Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 77

2015
‎Bertsoarekin harreman zuzenik ez dudan aldetik ekin diot hau idazteari, bertsoarekin harreman zuzenik ez dudala uste izango baituzu irakurtzen duzun horrek, eta horrexegatik egin baitidate enkargua aldizkari honetako arduradunek ere, niri, hain zuzen, ale bat ekartzekoa, bertsolarien agerkarira. Eskatu didate jakin gabe, egiatan, eduki baneukala lotura txiki bat bertsoarekin, aspaldikoa izan arren, eta jakin gabe lotura hori badela, gainera, hizkuntza honetan mintzo garen gehienon halabeharrezko bistazko ezagutza baino zertxobait estuagoa; eta eskatu didate alea osatzeko, gainera, juxtu loturarik eza hori lausotzen joan zaidan ikasturtearen ostean, bistazko ezagutza baino ezagutza koska bat sakonago horretatik makina bat urte pasatu diren honetan, bertsoa etxera sartu zaidanean, eguneroko elkarrizketa eta goizaldeko matraka dezentetara.
‎Gatazka politikoarekin lotu zuen Onintza Enbeita bertsolariak psikologoak tristuraz eta sufrimenduaz azaldutakoa. “Kuriosoa da jendea pozik egotea negar egiten duzulako”, ekin zion erantzuteari ironiaz. Ondoren, heldu zion gatazka politikoarekin lotzearekin:
2016
‎Xabier Lete gogoan lehenik, urtebetez; Sortuko dira besteak iritsi zen ondoren. Ziklo horrek eman zuen berea, eta, ondoren, beste gai batzuk lantzeari ekin zioten ikuspuntu ezberdinetatik, hala nola musika, literatura, eta horretaz gaindi, Goikoetxearentzat aspektu garrantzitsua dena zinez: Lete eta antzerkia.
‎Xabier Lete Urnietara joan zen bizitzera eta antzerkirako grina zeukan herri batekin egin zuen topo, besteak beste Lurdes Iriondoren lanari esker. Letek antzezlana aurrera ateratzeko deliberoa hartu eta lanari ekin zion. Jendea biltzeko deialdia entzun bezain pronto azaldu zen Jokin Izagirre:
‎Dozena bat marrazkilari baino gehiago aritu da bertsolaritzari buruzko irudiak sortu nahian arkatzari eta buruari eragiten. 300dik gora dira gai bat edo besteari buruz grabagailua piztu eta galderak egiteari ekin diotenak… 96 emakumezko, ia lautik bat, urte askoan gizonezkoena bakarrik izan den plazan.
‎Jeneralean, aurrez garuna horretan nekatu gabe jarduten genuen “gai jartze” lan xelebre horretan, baina behin edo behin aurrez pare bat ordu eskainita ekin izan genion brain storming edo ideia jasari, hori ere aitortu beharra dago, egiari zor (eta gure alde).
2017
‎Tirabira horiek alditxartuta ekin nion Hitzetik Hortzeraren 1993 sasoiari. Urrian hasi eta urtea amaitu artekoa, nagusiki txapelketako saioekin osatu genuen, eta ezin dut aipatu gabe utzi une larri hartan sekulako laguntza eskaini zidala txapelketako epaile batek, Antton Kazabonek.
‎Xabier Zeberioren agurrek ere egin dute euren bidea. Agurrak soilik gogoratzeak ere zerbait esan nahiko du baina… Laudioko final laurdenean hala ekin zion saioari: “Hastera nua bertso kantari Laudion zirti ta zarta/ paisajea ere ikusi degu goizez etorri gera ta/ badaude, jaunak, pipar soroak, erremolatx ta patata/ baina Araban eman digute animaliaren planta/ azkenen “Granjan” kantatutzea besterik ez gendun falta! ”.
‎Bueno, pastelkeria eta barne krisi existentzialistak alde batera utzita, konturatu dira ikusleen irrika asetzeko garaia iritsi dela. Eta ekin diote, azkenean, Bilbotik Baionara ekarritako kaxa misteriotsuaren irekierari. Espektatibak altuak ziren eta unboxingak ez du hutsik egin.
