|
2008
|
|
|
Motibazioaren aldagaia kontuan hartuz, garrantziaren hurrenkera honakoa da: euskarari laguntzea, ikastolei laguntzea, aisia, eta dibertitzea, modu horretan euskara eta ikastolak dibertsioarekin lotzen direlarik —lotura esanguratsua iraupena bultzatzeko— Azkenik, gehiengoak
|
egunean zehar
izan duen parte-hartze luzeari buruzko datuak eskaintzen dira, eta baita hurrengo deialdian gehiengo handiaren parte-hartzeko asmoa edo fideltasun-neurriari buruzkoak ere.
|
|
|
Azterlanaren helburuak betetzeko, berariazko galdetegi bat diseinatu da, guztira hogei item biltzen dituena. Elkarrizketa guztiak
|
egunean zehar
egin ziren, jarduera-eremu bakoitzaren irteeretan, bai eta jendea barrutitik ateratzen zen unean ere. Guztira, mila eta hamaika galdetegi bete dira; horrenbestez, hona hemen fitxa teknikoa:
|
|
2009
|
|
|
Adibidez, Bartzelonan jada 240 hizkuntzatan hitz egiten da geografikoki lokalizatuta. Hau da, nik lan egiten dudan lekuan hizkuntza bat entzuten dut
|
egunean zehar
, baina bi kale zeharkatu eta zonalde arabiarrean nago eta arabiera bakarrik entzuten dut. 240 hizkuntza egotea erabateko aldaketa da, eta hasi dira politika espezifikoak aplikatzen.
|
|
2012
|
|
|
Gure eskoletan erabilera indize batzuk lortuta daudenean aurrera egitea askoz zailago bihurtzen da eta horretan jarduteko ahalegin, estrategia eta bitarteko bereziak behar izaten ditugu. lakideekin
|
egunean zehar
euskara-erdararen erabilera neurtzen dugu, Mintzagrama deritzon galdetegiaren bidez (Isasi et al., 2009). hona hemen emaitzen bi adibide:
|
|
2013
|
|
|
Gazteen ustez lagunarteko joera hori areagotu egiten da gauetan, parranda giroan. Badirudi,
|
egunean zehar
, nor bere betiko lagunekin eta, ziur aski, taldearen gune birziklatu kuttunenean daudelarik, errazago eusten diotela umetako ohiturari. Aitzatik, gaueko giroan sozializatzeko orduan, erdararen uholdeak harrapatzen dituela malgutasun diglosikoak15 (I. Martinez de Luna, 2011) eramanda:
|
|
2015
|
|
|
Gehienek erdaraz egiten dute
|
egunean zehar
, nahiz eta askok euskara hitz egiteko saiakera egiten duten edozein esparrutan (umeak, bizilagunak, administrazioa,...). Beste askok ez dute bizimodu sozialik eta horrek eragina izan du bere euskararengan, baina denak izugarri pozten dira euskaraz hitz egin eta entzuten dutenean.
|
|
2016
|
|
|
Entzundako erabiltzaile(-talde) kopurua kontuan izan liteke kale-neurketaren bidez, erabiltzaile horien egunean zeharko maiztasunaz nekez atera liteke ordea maila bereko ondorio fidagarririk: kale-kontaldi batean lau pertsona baldin badira solaskide, litekeena da pertsona horietariko bakoitzak maiztasun diferentez jardutea
|
egunean zehar
. Hori ezin da, bistan da, kale-neurketaz argitu.
|
|
|
Anduren ustez gatza eta piperraren bila gaztelaniara joaten gara, eta arazoa belarrian edo entzuten denean datza. " Gure belarriek euskaraz baino gazteleraz askoz gehiago jasotzen dute
|
egunean zehar
eta horren ondorioz esaldi erdaldunak ateratzen zaizkigu gure hizketetan". Bere ustez, EITBk hizkuntza premietan pentsatu behar du eta Eskolak ahozkotasunaren aldeko iraultza egin beharko luke.
|
|
2017
|
|
|
edo beste era batera: zenbat denboraz erabiltzen dugu euskara
|
egunean zehar
–erabileraren inguruan egiten diren ikerketa nagusiek ez diote zehazki galdera horri erantzuten:
|
|
|
9.1.1 Erabilera orokorra hasteko, hizkuntza-erabilera orokorra aztertuko da: esparru eta jardun-mota guztiak kontuan hartuta, hondarribian bizi diren 16 urte edo gehiagoko euskaldunek, batez beste, zenbat erabiltzen dute euskara
|
egunean zehar
–hona taula eta grafikoa:
|
|
|
2 Grafikoa. Hondarribiko 16 urte edo gehiagoko euskaldunen hizkuntza-erabilera osoa(%). ikus daitekeenez, lagin osoa 171 kasutakoa da (n= inkesta kopurua), eta horiek
|
egunean zehar
, batez beste, denboraren %45, 6 aritzen dira euskaraz; eta gainerakoa, %54, 4, erdaraz. bestela esanda, hondarribiko 16 urte edo gehiagoko euskaldunak denboraren erdia baino gutxiago aritzen dira euskaraz.
