|
2002
|
|
|
1998\. urtearen hasieran eman zen argitara Inbertsioen Akordio Multilateral (IAM) baten proposamena, Ekonomi Lankidetza eta Garapenerako Erakundearen (OCDE) esparruan sekretuan eztabaidatzen ari zirena," Kapitalaren Munduko Konstituzio" moduko bat eratzeko asmoarekin. Luze gabe agertu ziren salaketak, hasi Ameriketako Estatu Batuetatik, non sortu baitzen Public Citizens mugimendua, eta Frantziako Estatuan sortutako ATTAC elkarteraino (gaur
|
egun
Herritarrei Laguntzeko Transakzio Finantzarioak Zergapetzearen aldeko Elkartea deitzen zaiona).
|
|
2003
|
|
|
Petrolioa nazionalizatu zuen, eta blokeoa hasi aurretik ondo banatu zituen irabaziak, ongizatea bultzatu eta ekonomia dibersifikatuz. Irakek garapen handiko urteak ezagutu zituen 70 hamarkadetan, baina nik esango nuke gaur
|
egun
herritarrak aspertuta daudela gerratik gerrara eraman dituen buruzagiekin, inolako oposiziorik izan gabe botere tresna guztien jabe direnekin.
|
|
|
Gure arbasoen osasunagatiko kezka gaixotasuna agertzean pizten bazen ere,
|
egun
herritar askok prebentzioz jokatzea deliberatu dugu, gure kanpo aldeko itxuraz gainera, elikadura eta ongizate emozionalaz ere biziki arduratzen garelarik.
|
|
2005
|
|
|
7,2 milioi tona paper eta 1,9 milioi tona zelulosa kontsumitu dira, hau da, batez beste 167 kilo biztanleko. Sektorearen arabera, gaur
|
egun
herritarrek erabiltzen dituzten paperen %30 baino gehiago duela 10 urte hezkuntza, kultura, arte, komunikazio, merkataritza, higiene eta osasunarekin zerikusia zuten funtzionalitate berriei dagozkie. Papera batez ere elikagaien eta edarien kaxak dira, besteak beste, paper grafikoak (egunkariak, aldizkariak, liburuak, orriak edo koadernoak) eta komuneko paperak, sukaldeko paperaren biribilkiak, zapiak eta ezpain-zapiak.
|
|
2006
|
|
|
Urteko hazkunde ekonomikoa %4 ingurukoa da, baina gure energia kontsumoa %6 inguru handitzen da urtero. Etxeko kontsumoa modu desordenatuan areagotzen delako eta gaur
|
egun
herritarrei enpresei baino gehiago eragiten dien ingurumen kontzientziarik ez dagoelako soilik azal daiteke hori. Elektrizitate kontsumoa kontrolatzeko, “Renove Planak” hozkailuak, garbigailuak, ontzi garbigailuak, lehorgailuak eta izozkailuak aldatzen dituzten erabiltzaileei “A motako” etiketa duten beste batzuengatik diru-laguntzak ematea proposatzen du.
|
|
2009
|
|
|
Gainera, Zapateroren ministro guztiek huts egin dute. CIS erakundearen azken barometroak dioenez, langabeziak eta arazo ekonomikoek kezkatzen omen dituzte gaur
|
egun
herritarrak gehien. Terrorismoa laugarren postutik hirugarrenera pasatu da.
|
|
|
CIS erakundearen azken barometroak dioenez, langabeziak eta arazo ekonomikoek kezkatzen omen dituzte gaur
|
egun
herritarrak gehien; gainera, terrorismoa laugarren postutik hirugarrenera pasatu da.
