|
2001
|
|
|
Hau da, literaturak ezinegona eta kezka sortu behar ditu, existentziaren arazoari galderak egin behar dizkio eta erantzunen bila ibili, liburuairakurri ondoren irakurlea, obra zein irakurlea aproposak badira? desitxuratutaedo osatuta, berrituta geratu litzateke, eta bilakaera moral edo espiritualaren esperientzia bizi luke; baina gaur
|
egun
idazten den literatura askok etaaskok azaleko erretratuak egiten ditu eta, asko jota, irakurleak aurretik dakienaberresten du: ez dizkio kezka eta ezinegona sorrarazten.
|
|
|
Euskal poeta gazteak
|
egun
idazten ari diren poemetan ere (Urtzi Urrutikoetxea, Jon Benito, Kemen Lertxundi) suma daiteke aurreko belaunaldietakoen espektatiben zapuzketa. Balizko mundu bat kontatu diegu eta mundu erreala ez da margoztutakoa bezalakoa.
|
|
2007
|
|
|
Gaur
|
egun
idatziz horrelakoak, aditza aurrerengo, bakanka ikusten dira euskara batuan. Gerundio aditz jokatu bako horrek (esaneZ), badauka ordain jokatua, modu bitan eduki ere, (e) la eta (e) larik bidez. Aplikatuta gure adibideari:
|
|
2008
|
|
|
Jende asko dauka bere inguruan, interes ekonomiko eta politiko asko mugitzen dira bere" izenaren" inguruan (baita euskal esparruarekin zerikusirik ez dutenak ere). Atxaga produktu politikokultural bat da, eta, horregatik, beste inork eskura ez dezakeen presentzia lortzen du hedabideetan, literatur irizpideekin zerikusirik gabeko arrazoiengatik". d) Aipatu da idazle horiek ibilbide luzea egin dutela gaur arte, eta agian
|
egun
idazten dutenak ez duela zerikusi handirik Potten ereduarekin. Gainera, iritzi emaile baten ustez, Potten ereduari eman zaion garrantzia geroko berrinterpretazioen ondorioa izan da, garai hura ezagutu zutenek ez baitute hainbeste famatzen Potten fenomenoa. e) Oso zabalduta dagoen ideia da egun ez dagoela kanon bakarra euskal literaturan.
|
|
|
Azkenik, Gipuzkoako gizartea adi egon behar da laster norabide horretan egingo diren aldaketa estrukturalei eta ekimenei. Hemendik Gipuzkoako Foru Aldundia eta Mendietako eta Natura Inguruneko zuzendari nagusi berria (Mendiak eta Habitatak Kudeatzeko Zerbitzua, eta Basa Animalien eta Landareen Zerbitzua, zehazki) animatzen ditugu oso eragile aktibo izan daitezen Euskal Autonomia Erkidegoko Biodibertsitatearen Estrategia onartzean eta garatzean (gaur
|
egun
idazten ari da). Izan ere, esparru horretan benetako berrikuntza taxutuko da Euskal Herrian eta Gipuzkoan biodibertsitatea kudeatzeko.
|
|
2009
|
|
|
Hiru mugimendutan heldu da egun duen izena izatera. Iruña Pamplona jartzen zuen lehenik, Pamplona baino ez ondoren, eta Pamplona Iruña da
|
egun
idatzita dagoena, elebitasuna errespetatuz.
|
|
2010
|
|
|
2000tik hasita El Correon idazten du astero zutabea politikaz. Euskaldunon Egunkarian behiala eta Argian gaur
|
egun
idazten du politikaz ere aldian aldian.
|
|
|
Eskolan erakutsi ahal izateko, hizkuntzaren idazketak normalizatuta behar du, eta horrek eskatzen du sormen, egokitze eta zabaltze prozesu luze bat. Euskal ostraketako hitzek erakusten baldin badute gaur egungo autonomia grafiko berdina, hau da hitzak tarteen bidez bereizita baldin badaude gaur
|
egun
idazten ditugun bezala, horrek esan nahiko luke literatur formazio prozesu luze bat egon dela. Hau da, pentsaezina dela euskarazko idazketa bat batean sortua?.
