|
2008
|
|
|
Ausa Gaztelu 904 metroko garaiera duen muinoa da, eta gotorleku baten aztarnak daude bertan. Zentrokideak diren bi barruti zituen eraikinak, eta gaur
|
egun
ere bistara daude. Kanpoko eremua gotorlekua zen, eta barrukoa, gazteluaren dorrea.
|
|
|
Bost urte besterik iraun ez bazuen ere taldeak nahiko arrakasta izan zuen, eta belaunaldi batentzat erreferentzia bihurtu zen. Gaur
|
egun
ere haiek egindako kantuak entzun daitezke bazkarietan edo euskal kantu txapelketetan, errate baterako Arratsalde Honetan edo Mariñelaren zai.
|
|
|
Lizarra Garaziren edukiak gaur
|
egun
ere «beharrezko» direla adierazi du Aralarrek
|
|
|
Plastikozko poltsen izaera kutsatzailea azpimarratzen du Julio Barea Greenpeaceko bozeramaileak, eta itsasoan sor ditzakeen kalteak gogorarazi ditu. «Itsas hondoan milaka tona plastiko dago; azken hamarkadetan pilatutakoa eta gaur
|
egun
ere heltzen dena ibaien bitartez, besteak beste».
|
|
|
Garai horretan ere gerran hildakoen nortasuna eta kokapena jakiteko interesa zegoela erakutsi nahi dutela azaldu du Azkarragak. Interes hori gaur
|
egun
ere mantentzen dela azpimarratu du. Hala, Eusko Jaurlaritzako Giza Eskubideen Zuzendaritzak 530 eskaera jaso ditu Aranzadi Zientzia Elkartearen bitartez.
|
|
|
Lizarra Garazirekin mahai gainean ezarrri ziren eduki politikoen eraginek irauten dute gaur
|
egun
ere. Hiru ziren:
|
|
|
Mugitu, zalantzarik gabe, asko mugitu da aurten Plaiaundiko padura bisitatu duen harri iraulari bat. Duela 10
|
egun
ere ikusi zuten txoria lehen aldiz abuztuaren 8an antzeman zuten, eta eraztunak zituela jabetu ziren. Teleskopioarekin kodea behatu, eta hegaztia nondik zetorren ikertzen hasi ziren.
|
|
|
Politikoa da, baina kultur mugimendua da aldi berean. Horregatik irauten du
|
egun
ere, hein batean.
|
|
|
Bi sindikatuek lortu zuten «indar korrelazioa» Lizarra Garaziko itunaren giltzarrietako bat izan zen zela esan zuen. Eta
|
egun
ere izan daitekeela uste du.
|
|
|
1982az geroztik Jaurlaritza Euskadi Literatura Sarieki idazleen eta irakurleen arteko «zubi lana» egiten saiatu dela nabarmendu zuen. Eta, sariak banatzeari ekin zitzaionean bezala, gaur
|
egun
ere gizakiak arazoei irtenbideak lortzeko «irudimena, artea edota literatura bera» erabili behar dituela esan zuen.
|
|
|
Mendikatean zehar 200 bidetik gora ireki zituzten; asko eta asko klasikoak dira egun, eta garai hartarako zailtasun handikoak: Ansabere orratzeko ipar ekialdeko diedroa (1954), Vignemaleko Piton Carreren ipar aurpegia (1954), Y-aren korridorea Chaussenques puntan (1965) gaur
|
egun
ere konpromiso handiko izotz bidea, Marbore mendiaren ipar horma, Ordesako Tozal del Malloko Ravier bidea (1957), Midi d' Ossau mendian irekitako bide klasiko eta ederrak... 75 urte bete dituzte, baina ez diote eskalatzeari utzi.
|
|
|
Adiskide batek erakutsi zigun mendiaren argazkia, eta erreferentzia hori hartuta joan ginen hara. Mendi bakartia zen orduan, inor gutxi joaten zen, eta
|
egun
ere mendizale gutxi joaten da.
|
|
|
Hemendik urte gutxira, Athleticen jokatuko dute arbasoak Afrikan dituzten gazteek. Gaur
|
egun
ere badira batzuk Lezaman, harrobiko taldeetan. Laster, asko baino gehiago izango dira.
|
|
|
Pasai Donibanen jaioa, bertan bizi da
|
egun
ere Miguel Angel Lujanbio. Gertukoa du Jaizkibel, eta jendeari gerturatu nahi dio orain, urteetan atera dituen argazki dotoreak baliatuz, eta inguru hartan egin asmo duten portu handiak Jaizkibelgo altxorrean eragina izango duela ohartarazi.
|
|
|
Adituen arabera, kale borrokara deliberatuta eta trebatuta dauden ezker muturreko eta anarkista jarraitzaileak 2.000 eta 3.000 inguru dira. Horietan oinarritu dira iraganean eta gaur
|
egun
ere indarkeria politikoa erabili eta erabiltzen duten erakundeek. Hala, Azaroaren 15eko Taldeak eta Borroka Iraultzailea izeneko erakundeek ezkutuko ekintza andana burutu dute urteotan.