|
|
|
Zereal integral gehiago eta zuntz gehiago Espainiako biztanle helduek ez dute ia 19 g zuntz kontsumitzen egunean, gomendatutako batezbestekoa baino askoz gutxiago. Gaur
|
egun
herritarrentzat egiten diren elikagaien gidetako askok, besteak beste, Espainiakoek, osoko zerealak kontsumitzeko gomendioa egiten dute (ogia, pasta, arroza edo gosaltzeko zerealak). AEBetako gidak. haratago doaz eta zati zehatzak ezartzen dituzte:
|
|
|
Uneotan dugun krisi ekonomikoak segurtasun falta handia eragiten du pertsonengan, bizimodu duina eraman ahal izateko behar adina baliabide ekonomiko ez edukitzea baita pertsonaren kezka eta ardurarik handienetako bat. CIS erakundearen azken barometroak dioenez, langabeziak eta arazo ekonomikoek kezkatzen omen dituzte gaur
|
egun
herritarrak gehien. Eta, estresak duen garrantzia hobeto ulertzeko, nabarmendu beharra dago hainbat ikerketatan ikusi dela biztanleen %75entzat dirua eta lana direla estres iturri nagusiak, eta egun dugunaren moduko krisi garaietan zifra horiek ikaragarri igotzen direla.
|
|
|
Gutxi gorabehera zortziehun mila hiztun ditu, eta horietarik hirurehun mila dira euskara etxean ez baizik eta eskolan edo heldu aroan ikasi dutenak. EUSTAT Euskal Estatistika Erakundeak argitaraturiko datuen arabera, Euskal Autonomia Erkidegoan gaur
|
egun
herritarren %37, 5ak daki ongi euskaraz; eta duela hogeita bost urte, %22k besterik ez. Duela hogeita bost urte herritarren bi heren ziren euskaraz tutik ere ez zekiten erdaldun elebakarrak; baina, gaur egun, erdia baino gutxiago dira, %45 besterik ez.
|
|
|
Halaber,
|
egun
herritarrok nekezago ametitzen dugu gure barruan inork modu egonkorrean ostatu hartzerik. Herritarron barruak, identitateak, fluidoagoak dira, hautazkoagoak, iragankorragoak, dinamikoagoak, pluralagoak.
|
|
2010
|
|
|
“Finlandia gogor lan egin du informazioaren gizartea garatzeko, baina duela pare bat urte konturatu ginen mundu guztiak ez zuela sarbiderik”, esan zuen Linden-ek. Finlandiako gobernuaren ahaleginak emaitza onak eman ditu, gaur
|
egun
herritarren %96k Sarerako konexioa baitu. Espainian, Eurostaten 2009ko abenduko datuen arabera, etxeen% 51k Interneterako konexioa du.
|
|
|
Horren adibide bat Zerga Agentzia da: gaur
|
egun
herritar askok etxetik egiten dute errenta aitorpena arazorik gabe. Nahiz eta erabiltzailea bertan egon behar dela egiaztatzeko, bide telematikoa oso eraginkorra izan daiteke hitzorduen protokoloa ezartzen bada ilarak aurrezteko, halako moldez non egun eta ordu jakin baterako hitzordua eskatu ahal izango baita Internet bidez. Informazio erabilgarria eman edo izapide bat egin behar baduzu, zer aukeratuko zenuke?
|
|
2012
|
|
|
Hizkuntza politika egiten dena eta egiten ez dena da. Gaur
|
egun
herritar guztion zergekin diru gehiago bideratzen da erdarak indartzera euskararen normalizaziora baino.
|
|
|
Hemen, sexu askatasunaren aurkako delituen arauketa berria aipatu behar da; horrez gain, bereizkeriarako joera duten jardueren aurrean, arauek babes zehatza ematen dute. Arauketa berri horrekin tipo penalak egokitu nahi dira babesturiko ondasun juridikoen arabera; babesturiko ondasun juridiko hori, historian zehar emakumearen onestasuna izan zena, gaur
|
egun
herritar guztien sexu askatasuna da. Emakumearen onestasunaren babespean onartezineko egoera laidogarria ezkutatzen zen, proposatzen den arauketak guztiz ezabatzen duena.