|
|
|
Telebista piztu eta gutun azala betetzeari ekin dio, artoski, kontzentrazio iheskor bati nola edo hala eutsiz, azantz katodikoak neurri batean bareturik. Urte askotan erresistitu ondoren, ordenagailua darabil gaur
|
egun
idazteko. Fetitxismo literarioak ezertarako balio ez duela onartu du azkenean, etsita, eta onartu behar du, halaber, zuzenketa eta orrazketa orotarako askozaz ere praktikoagoa dela testu prozesadorea.
|
|
2011
|
|
|
Ostia txarrez idatzi nuen kanta hori eta beste garai batzuetan egin nuen arren, gaur
|
egun
idatzia ere izan zitekeen Errekaldeko genozidio kulturala kasu. Suaren aurrean, sua.
|
|
2012
|
|
|
Batzuetan badirudi poesiari funtzio baltsamiko bat aitortzen diozula. Gaur
|
egun
idazten nabilen poemetan esango nuke baietz, baina liburuan daudenetan ez. Hor dagoena da ospakizun bat.
|
|
2014
|
|
|
Duela sei
|
egun
idatzi zion Axularrek. Mezu elektroniko labur bat laneko e posta helbidera.
|
|
2015
|
|
|
Nazkatu eta serio bihurtu". Eskerrak autozentsuratzen ziren, pentsatuko du
|
egun
idazten hasiberri den idazleak.
|
|
|
2 Orain dela bi, hiru edo lau
|
egun
idatzi nion gure aitaren gutunei bi gurutze jarriko zizkiela eta berorrenei gutun azal idatzia. Jakinaraz biezat abisu hau irakurtzen duenean, ordura arte ez baitut egingo.
|
|
|
1 Jesus izan bedi berorren agurgarritasunarekin. Orain dela bi
|
egun
idatzi nion berorren agurgarritasunari posta zerbitzuko buruaren bidez, eta horrela ez dut orain esatekorik nire neba dagoeneko ongi dagoela baizik (ahaztu egin baitzitzaidan), eta artile arrunta ez dutela nahi hain garesti. Hemen egiten diren gonak, Teresari egin zitzaiona bezalakoak dira, oraindik latzagoak; zenbat eta latzago egiten zaizkien, hobe izango da.
|
|
|
5 Hau orain dela hiru
|
egun
idatzia da, eta oraindik probintzial hura mojak oinazetzen ari da.
|
|
|
1 Jesus izan bedi berorren agurgarritasunarekin. Ez du esango sarri idazten ez diodanik; beharbada, lehenago iritsiko da hau, uste dudanez orain dela hiru edo lau
|
egun
idatzi nion beste bat baino. Jakin beza oraingoz hemen geratzen naizela, herenegun joan zela nire neba eta Teresa berarekin eramanarazi nion, ez dakidalako itzuliren bat eginez joateko aginduko didaten eta ez dudalako eraman nahi neure gain neskatilaren zama.
|
|
2016
|
|
|
lehen baino hizkuntza harreman gehiago ditu jendeak eta lehen baino jende gehiagorekin. Jarduerari dagokionez, orain dela 250 urte erabateko nagusitasuna ahozkoak bazuen ere, gaur
|
egun
idatzizkoak toki ohargarria hartu duela esan dute ikerlariek.
|
|
2019
|
|
|
Topatzen ote nuen inoiz marrazki haietan itopunturik eta gune hutsik, gaur
|
egun
idaztean azaltzen zaizkidan kale itsuen antzekoak, da baietz.