|
|
|
Egunero bezala ilun, triste eta negarti iratzarri den zeruari begira, gogora datorkit garai batean herrietako jaietan parranda giroan egiten genuena
|
egun
ere egingo dute, akaso. Jende mordoa estu estu pilatuta kalean gora, dantzan eta saltoka, uraaa, uraaa...
|
|
|
Hipokrita izatea egotzi die ezker abertzaleak alderdi politikoei. Batzuen esanean ez omen da onargarria ETA salatzen ez duen alderdirik, aldiz, frankismoaren oinordeko zuzen diren horiekin edota GAL sortu zutenekin eta
|
egun
ere estatu bortizkeria inolako lotsarik gabe erabili eta goraipatzen dutenekin manifestatzea edo horiek bultzatutako ezker abertzalearen kontrako mendeku eta zigor operazioak babestea, hori omen da onargarria.
|
|
|
Bai. Gaur
|
egun
ere gertatzen dira halako istripuak, gauzak ondoen eta errazen egiten diren garaian. Argindarra sei edo zazpi aldiz joan zen kantu berberean, hamairugarren kantuan.
|
|
2009
|
|
|
Horiek eta beste asko esku eskura ditugu, ez dute kosk egiten, eta irakur daitezke. Horretaz aparte, Arabako euskara gaur
|
egun
ere bizirik dagoela jakin beharrean gaude. Betiko euskara Aramaion izateaz gain, Legutio aldean (Gasteiztik oso gertu) eta Zigoitiko zenbait baserritan ere gorde egin da.
|
|
|
Kontua da abendu bukaeran, azken partida irabazi zenutenean, 12 postuan zeundetela sailkapenean, eta
|
egun
ere bai. Horrek zuen aurkariak oso fin ez direla ibili esan nahi du.
|
|
|
Leku enblematikoa, inondik ere, oraintsu 33 urte, Poliziak, hantxe ziren milaka langileri tiroka oldartuta, haietako bost hil eta beste asko zauritu baitzituen. Orduan bezala
|
egun
ere krisi ekonomikoak ezaugarritzen du egoera. Baina urteurren hori baino egun batzuk lehenago ez ezik, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako hauteskundeak baino hiru egun lehenago ere bazela egin zuten atzoko asanblada.
|
|
|
Atzo, gaur eta bihar, lengileok aldaketaren motorra goiburupean gogoratu zituzten atzo martxoaren 3ko gertaerak. Izan ere, 1976an bezala, gaur
|
egun
ere lan prekarietatea eta askatasun gabezia daudela azpimarratu zuen Eva Barroso biktimen elkarteko kideak. Eta, duela 33 urte herritar askok aurrera eramandako borrokak gaurkotasun osoa duela aldarrikatu zuten sindikatuek, manifestazioa hasi aurretik.
|
|
|
LAB ez dago ados neurri horiekin. Arcelor Mittalek iaz 9.400 milioi euro irabazi zituela esan du, eta gaur
|
egun
ere irabaziak ari dela edukitzen gaineratu du. Akziodunei dibidenduak ere banatuko dizkie.
|
|
|
1928 urtetik gertatutakoak jaso ditu, eta metereologoentzat datu horiek ondo gorde beharreko ondarea dira. Betiko moduan, gaur
|
egun
ere behatzaileak hiru orduan behin ateratzen dira babesleku duten dorretik, eta lorategian eta dorrearen gainaldean dituzten neurgailuak gainbegiratzen dituzte. Ez dira gutxi, baina denak ere beharrezkoak dira Juan Miguel Orkolaga apaiz hernaniarraren eta Mariano Doporto meteorologo espainiarrarengandik jaso duten ondarea handitzeko.
|
|
|
Bazen behin eta bada
|
egun
ere, herri bat oso altxor maitatua duena. Herri honen hizkuntza eta kultura dira herritarrek gozotasunez zaintzen duten oparia.
|
|
|
Otsailaren 14an ezker abertzaleak greba egunera deitzeko eta salbuespen egoera salatzeko arrazoiak
|
egun
ere mantentzen dira; hor ditugu ordutik hona etengabeak izan diren atxiloketak, ilegalizazioak, tortura kasu latzak... eta epaiketa biok egoera hori salatzeko erabiliko ditugu. Ez goaz egin genuena ukatzera, baizik eta egin genuenaren defentsa egitera.
|
|
|
Euskal Herrian bullying delakoari buruz asko hitz egin den arren, ez da aztertu ikastetxeetan gertatzen diren indarkeria kasuetatik zenbat diren kutsu homofobikoa, lesbofobikoa edo transfobikoa dutenak. . Klaseko maritxuaren irudia oso ohikoa da gaur
|
egun
ere, baina nola onar dezakegu haur bat iraintzea gizarteak ezartzen dituen arauetatik ateratzen delako??, dio Carrascosak.
|
|
|
Hain zuzen ere, adin batetik aurrera kasik ezinezkoa da ezkerrarekin idazten duen norbait topatzea, eskuina izatera behartzen baitzituzten eskolan. Ubedak esatera, gaur
|
egun
ere bizitzak eskuintzen dituenak badira.