|
|
|
Nagusi den kultura androzentrikoa emakumeen interes eta premiei erantzuten ez dieten botere ikusmoldeetan oinarritu da. Eta gaur
|
egun
herritarren tokiko partaidetzarako diseinatu diren eredu batzuk botere horren erabileraren formak aldatzen ahalegindu dira, baina boterea sostengatzen duten oinarri kulturalak auzitan jarri gabe. Hala, emakumeen presentzia handituz doan arren, herritarren parte hartzerako instituzioak generikoki osaturiko guneak dira, eta gune horietan sexuen araberako lidergoak eta lan banaketa moldeak birsortzen dira, generoaren araberako rol tradizionalak esleitzen dira eta ezin iraunezko denbora patroien arabera jarduten da.
|
|
|
Edukiontzien kopurua %200 baino gehiago hazi da Espainian 1998az geroztik. Hori dela eta, gaur
|
egun
herritar guztiek dute 150 metroko edukiontzia, gutxi gorabehera.
|
|
|
Badakigu, hargatik, euskal jendartean azaldutako nahikari zabal eta irmo bat eta horrek hazitako indar harreman egoki bat egon ezean, Parisengandik ez dela oparirik igurikatu behar. Balegoke gaur
|
egun
herritarren aldetiko nahikari zabal hori eta kargudun politikoengandik indar harreman egoki bat eraikitzeko aukerarik. Hortaz, aukeretatik gauzatzeetara, asmoetatik obratzeetara pasatzeko garaia balitzateke...
|
|
2013
|
|
|
Ordutik, Xakela Asanblada arduratu da kudeatzeaz. Gaztetxeei buruzko aurreiritziak gainditu nahian, Amets Fabrika terminoa hautatu zuten eraikin okupatu berriaren izaera izendatzeko, nahiz eta gaur
|
egun
herritar gehienek' gaztetxe' hitza erabiltzen duten.
|
|
|
Kolonialismoaren garaiak atzean zirudien, eta demokraziak izan behar zuen herritarrak burujabe egiteko erreminta. Mendebaldeko potentziek, ordea, euren interesak (ekonomikoak, politikoak eta geoestrategikoak) defendatzeko erabiltzen dituzte gaur
|
egun
herritarren eskubideak, nahierara: gobernuak kentzeko batzuetan, eta ez kentzeko, besteetan.
|
|
|
Aurretik, Mendizabalek berak ere gertatutakoaz azalpenak eman zituen. Izan ere, duela hamar
|
egun
herritarren aurkako oldarraldian Ertzaintzak Mendizabal jo zuen, Guardia Zibilak Herrira ren Hernaniko egoitza miatu eta gero. Senatari txartela eskuan bazeraman ere, bost zentimetroko ebaki bat egin zioten buruan borra batekin, eta zortzi puntu eman behar izan zizkioten zauria ixteko.
|
|
|
Bestalde, gaur
|
egun
herritarrentzat egiten diren elikadura gidek eta Elikadura Osasungarriaren Piramideak berak ere osoko zerealen alde egiteko gomendatzen dute, horien bertsio finduak baino hobeak direlako.
|
|
2014
|
|
|
Gipuzkoan oinarrizko errenta unibertsala finantzatzeko 4.857 milioi euro behar dira: 1.518 milioi
|
egun
herritarrek jasotzen dituzten prestazioetatik etorriko lirateke eta gainerakoa zerga erreformarekin. Aitzitik, Ander Rodriguez Gizarte Politikarako diputatuak onartu du zaila izango dela errenta ezartzeko kontsentsu politikoak lortzea.
|
|
2016
|
|
|
" Dagoeneko badakigu, alkateak hala adierazi baitzuen, batzordea ez dela izango erabakigunea, baizik eta aholkularitza espazio soil bat". Koalizioaren ustez, erabaki hori ez dator bat Bilbok behar duen hizkuntza politika berrituarekin, ezta gaur
|
egun
herritar antolatuek dauzkaten parte hartze eskakizunekin ere.