‎Aukera ona zela pentsatu nuen buruan nituen bi kapritxo egiteko: neure bertsoen liburua Auspoan ateratzea (Dozenaka sortuak), eta txosten hau eta Xenpelarri zor zaiona izeneko lan honi ekin nion. Gerra aurretik jaiotako 14 bertsolari aukeratu genituen, Fernando Amezketarra eta Manuel Lasarteren artean daudenak; hau da, XVIII. mendetik hasi eta 1936ko gerrara bitartean jaiotako bertsolari handienak.
2018
‎Hori badakigu. Gaur egun, espazio hori beste sortzaile batzuekin partekatu behar dute, Lady Gaga eta Meryl Streep ekin , Ander Lipus eta Fermin Muguruzarekin, Judith Butler eta Jürgen Habermas ekin, Ruper Ordorika, Anari eta Ken Zazpirekin, Leonardo di Caprio eta Steven Spielberg-ekin, Netflix, Youtoube, Spotify eta HBOrekin, Ximun eta Manex Fuchsekin, Eider Rodriguez eta Harkaitz Canorekin, Harry Potter eta J.D. Salinger ekin, Quentin Tarantino eta Beck ekin, Bernardo Atxaga eta Ramon Saizarbitoriarekin, Taylor ...
‎Hori badakigu. Gaur egun, espazio hori beste sortzaile batzuekin partekatu behar dute, Lady Gaga eta Meryl Streep ekin, Ander Lipus eta Fermin Muguruzarekin, Judith Butler eta Jürgen Habermas ekin , Ruper Ordorika, Anari eta Ken Zazpirekin, Leonardo di Caprio eta Steven Spielberg-ekin, Netflix, Youtoube, Spotify eta HBOrekin, Ximun eta Manex Fuchsekin, Eider Rodriguez eta Harkaitz Canorekin, Harry Potter eta J.D. Salinger ekin, Quentin Tarantino eta Beck ekin, Bernardo Atxaga eta Ramon Saizarbitoriarekin, Taylor Swift, Ariana Grande eta Beyonce rekin, Bruno Mars, Brad Pitt eta Justin Bieber...
‎Hori badakigu. ...espazio hori beste sortzaile batzuekin partekatu behar dute, Lady Gaga eta Meryl Streep ekin, Ander Lipus eta Fermin Muguruzarekin, Judith Butler eta Jürgen Habermas ekin, Ruper Ordorika, Anari eta Ken Zazpirekin, Leonardo di Caprio eta Steven Spielberg-ekin, Netflix, Youtoube, Spotify eta HBOrekin, Ximun eta Manex Fuchsekin, Eider Rodriguez eta Harkaitz Canorekin, Harry Potter eta J.D. Salinger ekin , Quentin Tarantino eta Beck ekin, Bernardo Atxaga eta Ramon Saizarbitoriarekin, Taylor Swift, Ariana Grande eta Beyonce rekin, Bruno Mars, Brad Pitt eta Justin Bieber ekin, etc.
‎Hori badakigu. ...zuekin partekatu behar dute, Lady Gaga eta Meryl Streep ekin, Ander Lipus eta Fermin Muguruzarekin, Judith Butler eta Jürgen Habermas ekin, Ruper Ordorika, Anari eta Ken Zazpirekin, Leonardo di Caprio eta Steven Spielberg-ekin, Netflix, Youtoube, Spotify eta HBOrekin, Ximun eta Manex Fuchsekin, Eider Rodriguez eta Harkaitz Canorekin, Harry Potter eta J.D. Salinger ekin, Quentin Tarantino eta Beck ekin , Bernardo Atxaga eta Ramon Saizarbitoriarekin, Taylor Swift, Ariana Grande eta Beyonce rekin, Bruno Mars, Brad Pitt eta Justin Bieber ekin, etc.
‎Hori badakigu. ..., Ruper Ordorika, Anari eta Ken Zazpirekin, Leonardo di Caprio eta Steven Spielberg-ekin, Netflix, Youtoube, Spotify eta HBOrekin, Ximun eta Manex Fuchsekin, Eider Rodriguez eta Harkaitz Canorekin, Harry Potter eta J.D. Salinger ekin, Quentin Tarantino eta Beck ekin, Bernardo Atxaga eta Ramon Saizarbitoriarekin, Taylor Swift, Ariana Grande eta Beyonce rekin, Bruno Mars, Brad Pitt eta Justin Bieber ekin , etc.
