|
2005
|
|
|
Mugica k XX. mende hasieran ematen duen bertsioak, berriz, borrokaren bezperan egindako azken errebista. Garibay k dokumentatua (Compendio Historialde Españaren XXX liburua, IX atala, 532 or.)? du aipagai, gaur
|
egun
San Martzial bezperan, alegia, San Pedro egunean egiten diren tropen errebistak azaltzerakoan: «Prestaketa hauek 1522ko egun berean eta ordu berean borrokarako gertuzeuden irundar adoretsuek egingo zituzten haiexek ekartzen dituzte gogora» (108 or.). Bertsio hori da hiritarren artean zabalduta egon dena, eta dagoena.
|
|
|
«Eta erabaki honetan (1804ko Ordenantzaz ari da) datza gerora? 77 urtegeroago? antolatu izana gaur
|
egun
San Martzialeko Alardea deitzen dugun hura» (OASM: 125).
|
|
2006
|
|
|
Lizarra (1090): Jacako forua eraldatua eta egokitua eman zion 1090ean214Antso Ramirezek frankoen San Martin izeneko burguan (gaur
|
egun
San Pedro de la Rua deitzen dena) eta 1164an Antso VI.ak berretsi eta osatu egin zuen jatorrizko forua sortu zenetik gehitu zitzaizkion gehigarriekin; San Migel burgua sortua zen garai hartarako. 1187an nafar biztanleei hedatu zitzaien frankoen forua San Joan auzunean eta 1188an Arenal edo hareatzakoei ere bai.
|
|
2008
|
|
|
Aurreneko erruki etxea parrokia atzean zegoen, baina eraikina zaharra gelditu zelako berria egitea erabaki zuten, 1830eko abuztuan. Gaur
|
egun
San Martin egoitza dagoen tokian egin zuten berria, Harzubia hiribidean. 1858ko abenduaren 27an bukatu zuten.
|
|
2009
|
|
|
Jakinarazi duenez, Luku bidean eta Gaztañatzan eguzki energia bidezko kale argiak jarriko dituzte. 30.000 euroko atala ireki dute horretarako.Gaur
|
egun
San Marko, San Andres, Orozketa eta Beko Errotan daude horrelako kale argiak, eta errentagarriak irtetzen dutenez, beste auzuneetan ere berdin egitea erabaki dute. Horrez gainera, Uribe eta Uribeondon –Fauste inguruan– eta Iturburun baserri bideak konponduko dituzte.
|
|
|
Santa Kurtze ermitako harrizko mahaia, gaur
|
egun
San Lorentzo elizan dago, 2008 egiten zuen garai batean. Baina beranduago, auzo alkatearen figura desagertuz joan ahala, herriko aguazila hasi zen auzorik auzo egin beharreko lanen daten berri ematen.
|
|
|
Garai batean Bilbo eta Gernikan bizi ei ziren Jataben aldeaetxeak alokairuan zeuzkaten ugazabak. Orduan ez ei zen egiten
|
egun
San Tomas egunez Bilbon egiten den jaiegunik. Errentadoreek dirutan errentaren zati bat ordaintzen zuten, ia sinbolikoa izaten zena, baina orduan jendeak likidezia arazoak izaten zituenez, batzuetan maileguan eskatu behar izaten zuten.
|
|
|
Hau da, industrialdea eraiki. Besteak beste, gaur
|
egun
San Josepen dagoen hormigoi planta hantxe geratuko da eta gero industrialde berrian txertatuko lukete.
|
|
|
Hain zuzen ere, egoitza berriari dagokionez, Jose Rivierek kontatu zuen oro har, bazkideak ez daudela oso pozik egoitza berriarendako aukeratu duten lekuarekin, herriaren erdigunetik" urrun" dagoelako; aldiz, egoitzako presidentearen ustez, gaur
|
egun
San Andres auzoa gertu dago Arrasateren erdigunetik.
