|
2007
|
|
|
Esaterako, bare eme batek errunaldi bakarrean 200 arrautza baino gehiago errun ditzake, eta bere pisuaren laurdena gal dezake gutxi gorabehera. Bareen ugaltze ahaleginaren zenbatekoari neurria hartzeko, esan dezagun bare eme batek errutean galtzen duen pisua 60 kg ko
|
emakume
batek erditzean 15 kg galtzearekin aldera daitekeela. Hain ahituta geratzen da bare emea, normalean handik egun bakarrera edo pare bat egunera hil egiten da.
|
|
|
Baina gauzak ez dira hain errazak. Zer gertatuko litzateke hilekoa izan duen
|
emakume
bati molekula hori emango bagenio. Arazoak izango lituzke, hilekoa izan ondoren beharrezkoa baitu zain berriak sortzea.
|
|
|
Emankortasunarekin lotuta ez dauden arrazoiak ere egon litezke. Esate baterako, beste gaixotasun baten eraginez ere deprimitu daiteke
|
emakume
bat, edo gaixotasuna sendatzeko tratamenduaren eraginez.
|
|
|
X kromosoma bakarra du genoman (XY sexu kromosoma parea du), eta kromosoma horrek gaixotasunen bat eragiten duen genea badu, Y kromosomak ez dauka gene horren ordezkorik, eta, ezinbestean, gaixotasuna garatuko du. Gaixotasunaren eramailea den
|
emakume
baten semeak gaixotasuna izateko% 50eko arriskua du.
|
|
|
Jo dezagun X kromosomarekin lotutako gaixotasun baten eramailea den
|
emakume
batek ama izan nahi duela, baina ez duela nahi seme alabek gaixotasuna garatzerik. Orduan, alaba bat izango duela ziurtatu behar da.
|
|
2008
|
|
|
1980ko eta 1990eko hamarkadetan, oso zabalduta zegoen medikuen artean emakumeek ez zutela gaixotasun kardiobaskularrik izaten; uste zuten haien geneek, hormonek edo sexuak berak babestu egiten zituztela. Behin baino gehiagotan gertatu da bularrean mina zuela, edo ezkerreko besoan mina zuela, edo bihotzekoak eman aurreko ohiko beste sintomaren bat zuela larrialdietara joandako
|
emakume
bati urdaileko arazoak dituela esatea, edo lasaigarriak edota depresioaren kontrako botikak ematea.
|
|
2010
|
|
|
atsekabearen saminez gaixotu egin zen, eta depresioaren bueltan ibili zen hurrengo urteetan, alabaren zorigaitzeko erabakiagatik. Izan ere,
|
emakume
bat mediku... hori pentsaezina zen, baita lotsagarria ere, askorentzat.
|
|
|
Elizabethek 1845ean egin zuen topo bere bokazioarekin, gaixotasun ginekologiko larri bat zuen lagun bat bisitatzera joan zenean. Lagunak adierazi zion haren ustez emakume medikuak behar zirela, eta uste zuela bera salbatuko zatekeela mediku
|
emakume
batek ikusi izan balu, gizon bati baino errazago adieraziko baitzizkion hasierako ondoezak. Ikasketetan ona zara, eta osasuna eta denbora dituzu.
|
|
|
Hiru egunen ondoren bizirik jarraitzen duten enbrioiak dira. Hamabost obozito erauzi zizkioten haurrik izan ezin zuen
|
emakume
bati, obarioak hormonekin estimulatu eta gero. Obozito bakoitzari espermatozoide bat sartu zion Mandiolak, mikroinjekzio bidez. Bada, hamabost haietatik bederatzi enbrioik egin dute aurrera.
|
|
|
Owenek 2006an ustez erabat inkontziente zegoen
|
emakume
bati eskaner bidez jasotako irudiak. Garuneko jarduera desberdina zen emakumezkoari tenisean jokatzen edo etxe batean zebilela imajinatzeko eskatuta.
|
|
2011
|
|
|
Germainek ezin izan zuen bere benetako nortasuna ezkutatu. Lagrange zur eta lur gelditu zen
|
emakume
bat zela jakin zuenean, baina ez zuen gaizki hartu; areago, Germaini matematikaren munduan aurrera egiten lagunduko zion aurrerantzean.