‎Bertsolariak, bere ohiko forman sortzen duenean, bukaerak pentsatzetik egiten du aurrera, garbi du nora doan. Bestelako diziplina artistikoekin nahastu denean, ordea, musikarekin batik bat, bukaera zein izango zen jakin gabe ekin dio, konbinazio berriak bilatuz, ezer ez zegoen lurralde artistikoetara sorkuntzak ekarriz, nolabait ere, harreman berrien hasierak marraztuz.
‎Zer konta nezake bertsozaleek ez dakitenik? Baina barneko inurritegiari buelta eman eta idazteari ekin diot.
‎Azkenean dantzariek, apaizaren baimenagaz, elizan eta beren ikurrarekin dantzatu zuten, eta zelaian dantzatzeari, uko. Ondoren zetorren gure saioa, eta bertsolaria herriaren bozgorailua dela esaten denez, gertatutako arazoari lotuta ekin genion geure ekinari. Aguazila, ordea, itxuraz gustura ez eta, bere makilarekin bozgorailuari kolpeka hasi zitzaigun, “Nahikoa da, behera hortik”, oihukatuz.
‎Garai hartan baserrietan ohikoa zen bizimodua egin zuen. Ttiki ttikitatik baserriko lanei gogor ekin eta, ahal zen neurrian, eskolara joan zen, 13 urte bete eta eskola utzi zuen arte. Tartean, gainera, 10 urte zituela lehertu zen 1936ko gerra, eta larrutik ezagutu zituen gerraren ondorio basatiak.
‎Urte batzuk geroago, 1979 urtean ekin zitzaion berriro Paulo Iantzi Saria izenarekin. Zazpi bertsolarik hartu zuten parte Lesakan egindako finalean:
‎Zerrendan hizki deigarriz ageri zait “generoa” hitza. Eztabaida bat baino gehiagoren iturriko ur hari meheak sortu zuen taldea, eta denok ekin genion aldapan gorako bideari, andrezko zein gizonezko. Oso interesgarria eta aire freskoa izan zen hasiera hura, bere aldapak aldapa!
‎Feminismoak inoiz baino pisu gehiago izan du Txapelketa honetan, baina hori ez da kasualitatea izan. Urteak dira bertso munduko jendeak kezka horien bueltan batzeari ekin ziola. Nola lantzen du bakoitzak bere esparruan?
2019
‎Horiek izango ziren nekazari mundu horretan etxetik kanpoko egiteko nagusiak. Pentsatzen dut gune ederrak izango zirela plaza horiek jendea ezagutzeko, lagunekin gauzak konpartitzeko eta kanturako, orduak emango baitzituzten kantari ur hotzarekin arropa garbitzen, ekin eta ekin aritzen ziren bitartean.
‎Horiek izango ziren nekazari mundu horretan etxetik kanpoko egiteko nagusiak. Pentsatzen dut gune ederrak izango zirela plaza horiek jendea ezagutzeko, lagunekin gauzak konpartitzeko eta kanturako, orduak emango baitzituzten kantari ur hotzarekin arropa garbitzen, ekin eta ekin aritzen ziren bitartean.
‎Aurreak erakusten omen du atzea nola dantzatu, eta iraganak etorkizunari heltzen. Horrela ekin izan diegu Bizkaiko txapelketei urtez urte.
‎Mende zaharrean bertsozaletu nintzen eta mende berriak ekarri ninduen Bertsozale Elkartera. Behin barruan, zaletasunaren harrak bultzaturik, urtez urte eskualde nahiz herrialde mailako lehiaketen ibilbideari ekin diot antolakuntza lanetan, gaur hitzordua urliarekin, bihar batzarra hor, etzi saioa han… Baina, gogoko lekuan aldaparik ez. Eta badago ere, lantalde konprometitu batek inguraturik lan egiten denean, oztoporik zailenei ere aurre egiteko adoreak indarra hartzen du, eta behin abiada hartutakoan ez dago gelditzerik.
‎bertsotan ekin ta ekin ;
2020
‎Dena neurtuta duena, inprobisatzen! Autoan sartu gara eta, paperik gabe, bidaiari ekin diogu.