|
|
|
Atuna gutxixeago. Gaur
|
egun
ere etortzen dira, baina ez hainbeste. Orain zailago dago harrapatzea, eta lehorreko jendea jabetu da horretaz.
|
|
|
Ez dakit egunen batean Iru, ea Detroiten gisakoa izanen ote den eta agur egin ote diogun Wolkswageni nazionalizatu dutelako. Seguruenik nahikoa nazionalizatua dago gaur
|
egun
ere, diru laguntzen gero eta menpekoago. Ez dakit norbaitek eskatuko ote duen Iru, ea eta inguruetako lantegietan beste zerbait ekoiztea eta makineria eta eskulan trebatua aprobetxatzea.
|
|
|
–Garaiaren arabera izaten da. Dena dela, batzuetan lau aldiz egun bakar batean, baina lauzpabost
|
egun
ere egon gaitezke hitz egin gabe?. Denetariko gauzak kontatzen dizkiote:
|
|
|
Izan ere, zaharrean inspiratu eta berri bilakatu dute moda egile arabarrek. Diseinatzaile getariarra 1972an zendu bazen ere,
|
egun
ere inspirazio iturri da haren itzal handia. Ez Balentziagaren jantziak soilik, haren jaioterriak ere eragina izan du arabar diseinatzaileen lanetan.
|
|
|
Bi aste ere igaro behar izaten zuten etxetik kanpo, arrantzaren arabera. Gaur
|
egun
ere hala izaten jarraitzen du. Baita etxerako itzulera ere.
|
|
|
Gipuzkoako papergintza industriarentzat argindarra sortzeko eraiki zuten hasiera batean. 1990eko hamarkadan, ordea, argindar sare orokorrera saltzen zuen argindarra, eta hala egiten du gaur
|
egun
ere. –Nahiko errentagarria da, gainera?, dio Iriartek.
|
|
|
Dela mafiazalea, dela yakuza, dela 70eko hamarkadako zuzendari matxinoek irudikatutako 30etako gizarte erromantiko hori. Gaur
|
egun
ere, gangsterra Armaniren jakapean ezkutatzen da, sakelakoa eskuetan, bulego dotore batean eserita; hamaika dira horren inguruko gaur egungo errepresentazioak. Gangsterra edonon dago, eta, aldaketak aldaketa, zinemagintzaren osagai ezinbestekoa izaten segituko du.
|
|
|
Haren ustez, mundua gai izango da hazkunde horri aurre egiteko. Erronka, haren arabera, elikagaiak toki guztietara helaraztea, eta hori da gaur
|
egun
ere gosetearen aurka egiteko zailtasun handienatako bat, Ghanemen iritziz. Biztanleria gehien Afrikan igoko dela nabarmendu du FAOk, gutxien, berriz, Asia hego ekialdean eta Japonian.
|
|
|
Horra zer den euskal gazteon azken 30 urteetako aldarria eta konpromisoa. Proiektu politiko hori bultzatzeko aukera egin genuen, bertan ikusten baikenuen gazteon arazoen irtenbidea, eta
|
egun
ere, horrela ikusten dugu.
|
|
|
Ezagunenak eta garrantzitsuenak Euskal Herriko kostaldean aurkituko ditugu. XVII. mendean ez zegoen kofradiarik ez zeukan euskal porturik, eta gaur
|
egun
ere arrantza profesionalean jarduten duten guztiek daukate eurena. Jatorria aspaldikoagoa da:
|
|
|
Bestalde, harrigarria da garai hartako gizarteari Nemirovskik egiten dion kritika zorrotza zein ongi egokitzen den
|
egun
ere; itxurakeria, gizarteko mailen arteko gatazkak, arrazakeria, mota guztietako bizioen eragina eta bestelako gaiak oso hurbilekoak egiten direlako oraindik ere. Ezin bestela izan, gero ere halaxe izango direlako, gizakia otso izan artean.
|
|
|
Ez al dira urratsak eman euskararen alde? Zergatik mobilizatzen da euskal jendartea eta zergatik,
|
egun
ere, ofizialtasuna da gakoa?
|
|
|
Eta, azkenik, nola ahaztu Egunkaria ren epaiketa hau torturaren aurkako garrasi bihurtu zaigula? Jakin badakigu, aski ongi gainera, Francoren garaian bezala,
|
egun
ere, Euskal Herriko hainbat herritarren aurka maiz tortura erabiltzen dela. Horren lekuko garbiak izan dira egunkari horretako zuzendari Martxelo eta beste lagun guztiak.
|
|
|
Langile ohien izenean Iñaki Petxarromanek hitz egin zuen. Auzitegi Nazionalak itxitako kazetako langileak hasieran bezala gaur
|
egun
ere auzipetuen alboan daudela adierazi zuen. Herritarren babesa eta ahalegina eskertu zituen, halaber; bereziki, joan den asteburuan Bilbon eginiko erakustaldiagatik.
