|
2006
|
|
|
Nairobin egin zen NBEren Klima Aldaketari buruzko Konferentziaren amaieran, Kiotoko Protokoloaren 2008ko berrikuspen berria eta herrialde pobreei laguntzeko Egokitze Funtsaren arauak onartu ziren. Garapen Garbiko Mekanismoa (GGM), gaur
|
egun
Afrikan 400 proiektutik bederatzi besterik ez dituena, geografikoki bidezkoagoa izatea ere onartu zen. Kenyako Ingurumen ministroak, Kivutha Kivuanak, bilera bukatutzat eman zuen, emaitzekin “oso gustura” zegoela adierazi ondoren.
|
|
2008
|
|
|
Karrika horietatik osteratxoa egitea ezinbestekoa da MVMren Bartzelonatik geratzen dena ezagutu nahi bada. Padro plaza, Cera kalea, Botella kalea, El Pianista nobelako gertalekuak,
|
egun
Afrikatik eta Asiatik etorritako jendez mukuru daude. Haiek dira gaurko jaun eta jabeak, paisaia linguistikoak ere nabarmen uzten duenez.
|
|
|
Prozesu horiek azaltzeko, hainbat teoria daude. Horietariko batek kontuan hartzen ditu duela hamazazpi bat milioi urte Lurrean(
|
egun
Afrika dagoen lurraldearen inguruan) batera gertatu ziren aldaketa ekologiko eta klimatikoak. Ikuspegi horren aburuz, Lurra baso handi bat zen aro hartan eta ingurunea erabat aldatu zuen gertakari bat suertatu zen:
|
|
|
“Vibrio cholerae” bakterioarekin kutsatutako uren bidez transmititzen da. Gaur
|
egun
Afrikako kontinenteari bakarrik eragiten dion ebolak ere mugak gainditu ditzake. Sukar biriko hemorragikoa da, oso birulenta eta ia beti hilgarria.
|
|
|
Europa intelektuala elebiduna zen XVIII. mende bukaera arte. Gauza bera gertatzen da gaur
|
egun
Afrikan ere. Eleanitz izatea da ohikoena.
|
|
|
Hurrengo egunean Ismael Lo Senegalgo musikari eta margolariaren musikaz gozatzeko aukera egongo da Getxon. Orkestra gizon gisa hasi zuen musikaren ibilaldia eta gaur
|
egun
Afrikako Bob Dylan ezizenaz ezagutzen da.
|
|
2009
|
|
|
Asämara hitzak lan egitera behartuak, bizimodua ateratzera behartuak esan nahi du. Egoera horretan daude gaur
|
egun
Afrikako milioika haur, hain gazteak izan arren. Hirian zein landan, bat bera dute borroka:
|
|
2010
|
|
|
Seya (Oumou Sangare): Maliko kantariaren azken lanak agerian uzten du zergatik den gaur
|
egun
Afrikako divarik handiena. Ez da erraza emakume honen markak hobetzea.
|
|
|
Amazigera sakabanaturik eta bazterturik dago gaur
|
egun
Afrika iparraldeko espazio itzel horretan. Sortaldetik sartaldera, hauek dira amazigera guneak dituzten estatuak:
|
|
|
Amazigera guneak gaur
|
egun
Afrika iparraldean.
|
|
|
Amazigera sakabanaturik eta bazterturik dago gaur
|
egun
Afrika iparraldeko espazio itzel horretan. Amazigeradun guneen zerrenda, sortaldetik mendebaldera, hau da:
|
|
2011
|
|
|
Négritude eta Tutuola eskolak itxura batera azpiratuta, gaur
|
egun
Afrikako literatura zertan den jakiteko aski da gure literaturan nagusi diren artisten eta kritikarien lanetatik hartutako adibideetara jotzea.[?] Adibide horiek garbi erakusten dute Afrikako literatura gaur egun ulertzen eta praktikatzen den eran gehigarritxo bat baino ez dela Europako literaturaren korronte nagusian. Bai sormenezko idazleek bai literatur kritikariek Europako literatura eta metodo kritikoak irakurtzen eta irensten dituzte.
|
|
2013
|
|
|
Hemengo diru publikoarekin prestatu dira eta etekina kanpoan utziko dute. Gazte horiez gain, prestakuntza apalekoek ere emigratu dute, eskulan merkeko merkatua osatuko dute eta gaur
|
egun
Afrika eta Hego Amerikako etorkin askoren lanpostuak beteko dituzte Europako herrialde aberatsenetan, AEBetan, Kanadan edo Australian ez bada.
|
|
2014
|
|
|
Prozesu horiek azaltzeko, hainbat teoria daude. Horietariko batek kontuan hartzen ditu duela hamazazpi bat milioi urte Lurrean(
|
egun
Afrika dagoen lurraldearen inguruan) batera gertatu ziren aldaketa ekologiko eta klimatikoak. Ikuspegi horren aburuz, Lurra baso handi bat zen aro hartan eta ingurunea erabat aldatu zuen gertakari bat suertatu zen:
|
|
2017
|
|
|
Lurraren pribatizazioarekin eta nekazaritzaren komertzializazioarekin, jende xeheak ez zuen janari gehiago, nahiz eta merkaturatzeko eta esportatzeko janari gehiago egon. Langileentzat, gosetea nagusituko zen bi menderen hasiera izan zen hura, eta antzekoa gertatzen da gaur
|
egun
Afrikako, Asiako eta Latinoamerikako sail emankorrenetan ere: malnutrizioa da nagusi lur horietan, herri lurrak edukitzeko aukera suntsitu delako, eta Munduko Bankuaren egiturazko doikuntza programek ezarritako, esportatu edo hil?
|
|
|
Eta horixe da, hain zuzen, sorgin ehizarekin lortzen dena, bai goitik zuzendutakoa denean, desjabetzearekiko erresistentzia kriminalizatzeko modu bezala, edo bai behetik zuzendutakoa denean, gero eta baliabide urriagoak eskuratzeko modu bezala. Halaxe ari da gertatzen, dirudienez, gaur
|
egun
Afrikako leku batzuetan.
|
|
|
Aspaldiko nahasketak ezagutzen dira, hala nola Txinook (1) mintzaira (Txinook, Nootka, Salishan eta Ingeles zerbait nahasita), gaurko Estatu Batuetako jatorrizko herri desberdinen artean egiten zena, edo gaur
|
egun
Afrikan bost milioi hiztunen bigarren hizkuntza den Sangoa (10) (Ngbandia eta Frantsesa zerbait), Kituba (11) (Kikongon oinarrituta, lau milioiren bigarren hizkuntza Kongon), Munukutuba (12) (Ngalan oinarrituta, milioi bat hiztun) edo Swahilian oinarritutako Kisettla (13) bezala. Mediterraneo aldean mende luzez erabili zen Lingua Franca edo Sabir (7) mintzairak hizkuntza erromaniko batzuk, Arabiera eta Turkiera nahasten zituen XIX. mendean desagertu arte.
|
|
2022
|
|
|
Aipatzen ahal litezke munduan zehar populuek sufritzen dutena gaur
|
egun
Afrikan, Rohingyaek Birmanian, Uighur jendeak Txinan, Covidak egin sarraskia Indian, Modiren gezurrek gorde nahi dutena, Bolsonaroren ezazolkeria polpuluaren sufrikarioaren aitzinean edo klima aldaketan Brasilek duen parte hartzean, Amerikarren... Zerrenda luzeegia liteke.
|