|
|
|
3 grafikoa. Hondarribiko euskaldunen banaketa euskararen erabilera-mailaren arabera. hondarribiko 16 urte edo gehiago euskaldunen artean %43, 3 da
|
egunean zehar
euskaraz denboraren erdia edo gehiago egiten duena; eta gainerako %56, 7a, berriz, erdia baino gutxiago. ehunekoa batez besteko erabilera orokorraren ia parekoa da (erabilera orokorra, %45, 6). horrek esan nahi du banaketa orekatua dagoela erabiltzaileen artean, ez dagoela muturreko erabilera (oso altua edo oso baxua) duen talde esanguratsurik. taula eta grafiko hauetan xeheago ikus daiteke banak...
|
|
|
%47, 7 eta %34, 0, hurrenez hurren. era berean, eta atal honekin amaitzeko, kontuan izan behar da jardunmota guztiek ez dutela pisu berbera: batzuk
|
egunean zehar
oso erabiliak dira (ahozko solasaldia, besteak beste) eta beste batzuk, berriz, oso bazterrekoak (hitz egitea, esate baterako). hona hemen denboraren erabilera jardun-moten arabera azaltzen duen grafikoa:
|
|
|
— erabilera-mailari dagokionez, ordea, 2 hipotesia ezeztatu egiten da: " hondarribiko 16 urte edo gehiagoko euskaldunen heren bat (%33) edo gutxiago aritzen da euskaraz
|
egunean zehar
denbora erdiz edo gehiagoz". izan ere, euskararen erabilera-maila %50ekoa edo altuagoa egiten dute inkestatuen %43, 3k eta ez dago, hipotesian aipatu bezala, euskararen erabilera oso altua (%75 edo altuagoa) egiten duen talde esanguratsurik. kontrara, gehiengo zabala (%85, 4) tarteko erabilera-mailetan dago, hau da, %45, 6 dago %25 -50 bitarteko erabilera-mailan eta %39, 8, berriz, %50 -7...
|
|
|
— hondarribiko 16 urte edo gehiagoko euskaldunek
|
egunean zehar
euskaraz (ahozkoan zein idatzizkoan, ekoizlean zein hartzailean) zenbat denboraz jarduten duten zehaztea.
|
|
|
— hondarribiko 16 urte edo gehiagoko euskaldunen heren bat (%33) edo gutxiago aritzen da euskaraz
|
egunean zehar
denbora erdiz edo gehiagoz.12
|
|
|
" hondarribiko 16 urte edo gehiagoko euskaldunen hizkuntza-erabilera osoa, Hipotesi zehatza: Hondarribiko 16 urte edo gehiagoko euskaldunen heren bat(% 33) edo gutxiago aritzen da euskaraz
|
egunean zehar
denbora erdiz edo gehiagoz.
|
|
2018
|
|
|
euskara da poza, irria, ospakizuna..., poziktibity, izan zoriontsu. Saiatzen naiz pozik eta alai bizitzen, baina
|
egunean zehar
izaten ditut nire gorabeherak, haserretzen naiz, beldurtzen, estutzen, lasaitzen... euskaraz beti, eta euskarak ematen dizkit horiek adierazteko bitartekoak. Koldo Mitxelenak hizkuntza aizkorarekin alderatzen zuen, eta esaten zuen zorroztu egin behar dela moztea nahi baldin badugu; euskarak balio behar digu egunerokoan denerako.
|
|
2019
|
|
|
Biztanlez txiki dira arnasguneak: gehienak oso txiki. txikitasun hori dela medio, euskaldun gehienok (hiru laurdenak baino gehiago) ez gara arnasguneetan bizi.