|
|
|
Atzo San Martin eta
|
egun
San Josafat,
|
|
2013
|
|
|
Ermitea dago auzo honetan, Santo Tomas. Dana dala, gaur
|
egun
San Roke ospatzen da bertan.
|
|
|
gehienetan ondo zainduta egon da Katedraleko atea. Arrasto handia utzi duten atezainak guztiak, baina
|
egun
San Mamesera joaten diren gehienek ikusi ez dituztenak. Hala ere, beharbada herentziaz, asko eskatzen zaie Athleticen atea zaintzen duten guztiei.
|
|
|
Urte aunitz eman ditu atzelarien artean onena izaten eta horrekin gelditzen da Lizaso. Urte horietan, «hasieran Eizagirre zen atzelari onena, superklase bat, eta hura gainditu behar izan nuen, gero etorri ziren Urrutia eta gaur
|
egun
San Miguel da onena, eta Etxeberria III ere, gure kintakoa izanik, azken urteetan salto haundia eman du eta onenen pare jarri da».
|
|
|
Badia txikiago askoz osatuta zegoela ikusi zuen, eta ainguraleku apartak zituela. Hiru indio baino ez zituen ikusi, gaur
|
egun
San Francisco hiriaren erdi erdian dagoen leku batean. Negarrez edo negar hotsak egiten ari ziren, eta horregatik Aguirrek La Ensenada de los Llorones deitu zion lekuari.
|
|
2014
|
|
|
Tradizio kristauaren arabera, Tolosako apezpikua zela Saturnino Iruñera joan zen Honesto laguntzailearekin batera. Gaur
|
egun
San Saturnino eliza dagoen tokian Diana jainkosari eskainirako tenplua omen zegoen orduan, eta parean, ur putzu bat. Honestok, Saturninok eta haien jarraitzaileek 40.000 pertsona bataiatu omen zituzten putzu horretan.
|
|
2015
|
|
|
Meatzariek kofradia sortu zuten, elkarrekin bildu eta burdina ateratzeko lana koordinatzeko. Gaur
|
egun
San Baleixo ermita dagoen lekuan batzen ziren; eta kofradiaren lehen aipamen dokumentatua 1434koa da. Peredak adierazi digu burdinaren ustiaketarako arautegia ere bazutela:
|
|
|
Bere garaiko emigrazio uholdearekin konparatuz, gaur
|
egun
San Frantzisko auzoan eskolak ematera joaten den egoitzan ezagutu dituen gazteak askoz egoera okerragoan ikusten ditu Pedrok, besteak beste, haiekiko jarrera okerragoa delako bertakoon aldetik. –Pertsonak direla ahazten zaigu mugaren alde honetakoei, delinkuenteak, langabetuak, asko jota langileak direla pentsatzen dugu, baina ahaztu egiten zaigu immigrante baino lehenago pertsonak direla?.
|
|
2016
|
|
|
Hain justu,
|
egun
San Josepe
|
|
2017
|
|
|
" Istorio oso polita dago ikusgai jarritako bi burukoen atzean", azaldu du Uriak. 1954an, Euskal Astearen barruan, San Telmon antolatutako euskal jantziei buruzko erakusketako bi pieza dira, Balentziagaren tailerrean egindakoak eta gaur
|
egun
San Telmoko erakusketa iraunkorretik ekarritakoak.
|
|
2018
|
|
|
Bestea oraintsuago Afrikatik etorriko Aouitak gobernatua. Taberna horietako lagunen errelatoa ez ezik auzora iritsitako beste askorena ere bada Joan etorriak ikuskizuna. Bi belaunaldirena. Batetik bestera ibili eta gero,
|
egun
San Frantziskoko auzotar direnena. Euren lekukotzak bizilagun dituzten Idoia Carramiñana, Mar Kareagarekin eta Edu Arnaizek jaso eta atondu dituzte.