|
|
2021
|
|
|
Hots, idazketaren eta ahozkotasunaren arteko hierarkia modernoa irauli egin dute:
|
egun
idatzizkoa ahozkoaren, ikusentzutezkoaren eta performantzearen azpisail baino ez da, efektu bat. (2009:
|
|
|
Desoreka horrek iturri jakin bat badu. Gaur
|
egun
idazten eta argitaratzen den euskal literaturaren historian bada hautu bat guziz partekatua dena historia egileen artean: denek kondutan hartzen dituzte azken urteetan literaturaren eremuan gertatu aldaketa nagusiak, agertu obra eta idazle berriak.
|
|
|
Bainan, ikusi behar da historialariek egiten duten aukera historiografiko baten seinalea dela joera hori: gaur
|
egun
idazten ari den literatura kondutan hartzea erabakitzen dute euskal literaturaren historia egitera (159) Adibide gisa: Euskal eleberriaren historia (M. J. Olaziregi, 2002), XX. mendeko euskal literatura (J.
|
|
|
107 Mariano Jose de Larrak egunkarietan argitaratutako artikuluak sarean daude, eta, harrigarriak izateaz gain, barrez lehertzeko modukoak dira. Espainiako kultura eta kultura politikoa gauza batzuetan hain gutxi aurreratu direnez, gaur
|
egun
idatziak dirudite, nahiz eta XIX. mendearen hasieran argitaratuta egon. Larra oso goiz hil zen, erromantiko gehienen antzera, bere buruaz beste eginda.
|
|
|
Moden gainetik hobeto idazten da. Gabriel Arestiren poesia euskara batuaren sorkuntzaren aurrekoa da, eta gaur
|
egun
idatzia dirudi. Aldiz, 80ko hamarkadan idatzi ziren euskarazko itzulpen batzuk berridatzi egin lirateke irakurle garaikideentzat, modak ez ezik arauak ere aldatu direlako.
|
|
|
Gaur
|
egun
idazten duten zaborrak nazka ematen dit.
|
|
2022
|
|
|
Gero, euskara polita da, aberatsa baina herrikoia; gaur egun ere atzematen diren esamolde batzuk ere badira, eta hori aberasgarria da. Nahi izan dugu le hen idazten zen bezala eta
|
egun
idazten den bezala agerian eman.
|
|
|
Iberiar penintsularen antzeko eremua hartzen du Ekialde Hurbilaren bihotzean, Zagros, Taurus eta Kaukaso mendiek mugatuta iparraldetik eta ekialdetik, Anatolia eta Jazirako basamortuetatik; Tigris eta Eufratesen inguruan, Mesopotamian, baina itsasora, Mediterraneora eta Persiako golkora behin ere iritsi gabe. Historia bera sortu zen eremuan, eta historia egunik
|
egun
idazten den lekuan, geopolitikak ustekabeko aliatuak eta etsaiak sortzen dituen eskualdean.
|
|
|
–Baina nola liteke? –amak zezelka eta ikaraturik– Duela hiru
|
egun
idatzi zigun, ordea, esanez ez zela etxetik irten ere egiten! Non pasatzen ditu gauak orduan?
|
|
|
Bigarrena, corpusaren oinarria. Konkistaren garaitik ia etengabe martxan izandako nolabaiteko idazkuntzak, eta gaur
|
egun
idazten denaren kopurutxoak, hitz corpus aipagarri bat jartzen die eskura, idazteko ohitura bat, hurrengo pausoak (terminologiak, adibidez) nondik elikatua. Idazteko moduaren estandarizazioa ere ebatzia dago, berriki, Mexikoko INALI institutuak proposatu eta kontsentsu zabala lortu ondoren.
|
|
2023
|
|
|
Duela hamabost
|
egun
idatzi nuen artikuluaren segidan, Gazako palestinarrek jasaiten dituzten sarraskiak berriz ere aipatzera nitzauzue, leherketen arrabotsek eta horien ondorio ikaragarriek ez nautelako deusik erran gabe uzten ahal.
|
|
|
Beti egon dira oso presente. Ñabardurak ñabardura, duela 30 edo 40 urtetako testuetan esaten zirenak eta gaur
|
egun
idazten diren hainbat gauza oso berdintsuak direla ikus daiteke orduko testuen irakurketan.
|