|
egunean zehar
erdaraz baino maizago (edo erdaraz bezain maiz) euskaraz egiten dugun hiztun gehienok ere ez gara, antza, arnasguneetan bizi. arnasguneak aski elementu sekundario dira, beraz, mintzagaitasunean oinarrituriko hiztun-elkarte osoaren kopuru-perspektiba hutsetik. hizkuntza indarberritzeko saioa ezin da hortaz, inola ere, arnasguneetara mugatu42 kopuruz sekundario edo periferiko izanik ere, zentral-... a) eguneroko mintzajardun arruntaren euskal nagusitasunean, eta b) hiztun-multzo trinkoen belaunez belauneko transmisio betean. kontzentrazio demografiko handiaren eta" betidaniko gizarte-ohitura"-ren eraginez eguneroko mintzajardun arruntean euskara hain bizi egoteak eta mintzajardun horren belaunez belauneko jarraipen-bermeak, ez euskaraz" dakiten" hiztunen kopuru-portzentaje hutsak, ematen die arnasguneei aparteko garrantzia. euskaraz dakien jende gehiena ez da, urrundik ere, arnasguneetan bizi.
|
|
|
bi" ia-euskaldun"-ek ez dute euskaldun garbi baten laurdenik balio, eguneroko mintzajardun arruntari dagokionez. horrelako zenbakiek, gizarte-panorama argitu ordez, distortsionatu egin digute erabat. eguneroko mintzajardun arrunta eta jardun horren belaunez belauneko transmisioa (35 -40 urtekoa) begien bistan, ekimen osoaren ardatzean, espresuki aitortua eta efektiboki inkorporatua ez duen euskalgintzak ez du arrakasta-aukera handirik. hori ulertzen ez dugun artean alferrik ari gara. kontua ez da udal-ordenantzak euskaraturik izatea (eta zenbait kasutan, ez beti, gai horietaz euskaraz jardutea). zenbat lagunek dihardu du material (normalean idatzi) horretaz, euskaraz zein erdaraz, donostian edo dena delako kalegiroan? zenbat orduz dihardu halakok,
|
egunean zehar
, material horrekin lanean, zenbat egunez urtean zehar?
|
|
2022
|
|
|
Dakigun bezala, eskoletan D eredua nagusi den garai honetan gazteen ezagutza-maila" bermatuta" 1 dago, ez ordea erabilera. Gainera, gazteek
|
egunean zehar
bizi dituzten hizkuntza-egoerak kudeatzeko aurreiritziak dituzte helduleku. Jarraian (3.2 atalean), soziolinguistika eta hizkuntza-ekologia terminoen inguruan jardungo dugu, hitz bakoitzaren definizioak emanez eta adituek horien inguruan esandakoak azalduz.
|
|
|
Gogoeta eta diskurtso sendo baten faltan, gazteak aurreiritziez baliatzen dira
|
egunean zehar
bizi dituzten hizkuntza egoerak kudeatzeko, ahal duten moduan.
|
|
|
edo bai, baina" kontsumitzaile" gisa eta, gehienbat, ekimenek jai edo ospakizun itxura hartzen badute" (Hernández, 2020: 105). Gauzak honela, Hernándezek (2020) ondorioztatzen du diagnostiko, gogoeta eta diskurtso sendo baten faltan, gazteak aurreiritziez baliatzen dira
|
egunean zehar
bizi dituzten hizkuntza egoerak kudeatzeko, ahal duten moduan, eta," orokorrean sentsazio gogaikarri batekin: jakin badakite euskara gehiago erabili beharko luketela.
|
|
2023
|
|
|
" Nerabeak"
|
egunean zehar
leku askotan izaten dira eta bidean pertsona anitzekin egiten dute topo. Hala ere, komunikazioa ez da soilik espazio berean fisikoki dauden pertsonekin ematen, izan ere, telefono mugikorrei eta beste gailu batzuei esker, konektibitatea etengabea da.
|
|
|
Topaketak, hizkuntza gutxituen biziberritzean trebatzeaz gain, hizkuntza-komunitate ezberdinen arteko sare-lana sustatzea du xede. Hori horrela, partaideek elkar ezagutzeko, euren arteko giro atsegina sustatzeko eta hartu-emanerako espazioak sortzeko, topaketaren lehenengo
|
egunean zehar
hainbat ordu eskaini zitzaizkion talde dinamikei.
|
|
|
Topaketak, hizkuntza gutxituen biziberritzean trebatzeaz gain, hizkuntza-komunitate ezberdinen arteko sare-lana sustatzea du xede. Hori horrela, partaideek elkar ezagutzeko, euren arteko giro atsegina sustatzeko eta hartu-emanerako espazioak sortzeko, topaketaren lehenengo
|
egunean zehar
hainbat ordu eskaini zitzaizkion talde dinamikei. Aurkezpen eta elkar ezagutza dinamikez gain, hizkuntza-komunitate ezberdinen aurkezpenari ere eskaini zitzaion tartea.
|