|
2001
|
|
|
" Nafar hegoa firi fara eta pago-usoak mendian hegaran ibilten diran
|
egun
horietarikoa zan. Etxeko ugazabaren semeak morroia Ernioko erromeriara eroatea pentsatu eben:
|
|
2002
|
|
|
Eta
|
egun
horietan beretan" carpeteria" bat irekiko zutela ari ziren iragartzen irratian(" lurreko tapizak" edo" alfonbrak" dira, noski)," carpet" ak saltzeko. Lana du batek gero hor esaten dena esan nahi denarekin lotzeko, euskaraz ere batzuetan gertatzen den gisa.
|
|
2006
|
|
|
Oraindik erabaki gabe baldin baduzue, badakizue hemen, gurean, ongi etorriak izango zaretela. Egia esateko, nik ere badakit biok bakarrik ibili nahiko duzuela
|
egun
horietan, baina Paris edo gure lurralde honetako beste edozein paraje aukeratuz gero, kontuan izan nire eskaintza.
|
|
|
euskara normalizatzeko programazioaren barruan txertatutako ekintza baten bidez lortzen da euskara hutsean bizi diren haur batzuek zenbait egunetan gaztelaniaz dezente praktikatzea. Egia da gainerako haurrentzat udalekuak irabazpidea direla euskarari dagokionean, eta haur euskaldun ia elebakarren hizkera haientzat mesede eta eredu dela
|
egun
horietan. Baina horrek ez du osotara leuntzen absurdoak eta kontraesanak sortzen duten egonezina.
|
|
2007
|
|
|
Gaztelu horretan zapelatz bat izigarri eder eta atsegina bere egon lekuan pausatua eta hura zaintzen duen lamia xarmagarria ikus daitezke. Diote lekukoek zazpi egunez eta zazpi gauez zapelatz horren ondoan beilan lo kuluxkarik egin gabe egoten denari, lamia etorriko zaiola zazpi
|
egun
horien buruan eta lur honetako gauzei buruz eskatzen zaion lehen gutizia beteko duela. Anitzetan frogatu izan da hemen kondatzen dudan hau.
|
|
2010
|
|
|
–Zergatik ez aldatu
|
egun
horietara Olentzero Forever? –hasi nintzen haserretzen.
|
|
|
–Ba, ikusi nian nola ospakizun
|
egun
horietan, hirugarrenean edo, laugarrenean edo... 27 kandelatxodun tarta dotore bat erregalatu zioten.
|
|
|
Goizetik beranduenera urtezahar bezperatik hasi eta urtarrileko 9an iristen da, 07:38an ezin jaikirik baitabil. 11
|
egun
horietatik erdikoa, urtarrileko 4a alegia, izango genuke eguzkia nagiak kendu eta goizago altxatzeko bidean abiatzen denekoa.
|
|
|
Zer gertatzen da Santa Luziatik atzorainoko 7
|
egun
horietan. Arratsaldetik, eguzkia erretiroa berandutzen doa, arratsa luzatzen, alegia.
|
|
2011
|
|
|
Nahiz eta udazkeneko
|
egun
horietan apur bat beranduago ilundu, hiruretarako gau giroa nagusi zen K, ivoklát eko baso trinkoan. Euria suilka ari zuen.
|
|
|
Telefonoz deitu diotenean, arratsaldeko bostetan, lana bukatuta lagunengana zihoan. Udazkeneko
|
egun
horietan Kilian Ha¨ek astean bitan elkartzen da zenbait adiskiderekin, gehien gustatzen zaion kirola egiteko: esgrima.
|
|
|
Bigarren saio horretan bai, zigarroa piztu zuen neskak, eta aulkian jarri zen berriro. Annak bazekien haustura puntu bat gertatu berria zela haien artean,
|
egun
horietako hurbiltasuna hamaika puskatan leherturik zegoela. Zubi berria eraiki beharra zegoen, eta horretarako, jatetxean utzitako gaiari heldu zion ostera ere.
|
|
|
Sakrifizio horiek egin orduko, odol euria hasi zuen eta zazpi egunez luzatu zen, gau eta egun eten gabe. Zazpi
|
egun
horien buruan, txerrien gorputzak deabruz puztu ziren eta amorraturik jendeari eraso egiten zioten, hozka eta haginka eginez. Gizakiak hil ez ezik jan ere egiten zituzten horrela, eta gizakirik aurkitu ezean, topatzen zuten edozein animaliari egiten zioten eraso.