|
|
|
Gaussek
|
emakume
bat serioski hartuko ez zuen beldurrez, berriz ere Le Blanc izenarekin sinatu zuen gutuna. Gutunean bertan ikus daiteke Gaussi zion errespetua:
|
|
|
Zientzia goren honen xarma liluragarria, bertan sakonki murgiltzeko adorea dutenei soilik agertzen zaie. Baina,
|
emakume
batek, sexu horretakoa izateagatik, gure ohitura eta aurreiritzien erruz, ikerketa arantzatsu hauetan trebatzeko gizonezkoek baino milioika zailtasun gehiago izanik ere, oztopo horiek gainditu eta alderik ezkutuenetara iristea lortzen duenean, orduan, inolako zalantzarik ez dago adorerik nobleena eta talentu paregabea dituela; eta jenio handi baten aurrean gaudela.
|
|
2012
|
|
|
LayerWise enpresak inprimagailuaren teknika erabili zuen barailezur artifizial bat sortzeko, eta
|
emakume
bati transplantatu zioten. Transplantea egin zuen taldea, eta, transplantatutako barailezurraren erradiografia.
|
|
|
Ingeniarien trikimailuak transplanteen mundura iritsi dira. 2011ko ekainean, Herbehereetan, titaniozko barailezur bat transplantatu zioten 83 urteko
|
emakume
bati. Hezurraren infekzio kroniko bat zuen, eta medikuen ustez aukera onena barailezurra transplantatzea zen.
|
|
|
Eta Clarak unibertsitate ikasketak ez ezik, doktoretza ere egin zuen. 1900ean egin zen doktore; Alemanian
|
emakume
batek doktoretza egiten zuen lehen aldia zen.
|
|
2014
|
|
|
Neska bakarra zen, 49 mutilen artean. Eta garai hartan ohitura zen
|
emakume
bat anfiteatroan sartzean gizonezko guztiak txistuka, lurra jotzen eta txaloka hastea; emakumea lotsagorritzen bazen, are eta indar gehiagoz hasten ziren. Ez zen erraza izan, baina Bell Burnellek argi zuen astronomo izan nahi zuela.
|
|
2015
|
|
|
Immunitate sistemak berak sintetizatzen duen 2 interleukina (IL) izeneko molekula txikiak ematen du zelulak zatitzen hasteko seinalea. IL zelulak ugalarazteko zer gaitasun duen ikusirik, azaleko minbizia zuen
|
emakume
baten tratamendurako erabili zen, orain hiru hamarkada. Aurretik inolako hobekuntzarik ekarri ez zioten hainbat tratamendu jasotakoa zen emakumea.
|
|
2016
|
|
|
Bitrifikatutako obozitoek urte asko irauten dutenez, prebentzioa hobea izango litzateke gazteagotatik hasiko bagina. Adibidez, hogeita bi urteko
|
emakume
batek bere obozitoak bitrifikatuko balitu eta gerora, hogeita hamabost urterekin, minbizia jasango balu, obozito haiek hogeita bi urte izaten jarraituko lukete. Kasu horretan, kalitate hobeko obozitoak izango genituzke, eta, segur aski, gehiago.
|
|
2017
|
|
|
Niretzat, izaki emozionalak gara. Emozioak eta gorputza elkarri lotuta daude; beraz,
|
emakume
baten gorputzean horrelako sintomak agertzen direnean, aztertu behar da zer gertatzen zaion, jakiteko zergatik dituen hileko mingarriak edo irregularrak. Hormonak ematea ez da irtenbidea.
|
|
2018
|
|
|
Laguntzaile bat behar zuela eta, Abbottek bere burua eskaini zion, eta hark erantzun: Ez nuen buruan
|
emakume
bat. Hala ere hartu egin zuen.
|
|
|
Nahiz eta denak ez zituen lagun izan. Gizonen mundu hartan, askok ez zuten begi onez ikusten artista batek zientzian muturra sartzea, are gutxiago
|
emakume
batek. Behin argazkiak aterata, Abbottek ez zuen inolako erabakimenik haiekiko; eta, behin liburua argitaratuta, proiektutik kanpo utzi zuten, 1960an.
|
|
|
Ondo gogoan du nola hasi zen hemengo talde bat, Ponpeiako aztarnategian lanean: Finlandiako
|
emakume
bat ezagutu genuen, Metropolia Unibertsitateko kimikaria bera, eta interes handia agertu zuen erabiltzen genituen tresnekiko metodologiarekiko. Hari esker joan ginen lehenengoz Ponpeiara.
|