|
|
|
Azoketan lan egiten zuten tripakigileek, okinek, bakailao saltzaileek, sardina saltzaileek, errai saltzailek, xingar saltzailek, Arrotxapeko eta Magdalenako ortuzainek, barazki saltzaileek, arrautza saltzaileek, harakinek, arrain saltzaileek, fruitu saltzaileek, gazta saltzaileek, zapatila egileek eta dagoeneko galduak diren beste lanbide batzuei emanak zirenek. Gaur
|
egun
San Domingoko Azoka deritzona, Udaletxearen gibelaldean dagoena, 1565 urtean sortu zuten inguru horretan harategi batzuk egokitu zirenean, eta Beheko plaza esan zioten Goiko plazatik edo Fruta plazatik bereizteko, azken hori egungo Udaletxe plazan izan zela 1864 urtera arte. Sortu eta hirurehun urte geroago emakumeen gune honetara bildu zen hiriko elikagai fresko guztiaren salmenta.
|
|
|
Erromatarrek burutu ohi zuten erritu ezaguna zen txanponak iturri batera botatzea, baina Iruñean agertutako txanpon kopurua ezohikoa da. Espazio sakratu honetaz gain, esan behar da tradizioak Diana jainkosaren omenezko tenplua eta basoa kokatzen dituela gaur
|
egun
San Zernin eliza dagoen gune berean. Tamalez, ez dugu kondaira hau egiaztatzen duen iturri dokumental edo arkeologikorik.
|
|
|
XIV. mendean estilo gotikoan berreraiki zuten, eta oinplanoari zein garaierai dagokionez San Zernin elizaren antza handia zuen. Hemen ere atrio bat irekitzen zen Kale Nagusira eta, beste aldean, gaur
|
egun
San Ferminen kapera barrokoa dugun espazioan, klaustro gotikoa zegoen, eta honen txoko batean hilerri txiki bat.
|
|
2019
|
|
|
Lehen ikusi dugu neguko solstizioaren inguruan eta eguzki sortu berria gurtzeko, hainbat erritual egiten zituztela, horietako bat, animalia, fruitu eta barazkien eskaintza zelarik. Horrelako eskaintzak ziren ber egunetan, geroxeago, azokak egin zituztela pentsa dezakegu eta azoka horietako batean oinarriturik sortu zela gaur
|
egun
San Tomas izenaz ospatzen dugun azoka famatua. Hau ez dago dokumentaturik baina logikak irudikatzen digun gogoeta dela, erran genezake.
|
|
|
Gaur
|
egun
San Martingo baseliza dagoen inguru horretan.
|
|
2020
|
|
|
ErmitazGaur
|
egun
San Adrian festetako “prinzipalena” erromeria da. “Bazkaltzera igotzen da.
|
|
2022
|
|
|
Aspalditik dator ekainaren 24an sua pizteko ohitura Euskal Herrian. Gaur
|
egun
San Joan bezpera gisa ezagutu arren, jatorri paganoa du jaiak: ekainaren 21ean ospatzen zen lehen, hura baita urteko gaurik motzena eta egunik luzeena.
|
|
|
Alkateak eta erregidoreek aho batez. Apirileko batean, goizean, ixteko dendak, eta ixteko zubi harrizkoa ere uler bedi gaur
|
egun
San Antongoa deritzon horixe. Aldrak espero dira.
|
|
2023
|
|
|
Kerejazu euskalduna da, txikitan Olabide Ikastolan ikasi zuen, eta gaur
|
egun
San Viator ikastetxean lan egiten du, Lehen Hezkuntzako irakasle gisa.
|
|
|
Betoñuko bide zaharrean hazi nintzen, bi familia bizi ginen etxe batean, bertan untxiak eta oiloak genituen; oso libre bizi ginen, nahiko basati, Vasconavarroko trenbidean txapak ipini, aireportu zaharrean ibili, suziri fabrikara… Rafael Santaolalla Gasteizko alkate faxista izan zenaren izena zuen eskolan ikasi nuen, gaur
|
egun
San Prudentzio egoitza dena; mojak ziren, eta gero San Antoniora aldatu ginenean Veracruzera, han ere mojak.
|