|
|
|
Ostatuetan ez eze, Bitoriako kaleetan ere izaten zen zalaparta, feria egunetan gehienbat. Gipuzkoatik, Bizkaitik, Nafarroatik, Burgostik eta Errioxatik etortzen ziren
|
egun
horietan eta giro ederra sortzen zen. Afalostean bertsoak eta kantuak entzuten ziren.
|
|
|
ohetik suetera eta suetetik ohera. Ez nuen beti lortzen zapatua eta astelehena jai hartzea, baina nola edo hala
|
egun
horietan libreago ibiltzen ahalegintzen nintzen.
|
|
|
Arropak kendu eta zaku batian sartu zitun ez bustitzeko. Total, urak haundituak ziren, neguko hotz
|
egun
hoietako bat zen, eta pausua gaizki eman eta han joaki zaizkio arropak, bera deus gabe geldituz! Zaku pare bat harrautu zitun eta bat gainetik eta bertzia azpitik paratu.
|
|
|
Martxoa hasteaz batera, igarri igarrian zegoen eguna nabarmen luzatu zela. Gogoratzen dut
|
egun
horietako batean berriro ikusi nuela arestian aipaturiko txoritzarra Zornotza eta Euba arteko puntu batean, telefono hariaren gainean lasai demonio pausatuta, eta zakur pinto bat ere bai, lasterka bizian, trenari segi guran. Eta aurrerago, Euba eta Durango artean, asto parea larrean, trankil asko, eta behi gorri batzuk, eta zaldi saldoa, eta artalde txikia harago, egunero berdin.
|
|
|
Aurrera jarraitu zuen denborak, baldin eta egia bada behintzat denborak lerro zuzenari jarraitzen diola. Maiatz amaierara iritsita, egun politak izan genituen Bilbon, eta
|
egun
horietako batean Eñaut eta biok Mariaren Bihotzaren plazara joan ginen, ea motxaileak gitarrak aterata kantuan ote zebiltzan ikustera, beste urte batzuetan sasoi horretan egin ohi zuten moduan, baina ez, egun hartan ez zegoen gitarrarik, bai ordea motxaileak, nagusi eta gazte, eta umeak ere bai, eta ume ijitoak Eñautengana hurreratu ziren eta ea besoetan har zezaketen itaundu zidaten; baiet...
|
|
|
Eta orain bada onartzen ez dudan puntu bat eta inolaz onartuko ez dudana sekulan, eta da Euskal Herrian badagoela oraindik ere, zoritxarrez, gogorkeriaren eta biolentziaren kultura bat. Txertatua dago gure izatean eta garai batean justifikatutzat ematen genuen, Hegoaldean, Erregimenaren kontra, Francoren kontra, eta bueno, dena zen zilegi eta abar, baina gaur
|
egun
horiek denak galbahetik pasa lirateke eta begiratu lirateke kontzientzia estuago batekin. Eta hor ikusten dut badagoela laxotasun bat eta jendeak, jende gaztea bereziki zoritxarrez, ohituegia dago biolentziaren fenomenoa ikusten.
|
|
2012
|
|
|
Arratsaldez eskolaren bat daukan egunetan azkar bazkaldu behar du,
|
egun
horietako goizeko azken saioetan ere eskolak dauzkalako. Eta bazkaltzeko tarte laburra azkar joaten bazaio, arratsaldeko eskolak ere, orain arte behintzat, abiadura bizian iragaten zaizkio; oraindik ez dio neurria hartu eskola orduaren iraupenari eta beti falta izaten zaio denbora prestatutako guztia egin ahal izateko, berdin dio arratsaldeko zein goizeko saioa den.
|
|
|
Gaur, bero sapa. Eguzkia ere itzal bila dabilen
|
egun
horietako bat.
|
|
2018
|
|
|
maiatzekoa zen! Salaketak jaso, jaso egiten ziren bai, baina apalategietan sailkatu baino lehen, hantxe pilatzen zituzten
|
egun
horietan behintzat. Jesarri zen lurrean, ipini zuen esku argia bere ondoan eta irakurtzen hasi zen.