‎Kirolaria nintzen, mendian lasterka ibiltzen nintzen, baina fisikoki beti arazoak izaten nituen; belaunak beti gaizki… Kirol mota hori utzi egin behar izan nuen. Inguruan, jendeak yoga egiten zuen eta haiek animatuta ekin nion, baina ez zen nirez egin nahi nuena. Patxi izeneko irakasle batekin hasi nintzen, bera ere mendizale porrokatua izandakoa, eta gerora bere irakasle izandako batekin jarraitu dut nire praktika eta formazioa.
‎Lehiaketa idatzia eta bat batekoa, normalean oso bazterrekotzat jotzen zena, maila berean jartzea ekarri zuen horrek; oso pauso originala garai hartako mentalitatean. Bat batekoa maila horretan jartzeko, literatura idatziari zegozkion irizpideen arabera baloratzeari ekin zitzaion pixkanaka, eta hibridazio bat eman zen: Labordek azaltzen duen bezala, literatur genero gisa garatu nahi izan zen ordura arte ahozkotasunaren praktika espontaneo bat zena.
‎Kultura modernoa Nazio Estatuen eskutik garatu zen XVI. mendetik aurrera, eta euskararen komunitatea oso ertzean gelditu zen prozesu horretan. Estatuen babesa izan zuten hizkuntzek, hizkuntza hegemonikoek, askoz lehenago ekin ahal izan zioten euren akademiak, gramatikak, estandarizazioak eta alfabetatze prozesuak garatzeari. Bestalde, ahozko kultura ere ertzekotu egin zuen kultura modernoaren garapenak.
‎“Inspirazio erromantikoko euskal intelligentsiak ekin zion lehen aldiz euskal kulturgintza moderno antolatu bati”
‎Lehen Euskal Pizkundearen olatu foruzalea. Inspirazio erromantikoko euskal intelligentsia bat sortu zen, Campion, Manterola eta abar, lehen aldiz euskal kulturgintza moderno antolatu bati ekin ziona, eta kulturgintza horretan bertsolaritzaren garapen modernoa abiarazi zuten.
‎Erakundeei exijitu artean baina, kanpotik zer letorkeen zain egon zaleak ez gara. Bertsozale Elkarteak, bere justuan (justuan hitzaren bi adieretan), ekin egin dio bere baitatik eta kinka larri honetarako neurriak prestatu ditu: 45.000 euro baliatuko ditu, batetik, bertsogintza eta plaza berrabiarazteko; eta bestetik, larrialdi egoerak behartutako bertsolariei babes ekonomikoa eskaintzeko.
‎Karlisten gerrate horren denboran, artean hemengo jendeak erdara gutxi zekien eta egunkaririk eta holakorik nekez sartuko zen euskal sukaldeetan. Horregatik, bertsopaperak argitaratzeari ekin zioten bai alde batekoek eta bai bestekoek. Jendearen gogoa irabazteko biderik egokiena zela igarri baitzioten.
‎Are gehiago, Bosquejo de historia del bersolarismo plazaratu zuen 1964an, bertsolaritzaren historia ezagutzeko funtsezko obra. Eta, gainera, Euskaltzaindiaren baitan, bat bateko bertsolaritza indartzeari eta bertsopaperak berpizteari ere ekin zion.
‎jarri genion izena. Ikuskizun hura izan zen Buhameak taldearen abiapuntua eta orduko esperientzia errepikatu nahian ekin genion ikuskizun berriari: Erik eta Win.
2021
‎Xahok behin eta berriro azpimarratuko du bere protagonismoa, euskaldunon lehen patriarka dela esango du, eta bertso saio bati berezkoak zaizkion hainbat xehetasunetan ere sakontzen da: bertsolaria taulatura agertzen denean egiten zaion harrerako txalo zaparrada, bertsoari ekin aurreko isiltasun sakratua, publikoaren harridura eta miresmen erreakzioak… Aitorren kondaira bertsotan emana da, bada, eta bertsolaria ez da historia nazionalaren kronista bakarrik, honen sortzailea baizik.
‎1990eko hamarkadaren amaiera aldera Bertsozale Elkarteak atzerrian topa zitezkeen bertsolaritzaren gisako fenomenoetako inprobisatzaile eta adituekin harremanak egiteari ekin zion. Lan handia egin da ordutik alor horretan eta bertso munduan erabat normalizatu da bertsolaritza munduan zehar barreiaturik dagoen inprobisatzaileen familia handi batean kokatzea.
