrantzitsuena laguntzea da.
|
|
2014
|
|
|
Gorde txilibitua Ezkontzeko betebeharra duten neskatoek milioi asko dituzte mundu osoan. UNICEF haurren arteko ezkontza «askoz arruntagoa dela uste du
|
emakumeen
mutilazio genitala eta bizitza osorako desabantailen eta gabezien arrazoia«. Hala ohartarazi zuen uztailaren amaieran Neskatoaren Lehen Goi bileran, non Nazio Batuen Haurrentzako Funtsak eta Erresuma Batuko Gobernuak bi praktikak ezabatzeko laguntzak bilatu baitzituzten.
|
|
2015
|
|
|
Munduko Osasun Erakundearen (OME) arabera, praktika hori ohikoa da Afrikako, Asiako eta Ekialde Ertaineko 28 herrialdetan, 140 milioi neska eta emakume inguruk probatu baitute. 1997an,
|
emakumeen
mutilazio genitalaren aurkako adierazpena argitaratu zuen OMEk, Nazio Batuen Funtsarekin (UNICEF) eta Nazio Batuen Populazio Funtsarekin (UNFPA) batera. Hala ere, kaltetuen kopuruak eta ondorioak beldurgarriak dira oraindik.
|
|
|
Mendebaldeko Afrikan bakarrik, 15 eta 45 urte bitarteko emakumeen% 85ek pairatu dute giza eskubideen urraketa hau, «emakumeen bizitzaren aurka atentatu eta konplikazio fisikoak eragiteaz gain heriotza eragin dezakete», ohartarazi du Nazioarteko Planak. Guztira, OMEk kalkulatu du
|
emakumeen
mutilazio genitala (MGF) Afrikako, Asiako eta Ekialde Ertaineko 28 herrialdetan egiten dela (Amnistia Internazionala 29 herrialdetara igotzen da, eta Latinoamerikako eskualde batzuk barne hartzen ditu). Malí da errotuago dagoen eskualdeetako bat, zehazki, Nazioarteko Plana:
|
|
|
Ondorio fisikoak eta psikologikoak izaten dituzte, eta, batzuetan, neskatilak hiltzen dira. Sogona Diarra da, Malin,
|
emakumeen
mutilazio genitalaren aurkako proiektua. Herri eta herrietako arduradunekin bilerak eginez, ohitura horren ondorioei buruz sentsibilizatzeko eta informatzeko lan egiten du, gure herrialdean ere gertatzen dena.
|
|
|
Beste behin ere salatu nahi dugu emakumeen %35ek indarkeria fisikoa edo sexuala jasaten dutela beren bizitzan zehar eta herrialde batzuetan %70era iristen dela. Gogoan izan behar da, halaber, 15 urtetik beherako 30 milioi neska baino gehiago
|
emakumeen
mutilazio genitala jasateko arriskuan daudela eta 130 milioi baino gehiago daudela. Egoera larria Espainian Genero indarkeriatik irtetea lortzen duten emakumeen kopurua handitu egin da Espainian, aurten, 48 emakume hil dira genero indarkeriagatik.
|
|
2016
|
|
|
Nigerian, txikien% 40 ezkondu egiten da 15 urte bete baino lehen. 140 milioi emakumek praktika beldurgarriak izaten jarraitzen dute, hala nola
|
emakumeen
mutilazio genitala. Gehienetan haurtzaroan egiten da, edoskitzearen eta 15 urteen artean.
|
|
|
Gehienetan haurtzaroan egiten da, edoskitzearen eta 15 urteen artean. Kalkuluen arabera, Afrikan, gaur egun, 70 milioi neska eta emakume hiltzen dira
|
emakumeen
mutilazio genital baten mende Afrikan eta Yemenen. Gainera, kopuruak gora egiten ari dira Europan, Australian, Kanadan eta Estatu Batuetan, batez ere Afrikatik etorritako etorkinen eta Hego mendebaldeko Asiatik.
|
|
2021
|
|
|
Gatazka armatuak, sozialak eta ekonomikoak edo hondamendi naturalak ez dira munduan errefuxiatu izatera bultzatzen duten faktore bakarrak. Genero tratu txarrak eta bortxaketak ere emakume askorentzat mugitzeko arrazoi larriak izan dira, eta
|
emakumeen
mutilazio genitala (MGF) da gaur egun gehien salatzen den praktiketako bat. Hala ere, azpimarratu behar da gehiegikeria horiek askotan gertatzen direla ihes egitean edo aterpe leku berean egonda ere.
|