|
|
2010
|
|
|
Eta gogoratzen dut pianoa jotzen sentitzen nintzela gustura, hori zela nire lekua. Gaur
|
egun
ere, eroso sentitzen da jotzen, nahiz eta lanbidea ere izanik asko exijitzen dion. Kontzertuak ditudanean eta ikasteko lan handia egin behar dudanean, bete betea sentitzen naiz.
|
|
|
Gaur
|
egun
ere, kontzertu baten ondoren ikusleak pozik geratu direla igartzen duenean gelditzen da bera ere gustura. Ez dago hori bezalakorik.
|
|
|
Izan ere, Irlandaz kanpoko hiri irlandarrik garrantzitsuenetako bat da Boston, hangoek diotenez. XIX. mendean izan zen irlandar langileen fluxurik handiena, eta
|
egun
ere biztanleen laurdena omen da irlandar jatorrikoa. AEBetan ospatzen den Irlandako patroi Saint Patricken eguneko festarik handiena han egiten da, esaterako, eta Celticsen berdea ere hor dago, bestalde.
|
|
|
Izan ere, gazte garaiak atzean aspaldi utzi bazituzten ere, laurak gaur
|
egun
ere produkzio handiko artistak direla dio Rita Unzurrunzaga Ekain galeriako arduradunak. Lau margolarien estudioetan erakusketarako lanak aukeratzen izan zenean ikusi ahal izan zuen hori.
|
|
|
Hiru helburu horiek ditugu Euskal Herriarentzat. Ezker abertzaleak, historikoki eta gaur
|
egun
ere, aliantzak bi planotan kokatzen ditu. Aliantza estrategikoa, hain zuzen ere, independentziaren aldeko diren gainerako espresio politiko abertzaleekin, eta, era berean, aliantza taktikoak motzerako helburuei lotutakoak.
|
|
|
Afganistango muga armadak zaintzen badu ere, hoeko kontrola ahula da, halaxe mintzatu da Hasan Askari Rizvi, Pakistango analista militar bat. Haren iritziz, ekintzaile islamistek gaur
|
egun
ere botere handia dute eskualdean, eta gai dira tarteka eraso bortitzak egiteko.
|
|
|
Dopina badago. Egon da, asko gainera, eta gaur
|
egun
ere badago, nahiz eta oso oso gutxi izan. Soka asko estutu dute dopinaren arazoa gainditzeko.
|
|
|
Esan gabe doa Udalak egin dituen balorazioek eragina izan dutela lanpostuen mailan. Beraz, gure lanpostuen mailak duela 19 urte ziren berberak dira gaur
|
egun
ere.
|
|
|
Ez denak, ordea. Bazkalondoan, ospatzen zuten oiloaren jokoa garai batean, eta hala egiten dute
|
egun
ere. Lehengo moduan gaur ere.
|
|
|
Historikoki, Bordeleko Chartrons auzoan bildu eta ontzen zuten negociant ek ardoa. Hortik abiatuta sortu zen 1855eko sailkapen famatua, gaur
|
egun
ere mantentzen dena, aldaketa txiki batzuekin.
|
|
|
Gatazka ezberdinek hezkuntzan lekua izan behar dutenaren uste berekoa da Sortzen Ikasbatuaz, eta Euskal Herriko gatazka eskoletan irakatsi behar dela. Gatazka sufritu izan dutenen eta
|
egun
ere pairatzen ari diren seme alabak ditugu gure ikasgeletan. Horregatik, euren ustez, ezin dakioke inori ukatu bere sufrimendua edo biktima sentimendua.
|
|
|
Lan gehienak sortu zirela mende erdia igaro bada ere, gaurkotasun handiko erakusketa dela uste du Ana Salaberria Arteleku Ikus Arteak eko zerbitzuburuak. Izan ere, egileek ingurumenarekiko zituzten kezken erakusle dira lanak, gaur
|
egun
ere badiren kezkak: ingurumenaren hondatzea eta gizakiaren esku hartzea naturan.
|
|
|
XIX. eta XX. mendeetan sortuak, gaur
|
egun
ere bisitari kopuru handia dute hainbat hiriburu handitako historia naturaleko museoek; pixkanaka, ordea, geroz eta ugariagoa da animaliak beren ingurunean ikusteko joera.
|
|
|
Beste garai bat zen, nahiz eta, Baionako ereduak erakusten duen moduan, orduko metodologia oraindik baliagarria izan. Orduko horretan, munduaren kolonizazioaren eraginez, potentzia handiak herrialde asko ustiatu zituzten industrializazioaren aroan, eta ez soilik ekonomikoki; biologo eta geologo ugarik menpean bizi ziren herrialde horietako altxorrak euren metropolietara ekarri zituzten, eta gaur
|
egun
ere horren erakusgarri dira, besteak beste, Londres, New York, Dublin, Bonn, Paris, Milan eta Florentziako historia naturaleko museoak.
|
|
|
Historia horren kutsua agerikoa da gaur
|
egun
ere. Ibilaldi bat baino ez da eman behar paretetan dauden armarrien berri izateko, 47 guztira.