|
|
|
Gaur egungo haurrek denboraren erdia pasatzen dute kanpoan, beren gurasoek adina zutenean, azken azterketa baten arabera. Hainbat adituk adierazi dute gaur
|
egun
herritarrek pairatzen duten “natur defizita” deritzonaren osasunerako ondorio kaltegarriak, batez ere txikienak. Artikulu honek dio haurrak gero eta gutxiago direla naturan, hau ez dela ona eta nola saihestu.
|
|
|
Baina arrazakeria beti hor da eta orain beste talde batzuen kontra nabaritzen da. Hala nola Garazi aldean buhameen kasuan, gaur
|
egun
herritarrek ezagutzen dituztenak beren deituretatik eta bizi lekuetatik, lehenago agotekin gertatzen zen bezala. Ohargarri da ikustea aurretik agoten auzo guneak edo deiturak ziren batzuk, orain buhameenak direla.
|
|
2017
|
|
|
Halere, oraindik ere asko omen dago egiteko. . Nola liteke gaur
|
egun
herritarrak hobi klandestinoetan edo areketan lurperaturik egotea. Bada garaia gaiari behar bezala heltzeko?. Istorio honetan bigarren mailan egon bada ere, Roberto Urrutiaren lana ezinbestekoa izan da Burutaingo hobian zeuden lagunak lurpetik ateratzeko.
|
|
2018
|
|
|
\" Askatasun pertsonala\" edo \" bakoitza libre da nahi duena egiteko\" bezalako argumentuak ohikoak dira antzeko eztabaidetan. Baina
|
egun
herritarrak apustuetara erakartzeko ondo diseinaturiko marketin estrategiak garatzen ari dira enpresa boteretsu hauek. Publizitatean sekulako inbertsioak egiten dituzte, bereziki futbolaren mundua erabiltzen ari direlarik herritarroi apustuekin dirua irabazteko lilura zainetaraino sartzeko.
|
|
|
Izan ere, bertako kideen xedea zen eta da beren kezkak gainerako herritarrekin partekatzea. Hala," urteetako txingurri lan oparoaren ondorioz", gaur
|
egun
herritarrekin eta herri eragileekin" harreman ugari" dituztela nabarmendu zuten. Halaber, Orkatzek –beste kultur talde batzuekin batera– Uztarria Kultur Koordinadoraren sorreran parte hartu zuela gogoratu zuten.
|
|
2019
|
|
|
Ikerlariak dioenez, alderdi nagusien artean gaur egun sozialistak baino ez dira EBn sartzearen aldekoak,, baina haiek ere jarrera birpentsatzen ari dira?. Dardanellik dio gaur
|
egun
herritarren %20 baino gutxiagok babesten dutela Suitza EBn sartzea.Suitzaren bazkide ekonomiko nagusia da EB, eta, Austria kide egin zenetik (1995), batasunaren mugek alde guztietatik inguratzen dute. EBrentzat, berriz, erreferente inportantea da Suitza, nahiz eta batasuneko kide ez izan, historikoki guztiz integratuta egon delako Europa mendebaldeko bizitza politiko, sozial, kultural eta ekonomikoan.
|
|
|
Arlo ekonomikoan murgilduz, Gipuzkoak bere arima industriala mantentzea garrantzitsua dela esan Olanok, bere ekonomiaren ardatz nagusia baita eta, ondorioz, lurraldeak duen ongizate mailaren euskarria ere badelako. Era berean, adierazi du kalitatezko enplegua dela gaur
|
egun
herritarrek duten kezka nagusietakoa. Eta, hain zuzen, bi kontu hauetan, ekonomiaren etorkizuna eta enpleguaren kalitatea, “EAJ PNV da proposamen zehatzak egiten dituen eragile bakarra”, hautagai jeltzaleak esan duenez.