|
|
2019
|
|
|
Hori nahi zuen Estitxuk. Bestela, motibo berezirik gabe triste sentitzen zen
|
egun
horietan non egin behar zuen negar, lekualdatzear zegoen teilatupe hartan. Espazio bakar batean sukalde
|
|
|
Erromatarren artean, Pliniok zioenez, txakurrak berak ere gaiztotu egiten omen dira aldi honetan. Haien ustez, Dies caniculares 42
|
egun
horiek, Sirio izarraren eraginpekoak, uztailaren 3tik abuztuaren 11ra bitarteko 40 egun horiek ziren. Gaur egun, eta Espainia aldetik begiratuta, arestian esan dugunez, uztaileko 23tik iraileko 2ra bitartekoak dira.
|
|
|
Erromatarren artean, Pliniok zioenez, txakurrak berak ere gaiztotu egiten omen dira aldi honetan. Haien ustez, Dies caniculares 42 egun horiek, Sirio izarraren eraginpekoak, uztailaren 3tik abuztuaren 11ra bitarteko 40
|
egun
horiek ziren. Gaur egun, eta Espainia aldetik begiratuta, arestian esan dugunez, uztaileko 23tik iraileko 2ra bitartekoak dira.
|
|
|
Ez baita urtero berdin berdin eta igoal igoal, segundoz segundo gertatzen. Idazten ari naizen 2000 urte honetan, adibidez, arratsik laburrenen data, abenduaren 3tik 12ra bitarteko 9
|
egun
horietan, 9 arratsalde horietan, eguzkia 16.48etan erretiratzen da. Gure eskumuturreko ordularien arabera, 6ak 12 gutxiagotan.
|
|
|
Alegia, seiak 12 gutxiagotan sartzen da eguzkia, seiak 12 gutxiagoko minutu horren barruan sar  tzen da, abenduko 3an, 4an, 5ean, 6an, 7an, 8an, 9an, 10ean, eta11an. Segundo puxka bat edo beste galtzen lehen hiru
|
egun
horietan: baxutxuena, segundoka kontatuz, hortxe 7 arratsean, eta segundoxka batzuk irabazten hasia da dagoeneko; etzi ja hurrengo minutura igaroko gara; etzi, 16.49an erretiratuko da eguzkia.
|
|
|
Baietz! Zure gorputzak, zure soinak berak badakiela hori, barru barrutik laguntzen diola garbiketari
|
egun
horietan! Ez zaizu asko kostatzen:
|
|
|
Nik gauza bat aitortuko dizut: ilargiaren 3
|
egun
horietan egoten dela antza eta tankera dezentekoa. Hiru egun oso osoak nekez, baina berdintasun eta kidekotza formala, izan, badute.
|
|
|
Ikusten duzue nolako ondrosotasunez ibili zen orduan; arazoak zituzten mariagorarekin ibai erreka guztiak gainez zihoazelako. Ba, ilargi berritik ilargi berrirako 29
|
egun
horietan 500 litro bota zituen. Jakina, horrelakoak, 10 urtetik inoiz, behin edo birritan, gertatzen dira; horregatik nioen, hori ez dela ohikoa, baina bai normala.
|
|
|
Halakoxea da bere eguna: horregatik, nahiz eta bere ilargi aldi osoa 28 egunekoa izan, 28
|
egun
horiek, gure egutegietako 29 eta ordu batzuetaraino iristen dira. Atera kontuak, bestela!
|
|
|
Europan, haritz adarrekoa (Ik, Abenduak 30ekoan). Ba, mihura
|
egun
horietan moztu behar da, eta tentuz, kontuz. Ez du lurrera erori behar, ez du lurra ukitu behar, lurreko indar gaiztoak kutsatuko luke bestela.
|
|
|
Noski, 12
|
egun
horietakoa gogoan ondo iltzatu eta gero, hurrengo hamabiak ere, eta alderantzizko eskaileran hartu behar zirenez kontuan, esan gabe doa, zailtasun handixkoa zekarrela metodo honek. Horrela, 13koak 12arena osatuko luke, 14koak 11ko azaroarena, 15ean egindako eguraldiak 10eko urriarena, eta horrela eskaileran behera, aurrekoak osatuz.