‎Francoren aginte betean ekin zion lanari Zavalak. Zentsurari nola aurre egin zion?
‎Zenbat neke eta poz ekarriko zizkion asko jakin gabe ekin zion bideari halako batean:
‎Baina, bertsoena amaierarik gabeko bidea zela jakin arren, prosazko lanak argitaratzeari ere ekin zion. Zerk bultzatu zuen horretara?
‎artikulua ekarri digu. Bertsolariak zer nolako konpetentziak landu behar dituen zerrendatu eta horiek bilduko dituen dokumentu bat sortzeari ekin dio, baliagarria izango delakoan bertsoaren irakaskuntzarako eta ikaskuntzarako.
‎Ariketek eduki eta helburu jakin batzuk lortzeko tresna behar lukete izan, eta landu beharreko horri buruzko hausnarketa egiteak lagundu egiten du, kasu honetan, bertsolariak zer eta zertarako landu behar duen zehazten. Behar hori badagoela ikusita, bertsolariak zer nolako konpetentziak landu behar dituen zerrendatu, eta horiek bilduko dituen dokumentu bat sortzeari ekin diot, baliagarria izango delakoan bertsoaren irakaskuntzarako eta ikaskuntzarako.
2022
‎Bazebilen aurrez zurrumurrua, eta halaxe gertatu da: entzule askok txistu jotzeari ekin dio, luzaz –bospasei minutuko txistukada aipatzen du zenbaitek– Ez daude ados epaileen erabakiarekin, Lazkao Txiki nahi dute Uztapiderekin lehian. Maite dute Lazkao Txiki, beretakoa da, umoretsua, sentikorra, baina bizia eztenean.
‎Halako batean baretu dira entzuleak, eta Uztapidek bota du bere agurra. Xalbadorren txanda iristean berriro ere txistu hotsak entzun dira, baina oraingoan txalo indartsuekin nahasirik –bere aldekoak zutik jarri eta esku zartaka dabiltza– Segidan, Xalbadorrek, eztarria garbituz, ekin dio. Kantuan hastearekin bat isildu da pilotalekua:
‎Berak adierazi digunez, “lan hau 2010ean hasi genuela esan daiteke. Garai hartan bertsotarako arbel digitala proiektua garatzen genbiltzan eta, horren ondoren, bertsoak automatikoki sortuko zituen sistema garatzeari ekin genion. Hori izango zen aurrerago Bertsobot bezala ezagutuko zen sistemaren oinarria.
‎Guk, Xabier Lizasok eta neronek Bi arreba eta Garai hura gara ikuskizunen bidez bagenuen musika klasikoa eta bertsolaritza harremanean jartzearen eskarmentua. Eta, beste behin ere, lan horri ekin genion.
‎Orduan ekin zion beste bertsolari batek, esanez parrandan gastatzen zituen diruekin ez zeukala hortz berriak jarri ezinik, eta orduan errazago jango zituela tripakiak, txakurrari eman gabe.
‎lehenengo errima bat, gero bi eta holan, baina lau errima ezin osatu. Baina ekin eta ekin neure artean. Gero, erromeria ostean trago batzuk eginda, ba zeozer… Han kuadrillan, besteak ezer ez eta neu onena.
‎Aldrebesagorik ez zegoen hura baino. Hark ez zeukan ez errima, ez doinu, ez neurri… baina ekin eta ekin, eta nik bere berarekin ekin, eta jendea pozik. Hori izaten zen nire entrenamendua.
‎Aldrebesagorik ez zegoen hura baino. Hark ez zeukan ez errima, ez doinu, ez neurri… baina ekin eta ekin , eta nik bere berarekin ekin, eta jendea pozik. Hori izaten zen nire entrenamendua.
‎Aldrebesagorik ez zegoen hura baino. Hark ez zeukan ez errima, ez doinu, ez neurri… baina ekin eta ekin, eta nik bere berarekin ekin , eta jendea pozik. Hori izaten zen nire entrenamendua.
‎Haren antzeko bat bazen Errigoitin bere, baina Errigoitikoa gizon formala zen. Hori bai, hark bere ez zeukan ez errimarik, ez neurririk, ez doinurik, baina ekin . Txiplas eta ni, eta bera bere bai.