|
|
|
Ekintzailea Usurbilen bizi daiteke edo ez. Lehentasuna izango dute," herri gunean nahiz auzoetan gaur
|
egun
herritarrei eskaintzen ez zaizkien zerbitzuekin lotura duten proiektuek" edota" ixtera doazen edo itxi berriak diren jardueren jarraipenekoak diren proiektuek". Ekintzaileak du lokalik jabetzan izan, aurrez hutsik zegoen alokairuan izan du lokala, gehienez 5 langileko lan taldea izan da... Eskabideak irailaren 30era arte aurkeztu ahal daitezke. Informazio gehiago, hemen: otsailaren 12ko Gipuzkoako Aldizkari OfizialaDeialdi honek bi ebazpen izango ditu.
|
|
|
Bere esanetan," Bakaikun gaur
|
egun
herritarren ahoan bizirik dirauten toponimoak jasotzeaz gain., gehienen kasuan, jatorria edota esanahia ere azaltzen ahalegindu gara. Beraz, 2002 urteko Bakaikuko leku izenen bilduma izango genuke... Toponimoen egungo burutzapenazgainera, NTM... eta Ondarraren... burutzapenakjaso ditut..., honek toponimoekjasan duten bilakabidea ulertzen lagunduko duelakoan".
|
|
2020
|
|
|
Kulturan ere hori gertatzen dela esateko arrazoiak ez dira falta: miseriaren problema bukatu zen kultura gaur
|
egun
herritar guztientzat da irisgarria; eta asperdura ere desagertu da, paroxismoraino ugaritu diren entretenimendu aukerekin. Antsietatea, ordea, bere potentzia guztiarekin ari da funtzionatzen, konfinamendua hasi bezain pronto ikusi den moduan:
|
|
2021
|
|
|
120 egun espekulazioa eta laborantza lurren bereganatzearen kontra. 120
|
egun
herritar, politikari eta elkarteek sustengatzen dutela. 120 egun jendea elkartzen dela eta elkar trukatzen duela, Ipar Euskal Herriko lurren inguruan ezagutzen ditugun kezken inguruan gogoetatzeko.
|
|
|
Jarrera edo emozio aditzekin ere erabiltzen da: Eskerrak dizkiote
|
egun
herritarrek zeren kopla batean aipatu baititu[...] Baigorriko mendi maite [ak] (J. Etxepare); dut eta dolore, zeren[...] zuregandik urrundu bainaute (Andre dena).
|
|
2023
|
|
|
Gaur, halaber, Gasteizko Udalak eta Arabako Foru Aldundiak elkarlanean ondutako ikerketa bat aurkeztu dute, herrialdeko egoera aztertuta egindakoa: horren arabera, herrialdean elebidunak dira gaur
|
egun
herritarren %23, 5; elebidun hartzaileak, %20 Elebidun hartzaileek nekez hitz egin edo hitz egin ez arren, ondo ulertu edo irakurtzen dute euskara.
|
|
|
Orain dela 200 urte baino gehiago «etxekoa» zen euskara Egillorren, gaur egun eremu mistoan kokatzen den herrian. Orain dela 200 urte abadeak lekualdatzea exijitu zezaketen herritarrek bertako hizkuntzan ez mintzatzeagatik, baina gaur
|
egun
herritarren eskubideak mapa batean zehaztutako eremuen araberakoak dira. Nafarroako herritarrek, eragileek eta taldeek, baina, planto egin zuten atzo eta euskara lurralde osoan ofiziala izateko aldarriarekin bat egin zuten guztiek.
|
|
|
«Erabakia zaila izan da, lehia borrokatua izan da oso. Su etxe guztiek oso maila ona erakutsi dute, eta egunez
|
egun
herritarrek su ikuskizunekin gozatu ahal izan dute».
|