|
|
|
Kantoi artean Erdi Aroko kutsua gorde bada, artziniegarren lanari esker izan da. Lan hori agerikoa da gaur
|
egun
ere, Euskal Herriko Erdi Aroko Azoka garrantzitsuenetako baten oinarri nagusia baitira. Abuztuaren 29an egingo da, eta herritar gehienek duela bost mendeko Aramaio biziberrituko dute, oraindik ere orduko usaina duten kaleetan.
|
|
2011
|
|
|
Ertzaintza, berriz, ustezko erasotzaileak Bilbon duen etxebizitzara bertaratu zen, eta han atxilotu zuten. Orain hamar
|
egun
ere atxilotu zuten.Getxoko alkate Imanol Landak gogor gaitzetsi zuen gertatutakoa. «Erasoa onartezina da, eta ezin du zigorrik gabe geratu.
|
|
|
Eta hori guztia testuinguru zehatz batean garatzen da: gaur
|
egun
ere ukatzen eta urratzen dira 1936ko altxamendu militarraren, erregimen frankistaren eta Estatu terrorismoaren biktimen eskubideak.Jarraipen hori beste zenbait egoeratan ere antzeman daiteke: eskubideen urratze sistemakoak, torturak, legez kanporatzeak, adierazpen askatasunaren ukatzea, errugabetasun presuntzioa (praktikan) ukatzea, nortasun propiorako eskubidea ez errespetatzea, langileen eskubide ekonomiko eta sozialen urratzeak, gerretan parte hartzea (azken aspektu hori konstituzioaren aurkakoa izan zitekeen II. Errepublikan, eta, alde horretatik, ideia hori presente egon zen Irakeko gerraren aurka egin ziren kale protestetan 2003an). Estatu espainiarrean «trantsizioaren» alderdi bultzatzaile izan zirenak euren historiaren menpe bizi dira, iraganeko eskemak errepikatzen ari dira.
|
|
|
Zuberoa, Baxenabarre eta Lapurdiko ikastoletako gurasoen haserrea nabarmena da, eta hori adierazteko arrazoiak, bertze nehork baino hobe, ikastoletako lehendakari eta zuzendariek ezagutzen dituzte. Herrialde batekoa izan edo bertze batekoa, funtsean urte luzeetan izan diren zailtasunak antzematen dira gaur
|
egun
ere. Egoitzak zaharkituak dira, prekarioak, edo txikiegi gelditu dira.
|
|
|
Jean Leonek egun zutik dirauen etxalde bat erosi zuen: ...harrituta zeuden Jean Leon bertoko mahatsondoak kendu eta beste ezezagun haiek landatzen ikusita.Beraz, esan daiteke Jean Leon aitzindari izan zela penintsulan Frantziako mahatsondo berri horiek landatzen.Upategia eraiki zuten, eta Jaume Rovira enologoari azken abantaila teknologikoak jartzeko eta kalitatearen aldetiko irizpiderik estu eta zorrotzenekin jokatzeko askatasun osoa eman zion.Eta gaur
|
egun
ere Jaume Rovira da, orduan bezalaxe, enologiaren inguruko erabakien arduraduna, eta mahastietakoa ere bai, Jean Leon fundatzaileak nahi izan zuen modura.Egun, Jean Leon upategia Torres talde boteretsuan barne dago.Gogoratzen dut, ederki gogoratu ere, Verema Topaketaren bosgarren edizioan, 2008ko urtarrilaren 28an, larunbatean, Jaume Rovirak eta Miguel Torresek eman ziguten hitzaldia:... Espainiar ardoak ingurune globalizatu batean.
|
|
|
Kasu batzuetan, gainera, ondoko ikertzaileek aurrekoen aurkikuntzak zuzendu behar izan zituzten, haiek neurtzeko aparatu gero eta hobeagoekin bat etorri arte. Jende askok ez zuten amore eman nahi izan, eta hil arte eboluzionismoaren aurka agertu ziren, eta gaur
|
egun
ere, Estatu Batuetan bereziki, halaxe diraute talde erlijioso protestante batzuek, Bibliako hitzez hitzeko kreazionismoaren alde.Ondo pentsatzen hasiz gero, gogorra izan behar du txikitandik etxean edo eskolan egia absolututzat irakatsi zaiguna, bat batean eta ustekabean, pikutara doala konturatzeak, eta horren ordez beste ideia batzuk onetsi beharrak. Horregatik, lagun batzuek nahiago izaten dute beren barne orekari eustea, paradisuko gure lehen gurasoengan, Itsaso Gorriaren erdibitzean edo errege magoengan sinesten iraunez, horrek barru barruko ideia gozoak aldatu beharrik ez izateko lasaitasuna ematen dielako.
|
|
|
Gazteleraz bizi nintzen, hizkuntza komunitate hori baino ez nuen ezagutzen, gazteleraz nahi nuen guztia egin bainezakeen, gure herri eta hirietan dena egin baitaiteke erdaraz. Eta euskaraz. Ordutik 27 urte pasa diren arren, gaur
|
egun
ere honelakoak entzun ohi ditugu maiz: «Hauek behartu nahi naute hizkuntza ikastera eta erabiltzera», «borondatezko prozesua izan behar da», «denok euskaraz hitz egin behar dugula pentsarazi nahi digute», «sektario eta taliban hutsak dira, saltokietan euskaldunen hizkuntza eskubideak bete daitezen neurriak hartzearen aldekoak», «eskolari esker euskaldunduko da gizartea»...
|
|
|
Hitzaren festa herriz herri eraman kontalariek euren istorioak eskainiz. Aurten Legutioko txokoetan ariko gara, Araban, ipuinak kontatzea aspaldiko ohitura izan dela ez ezik gaur
|
egun
ere bizirik dirauela erakusteko. Ipuinak adin guztietako pertsonentzat direla frogatzeko.
|
|
|
«Izugarria zen egoera, eta zerbait egin beharra zegoen».Ajuria Eneko Itunaren isilekoaDetailez kontatu du liburuan, garrantzia berezia eman dion akordio hura, itunaren sorreraren zergatia eta nolakotasuna. Eta,
|
egun
ere, balioa baduela defendatu du agerraldi publikoan, adibide batzuk aipatuta: «Gaur egun gauza batzuk ia bekatu, ia delitu dira, autodeterminazioari edo independentziari buruz aritzea, esaterako.
|
|
|
«Beti, utzi didatenean». Libre aritu zen frankismopean eta libre gaur
|
egun
ere. 1960ko hamarkadan ZAJ izeneko taldearen parte izan zen abangoardiako proposamenak hedatzen.
|
|
|
Iparraldeko zenbait eskualde banatu egin ziren, eta milizia islamistek indarra hartu zuten orduan. Al Shababek, bestalde, lurraldeko eremu askoren gaineko kontrola lortu zuen, eta hala jarraitzen du gaur
|
egun
ere, besteak beste, Kismayu hiri nagusietan bigarrena bere eskuetan baitago. Mendebaldeko gobernuek Al Kaedarekin lotzen duten milizia, gainera, Somaliako Trantsizioko Gobernu Federalaren etsai nagusia da.Inbasioaren hasiera«Kenyako tropak gerrara doaz», zioten iragan urriaren 17an Kenyako egunkariek.
|
|
|
Ez zen berriz ezkondu. Denbora igaro den arren, gaur
|
egun
ere aktore homosexual ugari daude Hollywooden. Baina ez dute publikoak horren berri jakitea nahi.
|
|
|
Maputxeen aurka Txilen, adibidez. «Gaur
|
egun
ere emakumeentzat zaila da aurrera egitea, zenbaitetan, baina pentsaezinak dira historiako emakume hauek gainditu behar izan zituzten oztopoak», dio Valverdek.Gehiago ere izan zitezkeen, baina azkenean 44 hautatu ditu kamisetarako. Hiru izan dira bere zerrendari jarri dizkion baldintzak.
|
|
2012
|
|
|
Horren lekuko da La vida rural en Vera de Bidasoa lana (Landa bizitza Beran). Nafarroako ohiturak biltzeko dokumental sorta hasi zuen gero, Pio Caro Barojarekin, eta gaur
|
egun
ere Julio Caro Barojak bildutako objektu asko daude oraindik etxean. Eta liburuak.
|
|
|
«Besteak beste, merkeago erosi daiteke horrela». Orduan ezarritako eredua gaur
|
egun
ere mantentzen da, eta artelanak erosterakoan Sancristovalek 1970ko hamarkadan proposatu zuen filosofiaren zantzuak geratzen dira, gaur egun ere. «Lehenik eta behin arte garaikidearekiko ardura nabaria zuten Arabako artistak biltzea zen gure asmoa, inguruko probintzien mugak gainditzen zituztenen lanak gero, eta Espainian ezagunak zirenak».
|
|
|
«Besteak beste, merkeago erosi daiteke horrela». Orduan ezarritako eredua gaur egun ere mantentzen da, eta artelanak erosterakoan Sancristovalek 1970ko hamarkadan proposatu zuen filosofiaren zantzuak geratzen dira, gaur
|
egun
ere. «Lehenik eta behin arte garaikidearekiko ardura nabaria zuten Arabako artistak biltzea zen gure asmoa, inguruko probintzien mugak gainditzen zituztenen lanak gero, eta Espainian ezagunak zirenak».
|
|
|
Torturatzaileen Estatuarekin kontziliatzeko arima saldu zuena. Hau da, gaur
|
egun
ere, euskaldun abertzaleei «eskaintzen» diguten etorkizun demokratikoa?
|
|
|
«Neurri batean, biktimek ez zutelako hitz egin nahi, lotsagatik, zigor sozialagatik», gogoratu du Irma Alicia Velasquez Nimatujek. Velasquezek aitortu du zaila izan zela andreak deklaratzeko konbentzitzea, gatazkak utzitako «haustura» oso nabaria delako
|
egun
ere: «Bortxaketen ondorioz jaiotako gazte asko beren buruaz beste egiten ari dira».
|
|
|
Orain dela gutxi, Sight and Sound aldizkari prestigiotsuan, historiako filmik onenen zerrendako hogeigarren postuan zen Singin in the Rain (1952). Izan ere, filmean ageri diren proposamen artistikoak berritzaileak dira gaur
|
egun
ere, eta koreografien ikusmoldeak, berriz, eragin handia izan du. Film hura izozmendiaren punta soilik izan zen, ordea, ibilbide oparo baten sagaratzea.
|
|
|
Berriro ere, zirkuluan biraka gabiltzan inpresio desatseginak hartu ninduen. Gauza berberak esaten ari gara gaur
|
egun
ere. Eta are okerrago:
|
|
|
Eta egin ondotik, horiek dituzte eraikuntzak zaindu. Gaur
|
egun
ere, nor jabetzen da, normalean, zaintze horien gastuaz. Gauza horien berri Parrokiak dituen bere liburu berezietan ikusten ahal da.
|
|
2013
|
|
|
1997ko maiatzean sortu zen Euskal Irratiak federazioa, barne eta kanpoko tirabiren artean. Barnean errezelo eta mesfidantzak baziren elkarlanean sakontzeko, eta kanpoan, hautetsi boteretsuak(
|
egun
ere hor direnak) uzkur zirelako: «les radios ne sont pas pluralistes»(?) «deféndont des idées qui ne sont pas les notres». Horra zer dioten garai hartako bilkuren aktek.
|
|
|
A bdulla Ocalanen 1999ko atxiloketak kurduengan utzi zuen arrastoak lider gutxik duten boterea duela utzi zuen agerian, eta, gaur
|
egun
ere, herritarren babes osoa du; bera da, kartzelan badago ere, kurduen bake prozesua hasteko Turkiak duen bitartekaria, bera kurduen gidaria ere. Osaba deitzen diote Kurdistanen, Apo. 1949an jaio zen, Turkiaren menpeko Sanliurfa eskualdean.
|
|
|
Zorrotza da gero 1931n irakurle batek Estepan Urkiaga Lauaxeta ren poemei Euzkadi aldizkarian egindako kritika hori, baina beti izan dute zail sona haren testuek. Baita gaur
|
egun
ere. Euskara kultu bat sortzea zen gerra aurreko literaturaren berritzaile nagusietariko bat izan zen sortzailearen asmoa.
|
|
|
Rafael Gomez Chaparro eta Jesus Cejas Mohedano epaileen kontrako neurriak eskatu dituzte, baita Juan Antonio Gonzalez Pacheco, Jose Ignacio Giralte Gonzalez, Celso Galvan Abascal eta Jesus Muñecas Aguilar polizien kontra ere, frankismoan torturak «baimentzea» leporatuta. «Onartezina den zerbaitekin egin dugu topo; ekintza horiek zigorrik gabe jarraitzen dute gaur
|
egun
ere, eta nazioarteko laguntza bilatzea da alternatiba bakarra», azaldu du Carlos Slepoy abokatuak. Deklarazioak hamar egunetan Ana Messuti eta Carlos Slepoy abokatuek Frankismoaren krimenen aurkako kereila Argentinako epaitegietan jarri duten auziaren egoeraren berri eman zuten atzo, Madrilen.
|
|
|
Gure lehenengo kontzertua Bergarako Pol Pol taberna mitikoan eman genuen, duela 19 urte; orain itxita dago», azaldu du Azkaiter Peloxek. Gaur
|
egun
ere, garrantzitsuak dira harentzat. Hainbeste, ezen bi formatutan aritzen den, jo beharreko lekuaren arabera.
|
|
|
Enkontru haren ondorengo istorioa ezaguna da. Gaur
|
egun
ere talde berriek jotzen dute The Cavernen, edota ibilbide bat dutenek, bira baten hasi aurreko entsegu modura. Sekretupean, jakina.
|
|
|
Eta bien arteko uztarketa interesgarriak ez dira posible? Hori dena esanik, musikan 60ko hamarkadatik aurrera fusioa izan zen bezala, badago gaur
|
egun
ere doku fikzioa egiteko moda komertzial bat. Bigarren mailako aktore horiek onak balira, gidoi horiek konplexuak balira, nik ez daukat inolako arazorik.
|
|
|
Asmo hori izaten jarraitzen du EIZIEk, nahiz eta egitasmo nagusia Literatura Unibertsala era Urrezko Biblioteka izan, batez ere Jaurlaritzarekin dugun hitzarmenaren bitartez hortik lortzen dugulako finantzaketaren oinarria. Administrazioko itzultzaileen lan baldintzen inguruko kezka hasieratik izan du elkarteak, adibidez, eta gaur
|
egun
ere bada elkartean alor bat horretara bideratua. Baina ez da erraza arazoei nola heldu erabakitzea, oso egoera desberdinekin egiten baitugu topo.
|
|
|
Idiliorik ez. Ez irudikatu, beraz, zelai eguzkitsurik, mende laurdena ez baita izan nahikoa malkarra higatzeko, eta malda da
|
egun
ere lehen malda izandakoa. Orain 25 urte zabaldu zuen lehen arrakala Bernardo Atxagak Obabakoak liburua argitaratuta, eta igaro da denbora euskal literatura nazioartekotze bidean hasi zenetik.
|
|
|
Eta horrek egin omen du idazle, zeren Canok idazle izan nahi zuen, eta erreferente argia aurkitu zuen Atxagarengan. Baina profesionaltasunak baditu bere itzalak, eta
|
egun
ere idazle den arren, Canok ez du bere burua idazle gisa aurkezten, «testu hornitzaile» gisa baizik. Berdina da egitekoa, baina garrantzitsua ñabardura.
|
|
|
Zaldibiako Zubi Ondo tabernan jaio, hazi eta hezi dira guztiak. Gaur
|
egun
ere taberna gainean bizi dira denak, eraikin berean. Bezero eta herritar ugari sartu dira tabernara, zorionak ematera.
|
|
|
Europaren arriskurik handiena nekea da». Haren diagnostikoa baliagarria da gaur
|
egun
ere, baina testuinguru historiko oso bestelakoan, jakina. Antzeko neke espirituala, asperdura, hoztasuna, etsipena?
|
|
|
Mende askotan jende askoren ogibidea izan da. Gaur
|
egun
ere, bada oraindik, batzuk lanbide tradizionaletan eta beste batzuk lanbide modernoagoetan. Baina azken urteetan aisiak erakarri du jende gehien Bizkaiak eta Arabak partekatzen duten parke natural honetara.
|
|
|
Analisi horren aurka egin zuen atzo Eskoziako lehen ministroak: «Londresko gobernu ezberdinek aplikatu duten denentzat berdin politika ekonomikoak kalte egin digu eskoziarroi, eta kalte egiten digu gaur
|
egun
ere. Oraingoz, gure ekonomia ez da hondoratu, baina egoera askoz hobea izan liteke.
|
|
|
ilusioak eta lana, penak eta poztasuna, erabateko adostasunak, eta ezadostasun bat edo beste ere bai. Eta
|
egun
ere erakutsi nahi dugu kolektibo bat izaten jarraitzen dugula, gure lanarekin eta ideiekin harro gaudela, eta, nola ez, harro haien lagun izan garelako. Horregatik, behean izenpetzen dugunok, beste batzuen artean Santi, Antton eta Kepa arduradunak ziren garaian Herri Batasuneko militanteak ginen aldetik?, auzia bertan behera uztea exijitzen dugu, bai eta Estatu Espainolaren ilegalizazio estrategia deuseztatzea ere.
|
|
2014
|
|
|
Zigorrik planteatu al duzue? Bai, gaur
|
egun
ere badaude isun ekonomikoak. Eta saririk?
|
|
|
Ordenagailua berriz martxan jartzea oso garestia ateratzen zitzaidan, berria erostea merkeagoa zen, eta nahiago izan nuen utzi». Gaur
|
egun
ere, bide beretik jarraitzen du. «Disko gogorren bat eta USB giltzak baditut, eta hor noizean behin sartzen ditut dokumentuak, baina ez fundamentu handiarekin».
|
|
|
VGA konexio klasikoa da, hain zuzen, pantaila berdeak zituzten aurreneko ordenagailuetatik gaur egun mantentzen den bakarra. VGA Konexio hedatuena da
|
egun
ere. Gezurra dirudien arren, azken belaunaldiko telebistek eta pantailek konexio hori dute oraindik ere, baina kalitate arazo larriak ditu jada.
|
|
|
«Ikur horiek dira garai politiko menderatzaile baten sinbolo zuzenak; dauden lekuetan daude historia modu batean kontatzeko helburuarekin». Juan Carlos Ramirez Escudero EAJko legebiltzarkideak gogorarazi du bere gaztaroan Bilboko Plaza Eliptikotik egunero lau aldiz ikusten zuela armarri faxista, eta gaur
|
egun
ere ikusten jarraitzen duela. «Horrek esan nahi du nahastu garela, ez dugula Memoria Historikoaren Legea behar bezala bete, edo zerbaitek ihes egin digula bidetik».
|
|
|
Hala ere, denek izan dute bere garrantzia Euskal Herriko aisialdiaren historian. Garapen horretan, XIX. mendeak berebiziko garrantzia izan zuen, eta gaur
|
egun
ere haren aztarnak ikus daitezke zenbaitetan. Jon Elizegi erakusketako bisitariaren arabera, «aisialdia gero eta modu bakartiago batean erabiltzen ari gara».
|
|
|
Bizitza osoa darama oholtza gainean Clintonek eta denbora honetan guztian taula kideak ez ditu aldatu. 1970eko hamarkadan berarekin hasi ziren musikariekin jotzen jarraitzen du, gaur
|
egun
ere. Clintonen arrastoa hip hop musikaraino iritsi da urte hauetan.
|
|
|
Aspaldian ezagutu nuen Cusco, lehendabiziz; duela hogeita hamalau urte, hain zuzen ere. Garai horietan euskaldunak ezezagunak ginen, oro har, eta gaur
|
egun
ere antzera jarraitzen dugu, neurri handian. Horrek zeharo harritu nau.
|