‎Kuadrilla elkartzen ginen zapatu arratsaldeetan. Orduan ez zen ezagutzen bertso eskolarik eta guk egiten genuena zen elkartu eta ekin . Mallabitik mutil mordoa etortzen zen Elgetzurekin batera, Ion Aurre eta beste batzuk.
‎prestaketa ekin
‎Barkamena eskatuz amaitzen du, eta badirudi Aranberrik barkatu ziola azkenean. Behin harekikoak egindakoan, Ibaizabal aldizkariko kajistaren aurka ekin zion, hona ekartzeko luzeegia den beste beef batean.
‎Udarregik laugarren sorta bat jarri zuen. Pello Errotaren anaia Juan Kruzek ekin zion segidan. Eta une horretatik aurrera kontrola erabat galdu zen:
2023
‎Imanol Murua zen artean Kulturako diputatu, eta egun batean etorri zen esanez gaztetxoentzako bertsolari txapelketa antolatu behar genuela. Esan eta ekin . 1981ean ospatu zen Gipuzkoako Eskolarteko Lehen Bertsolari Txapelketa.
‎Ederki ekin zioten lanari, baita jarraitu ere, bikain erantzun baitzion Lujanbiok bigarren bertsoan, aski errima estuz; horra, azken bi puntuak: Baina ez dakit Hegoaldean dauden hontarako prestu; desarmea eskuz egin genuen ta bakea eskuz esku.
‎Txapelketa Nagusiko finalean bezalaxe, bazkalosterako utzi zituzten bertsolariek alerik onenak. Indarberritzeko tartearen ondoren, kafea hartu berritan, bigarren saioari ekin zioten upeltegian, beste mila konturi punta ateratzeko asmoz.
‎Bertsotan goia jo ondoren, ingurua baretzeari ekin zioten Mendiluzek eta Irazuk, eta azken bertsoaldia osatu zuten agur modura. Bazkaltzera joateko mezua erraz ulertu zen bezala, zailagoa izan zen saioa amaitu zela ulertaraztea.
‎Baina parentesi horretatik kanpo lapurrak ez ziren zozoei begira egon. Praktikaren poderioz, soilik bidelapur izateari utzi eta modu anitzetan ebasteari ere ekin zioten. Jose Maria Iribarrenek bere liburuan (Los bandidos de Lanz, 1955) bildu zituen talde honen nondik norakoak:
‎Bertan, bertso biltzaile lanak egin zituen, eta baita bestelako ale zaporetsuak jaso ere. Esaterako, gerora soka luzea izango duen eztabaidari, bertsolaritzari kultura sisteman dagokion tokiari buruzkoa, posizionamendu egokitik ekin zion, bertsolaritza baloratzeko marko propioa aldarrikatuz:
‎Eta Iparragirrerekin izandako intuizioa ez sinestekoa da. 1853an Gernikako Arbola abesteari ekin zionetik zabaldu zen Urretxukoaren sona, denborarekin euskal askatasunen abeslari, bardo, bertsolari gisa ikur nazional bihurtzeraino. Xahok 1845ean, artean Iparragirre ezezaguna zela, jarri zuen honen fikziozko bertsioa ikur nazional gisa euskal askatasunak bertsotan abesten.
‎1820an, Frantziako Tolosara aldatu zen familia, eta 1828an, Parisera. Bertan, 1830ean ekin zien zuzenbide ikasketei Antonek, baina bere formazioa ez zen alor horretara mugatu: “Garaiko irakasle hoberenak ditu:
‎Hitzok argitaratu zituenerako urteak zeramatzan bere bokazio nagusiaren prestaketan. Britainiarrek eta frantsesek Afrikaren esplorazioari ekin zioten mende erdi bat lehenago eta abentura haietan parte hartzeko irrikan zegoen. Honela, 1837an Etiopiarantz abiatu zen bere anaia Arnaudekin batera, eta hamabi urte egin zituen han.
‎Bueltakoan, Aragorria baserria erosi zuen Urruñan eta Abadia jauregia eraiki zuen bertan, astronomiako behatoki eta guzti. 1851tik hasita Lore Jokoak antolatzeari ekin zion, sariak bere poltsikotik jarriz, eta laster deitu zioten “euskal kulturaren patriarka”. Funtsezko erreferentzia bihurtu zen Lehen Euskal Pizkundera bidean.
