|
2013
|
|
|
301). Eta
|
emakume
baten bizitzaren herena, gutxienez, zahartzaroa dela eta gorputzaren beste herena gantza. Era berean, esaten du gizonezkoetan adina nortasun seinalea dela; emakumeetan, aldiz, akats bat (Wolf, 1991:
|
|
|
Bere amatasunaren gunerik garrantzitsuenak (haurdunaldia, erditzea, gaixoaldiak...) gertakari politikoekin daude lotuta (amnistiaren aldeko kanpainarekin, itxialdi eta manifestazioekin), pertsonaiak aukeratutako konpromisoarekin. Modu horretan, trebezia handiz, konpromiso politikoa eta amatasuna uztartzea eragotzi dioten
|
emakume
baten aitorpena eskaini digu Urretabizkaiak (Olaziregi, www.basqueliterature.com).
|
|
|
Hori horrela, KG ko ama naziogintzan subjektu gisa agertzen zaigu, baina eleberriko korapiloa aktibismoak eta amatasunak sortzen dituen zailtasunetatik bideratzen da. Horren harira, Olaziregik dio (1999) konpromiso politikoa eta amatasuna uztartzea eragotzi dioten
|
emakume
baten aitorpena eskaini digula Urretabizkaiak.
|
|
|
Izan zituan bai, izateko aintzindari ta aurretikoak. Nolatan bada alako Apolo bat,
|
emakume
batekin ase?...
|
|
|
Hain zuzen ere, landa girotik birjina atera zena hautatzen da sakrifiziorako, eskaintza horren bidez Manu Araibar hiritar lizuna salbatzeko: hiria bizileku duen bekataria onbideratu da, landa girotik birjin hiriratu zen
|
emakume
batek eginiko berrerospenari esker.
|
|
|
Bestalde, oso pozgarria da ikustea gero eta gehiago direla idazle gizonezkoak aitortzen dutenak beren lanaren ardatz nagusia maitasuna dela, eta berau izan dela gai nagusietarikoa literaturaren historian zehar.Denaden,
|
emakume
baten ahoan beste modu batera entzuten da egitate hori. [Zortzi unibertso, zortzi idazle, Ana Urkiza (Alberdania, 2006) Orr.:
|
|
|
Euskal literaturaren historian emakume detektibe eta lesbiana bakarra Amaia Ezpeldoi da, eta artikulu honen hautua pertsonaia horren garrantzia eta ekarpena kontuan hartuta egin da. Núñez Beteluk (2002) esaten duen bezala, Bordak munduaren ikuskera
|
emakume
baten begietatik eskaini digu. Emakume edota pertsonaia hori, gainera, aldi berean sistematik kanpo dago.
|
|
2016
|
|
|
Loidiren eleberrian, behe mailako
|
emakume
bat dugu biktima eta gizon aberats bat gorpu trukearen eragilea (hilketarik ez badago ere). Azken batean, eleberriaren gizartearen balio sisteman, honako balore hauek azpimarratzen dira:
|
|
2018
|
|
|
Pedro Villafranca ez zen bertan sortua: Iparraldekoa zen (Milafrangakoa, deiturari so?), baina Tebasko
|
emakume
batekin zegoen ezkondua eta Cortesko markesaren jauregian bizi zen Pitillasen. Gainera, zerga guztiak pagatzen zituen, eta herrian erabat bertakotua zegoen.
|
|
2020
|
|
|
Bizi duen egoera auzitan jarri gabe, ikusitakoaren aurrean isilik egoten da. Hala gertatzen da Teresa gerraz hitz egiten ikusten duenean, gizonezkoen gaia delakoan
|
emakume
baten diskurtso hori jasanezin bihurtzen zaio Martiñari: " Ezin nuen Teresaren jarrera hura eraman:
|
|
|
Emakumeen testigantzen beharra adierazteak, gorputza presente egiteak, emakume narratzaileak sortzeak eta abarrek erakusten dute genero kontzientziadun idazlea dela Uxue Alberdi. Era berean, aipatu behar da Aulki jokoa eleberrian lekukotzetara mugatutako ahots narratiboen ibilbidea ez dela eraikitako unibertso literarioan hedatzen, baizik eta irakurlea duela helmuga bakarra. nengo aldiz ikusi nuen gerra
|
emakume
baten begietan" (85). Atxilo dauden errepublikazaleei lagundu izana bihurtzen da Teresaren ideologiaren erakusgarri:
|
|
|
Testuinguru horretan sortzen da Uxue Alberdiren Aulki jokoa (2009), helduentzako euskal literaturan 36ko Gerrari buruz
|
emakume
batek idatzitako lehen eleberria, 2 euskal nobelagintzari diskurtso narratiboan berrikuntzak eskaintzen dizkiona.
|
|
|
Gauza asko endredatzen dira
|
emakume
baten ilean. Bekokitik gerrira, gauza asko.
|
|
|
Berriemaileak kontatzen duenez, behin errotari batek izuz ikusi zuen nola argia hurbiltzen zihoan berak gidatzen zuen gurdirantz, harik eta bere gainean kokatu zen arte. Beste behin,
|
emakume
batek presaka itxi behar izan zuen etxeko leihoa beregana zetorren argi hura barrura sar ez zedin:
|
|
2021
|
|
|
102). Juan Bonillak hezur haragizko
|
emakume
bat irudikatu zuen bere" Oferta de empleo" izeneko poeman. Lan eskaintza baterako proposamena egiten du bertako baldintza denak betetzea ezinbestekotzat hartzen duen neurrian.
|
|
|
Meabek aldarrikatu izan du
|
emakume
batek ez duela zertan ama izan, eta bere poemetan gutxitan irakurri ahal izango dugu bere amatasunari buruzko erreferentzia zuzenik, baina biri buruz mintza gaitezke. Batetik, emakume haurdunaren pentsamendua adierazten duena:
|
|
2023
|
|
|
Hori besterik ez dut egin nahi izan, amarengandik –eta hark bere gurasoengandik (nire aitajaun amandreengandik) – jasotakoa gorde eta, bereganatu nahi duenarentzat, eskura jarri. Bide batez, 1939an jaiotako Goierriko
|
emakume
baten eta bere semearen (1965) nahiz ilobaren (1964) artean mintzairan dagoen aldea erakusten saiatu naiz.
|
|
|
Ezberdintasun horren berri emateko, Goierriko (1939)
|
emakume
baten eta bere semearen (1965) eta ilobaren (1964) solas egiteko moduari kasu eman diot. Guztira, 89 hitz, 18 esapide, 16 esaera eta 17 atsotitz erabili ditut (140 sarrera).
|