|
|
2020
|
|
|
1 Eta udaberriko brisek haranean jotzen dutenean; udaberriko eguzkia ibaiaren ertzak aurreko urtetik estaltzen dituen belar idorraren gainean, eta aintziraren gainean, eta aintzirako bi beltxarga xurien gainean, distiratzen denean, eta bere lausenguekin lintzuretako lur harroan belar berria agerrarazten duenean..., nork uste izango du
|
egun
horietako batean, haran berde eta baketsu honetan gorderik daudela gure iraganeko gertaeren eta garai haietako mamu eta iratxoen historia. Ibaien ondotik, ibaien ertzetan barrena, zamalkatzen da jendea, eta ezin konta ahala bidexka ageri dira, alderik alde, bazter horietan, iraganeko zamariek banan banan, menderik mende, urratu zituzten bidexkak... eta haranaren gainetik hegaldatzen dira brisa freskoak, eguzkiaren argitan.
|
|
2021
|
|
|
–Eta badakizu zer egin zuen mutilak
|
egun
horiek zure txabolan eman eta gero. Badakizu nora joan zen?
|
|
2022
|
|
|
Gorde egin ditu. Kontatuko dio halako batean, haserre oso jartzen duen
|
egun
horietako batean.
|
|
|
...an zifra hori ere deskonposatzen dut erosi daitezkeen gauzetan, udako soineko berria eta harekin bat datorren eskuko poltsa, Eaton zentroan salgai duten Chanel itzal paleta berria, azkazal ordekoak, lehenengo jarri eta gero lakatu behar direnak, balkoian jartzeko loreak eta ongarria, ikusten duzu, egun bi ditut Pierre, Jean eta Jacques ez gogora ekartzeko, egun bi burua husteko, Jack, John, Peter,
|
egun
horietan ez dut diruaz baizik pentsatu behar, eta diru horrekin erosiko dudanaz, erosteko amorratzen banengo bezala, soinekoak, begietako itzalak eta loreek ahaztu behar dudan guztiaren lekua hartu balute bezala.
|
|
|
Berehalaxe, zenbait ideiaren zirriborroa egin zuen porrotari buruz" moldatu nahi zuen eleberri horretarako": "[...] nola biziko zituzten ekaineko
|
egun
horiek hainbat lagunek. [...] Nekazariak, aberats jendeak, ofizialak, judu intelektual errefuxiatuak, politikariak; ahaztu ohi ditugun zaharrak, errespetatzen ditugula esan bai baina txakurrak bezala bertan behera uzten ditugun horiek; beren umeak salbatzearren gogortasun eta egoismorik harrigarriena erakusten duten ama horiek.
|
|
|
Nerabe garaiko irakurketa ia erabat ahaztuta, Irungo karrika nagusiko 16.enean eskuratu nuen Irene Aldasororen itzulpen bikaina den Gailur ekaiztsuak. Bereziki inspiratuta ez nengoen egun batean izan zen, zerbait nahi baina zehazki zer nahi duzun ez dakizun
|
egun
horietako bat. Irribarre egin zidan Yleniak," liburu hori erosten bukatzeko behar izan duzu ordu bete?" esan nahi izan balit bezala," zergatik uste duzu jarri diodala izen hau nire liburu dendari?"; baina esan, egiaz," aukeraketa ona egin duzu" esan zidan, egonarririk galdu gabe.
|
|
|
utzi izana, itogarria zelakoan. Nori ez zaio pasa egun batzuetan, klaro, arazoa da
|
egun
horiek eguneroko bilakatzen hasten zaizkizunean?.
|
|
|
Kasurako, Indonesian 2015ean suteak hilabetez egon ziren piztuta eta botatako kea sateliteen bidez ikus zitekeen. Sute horien ondorioz isuritako CO2a AEBek osorik isuritakoa baino gehiago izan zen
|
egun
horietan. Kea bere sorgunetik harago iritsi zen, Singapurrera eta inguruko beste herrialde batzuetara.
|
|
2023
|
|
|
" Biguna ta apala zan (Santiago Beldua) bañan bizia ta sutsua ere bai; orregaitik Josu, k deitzen zion" otsantzaren semea"". Zur eta lur so egiten diote aro bidariari, gaur
|
egun
horien aztarnarik ez baitago tolosarren ahoetan: trumoia baizik ez omen dute erabiltzen, eta, agidanez, ez dituzte tximista eta tximistargia bereizten; dena tximista da; Tolosako egutegian, aldiz, oñazkarra dakar; bigarren osagaia garra da, antza, tximistargiarekin lotura zuzena duena:
|
|
|
Denbora txarraren kariaz, gizon batek erran du: " Ezinago hendes ükhen dügu azken
|
egun
horietan, eta haatik, lanak gibel baratzen": aro zakarra eta gozakaitza.
|