‎El Arga, La Iberia, El Noticiero Bilbaíno, La Unión Vasco Navarra, El Globo, Euskal Erria, Boletín histórico, Revista Euskara, Laurak Bat, El Anunciador Vitoriano… Horrelakoetan gertatu ohi den legez, dena ziren gorazarreak eta asmo ederrak. Aldundiek lutozko adierazpen ofiziala egin zuten, mausoleo bat eraikitzeko diru bilketari ekin zion hainbat egunkarik… Hamarkada bukatzerako, kalea jarri zioten Donostian, eskultura altxa Urretxun eta bere biografian oinarritzen zen opera bat ere estreinatu zen…
‎Eta Iparraldetik etorri zen lehen aldaketa, 1789ko Frantziako Iraultzarekin. Gobernu berriak euskal erakundeak eraisteari ekin zion hasieratik, Antzinako Erregimenarekin identifikatzen baitzituen. Hizkuntzarekiko jarrera, ordea, lehen urte horietan behintzat, errespetuzkoa izan zen, dokumentu eta propaganda ofizialaren itzulpenerako makineria garrantzitsu bat jarri baitzen martxan Iraultzaren mezua Frantziako hizkuntza guztietan zabaltzeko.
‎Jada azaldu den bezala, mugimenduaren aita pontekoak berak, Herderrek, seinalatutako bideari jarraituz, Karl Wilhem von Humboldt hizkuntzalari alemaniarrak bi egonaldi luze (1799 eta 1801) egin zituen Euskal Herrian. Humboldt figura esanguratsua zen alemaniar erromantizismoaren baitan, eta bere lanek izaniko oihartzunari erantzunez Euskal Herriari buruz idazteari ekin zioten hainbat atzerritarrek. Euskarari eta euskal kulturari prestigioa eman zion atzerriko begirada horrek:
‎Bisitari horien ekarpenen artean aparteko aipamena merezi dute Luis Lucien Bonaparte printzeak eginikoek. Mendearen erdi aldera ekin zion euskara ikertzeari eta hiru hamarkada luze eman zituen horretan. Batez ere euskalkien inguruan egin zuen lan, 68 liburu argitaratu zituen, eta antolatu zuen laguntzaile sare zabalean euskararekiko grina piztea eta maila zientifiko txukun bat hartzea lortu zuen [1].
‎Garai hartan bat batean aritu zela jasotzen du Zavalak, baina, ahots ahulekoa zenez, ez zela plazan aritzen, lagunartean baizik: “Pedro Mari Otaño eztarri txarrekoa omen zan […] Orregatik, Katarro edo Kattarro esaten omen zioten gaitz izenez […] kanturako bideak itxita zeuzkan ezkero, idazteari ekin zion, eta orduko eta geroko euskaldunentzat altxor bat utzi” (1993a: 223) [1].
‎bai bilketa eta baita hedabideratzea ere. Egun funtsezko ardatz dira biak Bertsozale Elkartearen proiektuan, bilketarako Xenpelar Dokumentazio Zentroarekin edo hedabideratzeko Hitzetik Hortzera nahiz bertsoa.eus ekin hartutako lanek erakusten duten bezala.
‎Bertsolariek bazkal aurretik eta ondoren kantatu omen zuten: “Batzarra be asi zan laurak inguruan/ zelaya euzkeldunez bete zan orduan./ Aizarna’k ta bestatek mai baten ganian,/ gitxienetik iru ordu laurenian,/ ekin eutsen neurtitzak egiten alkarri,/ entzuliak txalo joten eutsezala sarri”.
‎Irailari Meme saioarekin ekin genion. Izenak berak iradokitzen duen erara, Sastraka Gaztetxean eta proiektorearen laguntzaz, sareetan gehien erabiltzen diren memeak baliatu genituen gaiei sarrera emateko.
‎Baina nola batak ez duela bestea kentzen dioten –bataren aldekoek–, dio, xaukena xaunk, onar dezadan panorama, are, egin diezaiodan ekarpenñoa neure xumetasunetik. Beraz, eztarria garbitu, eta libretan izkiriatutako oharrak zerrendatzeari ekin dio. Honatx:
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia